Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5261

    oud-koloniaal
    (zn. m.; ~kolonialen)

    Belg die als koloniaal in de Congo geleefd heeft

    google2020: In .NL niet als znw. enkel als bijvoegelijke bepaling, bv. het oud-koloniaal meubel

    De Congolees door de ogen van de oud-koloniaal : een studie naar beeldvorming en herinneringsdiscours bij oud-kolonialen in België. (ugent.be)

    Jef Geeraerts is niet enkel de ‘grote’ Vlaamse schrijver. Hij is eveneens de misselijkmakende oud-koloniaal (demorgen.be)

    Dé kenner van de Belgische koloniale geschiedenis en haar uitwassen is ongetwijfeld de Limburger Jules Marchal (° 1924), oud-koloniaal en oud-diplomaat. (uitpers.be)

    Naar aanleiding van de opening van het AfricaMuseum getuigen oud-kolonialen: “De mooiste jaren van mijn leven.” (bruzz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jun 2021 14:23)

    👍
    21

    #5262

    bonnefies
    (de (m), bonnefiezen)

    Van het Franse bénéfice.

    bonus, extra voordeel, eventueel interest

    Hij heeft dan ook nog zijnen bonnefies van zijn dienstjaren.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door moomer (15 Jul 2021 12:28)

    👍
    30

    #5263

    Arizonacoalitie
    (begrip)

    (neologisme, Wetstratees) regeringscoalitie bestaande uit liberalen (blauw), socialisten (rood), NVA (geel) en christendemocraten (oranje) – samen vormen ze de vlag van de Amerikaanse staat Arizona

    = eenvoudiger op het eerste zicht uit te spreken synoniem voor Ålandcoalitie

    Ivan De Vadder over de kansen van een “Arizona-coalitie”: “Weinig tekenen van vertrouwen” (vrt.be)

    Drie koningen zetten in op Arizona-coalitie: “Geen veto’s tegenover elkaar. We hopen dat men wil springen om met ons aan tafel te gaan” (hln.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 12:27)

    👍
    74

    #5264

    meerderheid
    (zn. v.; meerderheden)

    “De meerderheid: De regeringspartij(en). (leenvertaling uit Frans ‘La majorité’)” (Politieke terminologie in België – Wikipedia)

    zie ook meerderheid tegen minderheid; meerderheid, dubbele ~

    De meerderheid stemde het voorstel van Alaerts weg, maar niet definitief. (nieuwsblad.be)

    De oppositie heeft opnieuw teksten klaar om de invoering ervan te eisen, maar de meerderheid heeft intussen de rangen gesloten. (demorgen.be)

    Opvallend op de Gentse gemeenteraad: de meerderheid heeft een voorstel van oppositiepartij N-VA goedgekeurd. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jun 2021 17:44)

    👍
    28

    #5265

    meerderheid tegen minderheid
    (uitdr.)

    politiek: stemming van de regerende partijen tegen de oppositie

    google2020: .NL (45 meestal mbt .BE)

    zie ook meerderheid

    Gent keurt verkeersplan goed, meerderheid tegen minderheid. (knack.be)

    Ik had niet de indruk dat het debat dat daarop volgde, meerderheid tegen minderheid werd gevoerd.(senate.be)

    Deze middag keurde de plenaire vergadering van het Vlaams
    parlement meerderheid tegen minderheid het
    onderwijsdecreet XIV (ODXIV) goed. (vlaanderen.be)

    Gisteren keurde het Vlaams Parlement, meerderheid tegen minderheid en na een bijna drie uur durend debat, het zogenaamde M-decreet goed.(hetacv.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 May 2021 07:03)

    👍
    24

    #5266

    nagelrank
    (de ~ (m.), -reng)

    1. verbastering van ‘nagelrand’, d.i. een verzwering van de vingernagels, fijt (panaritium necroticum)
    cf. WNT

    2. (mv.) nagelreng: nijdnagels

    Ich heb de nagelrank, mijn vingere doen me pijn.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door petrik (22 Jun 2021 04:08)

    👍
    27

    #5267

    welvaartsstaat, actieve ~

    zie actieve welvaartsstaat

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 04:03)

    👍
    27

    #5268

    cliëntelisme
    (zn. o.; geen mv.)

    “Het verlenen van zekere diensten en hulp aan de kiezer, met het oog stemmen te winnen of in ruil voor hun stem.
    Ook wel genoemd ‘politiek dienstbetoon’.” (Politieke terminologie in België – wikipedia)

    Haar socio-economische palmares is zeker niet vlekkeloos, maar met haar nabijheidspolitiek (wat wij in Vlaanderen cliëntelisme noemen) heeft ze, tot de doorbraak van de radicaal-linkse PTB, wel de populistische golf lang kunnen indijken. (demorgen.be)

    Het pleidooi van vicepremier Kris Peeters (CD&V) om Belfius nog snel naar de beurs te brengen, getuigt van een verwerpelijk cliëntelisme. (tijd.be)

    Na partijgenoot en huidig minister van Asiel en Migratie Maggie De Block spreekt nu ook Rutten van cliëntelisme. (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 13:12)

    👍
    49

    #5269

    horecacheque
    (zn. m.; ~s)

    cheque die door de werkgever belastingvrij aan de werknemer bezorgd kan worden en die de werknemer in de horeca kan besteden

    zie ook andere vormen van cheques bij cheque

    ‘Superkern’ bespreekt morgen nieuwe koopkracht- en steunmaatregelen: horecacheque, btw-verlaging en premie van 250 euro voor leefloners op Tafel (hln.be)

    Lauwe reacties op horecacheque voor zorgpersoneel: ‘Meer nodig dan eenmalige premie om op café te gaan’(demorgen.be)

    Werkgevers kunnen een horecacheque aan hun personeel geven. Het is maar de vraag of veel bedrijven dat zullen doen. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 18:51)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Dec 2024

    👍
    34

    #5270

    kribbel
    (zn. m.; ~s)

    handtekening

    SN-NL: krabbel

    kribbel zetten: komt opvallend veel voor in de voetbaljournalistiek in .BE

    google2020: ‘kribbel zetten’: .NL (3, alle mbt .BE)

    uitspraak overal met korte, scherpe i

    vgl. kribbelen

    zie ook paraf

    Hij blijft dan toch: Mbokani zet kribbel onder nieuw contract bij Antwerp (vrt.be)

    ‘Lukaku gaat kribbel zetten onder topdeal’ (Voetbal24.be)

    Hazard zal weldra z’n kribbel zetten onder contract (voetbalnieuws.be)

    Bongonda heeft de Belgische topclubs voor het uitkiezen, waar moet hij zijn kribbel zetten? (clubbruggers.be)

    Laat nu de architecte nog haar fiat geven en haar kribbel zetten voor het dossier, dan ben je 100% gecovered door de 10-jarige aansprakelijkheid van architect (bati-info.be)

    Eens je je kribbel gezet hebt, zit je er aan vast. (zimmo.be)

    Onder massale belangstelling zette hij zijn kribbel onder het kunstwerk.(hln.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Sep 2025 17:07)

    👍
    32

    #5271

    gesmijig
    (bn. )

    goed kneedbaar, smeerbaar

    spellingvariant: gesmeiig (zie reacties)
    uitspraak in Antwerpen: gesmaaig

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Gesmijdig:
    Nauw verwant met gesmijde, en afgeleid van een grondwoord dat op zich zelf niet meer voorkomt. Eigenlijk, van metaal: smeedbaar, en vandaar, ook in ruimer toepassing: rekbaar, buigzaam, lenig, week. De vorm gesmijdig is thans in onbruik; smijdig, ook wel smijig, komt nog dagelijks voor.

    Voor Cornelissen (1906):
    GESMIJIG, bvw. – Rekbaar, buigzaam, week, Kiliaan mollis. Gesmij(d)ig koper.:En gesmij(d)ige stof. —- Ook van boter, gekookte erwten, enz. Week, malsch. Gesmij(d)ige boter. De ertsoep is gesmij(d)ig.

    ook in Lier

    Als je een dook wil vastmetsen in een muur moet je een goed gesmeiige mortel maken. Dus niet allen cement en rijnzand maar daar ook een portie zavel bij.

    Op moeilijk bereikbare plaatsen om iets vast te metselen gebruik je ook een gesmeiige mortel.

    Uit een gesmeiige deeg kan je gemakkelijk een vormbrood kneden. Bv, een sinterklaas, een minister met duidelijk uiterlijk, enz.

    15 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Taalgaardenier en laatst gewijzigd door Taalgaardenier (13 Apr 2025 01:04)

    👍
    35

    #5272

    Alandcoalitie
    (begrip)

    zie Ålandcoalitie

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (03 Aug 2021 23:59)

    👍
    38

    #5273

    Ålandcoalitie
    (begrip)

    (neologisme, Wetstratees) regeringscoalitie bestaande uit liberalen (blauw), socialisten (rood), NVA (geel) en christendemocraten (kruis) → samen vormen ze de vlag van de Finse autonome, Zweedstalige eilandengroep Åland

    gevormd naar analogie met de Zweedse coalitie

    uitspraak: oolandcoalitie

    Lachaert, Coens en Bouchez werken aan nota voor Ålandcoalitie (tijd.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (24 Jul 2021 01:55)

    👍
    33

    #5274

    Antwerpen-aan-zee
    (eigennaam)

    spotnaam voor de kustgemeente Blankenberge, gezien het disproportioneel hoog aantal toeristen/aangespoelden uit Antwerpen (of, meer algemeen, uit een regio waar alle korte i’s en u’s scherp worden uitgesproken, hetgeen voor West-Vlamingen een sjibbolet is)

    zie lijst: Belgische bijnamen van plaatsen

    Dat belooft om een reportage te maken in Blankenberge (eigenlijk Antwerpen-aan-Zee) en als tussenstop eventjes Zeebrugge aan te doen. (antwerpsegilde.blogspot.com)

    Blankenberge blijft Antwerpen aan zee (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (13 Apr 2023 17:05)

    👍
    35

    #5275

    voorzorgen nemen
    (idioom)

    SN/NL: voorzorg(s)maatregelen nemen

    een aanzienlijk deel van de zoekresultaten van Nederlandse websites is m.b.t. België dan wel geschreven door Belgen

    FAVV: “Alle voorzorgen genomen bij facturatie” (vilt.be)

    NMBS raadt reizigers aan voorzorgen te nemen (standaard.be)

    Neem voldoende voorzorgen om brand te voorkomen, brand te detecteren en om het begin van brand te bestrijden. (kwbeensgezind.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (24 Jul 2021 03:47)

    👍
    18

    #5276

    baan
    (zn. v.; banen)

    meestal vrij grote verbindingsweg met dikwijls lintbebouwing, bomenrijen, …

    zie ook algemenere betekenis van baan

    In de samenstellingen wordt verwezen naar een bedrijvigheid gelegen langs dergelijke baan: baanbordeel, baancafé, baandancing, baanhotel, baanrestaurant, baanwinkel

    De baan tussen Keerbergen en Mechelen is weer open voor alle verkeer. (nieuwsblad.be)

    De baan tussen Bree en Peer was een tijdlang voor alle verkeer afgesloten. (hbvl.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 14:02)

    👍
    38

    #5277

    baanbordeel
    (zn. o.; ~bordelen)

    bordeel langs een baan

    vergelijk baancafé, baandancing, baanwinkel

    ‘Extreme’ is de titel van de tweede aflevering en verwijst naar de naam van het baanbordeel. ‘American Bar Extreme’ dat gerund wordt door de Griekse Elena. (pure.ilvo.be)

    De hond en de tafel met spiegelend blad lijken weggeplukt uit één of andere discotheek of baanbordeel. (blogspot.com)

    Le Ciel Flamand vertelt het verhaal van Monique en Sylvie, moeder en dochter die samen een baanbordeel uitbaten op de Franse grens. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (04 Jun 2025 15:31)

    👍
    38

    #5278

    filmverdeler
    (zn. m., ~s)

    filmdistributeur

    zie ook verdeler (van films)

    In 1989 gaf de Filmkeuringscommissie de film Batman het etiket Kinderen Niet Toegelaten, tot ergernis van filmverdeler Warner Bros. (tijd.be)

    Filmverdeler Bedazzle wil naar eigen zeggen ‘een lacune in het Vlaamse filmlandschap invullen’. (standaard.be)

    De Duitse filmverdeler Atlas Film heeft de distributierechten voor de Duitse markt verworven van ‘Dossier K.’, de jongste film van Jan Verheyen. (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 20:28)

    👍
    33

    #5279

    verdeler
    (zn. m.; ~s)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: iemand die voor zijn beroep films op de markt brengt; persoon die ervoor zorgt dat een film gaat draaien in de bioscoop; distributeur van films; filmdistributeur; vaak ook: onderneming met dergelijke handelsactiviteit

    ook filmverdeler

    Bevrijdingsfilms vzw (BF) is een niet-commerciële verdeler van film- en videoprogramma’s. (bevrijdingsfilms.be)

    Nieuwe Vlaamse verdeler arthousefilms heet Bedazzle (standaard.be)

    Tot dusver werd het prijzengeld gedeeld door de verdeler van de film, de regisseur, de componist of de scenarist (filmfestival.be)

    > verwante betekenis van verdeler

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (02 Jul 2021 10:53)

    👍
    32

    #5280

    rijpadvergoeding
    (zn. v.; ~en)

    spoorwegen: de vergoeding die een exploitant moet betalen (aan Infrabel) om de spoorinfrastructuur te gebruiken

    google2020: .NL (3 alle mbt .BE)

    zie ook rijpad

    Een belangrijke verklaring voor de hoge exploitatiesubsidies ligt deels in de rijpadvergoeding die de NMBS aan Infrabel moet betalen. (voka.be)

    De Belgische regering heeft wel beslist om de ‘rijpadvergoeding’, die spoorbedrijven moeten betalen om over de sporen te mogen rijden, te verlagen. (demorgen.be)

    Er is ook nood aan een hervorming van de rijpadvergoeding die vandaag veel te hoog is. Als we meer goederen op het spoor willen krijgen, moet die vergoeding naar beneden. (vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Jun 2021 19:28)

    👍
    21

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.