Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #701

    poeier
    (zn. o.; ~s)

    1. (lett.) buskruit, poeder
    2. (fig.) kracht, fut, lef, energie

    vnw:
    •buskruit
    •(fig.) kracht, energie, vuur, fut

    vgl. poer; poeier, ~ hebben; poeier, het ~ niet uitgevonden hebben; poeier, zijn ~ verschieten

    1.
    Rond de gebouwen waar veel poeier zat en het explosiegevaar dus groter was, waren aarden wallen gemaakt van ongeveer 7 à 8 meter hoog.” (hbvl.be)

    Vergeten drama van ’t Poeier: ontploffing Arendonkse dynamietfabriek kostte zes arbeiders het leven. (dekrantenkoppen.be)

    Toen de E.H. Eyckens gedecoreerd werd met de bijzondere decoratie van 1ste klas, heeft men in de nabijheid van de pastorij drie kilos poeier verschoten. (hoeseltvrugger.be)

    2.
    “Als die op training op doel schiet, moet je oppassen dat je je vingers niet breekt. Daar zit enorm veel poeier achter”, aldus Van Crombrugge (voetbalbelgie.be)

    Jeroen Pede van Alkerdeel komt met veel poeier meeschreeuwen voor de Mayhem-cover ‘Freezing Moon’, waardoor je een heel andere vibe krijgt. (hln.be)

    ‘Het Vlaams Parlement kan best wel wat poeier gebruiken’, zegt Vlaams parlementslid Cindy Franssen (standaard.be)

    Pas in langgerekte draaiers merk ik dat de full power niet enkel bruter op het gas gaat, maar dat er vooral in hoge toeren meer poeier zit. (gocar.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Dec 2024 11:32)

    👍
    4

    #702

    ballonplooier
    (z. n. de ~ (m.) ~s)

    iemand die door het plooien van ballonnen allerlei figuren kan maken

    Met kleurrijke ballonnen tovert onze ballonplooier hondjes, zwaarden, vlinders, een hele dierentuin en nog veel meer uit zijn hoed.  (halewyn.be)

    Gekke Jorre is geen typische clown, ballonplooier of magische goochelaar, maar een familie-entertainer van deze tijd. (Gekke Jorre)

    Onze plooiartiest zoekt zijn publiek bij elkaar, deelt ballonnen uit en toont iedereen hoe je een hondje, papegaai en andere figuren maken moet. (Kip van Troje)

    Als u op zoek bent naar een ballonplooier en/of een springkasteel, dan bent u bij mij op het juiste adres. Ik ben een animator met jarenlange ervaring in scouting en in het speelpleinwerk. Beroepsmatig ben ik onderwijzer. Het ballonplooien en animeren is dus een bijberoep. (stienel.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (06 Dec 2024 17:51)

    👍
    4

    #703

    Teflon Didier
    (Belgische bijnaam)

    bijnaam voor de Belgische politicus Didier Reynders

    zie Belgische bijnamen

    Reynders mag zichzelf stilaan Teflon Didier noemen – naar analogie met voormalige Britse premier Teflon Tony Blair. Niets lijkt hem te kunnen deren. (DM)

    ‘Teflon Didier’ heeft zijn trukendoos weer bovengehaald: hoe sluwe vos Reynders alweer aan een ontslag is ontsnapt … (Nieuwsblad)

    Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) overleeft ieder schandaal. Teflon Didier de bijnaam van de man van wie alles afglijdt als water van een eend. Bron: De Tijd

    Nicknamed “Teflon Didier”, he led the MR to victory in Belgium’s general election in 2007 in a spell at the helm of the liberal pro-business … (telegraph.uk)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Dec 2024 16:37)

    👍
    4

    #704

    stopselrecht
    (z. n. het ~ (o.) ~en)

    systeem waarbij een vergoeding per fles (stopsel) wordt betaald aan de uitbater van een gelegenheid als vergoeding voor gederfde inkomsten, ook wel ‘kurkengeld genoemd

    zie ook: stopsel en dopsel

    De huurder mag een eigen beperkte selectie dranken serveren. Het Huys rekent dan ‘stopselrecht’ aan. (hethuys.be)

    U mag echter zelf voor een eigen aperitief en/of wijn zorgen en u betaalt ons hiervoor een stopselrecht per fles. (Jabbedoe)

    Voor zelf meegebrachte drank (op voorhand af te spreken) zal een stopselrecht worden aangerekend van 1/3 van de aankoopprijs. (jhdezoenk.be)

    Eventueel mogen schuimwijnen, wijnen, aperitieven en/of eigenbereide dranken meegebracht worden. Dit dient voorafgaand te worden meegedeeld en hierop wordt een stopselrecht aangerekend, berekend per volume-eenheid van 750ml. Bij misbruiken m.b.t. consumptie van dranken en stopselrecht, zal een extra forfaitaire vergoeding van 250 euro worden aangerekend. (gildenhuisgrembergen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 17:13)

    👍
    4

    #705

    drankkot
    (z. n. het ~ (o.) ~en)

    (kot), plaats waar zich de drankvoorraad bevindt, gelegenheid waar goedkoop drank geschonken wordt (verouderd)

    zie ook verzamellemma koterij

    Dieven hebben donderdagnacht ingebroken in het drankkot van café De Ondank in Izegem. Ze gingen er met voor duizend euro aan drank vandoor. (HLN)

    En nu loopt de 6 jarige dochter van Kaat ook in The Bar, nog eventjes en ze sorteert de flesjes in het “drankkot” Dit markeert een mooie voortzetting van een gekoesterde familie-erfenis in het hart van The Barber & The Bar. (thebar9310.be)

    Overal ondervoede kindergezichtjes en uitgeholde ogen. Naar een herberg of drankkot hoefde nooit lange gezocht te worden. Het verbruik van inlandse jenever is in Brussel tussen 1809 en 1832 verzesvoudigd en zeker niet alleen om zijn goede smaak. (Johan Op de Beeck)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Dec 2024 16:40)

    👍
    4

    #706

    werfzone
    (z. n. de ~ (v.) ~s)

    afgebakend gebied of terrein waarin gewerkt wordt

    zie samenstellingen bij werf

    Twee vrachtwagens kwamen woensdagmiddag met elkaar in botsing ter hoogte van een werfzone op de Ring in Zaventem. (HLN)

    Daarna staan er nog 2 beschermende voertuigen, op respectievelijk 200 en 50 meter van de werf. We stellen 2 botsabsorbeerders op, zodat een 2e voertuig het 1e voertuig dat wordt aangereden nog kan afremmen. Zo belandt het niet in de werfzone. (VRTNWS)

    De politie van de zone Rivierenland heeft de auto van een 18-jarige jongeman in beslag genomen. De jonge Mechelaar moet ook zijn voorlopig rijbewijs inleveren voor 15 dagen. Hij reed tegen 110 km/u door een werfzone op de R6 en was daarmee niet aan zijn proefstuk toe. (RTV)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Dec 2024 16:12)

    👍
    4

    #707

    poef, in de ~ staan

    zie poef, op de ~ staan

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Dec 2024 09:39)

    👍
    3

    #708

    tanker, de ~ keren
    (uitdr.)

    (fig.) de koers van een log iets wijzigen

    google 2024: slechts enkele hits in .NL

    vgl. trage tanker

    Het katholiek onderwijs wil om de tanker te keren een nieuw leerplan versneld invoeren. (nieuwsblad.be)

    De begroting blijft de politieke wereld nu al 2 weken beroeren en die heisa wil CD&V-voorzitter Sammy Mahdi aangrijpen om de politieke tanker te keren (vrt.be)

    Die tanker keren lukt alleen met kleine stapjes. Daar moet de overheid op toezien, want de boeren zullen zelf niet zomaar het roer omgooien (standaard.be)

    Maar wat echt laakbaar is, is het totaal gebrek aan concrete maatregelen om deze tanker te keren. (kanck.be)

    Het duurt enorm lang voor een grote tanker gekeerd is. Bij de Franse energiereus Engie (ex-GDF Suez) is kapitein Isabelle Kocher bezig met een grote … (tijd.be)

    Maar het zou wel kunnen dat heel wat individuele directies, leerkrachten, ouders en zelfs leerlingen opgelucht zijn dat eens iemand het roer in handen pakt. In plaats van enkel te kijken naar het traagjes keren van de tanker. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Dec 2024 18:15)

    👍
    5

    #709

    reuzentombola
    (zn. m.; ~'s)

    Door een vereniging, school, jeugdbeweging, club, … georganiseerde loterij om de kas te spekken waarbij prijzen te winnen vallen. Er worden genummerde kaarten verkocht en op een later tijdstip worden de winnende nummers getrokken.

    google 2024: slechts enkele hits in .NL (meestal mbt BE)

    ook: reuzetombola (zie voorbeelden)

    60ste REUZENTOMBOLA – 2024: Er waren 110 prijzen te winnen, verdeeld in 90 reeksprijzen en 20 hoofdprijzen. De nummers eindigend op 751, 625 en 716 winnen een reeksprijs (sint-pietersinstituut.be)

    “Er zaten ook nog bonnetjes in van het schietkraam en een lotje van de reuzentombola. Ik denk dat dat niet meer geldig zal zijn.” (vrt.be)

    Het dessert is inbegrepen. Volwassenen betalen hiervoor €16, de kinderen kind €9. Er is ook een reuzentombola met ruim 1700 prijzen (nieuwsblad.be)

    Met als afsluiter een reuzentombola waarbij de winnaar een verblijf van 8 dagen voor 2 personen krijgt aangeboden in Club hotel El Mehdi (standaard.be)

    Inbegrepen is 1 glaasje fruitsap of bubbels. Doe ook mee aan onze reuzetombola met voor iedereen een leuke prijs! (uitinvlaanderen.be)

    Er is naar goede gewoonte weer een reuzetombola voorzien en de Jongknapen zorgen voor een heerlijk dessert. (hln.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 14:02)

    👍
    6

    #710

    pluimen, van zijn ~ laten

    zie pluimen, (van) zijn ~ verliezen

    znw: van zijn pluimen laten: een veer laten, verlies, schade lijden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 08:51)

    👍
    4

    #711

    voedselcheque
    (zn. m.; ~s)

    cheque door de overheid gesubsidieerd die kan gebruikt worden voor de aankoop van voedsel

    De federale onderhandelaars overwegen een hervorming van het leefloon. Een deel van de steun wordt straks mogelijk in ‘voedselcheques’ uitbetaald. (demorgen.be)

    Mensen in Nood (MIN) is dertig jaar actief voor behoeftigen in Tienen. Wie aanbelt ontvangt een voedselcheque of met kerst een pakket. (nieuwsblad.be)

    Individueel wordt bepaald of iemand recht heeft op een voedselcheque. De voedselcheques zijn een vervanging van de voedselbonnen. (apen.be)

    Een voedselcheque, naar analogie met de stookoliecheque? (standaard.be)

    Stad en OCMW Lier verlengt voor de tweede keer de maatregel om in voedselcheques te voorzien. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 13:15)

    👍
    3

    #712

    plooistep
    (zn. v.; ~s of ~pen)

    elektrische step die opplooibaar is

    SN-NL: vouwstep

    vgl. plooifiets

    zie ook plooien; plooi

    Neem een plooistep mee in je boot. Na afloop terugkeren naar de start ? (dijlefloats.be)

    En kies je voor een plooistep, dan wordt het al helemaal gemakkelijk: geen parkeerplek meer nodig, je neemt je step gewoon overal mee (decathlon.be)

    Bij de NMBS hanteren ze ongeveer dezelfde policy:’Plooifietsen of plooisteps kunnen altijd gratis mee op de trein, op voorwaarde dat ze …" (vias.be)

    Plooisteppen voor kinderen/peuters, in de hoogte verstelbaar, antislip treeplank, knipperend wiellicht, voor jongens en meisjes … (amazon.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 12:58)

    👍
    3

    #713

    plooicaravan
    (zn. m.; ~s)

    caravan die deels opplooibaar is

    vnw: vouwcaravan

    zie plooien; plooi

    ICamp vouwcaravan

    In 2011 heeft de Hasseltse kunstenaar Karl Philips (29) een plooicaravan verstopt in de grond van de Pukkelpopweide zonder dat de festivalorganisatie dat wist. Bedoeling was dat de caravan voor een kunstperformance tijdens het festival zou opgegraven en opengeplooid (openplooien) worden, maar de storm verijdelde die plannen. (gva.be)

    We reizen met een plooicaravan en zijn dus op zoek naar een camping. Deze is best niet te groot en mag rudimentair zijn. (wegwijzer.be)

    In Sint-Hiëronymus hebben we een testaflevering opgenomen – toen nog met een mobilhome, maar een plooicaravan bleek uiteindelijk een betere oplossing. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (14 Feb 2025 12:34)

    👍
    3

    #714

    plooibaarheid
    (zn. v.; geen mv.)

    het plooibaar zijn; buigzaamheid

    opm: in de betekenis van het plooibaar zijn van een menselijk karakter is het SN, zie plooibaar

    vgl. opplooibaarheid

    Pulso Wrap Flex broodverbeteraar is uitermate geschikt voor het verbeteren van de plooibaarheid van platte broodsoorten. (algistbruggeman.be)

    Sommige honden die al langere tijd met het probleem rondlopen, kunnen een verminderde plooibaarheid van het ellebooggewricht vertonen (orsami.be)

    “Hij is daar”, roept een uitzinnige man die de plooibaarheid van de dranghekken tot het uiterste drijft. (demorgen.be)

    Qua zit confort is deze stoel een aanrader, ook voor grote muziekanten ( zoals ik ) De kruk is heel transportabel door zijn plooibaarheid (bax-shop.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 09:16)

    👍
    3

    #715

    opplooibaarheid
    (zn. v.; geen mv.)

    het opplooibaar zijn

    vgl. plooibaarheid

    Door een keuze te maken aangaande het gewicht, de zithoogte, de kleur en de mate van opplooibaarheid kunnen we u zeker de juiste rollator leveren. (ortho4you.be)

    Dit komt zeer waarschijnlijk door de opplooibaarheid waardoor de stevigheid van de headset fel vermindert. (coolblue.be)

    Bij een aantal producten moet je kijken naar de opplooibaarheid/handigheid (buggys bvb), maar daar zijn vaak de duurdere (beyondgaming.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Dec 2024 09:09)

    👍
    3

    #716

    plooibaar
    (bn.)

    opvouwbaar, opklapbaar, buigzaam

    vnw:
    •(op)vouwbaar, opklapbaar
    •buigbaar, buigzaam, veerkrachtig

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 1

    znwb:
    1. Opvouwbaar; soms bep.: opklapbaar, inklapbaar, demontabel enz.
    2. Buigbaar, buigzaam; soms bep.: veerkrachtig.
    Opm.: In de standaardt. wel van pers., hun karakter enz.: meegaand, gewillig, soepel.

    vgl. plooi; opplooibaar

    Plooibaar bed voor een kind tem 10 jaar, mits supplement (park7.be)

    Na Samsung lanceert ook Huawei een plooibare smartphone (vrt.be)

    De poppetjes zoals vandaag met ook een plooibaar onderstel volgen in ’78. (demorgen.be)

    Het werkplatform is ook voorzien van een extra veiligheidsvergrendeling en is handig in gebruik en compact plooibaar. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Dec 2024 19:51)

    👍
    3

    #717

    plooi, uit zijn plooi
    (uitdr.)

    uit zijn (goede) doen zijn

    vnw: uit zijn plooi zijn: niet in zijn plooi zijn, uit zijn gewone doen zijn, niet lekker zijn, zich niet lekker voelen

    vgl. plooi, weer op ~ zijn

    Beste ouder. De staking van woensdag aanstaande 13 februari brengt het schoolleven niet uit zijn plooi. (sintamandusschoolmeulebeke.be)

    Bij de ernst van de situatie past een uitgestreken gezicht dat niet uit de plooi mag vallen. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Dec 2024 09:18)

    👍
    4

    #718

    plooi
    (zn. v.; ~en)

    znwb: In Vl.-België vaak in toep. waar in de standaardt. vouw gebruikt wordt (zie hiervoor de Opm.).
    1. M. betr. t. stoffen, inz. weefsels: plaats waar een stof wordt dubbelgeslagen en geperst, vouw; – m. betr. t. allerlei andere zaken: plaats waar iets gevouwen is.
    2. Bocht, buiging, boog.
    3. Goede, behoorlijke toestand; goede orde; vooral in de verb. op, in zijn plooi zijn (brengen, komen), op orde zijn, (iets) in orde maken; ook m. betr. t. de gezondheidstoestand: in orde, geheel hersteld, geheel gezond zijn; zich lekker voelen, weer op de been zijn enz.; ook: uit zijn plooi zijn, soms bep.: uit zijn gewone doen zijn.
    Opm.: In de standaardt. heeft plooi de bet.: elk der rimpels of golfachtige vormen die in een soepele stof ontstaat wanneer zij op korte afstanden in tegengestelde richting omgeslagen wordt, inz. ter versiering (onderscheiden van vouw. een geperste plooi).

    vnw: in België ook: vouw in een broek of een brief

    zie ook andere betekenissen van plooi

    vgl. plooibaar; opplooibaar; plooibed; plooicaravan; plooifiets; plooimes; plooimeter; plooistep; plooistoel; plooitafel

    1. Een hekel aan strijken? Dan zorgt het strijkatelier ’t Plooienhof vanaf maandag 19 november voor een mooie plooi in de broek of een fijn gestreken blouse. (nieuwsblad.be)

    Kies je voor nietjes, dan vouw je het magazine gemakkelijk open en is het drukwerk tot in de plooi van het papier zichtbaar. (burocad.be)

    2.
    DoS 3 Ontwerp-het-zelf-meubel. Een DHZ-poten stel met geplooide RVS-staf, met een sterke plooi als voetsteun. (bruthaus.be)

    3.
    Het nieuwe schooljaar valt stilaan in een stevige plooi. (sjbmalle.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 08:44)

    👍
    4

    #719

    plongeur
    (zn. m.; ~s)

    afwasser, bordenwasser (in horeca)

    vnw: bordenwasser

    znwb: In een restaurant e.d.: bordenwasser.

    De plongeurs staan helemaal onderaan op de ladder, dus in ‘het afvoerputje’, ‘veracht en getutoyeerd door iedereen’. (standaard.be)

    Wat is de taak van een plongeur in een sterrenkeuken? (hbvl.be)

    Het geschatte gemiddelde salarisbereik voor een Plongeur bij Quick is € 19–€ 21 per uur. (glassdoor.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 18:36)

    👍
    4

    #720

    ANW
    (verwijslemma)

    Algemeen Nederlands Woordenboek van het Instituut voor de Nederlandse taal

    Vlaams wordt gelabeld door (vooral) in België

    typ anw in zoekvenster

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (01 Dec 2024 09:48)

    👍
    5

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.