Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
neologisme ten tijde van de coronacrisis:
“boostbox (de) (in België) doos met groente en fruit die je online kunt kopen en o.a. bij een ziekenhuis of zorginstelling kunt laten bezorgen als steuntje in de rug voor de mensen die daar coronapatiënten (en anderen) verzorgen” (corona in België)
opm: dit woord blijkt gelanceerd te zijn door een bedrijf, zie reacties
zie verzamellemma corona
Daarom roepen ze Belgen op om een ‘Boostbox’ te schenken die aan ziekenhuizen, zorginstellingen en brandweerkazernes geleverd worden. (hln.be)
De echte superhelden in deze coronatijden zijn onder andere de zorgverleners. Om hen te bedanken, kan je ze een Boostbox schenken. (flair;be)
Honderd boostboxen voor personeel AZ (Mechelen) – Het Nieuwsblad
kopvoeter, koppoter (stokventje waarvan handen en voeten rechtstreeks aan het hoofd vasthangen)
wellicht geen echt Vlaams, zie commentaren onder het lemma
-
neologisme ten tijde van de coronacrisis: fel gecontesteerde maatregel waarbij men bij de heenreis op een trein naar de kust enkel aan een raam mag zitten
zie verzamellema corona
Vanaf vandaag geldt raamregel op de trein: dit moet u weten (nieuwsblad.be)
“Belachelijke raamregel” is maat voor niks op lege treinen naar de kust (gva.be)
NMBS dreigt treinverkeer naar kust stop te zetten, justitieminister Vincent Van Quickenborne verdedigt ‘raamregel’ · (kw.be)
Gerda: Het goei nieuws deez week is toch wel dat ze de sekswerkers eindelijk gaan erkennen na al die tijd.
Jean: Ja, maar dat ze van de weerombots de raamregel ineens voor iedereen gaan verplichten, vind ik er dan toch weer over zenne ;)
historisch: “De Witte Brigade, eerst De Geuzengroep en na de bevrijding Witte Brigade-Fidelio was een Belgische verzetsgroep, in de zomer van 1940 in Antwerpen opgericht door Marcel Louette met als bijnaam Fidelio.” (Wikipedia)
dikwijls meervoudsvorm: witte brigades
zie ook witte
vgl. zwarte brigade
Een nonkel van mij was bij de witte brigades van het verzet. (gva.be)
De Bissy werd op 13 maart 1923 in Schaarbeek geboren en behoorde tot verzetsorganisaties zoals de Witte Brigades. (demorgen.be)
Volgens andere bronnen telde de ‘Witte Brigade’ tijdens de oorlog 3.758 leden (hbvl.be)
historisch: “Dietsche Militie – Zwarte Brigade (DM-ZB) was een Vlaamse organisatie van nazigezinde militanten binnen het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV), actief van 1941 tot 1944.” (Wikipedia)
ook dikwijls in meervoudsvorm ‘zwarte brigades’
vgl. witte brigade
zie ook zwarte
Vooral de militaire en politionele collaborateurs, ook de zwarte brigades genoemd zorgden door hun snelle machtsverwerving voor een spiraal van geweld en terreur. (vensteropglabbeek.be)
Alles was er zo rustig als het tijdens een oorlog kan zijn toen de plaatselijke leider van de zwarte brigades er op 30 juli 1944 werd doodgeschoten. (users.telenet.be)
standaarduitdrukking in de werken van Herman Brusselmans die ondertussen in het VL taalgebruik veralgemeend is
alternatieve betekenis: bedriegen, oplichten (zie voorbeelden)
Als hun theorie klopt, zullen ze dus vaststellen dat een uitdrukking als ‘achterwaarts in de poes naaien’ tot de standaardwoordenschat van de lezende Vlamingen behoort: de volle 100 procent van hen weet immers wie Herman Brusselmans is. (standaard.be)
U bent de man die zijn volk leerde beffen en achterwaarts in de poes naaien, maar wat ooit als licht choquerend werd ervaren, is ondertussen zelfs in een gewoon woon-zorgcentrum een staande uitdrukking geworden. (demorgen.be)
Zo is er een T-shirt met een befaamde slogan van de al even befaamde Herman Brusselmans: ‘Achterwaarts in de poes genaaid’. (pnws.be)
Ik voelde me na het bezoek een beetje achterwaarts in de poes genaaid.(tripadvisor.be)
In BE hebben ze d’r weer effe een paar 100.000 achterwaarts in de poes genaaid met zonnepanelen. (porscheforum.nl)
Een handboortoestel met boorkop met slechts 2 lippen.
De handboor heeft de vorm van een kruk.
Daarop is een dikke houten schijf waarop je bv. met je borst op drukt. Je draait dan met de hand aan de kruk. Daar zit een soort gelagerd handvat op.
De lippen in de boorkop hebben een 90 graden inkeping, waarin oude boren met een conisch-vierkante steel in passen.
Meestal wordt de zwong gebruikt om grotere diameters te boren dan met de gekende boor met handslingerwieltje.
In Nederland werd een zwong ook wel een booromslag of slingerboor genoemd.
> andere betekenis van zwong
Vader boorde met zijn zwong zelfs gaten van 12 mm en meer in stalen platen en profielen.
Een oude handboor of zoals mijn vader vroeger zegde, een zwong (facebook)
Om de gaatjes voor de tanden te boren heeft Jef nu wel een elektrisch boor op een staander. Zijn vader gebruikte een handboor of een ‘zwong’ genoemd. (wijkginderbroek.be)
succesvolle, gespecialiseerde, hooggeplaatste flik
‘Superflik’ Glenn Audenaert straks zelf voor de rechter (demorgen.be)
Na jarenlange schorsing duikt ‘superflik’ op in het korps van boezemvriend Jean-Marie Dedecker. (kw.be)
Superflik de Smet vrijgesproken voor schending beroepsgeheim (VTM-nieuws 13 uur 18/12/2012). (deflik.be)
Zelfs eigen familie weet niet wie ‘superflikken’ zijn (nieuwsblad.be)
het niet goed maken, niet in goeden doen verkeren
antoniem : stellen, het goed ~
vnw: het goed/slecht stellen: het goed/slecht maken
Slechts 18 van de 69 planten- en diersoorten ‘van Europees belang’ scoren goed. Het merendeel stelt het slecht tot zeer slecht. (vilt.be)
“Er zijn altijd enkelen die het slecht stellen, maar dat zijn zeer kleine percentages en de boeren halen die er meteen uit.” (demorgen.be)
Reuzenpanda is niet langer bedreigd, mensapen stellen het slecht. (metrotime.be)
de boerinnenbond of Katholiek Vormingswerk voor Landelijke Vrouwen, het huidige FERM
soms ook pejoratief gebruikt
variant: boerinnekensbond
zie ook kookboek van de boerinnenbond
Dat is natuurlijk niet de kalender van de plaatselijke boerinnekesbond, noch die van KBC met ieder jaar dezelfde idiote grapjes op (clint.be)
Zoals er protest had moeten losbarsten toen er langer geleden een boekhoudende biermarchant of een bosbestrijdster van de boerinnekesbond minister van Cultuur werd. (apache.be)
“ Nee, want het is een recept dat we uitgeprobeerd hebben
bij den boerinnekensbond”. (weetjesvansea.be)
hét standaardwerk in VL met recepten voor dagelijkse kost nog voor Jeroen Meus er een tv-program over had
ook: kookboek van de boerinnekesbond; Ons kookboek
officieel heet het ‘Ons kookboek’ en werd/wordt uitgegeven door de boerinnenbond of de KVLV (Katholiek Vormingswerk voor Landelijke Vrouwen)
Met wat geluk heb je het van je ouders geleerd. Of opgezocht in de kookboek van de boerinnekesbond.(pinterest)
Franky Vanderhaeghe en zijn zoon bereiden vanavond enkele gerechten uit het allereerste kookboek van de Boerinnenbond uit 1927. (vrt.be)
De kookboek van de "Boerinnenbond " uit 1955. Welke lekkere gerechten hebben ze hier uit klaargemaakt? (facebook)
Gewoon 4/4 cake uit de kookboek van de Boerinnenbond. (mamaforum.libelle.be)
vleesnat
vnw: jus, vleesnat
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
SN-NL: jus
De saus van het vlees vermengen met een paar lepels van het vruchtesap; ze aandikken met maizena en opmaken met een glaasje cognac. (onskookboek.be)
Maak nog snel een simpel mosterdsausje door een lepel mosterd door de saus van het vlees te roeren. (dagelijksekost.een.be)
Afhankelijk van je eigen smaak kan je de saus van het gebraad eventueel enkele minuten op hoog vuur laten inkoken. (Delhaize.be)
verlader, expediteur
Vlaamse ‘transportfiksers’ overstelpt door blokkering Suezkanaal: “We zitten met de handen in het haar”. (Nieuwsblad)
Ben je bijvoorbeeld fabrikant van Belgische meubelen en wil je die naar een klant in China opsturen? Dan bel je de expediteur. Dat is de ‘fikser’, het bedrijf dat alles voor je regelt: een transporteur … (Nieuwsblad)
programma, zowel radio- of tv-programma, als bv. een partijprogramma
Opm: program voor partijprogramma zou SN zijn, zie reacties
uitspraak: pro-gram met de nadruk op gram
opm: Op google wordt ook wel de geschreven vorm program in .NL gevonden, maar ik denk dat het daar eerder een Engelse vorm is en dikwijls in de bekenis van computerprogramma. Ik vermoed ook een heel andere uitspraak in NL met o.a. de nadruk op de eerste lettergreep.
Vooruit maakt bijvoorbeeld deel uit van de federale regering en wordt geacht het program van die regering mee te verdedigen. (demorgen.be)
Er worden opnames gemaakt voor een tv program dat ik niet mag vermelden. (kerygma.be)
Het TV program “Polspoel en Desmet” was een smet op duiding en nieuwsgaring. (hbvl.be)
Gisteren nog toevallig een program gezien op RTV waarbij de bekende sportarts PV aan het woord kwam als begeleider van SK Lierse (forum.mountainbike.be)
“Maar neen, onnozelaar, ik bedoel Thuis, dat program op tv.” (demorgen.be)
Als er maar twee programs op TV het waard zijn om te worden bekeken, zullen ze tegelijkertijd worden uitgezonden. (users.telenet.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
