Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Bekijk alle (22) wijzigingen van deze gebruiker.
goed kneedbaar, smeerbaar
spellingvariant: gesmeiig (zie reacties)
uitspraak in Antwerpen: gesmaaig
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Gesmijdig:
Nauw verwant met gesmijde, en afgeleid van een grondwoord dat op zich zelf niet meer voorkomt. Eigenlijk, van metaal: smeedbaar, en vandaar, ook in ruimer toepassing: rekbaar, buigzaam, lenig, week. De vorm gesmijdig is thans in onbruik; smijdig, ook wel smijig, komt nog dagelijks voor.
Voor Cornelissen (1906):
GESMIJIG, bvw. – Rekbaar, buigzaam, week, Kiliaan mollis. Gesmij(d)ig koper.:En gesmij(d)ige stof. —- Ook van boter, gekookte erwten, enz. Week, malsch. Gesmij(d)ige boter. De ertsoep is gesmij(d)ig.
ook in Lier
Als je een dook wil vastmetsen in een muur moet je een goed gesmeiige mortel maken. Dus niet allen cement en rijnzand maar daar ook een portie zavel bij.
Op moeilijk bereikbare plaatsen om iets vast te metselen gebruik je ook een gesmeiige mortel.
Uit een gesmeiige deeg kan je gemakkelijk een vormbrood kneden. Bv, een sinterklaas, een minister met duidelijk uiterlijk, enz.
Geschiedenisgeruchten zouden beweren dat Napoleon de hoerekotens in elke stad liet nummeren. Vooral om een overzicht te houden. Gewone herbergen hadden meestal een naam, bv. “De Volksvriend” of iets dergelijks. Hoerekoten hadden geen naam. De overlevering beweert ook dat cabaret douze het meest geliefd werd door Napoleon zélf.
“Au cabaret douze, carrossier”!
oud én/of vriendelijk vrouwtje, moedertje,
Waarschijnlijk afgeleid van het Franse “Mère”
Want er bestaat ook een oud peke, Waarschijnlijk afgeleid van het Franse “Père”
Daar kwam een oud meke aangesukkeld.
Dat is een braaf meke hoor!
weg, heen, voort
koppeling van en + weg;
< ‘en’ was een voorzetsel met de betekenis ‘op’, met de 3de en 4de naamval van weg
Middelnederlands: enwech, enwege(n).
Het hedendaagse bijwoord ‘weg’ is uit e(n)weg ontstaan.
Vooral in Vlaams-België maar ook elders wel voorkomende eweg, dat ook in samengestelde woorden nog wordt gebezigd, herinnert aan de oorspronkelijke herkomst. (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
zie ook eweg zijn
Doe die ankers eweg, we gaan varen!
Vandaar het Engelse lied: “Anchors Aweigh”
Aweigh werd later away, terwijl het oorspronkelijk van het Vlaams (zoals hoger beschreven) overgenomen werd via handel en zeevaart.
Toen de Duitsers hier binnenvielen waren al die Fortsoldaten rap eweg. Zowel in eerste als in tweede wererldoorlog werden de Antwerpse forten élk door minstens drie legers bezet.
Bekijk alle (35) reacties van deze gebruiker.
Franse "grave"
groof of graaf doen komt natuurlijk gewoon van het door de strot geduwde Franse “grave”. Niet meer en niet minder.
Verbasterd Franskiljons kan niet echt beschouwd worden als streektaal, maar wél een Latinisme in dit geval.
Esta Mineta
Dit betekent “Hier zijn vrouwen” en komt uit het Spaanse tijdperk in Vlaanderen.
Het werd later vervormd naar het Frans toe, tijdens de Napoleon era.
andere
Ik stel vast dat de uitspraak van gaillard en geilaard niet zo ver uit elkaar liggen. Daarom meen ik dat de kans groot is dat er een verwantschap is.
Engelse oorsprong
Marble, marbles zijn de Engelse oorsprong die hier werd overgenomen.
Afstand tussen marble en marbol is natuurlijk niet ver.
de stad en d'stad
Geen enkele Antwerpenaar spreekt over (he)‘t stad.
Wél kapt hij de e van de eraf.
Ook bij d’school, d’Schijn, d’Scheld, enz.
Niet oplettende waarnemers en (s)linkse verslaggevers maken er (he)’t van.
Belachelijk!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
