Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #8601

    rechtvaardigend
    (onvoltooid deelw. rechtvaardigen)

    (ambtelijke taal) gezegd van iets dat als bewijs kan dienen
    wordt samen gebruikt met woorden zoals “document” of “stuk”

    vertaling van F justifiant

    Reiziger in een rolstoel onbeperkt 100 % 90%
    Begeleider – een reiziger in een rolstoel of een slechtziende begeleiden
    - een rechtvaardigend document voorleggen
    (uit de brochure voor de Talys)

    Er moet in het bijzonder duidelijkheid worden gecreëerd over de rechtvaardigende stukken die kunnen worden gebruikt bij de verwerking van persoonsgegevens in de Kruispuntbankregisters en over de wijze waarop problemen inzake dateerbaarheid en leesbaarheid kunnen worden aangepakt.(https://www.ksz-bcss.fgov.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (03 Aug 2021 00:40)

    👍
    146

    #8602

    bestellen, een onderzoek ~
    (idioom)

    een onderzoek laten doen

    Er zijn vragen te stellen bij het optreden van de politie, maar Jambon wacht op de resultaten van het onderzoek dat hij besteld heeft. (VRTNWS)

    Havenbedrijf Gent heeft samen met een aantal partners een onderzoek besteld ter verbetering van de spoorinfrastructuur. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (03 Aug 2021 22:43)

    👍
    231

    #8603

    gelijkekansenbeleid
    (begrip)

    beleid van de Vlaamse overheid dat erop gericht is ‘gelijke kansen voor iedereen’ na te streven ‘feitelijke ongelijkheden in de samenleving zichtbaar en bespreekbaar te maken, gelijkheid en gelijkwaardigheid te bevorderen en nieuwe ongelijkheden te voorkomen’. Met bijzonder aandacht voor ‘het bestrijden van achterstellings- en uitsluitingsmechanismen die veroorzaakt worden door gender, seksuele oriëntatie, ontoegankelijkheid en handicap’. (gedistilleerd uit gelijkekansen.be)

    ongemarkeerd in Van Dale 2017 online
    google2017: .BE (>35.900) ; .NL (>3.170)

    zie ook gelijkekansencentrum

    De Brusselse schooldirecteur Brian Rotsaert probeert een verklaring te vinden. “Het gelijkekansenbeleid op scholen faalt op dit moment. Het Brusselse onderwijs is een loterij.” (vrt.be)

    De provincie streeft naar een inclusief en integraal gelijkekansenbeleid, ondersteunt het lokale gelijkekansenbeleid en is ingebed in het Vlaamse en federale gelijkekansenbeleid. (vlaamsbrabant.be)

    Zijn conclusie luidt dat het gelijkekansenbeleid slechts kans op slagen heeft als de armen er rechtstreeks bij worden betrokken. (standaard.be)

    De Jean tipte de asse van zijn sigaret, bracht ze terug aan zijn mond, nam een diepe trek en terwijl de smoor langzaam tussen zijn lippen omhoogkrinkelde sprak hij de gevleugelde woorden: ’Het gelijkekansenbeleid kan slechts slagen als alle actoren in het veld een proactief en inclusief beleid voeren en dat is met inbegrip van het schellen van de patatten wanneer die geoogst worden. Wat drinkt ge nog? een pintje?"

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:37)

    👍
    218

    #8604

    om ter laagst
    (idioom)

    zo laag mogelijk, om het laagst, ~ de laagste,
    zowel figuurlijk als letterlijk gebruikt (zie vbzinnen)

    zie algemeen: om ter

    Of doen we dat niet, sluiten we onze ogen, en plezieren we liever de machtigen in een spelletje ‘om ter laagst’? (John Crombez: Rutte geeft cadeautjes in naam van de economie – NRC-Handelsblad)

    Met de komst van 2 nieuwe tankstations is er een prijzenoorlog uitgebroken tussen de tankstations op de Paalsesteenweg en Diestersesteenweg. Om ter laagst! (Radio 2 Limburg)

    Om ter laagst, zo gaat dat bij autotuners. Vet stoer zicht, alleen vervaagt dat stoere gedeelte als sneeuw voor de zon wanneer de weg even moeilijk gaat doen. (clint.be – autotuning)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 18:07)

    👍
    139

    #8605

    combiné
    (de ~, ~s man. zelfst. nw.)

    vrouwenondergoed waarbij een gaine en een bh gecombineerd zijn

    wordt dikwijls combine geschreven en mogelijk ook zo uitgesproken

    zie ook verzamellemma kledij

    Wolford-shapecollection-wikipedia

    Combiné met kant van het merk Huismerk – Damart is beschikbaar voor de prijs van €59.9 (advertentie)

    Lingerie en ondergoed in alle maten en stijlen, extra aandacht voor: Extra grote … Gaines, combines en buikbanden voor dames op leeftijd. (advertentie)

    > andere betekenis van combiné

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (04 Sep 2021 12:57)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Jun 2024

    👍
    166

    #8606

    combiné
    (zn. m.)

    allround klassement in een wielerronde (de beste in alle disciplines gecombineerd: algemeen, sprint, klimmen)

    In 1969 won Merckx ook de witte trui van de combiné. Hij droeg hem trouwens voor hij op de Ballon d’Alsace de leiding overnam. (wielerarchieven.be )

    Alexander Vinokoerov mag naast de leiderstrui ook de trui van de combiné meenemen naar Kazachstan. (sporza.be)

    Ronde van Romandie: 1986 (bergklassement: 1986; klassement combiné: 1986) (velomediane.be)

    > andere betekenis van combiné

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 17:04)

    👍
    215

    #8607

    bellefleurke

    koosnaam voor meisjes, bloemeke

    Die uigskes dat naeske die eurkes, ein bellefleurke.
    Die oogjes dat neusje die oortjes, een bloemetje om te zien.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (27 Jul 2021 05:17)

    👍
    208

    #8608

    combiné
    (zn. m.; ~s)

    Combiné is de Vlaamse term waarmee een houtbewerkingstoestel bedoeld wordt dat meerdere houtbewerkingen kan uitvoeren. … De benaming combiné, afkomstig van het Frans, betekent gecombineerd, samengevoegd. De term wordt gebruikt in Vlaanderen, maar is in Nederland vrijwel onbekend. In Nederland is er geen vaststaande aanduiding voor. Een dergelijke machine kan aangeduid worden als combimachine, universeelmachine of vlak- en vandiktebank, of met de algemene term houtbewerkingsmachine.(Wikipedia)

    Universal combined woodworking

    Combiné machine van het merk DEWEZ
    -zagen
    -schaven (vlak-dikteschaven)
    -boren
    -topie
    -pinnenbank
    Extra bijgeleverd: extra zagen-boren-moluurmessen-schaafmessen enzovoort….
    +hout meegeleverd (2dehands.be)

    schuurmachine is een optie, al denk ik wel dat ze gewoon een soort van freesmachien gebruiken (ook onderdeel van een combiné) en daar gewoon een kop opzetten met ronde messen, dan hoeft ge maar gewoon elk plankje daar effe langs te houden en tis gedaan (9lives.be)

    > andere betekenis van combiné

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (04 Sep 2021 13:20)

    👍
    208

    #8609

    schadeverwekker

    iemand die schade verwekt (veroorzaakt)
    zie ook: schadeverwekkend
    NL/SN: veroorzaker van de schade

    Het is de schadeverwekker die er thans belang bij heeft om te bewijzen dat de onrechtmatige daad tot minder schade heeft aanleiding gegeven dan de bedragen met toepassing van het KB. (Elfri De Neve)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (13 Jun 2021 22:27)

    👍
    129

    #8610

    schadeverwekkend
    (bijwoord)

    iets dat schade verwekt (veroorzaakt)
    NL/SN: schade veroorzakend

    Als hij niet naar buiten gekomen was met zijn boodschap, dan had de VRT kunnen communiceren. Dat had minder schadeverwekkend geweest. (VRTNWS)

    De aansprakelijkheid van de psychiater voor het schadeverwekkend gedrag van zijn ambulante of vrijwillige opgenomen patiënt. (Maklu-Online)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (27 Jul 2021 01:11)

    👍
    158

    #8611

    retroactief
    (bijwoord)

    met terugwerkende kracht, alsnog

    De onderzoeksrechter kan het gsm-verkeer natrekken en retro-actief bekijken wanneer en naar wie de berichten zijn gestuurd. (VRTNWS)

    De CD&V’ster diende een wetsvoorstel in om dat sociaal tarief retroactief te kunnen toekennen. (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (01 Aug 2021 18:27)

    👍
    191

    #8612

    opbod, een ~ aan
    (idioom)

    een overvloed aan, een stortvloed van
    NB: ook ‘een opbod van’ komt voor

    De broedertwist tussen socialisten en anarchisten leidde vaak tot een opbod aan opruiende boodschappen. (Bram Delbecke)

    De krantencommentator overschouwt eerst de feiten en besluit dan dat er op deze “imbiciliteit” niet gereageerd mag worden met een opbod van idiotie. (VRTNWS)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (29 Jun 2021 00:01)

    👍
    146

    #8613

    krapuleke

    baldadige jongere, boefje
    zie: krapuul

    Het is ongelooflijk dat die krapulekes de politie een hele avond bezighouden, dat die belhamels alles kort en klein denken te mogen slaan. (Nieuwsblad)

    Da krijgde van ondermeer voor een school te wonen, krapulekes! Kzou da ooit aan mijnen auto moeten zien gebeuren. (9lives)

    Jenka, mn mooi meisje, mn krapuleke zoals we je soms noemden, ik ga je verdorie missen! (hondenvrienden.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (06 Aug 2021 07:01)

    👍
    176

    #8614

    boezembrood
    (zn.; o.; ~broden)

    warmgebakken neologisme: Een boezembrood is een soort tweelingbrood in de vorm van borsten waarbij een deel van de opbrengst naar borstkankeronderzoek gaat

    De bakkersfederatie deed een oproep om boezembrood te gaan bakken. Het gaat om twee bruine broodjes in de vorm van twee borsten die aan elkaar hangen. (vrt.be)

    De Oost-Vlaamse afdeling van Bakkers Vlaanderen lanceert tussen 13 november en 3 december een boezembrood bij de warme bakkers. Per verkocht brood gaat € 0.5 naar Music for Life ten voordele van Think-Pink. (think-pink.be)

    De bakkersbond Oost-Vlaanderen ontwikkelt speciaal voor Music for Life een boezembrood, ten voordele van borstkankeronderzoek van het UZ Gent. (bakkersvlaanderen.be)

    De Jean, tettenzot dat em is, had al direct een mop klaar: Voor mij een groot boezembrood, cup C, aub. En niet gesneden hé!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 02:07)

    👍
    224

    #8615

    eengemaakte politiezone
    (vaste woordverbinding)

    fusie van verschillende politiezones tot één
    (meestal, maar niet altijd m.b.t. Brussel)

    Google2017: 29 in NL allemaal m.b.t. BE

    De streefdatum voor het in werking treden van de eengemaakte politiezone Mechelen-Willebroek is 1 januari 2015. (polinfo.be)

    Bonte dringt aan: “Tijd voor eengemaakte politiezone in Brussel” (nieuwsblad.be)

    Vlaamse partijen herhalen pleidooi voor eengemaakte politiezone in Brussel (deredactie.be)

    Een eengemaakte politiezone is belangrijk omdat het een voordeel zou kunnen zijn in het aanpakken van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en helaas ook tot terrorisme, en omdat het zou zorgen voor een efficiënter veiligheidsbeleid. (vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 01:07)

    👍
    205

    #8616

    het is gebeurd
    (vaste woordverbinding)

    het is zover
    Uitroep van presentator Erik Van Looy bij de beslissing in de finale van het spelprogramma De Slimste Mens ter Wereld, maar inmiddels te pas en te onpas in de Vlaamse taal binnengeslopen.

    ’t Is gebeurd: de eerste sneeuw dwarrelt België binnen (vrt.be)

    Het is gebeurd. Sergio Garcia en Angela Akins gaven mekaar het ja-antwoord. Hier hun officiële foto. (golf.be)

    Het is gebeurd: fietspad naar Nederland is open (Ravels) (nieuwsblad.be)

    Het is gebeurd. Iedereen is terug goed gestart. De nieuwe leerlingen vonden al vlug hun weg op onze school. (vtideinze.be)

    ’t Is gebeurd: Philippe Geubels is miljonair – Proximus TV

    ’t Is gebeurd, George Clooney is papa! (newsmonkey.be)

    ’t Is gebeurd: de hittegolf is na 12 dagen officieel voorbij (vrt.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Aug 2021 17:06)

    👍
    201

    #8617

    Congreskolom
    (zelfst.nw. m/v geen mv)

    monument ter herdenking van het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde

    Congress Column at Christmas

    Boven op de Congreskolom bevindt zich een standbeeld van Leopold I, de eerste koning van België. De beelden van zittende vrouwen op elke hoek van de sokkel symboliseren de 4 grondwettelijke vrijheden: de vrijheid van vereniging, van pers, van onderwijs en van eredienst. (https://www.take-a-trip.eu/nl/brussel/)

    zie ook graf van de onbekende soldaat

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 11:39)

    👍
    215

    #8618

    grendelgrondwet
    (de ~ ,~en, man. zelfst. nw.)

    (Belgische politiek) wet die slechts kan gewijzigd worden met een tweederde meerderheid in het parlement en eveneens een meerderheid in elke taalgroep, zodat eventuele wijzigingen door beide gemeenschappen worden onderschreven

    Vermeden moest worden dat een Vlaamse meerderheid haar wil kon opleggen aan een Franstalige minderheid. Daartoe voerde de regering in 1970-’71 uiteindelijk de ‘grendelgrondwet’ in: paritaire ministerraad, communautaire thema’s in het parlement beslechten met tweederde meerderheid, alarmbelprocedure. (Doorbraak 290313)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (03 Aug 2021 19:40)

    👍
    200

    #8619

    graf van de onbekende soldaat
    (begrip)

    Het graf van de onbekende soldaat is een monument in Brussel waar op 11 november 1922 het stoffelijk overschot begraven werd van een onbekende soldaat. Het monument ligt aan de voet van de Congreskolom, deze herdenkt het Nationaal Congres van 1830, dat de Belgische Grondwet bekrachtigde. (Wikipedia)

    Opm: Op andere plaatsen in de wereld is er ook wel een graf van de onbekende soldaat, maar in NL bijvoorbeeld niet. In VL bedoelen we met het ‘graf van de onbekende soldaat’ dat in Brussel, in NL niet.

    Brussels-boy-scouts-at-a-war-monument-E0167

    Met veel eerbied zal op dinsdag 11 november, de Dag van de Wapenstilstand, opnieuw hulde gebracht worden aan het graf van de Onbekende Soldaat in Brussel. (deredactie.be)

    Jaarlijks worden er op Wapenstilstand bloemen neergelegd aan het graf van de Onbekende Soldaat. Hoe lang nog? (demorgen.be)

    Prins Filip brengt hulde aan graf onbekende soldaat (hln.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Jul 2021 00:15)

    👍
    219

    #8620

    indexaanpassing
    (zn. v.; ~en)

    stijging of daling van de van de lonen door een wijziging van de index

    Van Dale 2017 online: BE
    NL: prijscompensatie

    Bovendien is de 2% indexaanpassing bij het overschrijden van de spilindex zowel voor hoge als voor lage inkomens een lachertje bij een inflatie van 4,1%, een koopkrachtdaling van 10% en een stijgende energie- en waterkost van respectievelijk 10 en 30%. (hbvl.be)

    De indexaanpassing van overheidswedden en sociale uitkeringen gebeurt wanneer de afgevlakte index een bepaalde waarde overschrijdt, de zogenaamde spilindex. (fgov.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 17:43)

    👍
    156

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.