Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #5261

    coronacoalitie
    (zn. v.; ~s)

    term door Joachim Coens overgenomen van journalist Michaël Van Droogenbroeck (zie reacties): Om het hoofd te bieden aan het coronavirus heeft het land dringend een noodregering nodig

    corona in België

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    zie ook corona

    Joachim Coens (CD&V) pleit voor ‘coronacoalitie’: “Crisis vergt maatregelen van slagkrachtige regering” (tijd.be)

    Na de paars-gele coalitie, en de Vivaldicoalitie, lanceert CD&V een nieuwe formule om tot een federale regering te komen: “de coronacoalitie”. (kgeens.be)

    Joachim Coens (CD&V) pleit voor ‘coronacoalitie’: “Crisis vergt maatregelen van slagkrachtige regering” (hln.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Jun 2021 07:05)

    👍
    67

    #5262

    wijzen, iemand met de vinger ~

    zie vinger, iemand met de ~ wijzen

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (10 Jul 2021 02:30)

    👍
    42

    #5263

    iemand met de vinger wijzen

    zie vinger, iemand met de ~ wijzen

    -

    7 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Jun 2021 02:07)

    👍
    46

    #5264

    vinger, iemand met de ~ wijzen
    (uitdr.)

    1) iemand beschuldigen; DS2015 standaardtaal
    2) iemand nawijzen

    1) Treinramp Buizingen: “Niemand wordt met de vinger gewezen” (gva.be)

    1) Club Brugge wees hem met de vinger na de door de bezoekende supporters stukgeslagen zitjes in de nieuwe tribune. (standaard.be)

    2) Iedereen wees hem met de vinger. Niemand nodigde hem nog uit op verjaardagsfeestjes.(nieuwsblad.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jun 2021 06:58)

    👍
    64

    #5265

    terugkommoment
    (zn.; o.; ~en)

    “Het terugkommoment is een opleiding van 4 uur die u 6 tot 9 maanden na afgifte van uw definitief rijbewijs B moet volgen. U hoeft na het terugkommoment geen examen af te leggen.” (Vlaanderen.be)

    uitspraak kan variëren van terugkommomment tot terugkoommomment

    opm: in andere betekenissen wordt terugkommement ook wel in NL gebruikt

    Op het circuit van Zolder, in Limburg, vindt vandaag een terugkommoment plaats. Die terugkommomenten zijn al ruim een jaar verplicht voor elke bestuurder die net zijn of haar rijbewijs heeft gehaald. (vrt.be)

    Terugkommoment – Rijschool Merelbeke / Gent

    Het terugkommoment is verplicht voor beginnende bestuurders die in Vlaanderen het voorlopig rijbewijs hebben aangevraagd (en in Vlaanderen een domicilie hebben) nà 01/10/2017. (kempischerijscholen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Nov 2021 07:28)

    👍
    45

    #5266

    geneeskunde
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

    aandoeningen:
    abces
    afgang
    albumine
    angine
    angine de poitrine
    appelsienhuid
    appelsienvel
    appendicite, appendicitis
    attak
    bassen
    bleinen
    bommaziekte
    buikstorm
    brand
    bronchite
    cellulite
    crise
    deshydratatie
    dikoor
    draaien
    draaiing
    een zuur maag
    flebit
    fleuris
    geel
    geestesgestoord
    geraaktheid
    griepig
    hyperkinetisch
    jeugdbrand
    kerkhofblommen
    kettingziekte
    kiekeborst
    kiekhoest
    klem
    klierkoorts
    knikkebolziekte
    krab
    kuskesziekte
    nevenverschijnsel
    notarisziekte
    ondervlogen
    pellekes
    plekken
    ’t pootje
    rattenziekte
    rematis
    reumatisme
    rodehond
    sciatique
    sinusite
    slaptitude
    slepende ziekte
    speen
    stekkebenen
    surinfectie
    tic nerveux
    vallende ziekte
    valling
    vriesblaar
    vuil ziekte
    wateroog
    weeroog
    zona

    onechte aandoeningen:
    hypo
    jupilitis
    manzjenieziekte
    Sinte-Medunkt
    vanbrustum

    het menselijk lichaam:
    aberniks
    achillespees
    afhangers
    billen
    dikke teen
    haar
    het hert
    kaaken
    karuur
    kas
    knoesels
    kop
    maaltanden
    middenvinger
    poep
    staartbeen
    vel
    wervelzuil
    wijsheidstanden

    uitdrukkingen:
    aan de ribben (blijven) plakken, kleven
    adem, op zijn ~ trappen
    afbijten, iemand de kop afbijten
    afgaan, plat ~
    hals, aan de ~ laten komen
    maag, (zwaar) op zijn ~ liggen
    maag, voor zijn of haar ~ leven
    maag, zijn ~ laten keren

    gezondheidsverlening:
    adviserend geneesheer
    ambulancier
    arbeidsgeneesheer
    baxter
    cocoonvaccinatie
    collocatie
    dokteres
    dokter van wacht
    dokteur
    doktoor
    gasthuis
    Geel
    Geneeskunde voor het Volk
    geneesmiddel, wit ~
    generisch geneesmiddel
    gipsplaaster
    Het Vlaamse Kruis
    honderd
    hoorcentrum
    hoortest
    hospitaal
    hospitalisatie
    huisapotheker
    huisartsenwachtpost
    intensieve
    intensieve zorgen
    internering
    keelwisser
    kinderbed
    kine
    kinesist
    kinesitherapeut
    kinesietherapie
    kliniek
    materniteit
    medicijnen
    militair geneesheer
    moederhuis
    mug
    neuswisser
    nko-arts
    O.K.
    omnipracticus
    operatiekwartier
    palliatieve
    pikuur
    plaaster
    plaasterspecialist(e)
    plakker
    plomberen
    podoloog
    professor
    recupereren
    senologie
    sparadrap
    spoed
    spoedarts
    spoeddienst
    spoedpersoneel
    sportkinesist
    suppo
    tandplaaster
    tantist
    tensoplast
    urgentiearts
    valse tanden
    vals gebit
    vloed
    wasdom
    windel
    witte schort
    witte sector
    zorgen
    zorgkundige
    zothuis

    documenten:
    derdebetaler
    dixitattest
    doktersbriefje
    gmd
    klevertje
    maagdelijkheidsattest
    remgeld
    sis-kaart
    ziekenbrief

    medicatie:
    ab
    peujerke

    uitdrukkingen:
    aangemaakt zijn met
    allergisch aan, allergisch tegen zijn
    beterhand, aan de ~ zijn
    in het kinderbed blijven
    klot, van zijne ~ vallen
    laste, ten ~ van de patiënt
    losbreken
    mensen, het zit onder de ~
    vallen, van zijnzelve ~
    sus, van zijne ~ draaien
    wacht, van ~ zijn
    ziek vallen
    ziek vieren

    varia:
    aangeladen
    aerosollen
    amandelen trekken
    arbeidsonbekwaam
    Bednet
    berechten
    b-fast
    center
    compensatiekas
    corona (voorvoegsel samenstellingen)
    disponibiliteit
    gezondheidsfactuur
    griepcommissaris
    hospitalisatieverzekering
    kiwimodel
    maaggevoel
    maagriem
    maandstonden
    medische bijpremie
    mutualiteit
    noodnummer
    orde van artsen
    orde van geneesheren
    pyjamadag
    regels
    Riziv
    sanitair
    systeem
    uitnemen
    voos
    werkonbekwaam
    wetsdokter
    wetsgeneesheer
    witte frak
    x-ray
    X-stralen
    ziekenbond
    ziekenkas

    -

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Feb 2025 08:09)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Feb 2023

    👍
    122

    #5267

    wervelzuil
    (znw. de ~ (v.), ~en)

    SN/NL: wervelkolom, ruggegraat

    vgl. Duits Wirbelsäule, Frans colonne vertébrale, Latijn columna vertebralis

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Normalerwijze bestaat de wervelzuil uit 33 wervels. De 24 bovenste wervels vormen de beweeglijke wervelzuil. Men onderscheidt 7 nekwervels (cervicale wervelzuil of CWZ ), 12 borstkaswervels (thoracale wervelzuil of TWZ) en 5 wervels in de lage rug (lumbale wervelzuil of LWZ). (hhp.be)

    Asafwijkingen van de wervelzuil (scoliose) (uza.be)

    Revalidatie en kinesitherapie van het musculoskeletale stelsel: lumbale wervelzuil en bekken (ugent.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (24 Jul 2021 11:21)

    👍
    32

    #5268

    bronchite
    (znw. de ~ (v.), geen mv.)

    SN/NL: bronchitis

    merk op dat het ABN ‘bronchitis’ als soortnaam wordt gebruikt, de Vlaamse ‘bronchite’ krijgt daarentegen wel een lidwoord

    werd vroeger ook in Nederland gebruikt (1), maar is daar de dag van vandaag verouderd, alle hedendaagse zoekresultaten uit NL zijn afkomstig van Belgen

    < Frans: bronchite

    Vlaamse uitspraak: op zijn Frans (bronsjiet)

    zie ook fleuris, valling; appendicite; cellulite; geneeskunde

    (1) zie bv. spreektaal in Louis Couperus’ Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan… (1906): “Een bronchite, maar volstrekt niet erg, hoor… Wat influenza er doorheen… Niets bizonders…”

    1ste jaar elke week een pikuur 2de en 3de jaar om de maand een pikuur daarvoor had ik bijna elke maand een bronchite. (9lives.be)

    Tja, onzen oudsten heeft 3 maal op korte tijd een bronchite gehad. (bouwinfo.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (01 Nov 2021 14:01)

    👍
    63

    #5269

    bommastijl
    (zn. m.; ~en)

    1) ouderwetse stijl
    2) de stijl van de bomma, niet per se ouderwets

    zie ook bomma-

    1) ‘Het appartement was echt lelijk en donker, volledig in bommastijl ingericht.’ (sophieallegaert.be)

    2) Snuisteren in de kleerkast van oma: de bommastijl is trendy tijdens de modeweken op Instagram (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 19:07)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Apr 2025

    👍
    63

    #5270

    droomjob
    (znw. de ~ (v./m.), ~s)

    NL: droombaan

    werk dat men graag doet (of zou doen) en waarvoor men goed wordt betaald

    zie ook job

    De top 50 meest gewilde droomjobs (jobat.be)

    Wat zijn de 6 ingrediënten voor een droomjob? (antwerpmanagementschool.be)

    Huisarts lijkt me wel ok maar nu ook niet direct mijnen droomjob (9lives.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (02 Aug 2021 02:47)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Sep 2022

    👍
    63

    #5271

    aflassing
    (zn. v.; ~en )

    SN: afgelasting

    zie ook aflassen

    vgl. aflasting

    KBDB PE Vlaams-Brabant informeert zijn leden omtrent de aflassing van de weekvlucht uit St. Quentin van 15 juni (pipa.be)

    Zijn plek op de winterspelen werd een zekerheid na de aflassing van het laatste event in Laax, Oostenrijk. (hln.be)

    Door aflassingen van afgelaste wedstrijden is het voor vele ploegen niet altijd even duidelijk wanneer ze waar moeten spelen.(dwkoekelare.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 11:42)

    👍
    54

    #5272

    aflasting
    (zn. v.; ~en )

    SN: afgelasting

    zie ook aflasten

    vgl. aflassing

    Het artikel over de aflasting van Kama’s Comedy Night zorgde voor onvrede in het Brugse Cultuurcentrum. (nieuwsblad.be)

    Ook Commissievoorzitter Juncker liet al verstaan dat een aflasting van Europees-Canades top niet het definitieve eind van Ceta hoeft te betekenen.(standaard.be)

    Na aflasting van drie wedstrijden in Serie A is een vierde afgelast i.v.m het coronavirus. (beursduivel.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (02 Aug 2021 09:04)

    👍
    58

    #5273

    cabriard
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    zie cabriaar; wegcode

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)

    👍
    60

    #5274

    afdraai
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    afrit, afslag

    zie ook afdraaien; wegcode

    Borden genoeg aan de afdraai van de Antwerpsebaan richting Hoek tegenover de Weeltjeshoeve (gva.be)

    Al even ambetant, zoniet ambetanter: zelfde afrit, maar dan richting Rumst. Er staan lichten, maar die staan links van de afdraai richting Rumst en zijn enkel geldig voor diegenen die rechtdoor/links gaan. (9lives.be)

    De afdraai aan de overweg komt noch op de reisweg, noch op de omleiding voor en werd bijgevolg niet gecontroleerd op haalbaarheid. (mobilit.belgium.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (02 Jul 2021 21:12)

    👍
    53

    #5275

    kind, onderkomen ~
    (uitdrukking)

    letterlijk: een achtergesteld of verwaarloosd kind

    figuurlijk: een onderwerp dat te weinig aandacht krijgt
    NL: een stiefkind of een ondergeschoven kindje

    De Amerikaanse politie heeft gisteren een gruwelijke ontdekking gedaan in een woning in Texas. Toen ze er aanbelde omdat de bewoners in een slaande ruzie verwikkeld waren, ontdekten agenten er vier onderkomen kinderen. Twee van hen zaten opgesloten in een hondenhok. (HLN)

    Ze beweerde dat er nooit reclame op gewone TV is geweest met full frontal blote tetten. Arm onderkomen kind is opgegroeid zonder TV enzo, weet zij veel. (shrimpfuge.be)

    Het is nog steeds een onderkomen kind, niet voldoende gefinancierd en niet aangepast aan de moderne mogelijkheden van deze tijd. (Open brief aan de minister in zaak Julie van Espen – Het Nieuwsblad).

    De minibar is een onderkomen kind vanwege de prijzen, de kleine koelkast koelt ook matig. (zoover.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (29 Jul 2021 22:00)

    👍
    44

    #5276

    afrippen
    (ww. ripte af, afgeript)

    oplichten, een veel te hoge prijs vragen

    vgl. Engels ‘to rip off’
    → merk op dat het hier niet noodzakelijk om een leenwoord gaat, aangezien ‘rippen’ een oeroud Vlaams werkwoord is voor ‘aftrekken, afscheuren, openrijten’
    → de betekenisverschuivende stap van letterlijk naar figuurlijk ‘afrippen’ is dus rap gezet
    → enkele andere afleidingen van ‘rippen’, zoals ‘openrippen’, zijn wel in Nederland verspreid geraakt, maar aangezien zij het werkwoord ‘rippen’ nooit gekend hebben is de kans reëel dat het daar wél om Engelse leenwoorden gaat
    → in Nederland, en in mindere mate in Vlaanderen, gebruikt men heden ten dage ook ‘rippen’ in de betekenis van ‘stelen’

    alle zoekresultaten uit NL zijn afkomstig van Vlamingen

    zie ook zak, in ’t ~ zetten; ribbedebie + commentaren

    booster: issem mij aant afrippen ofnie? (9lives.be)

    Zoals jij het uitdrukt klinkt het inderdaad zwaar afgeript en oneerlijk (forum.proximus.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (07 Aug 2021 17:44)

    👍
    68

    #5277

    losvijzen
    (ww. vees los; losgevezen)

    losschroeven

    vnw

    zie ook vijzen

    antoniem vastvijzen

    De leiding maakt zich nog wel zorgen over twee, mogelijk drie privéwagens van agenten waarvan de wielbouten werden losgevezen. (hln.be)

    Aangezien de materialen dus eigendom geworden zijn van de klant, kunt u ze ook niet zomaar terug losvijzen en terug meenemen als er niet betaald wordt. (indicator.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Sep 2023 06:29)

    👍
    47

    #5278

    vastvijzen
    (ww. vees vast; vastgevezen)

    vastschroeven

    zie ook vijzen

    antoniem: losvijzen

    Ofwel zit de kabel van uw scherm niet goed in, en is het een kwestie van goed induwen en vastvijzen. (wijfzonderlijf.be)

    Dit gebeurt aan de hand van terrasplaatjes die aan de onderkant vastgevezen worden. (woodstoxx.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (31 Jul 2021 16:35)

    👍
    50

    #5279

    gerecycleerd
    (bn.)

    voltooid deelwoord van het werkwoord recycleren

    NL: gerecycled (van ww. recyclen)

    vgl. ook recycleerbaar

    Gerecycleerd papier is sowieso minder milieubelastend dan wit papier. (bewustverbruiken.be)

    En zo is er dus ook heel wat kleding te vinden die specifiek van gerecycleerde PET-flessen is gemaakt. (supergoods.be)

    De gerecycleerde batterijen worden geladen door zonnepanelen en dienen als noodoplossing. (autogids.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jun 2021 03:06)

    👍
    38

    #5280

    onderzip
    (de ~, v./ m., -pen)

    Het woord zip is reeds opgenomen in dit woordenboek.
    Ik meen echter dat mijn vader indertijd sprak van zip en onderzip. Zip was dan de vest en onderzip de “ondervest” of gilet.

    ook in de Limburgse Kempen

    Mijn zip past nog goed maar mijn onderzip zit een beetje krap.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Josjdw en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 05:50)

    👍
    47

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.