Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
wanneer, als, vanaf, van toen, van zodra
ook: vanals dat
uitspraak Antw.: vanas (bv. Vanas em klein was…)
Vanals dat ik tijd heb zal ik er eens aan beginnen.
Vanals em klein was had em al bang van honden.
Ik ga naar de winkel vanals ’t stopt met regenen.
het weer voorspellen
vnw: ze geven goed/slecht weer uit: ze voorspellen goed/slecht weer
zie ook het weer
We zouden van het weekend willen BBQ-en, welk weer geven ze uit?
Ze geven voor van het weekend schoon weer uit. Het mag wel eens.
Wilt ge weten wat voor weer ze uitgeven? De vrt is als zo’n toestelleke van vroeger: verschijnt het vrouwke Sabine met haar paraplu, dan gaat het regenen. Komt het ventje Frank met zijn fiets, dan gaat de zon schijnen.
beheerder van een gebouw, syndicus
(uitspr. meestal als in het Frans)
We zullen nog maar eens een herinnering sturen naar de syndic, die speelt toch echt met onze voeten!
Vacantie is welverdiende ‘vrije tijd’ van je werk of van de dagelijkse bezigheden.
syn.: verlof
< oudere schrijfwijze van vakantie
< uitspraakvariant: vacanse (vakanse)
Ik heb mijn vacantie in de midzomer genomen.
Dit jaar ga ik naar het buitenland met vacantie, want ik wil gegarandeerd mooi weer.
“’t is vacanse
we meuge danse
na trekke we veur ’n week of twee
nor Blankenberge on de zee …” (De Strangers)
(kaartterm) met een troefkaart een slag proberen te halen
vnw: troeven in het kaartspel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: koopen: Ten zuiden van de groote rivieren: troeven.
- ”Ik wil niet koopen” zeide Clara ”dan heeft vader Torfs ook een’ slag. Daar, RuitenNegen!” Conscience (ed. 1867).
- Hooger koopen, met eene hooger kaart koopen, Teirlinck.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Waarom kocht gij die slag nu niet, gij hebt toch nog een troef?
> andere betekenis van kopen
afstraffing, beschamende nederlaag
< pandoer
Van Dale 2016 online: BE, informeel
Op de korfbal, verleden zondag: “We zulle die van Baarechoem is een pandoering geve, die ze nog laangk gon onthouwe.”
(We zullen die van Berchem eens een afstraffing geven die ze zich nog lang gaan herinneren)
> andere betekenis van pandoering
- in de voetbal: categorie tussen provinciale en nationale
- maar ook fig.: hij speelt in bevordering: hij is geen topklasse, een subtopper
Van Dale 2016 online: BE
Politiek wordt dikwijls in voetbaltermen uitgelegd: Als de toppolitiekers in eerste klasse spelen dan zijn er veel parlementsleden die buiten de schijnwerpers in bevordering spelen.
overleg plegen
DS2015 standaardtaaltaaladvies: vooral in Belg.
in NL: om de tafel gaan zitten
in Antw.: rond ’t tafel gaan zitten
De onderhandelaars zitten nu al anderhalf jaar rond de tafel om te proberen een regering te vormen.
door bezweringen trachten te genezen
> verouderd
Van Dale 2018 online: BE
Een zieke overlezen.
Het kind is al een hele week aan het grinsen; in uiterste wanhoop hebben de ouders het laten overlezen (door een gebedgenezer of pendelaar).
een beweeglijk kind
De juf op school heeft last met doendigaards – geen minuut zitten ze stil.
Die vrouw deelt gele stiften uit!
Werd vroeger (jaren 70) in het uitgangsleven van Antwerpen gezegd van een vrouw waarvan geweten was dat ze een venerische ziekte had.
Lot da mokke vallen joeng, want die deelt geel stiften uit!
bijna geen geld meer hebben
armer worden
Sedert de euro kan er niet meer gespaard worden “’t haar groeit deur mien klakke” zegt Opa.
los, stoffen zakje dat vrouwen onder hun rok droegen om geld of kostbaarheden in te bewaren of mee te nemen
Een moederkeszak kwam soms ook van pas om te smokkelen.
noodzaak, urgentie, zie hoogdringendheid
De dringendheid van de situatie eiste dat er snel ingegrepen werd, zei de burgemeester.
Pejoratieve omschrijving van een klein, gedrongen persoon.
Da “kloempeke” moet zich niet met ons komen moeien hè!
spel dat buiten wordt gespeeld zoals :
cricket, softball, rugby, estafette, lopen, beachvolley,…
Bij de jeugdbeweging doen ze dikwijls een buitenspel.
stroperig doen, stroop aan de mond smeren, vleien
Kalissen helpt niet, je zult dat niet krijgen!
spuitwater, bruisend water
zie ook: bruiswater, broebelwater, sproedel, bruis
Niet per se van het merk Spa; ook generisch gebruikt voor alle soorten koolzuurhoudend water
Spa bruis zit in België altijd in rode flessen, maar in Duitsland is ’t omgekeerd: daar zit de spa bruis in blauwe flessen, en in rode zit meestal plat water.
Hier is het te doen: hier is het dat we moeten zijn, hier gebeurt het.
’k Heb al overal gezocht waar dat die quiz doorgaat. Is het hier te doen?
Mier
zie ook muurzeiker
Hij had last van muzaaikes op zijn terras.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
