Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
penatencrème
Penateur kunt ge nog altijd bij de apotheker krijgen. Het is heel goed voor de billekes van een boeleke en voor uw verhaard gezicht.
verdienen om
Volgens sommigen heeft Kadhaffi het verdiend van op die manier aan zijn eind te komen.
Gilbert verdient het van de beste Flandrien van 2011 verkozen te worden.
Als ik zien hoe onze Jeroen voor de toets geleerd heeft: hij verdient van gebuisd te zijn.
in het Nederlands: de eerste twee jaren
Fr. les deux premières années
vgl. laatst, de drie ~e maanden
De twee eerste jaren greep het festival plaats in een tent.
Bemerk het verschil in betekenis tussen “de eerste twee jaren” en “de twee eerste jaren” van het secundair onderwijs.
de vakbond
Ik moet nog met die papieren langs den bond want er klopt iets niet met mijn vakantiegeld.
De bonden zijn een belangrijke partij in het sociaal overleg.
de dorst of honger verslaan
Van Dale:
2. verjagen, lessen
de dorst verslaan
doen wijken
Zorg dat je een flesje water bij hebt zodat je de dorst kunt verslaan en voor het verslaan van de grootste honger neem je best een appel mee.
zie ook knoesel
voorbeeld: zie kronsel
kunstgebit
zie ook vals gebit; verzamellemma geneeskunde
Klik op de afbeelding
#/media/File:TotaleProthese.JPG)
Bovenste valse tanden
Valse tanden kunt ge bijna niet van echte onderscheiden, behalve als ze ’s nachts in een glas water liggen.
niet uit de voeten, niet vooruit kunnen
geen energie, geen levenslust hebben
Ik ga vandaag niet werken. Ik ben maar een half pan.
in andermans wiel fietsen
< van Vlaamse oorsprong
Een bekende wieltjeszuiger was (J.Z.uit holland ), hij kon als geen ander in de voorganger zijn wiel rijden.
“wieltjeszuiger (ook: achterwielrenner): wielrenner die steeds achter een ander aanrijdt en niet op kop gaat. Gezegd door Eddy Merckx over Joop Zoetemelk.” (uit wikipedia)
1. karperachtige vis in vijvers, bruinkleurig
2. meisje, vrouw
3. ondeugend kind (meisje)
1.De visser was opgetogen met zijn tinke die hij gevangen had.
2.Hete tienke! Hitsig meisje
hinniken van een dartel veulen
→ rochelen, ruggelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Ruggelen is in de Kempen: het geluid dat de peerden laten hooren als men hun eten aanbrengt, hunkeren, hinniken, stil brieschen, Schuermans. (1865-1870).
’t Veulentje huppelde al ruchelend rond in de wei.
Bol met een bepaalde chemische geur ter bescherming van wollen kleding tegen motten.
vnw: mottenbollen: mottenballen
SN: mottenbal
zie ook verzamellemma kledij
Ons moeder legde vroeger altijd mottebollen in de kast. Die geur behoort tot mijn kinderjaren en zal ik nooit vergeten.
Mottenbollen? Oune kop is precies niet mottenbol! As gij in een kast zou kruipen, zouden der geen motten in zitten, moar de kast zou ’t hope liggen! (Zottegem, skynet.be)
Mottenbollen worden vandaag de dag bijna niet meer gebruikt. Ze zijn in diskrediet geraakt, omdat naphtaleen en paradichloorbenzeen kankerverwekkende stoffen zouden zijn. (Tielt)
“MOTTEBOL, MOTTENBOL, znw., m. – Naphtalinebolletje dat men in kleerkassen legt om de mot te weren.” P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1936, 1938, 1939). Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Bijvoegsel.
steek die wordt gebruikt om te driegen
zie ook driegdraag, drieggaren
De driegsteek mag niet te groot zijn; dan zijn de tussenopeningen te groot en kan het kleed niet goed gepast worden.
sokken, korte kousen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bij staas
STASE, STAZE
In Vlaanderen. Halve of korte kous.
Staas … korte kous, halvekous, Schuermans (1865-1870).
Staze en Stase, of Staas. … Een halve kous
“De stazen staan recht om het been zonder opgebonden te zijn.” De Bo, Westvlaamsch Idioticon (1873)
Het was maar een armoezaaier, zijn stasen zaten vol gaten.
in het geniep, stiekem, in het geheim, in ’t zwart
zie ook onderduims
vgl zwarte markt
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Onder den duim, in het geheim. Blijkbaar berust deze uitdrukking op het houden van de hand voor den mond, als men iemand iets toefluistert.
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Hij werd onder de duim uitbetaald.
Het zaakske werd onder de duim geregeld.
- Wilt ge dat met hem klaarkrijgen? Awel, dan zoudt ge hem er iets voor moeten geven.
- Onder den duim zeker?
Grote vooruitstekende tanden
Hey, met je paardetanden (peirdetanden) was het verwijt dat een vriendinnetje te horen kreeg; haar ouders hadden jammer genoeg geen geld om een tandarts te betalen.
opruimen van een begraafplaats, (graven) van menselijke resten ontdoen
Bestek en raming voor het ontknekelen van de gemeentelijke begraafplaatsen.
Om de nieuwe grafkelders te kunnen aanleggen moest een gedeelte van het kerkhof worden ontknekeld.
ver wat er tijdens en na het ‘ontknekelen’ gebeurt, bestaat weinig transparantie en heerst er taboe. Worden de menselijke resten naar een knekelput verplaatst, gecremeerd, of nog op een andere manier behandeld? (demorgen.be)
voluit: de Besluitwet van 14 november 1939 inzake de beteugeling van de openbare dronkenschap
in het kort komt het erop neer dat men niet dronken mag zijn op een openbare plaats
zie ook beteugelen
‘Er was een tijd dat elk café hem in de voornaamste zaal moest uithangen: de besluitwet van 14november 1939 op de beteugeling van de openbare dronkenschap. (…) De wet kwam in 1939 –net voor het uitbreken van de oorlog– tot stand en wilde het toenemende en problematische alcoholgebruik in deze depressieperiode aan banden leggen.’ (HNB 300410)
vnw: onwettig, in strijd met de wet
NL: illegaal
Van Dale 2016 online: BE
SN nuance: onwettelijk = niet in een wet bepaald en dus niet persé onwettig; onwettig = in strijd met een wet (bron: vrt taalnet)
Ge weet toch dat het onwettelijk is hetgeen ge nu doet? Ge kunt daar een boete van wel 250 euro voor krijgen.
maaltijd (souper of diner) ten voordele van een vereniging, meestal is de opbrengst bestemd voor een goed doel.
Ga je mee naar de etinge van de KAV?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
