Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #4681

    te lande
    (bw.)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: in het land; vooral: in het land waarvan sprake is; in dit land
    Vooral in België in gebruik, maar in de vaak gebruikte verbinding hier te lande ook gangbaar in Nederland.

    En dezer dagen starten 300 tijdelijke contractuelen overal te lande een inhaaloperatie voor Justscan, het strafregister en de verbeurdverklaring. (koengeens.be)

    Elke derde zondag van de maand april tot en met oktober organiseren we een korte namiddagrit ergens te lande.(ie-net.be)

    Daarom stappen we al eens een boekenwinkel binnen, gelijk waar te lande. (kuleuven.be)

    Het is dan ook telkens een échte revue zoals die allicht nergens te lande nog gespeeld wordt (hbvl.be)

    Verder stipt ze aan dat de Antwerpfan alomtegenwoordig en steeds massaal op de afspraak is, waar ook te lande. (gva.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (07 Jul 2021 20:06)

    👍
    15

    #4682

    zoeterigheid
    (zn. v.; ~heden)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: mate waarin iets zoet is; zoete smaak; zoete geur; zoetheid

    opm: ook fig.

    zie ook zoeterig

    Die getuigen van een eigen, frêle stijl, speciaal ontwikkeld voor kinderen, zonder dat ze vervallen in zoeterigheid. (kuleuven.be)

    Deze wijnen vertonen niet de al te grote verdunning en zoeterigheid die helaas eigen is aan steeds meer Elzaswijnen. (vinas.be)

    Die stak helaas toch telkens de kop op als de kunstenaar zijn religieuze gevoel begon op te smukken met zoeterigheden. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (29 Jun 2021 15:52)

    👍
    18

    #4683

    Vlaamse kaartspellen
    (verzamellemma)

    Ook in Vlaanderen wordt er nog steeds volop gekaart door jong en oud. Verschillende kaarttermen hebben echter andere namen dan in Nederland, en er worden ook andere, in Nederland onbekende kaartspellen gespeeld. In dit lemma bewaren we een overzicht van de Vlaamse kaartterminologie.

    kaartspellen:
    belot
    boomke wies
    broek van ’t gat
    kleurenwiezen
    manillen
    mochelen
    poepenollen
    rammen
    stronten
    wiezen
    abondance
    misere/miserie
    →→ blote misere
    soloslim
    troel
    wippen
    zetten

    kaarten:
    koeken
    pijken/schuppen
    zot
    dam (= Franse uitspraak van ‘dame’)
    koning (keuning)
    troevenaas
    bat/boek kaarten

    varia:
    afdrogen
    afpakken
    bloot
    gewonnen zijn
    handkaart
    husselen
    juste
    kaarten op tafel
    kaarting
    kaartje, een ~ trekken
    kaartprijskamp
    kappelen
    maldonne
    overslag
    plankierkaarter
    schuffelen
    tafel, de ~ plakt, plekt
    trichen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (16 Jul 2021 10:05)

    👍
    18

    #4684

    fermiteit
    (zn. v. -en)

    ook gespeld als fermeteit
    verg. Fr. fermeté
    def.: fermheid, flinkheid

    België heeft zijn ‘fermiteit’ bevestigd en herhaald dat we mensen op Belgisch grondgebied zullen blijven vervolgen als daar reden toe is. (Justitie)

    De kruk scoort hoog in fermiteit en zitcomfort en is een rust voor het oog door zijn simplistische, strakke design. Met Bele is het altijd feest aan de bar. (Beslist:be)

    Uw Ed. Groot Achtb. hebben myn fermeteit gezien, waar mede ik alle particuliere propositien heb gerecuseerd, in eene tyd toen ik nog in een zorgelyken staat van onzekerheid was. (jeugdliteratuur.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jul 2021 19:51)

    👍
    26

    #4685

    echel
    (zn. m.; ~s)

    Algemeen Nederlands Woordenboek:
    1) (vooral) in België, verouderend: ringworm die meestal leeft van het bloed van andere dieren dat hij met zuignappen opzuigt, en waarvan een soort, de medicinale bloedzuiger, vooral vroeger werd gebruikt in de geneeskunde; ringworm die bloed zuigt; bloedzuiger

    2) (vooral) in België, pejoratief, verouderend: iemand die zich gedraagt op een wijze die doet denken aan een bloedzuiger; iemand die anderen uitbuit, uitzuigt, exploiteert

    1) want hij heeft eens waargenomen dat een echel dwars door een slagader van het hoofd had gebeten. (ugent.be)

    1) Een echel is een bloedzuiger in het dialect, vandaar de naam Echelkuil. (vlm.be)

    1) De naam Van Echelpoel is afkomstig van de plaatsnaam Echelpoel. Die plaatsnaam is op zijn beurt te vinden in Bouwel, Duffel, Wommelgem en Reet. (…) Het woord ‘echel’ is een Brabants-Limburgs-Kempens dialectwoord, en het betekent ‘bloedzuiger’. Een ‘echelpoel’ is dus een poel vol bloedzuigers. (taalverhalen.be)

    2) …zuipt als een echel, keelt als een varken… (pallieterke.advn.be)

    2) PAULA. Hij zuipt als een echel. Je zou daar iets aan moeten doen. LIEVE. (tot Paula) En bemoei jij je nu toch eens met je eigen zaken! (luukhoedemaekers.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 May 2021 21:44)

    👍
    26

    #4686

    jeugdatelier
    (zn. o.; ~s)

    een initiatief waarbij kinderen/jongeren samen creatieve activiteiten uitvoeren

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    In het jeugdatelier kunnen kinderen hun creatieve kriebels ontplooien, in een ongedwongen en stimulerende sfeer. (wommelgem.be)

    Het jeugdatelier gaat steeds door op zaterdag, en dit elke twee weken, van 10 tot 12u. Als u zich inschrijft krijgt u telkens tijdig een herinnering via email. (jeugdatelier.be)

    In het jeugdatelier staat creatieve zelfontplooiing en expressie centraal. Er wordt zowel thematisch als projectmatig gewerkt vanuit verschillende muzische werkvormen (bewegings-, muzikale, dramatische en verbale expressie). (stad.gent/nl/vrijetijdsaanbod/jeugdatelier-bij-krejo-jeugdatelier-vzw)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 08:33)

    👍
    15

    #4687

    Platte Belskes
    (soortnaam)

    kleine hondensoort met een platte snuit, mopshondje
    o.a. Griffon Bruxellois en Petite Brabançonne genoemd

    Ons kefferke hoort van ras bij de Platte Belskes, het is een schotenkruiper, maar ook een rattenvanger buiten categorie.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (06 Jul 2021 04:03)

    👍
    22

    #4688

    inviteren
    (ww. inviteerde, geïnviteerd)

    uitnodigen

    behoort in NL tot een formeel register, in VL is het een alledaags woord

    Ben al int verleden geïnviteerd geweest in chatgroups en wtf allemaal amerikanen … (9lives.be)

    Als jij 20 man wil inviteren voor een mega verjaardagsfeest met toeters en bellen, dan is dat je goed recht. Maar wij hebben ook het recht het minder groots te houden. Wat jij hierover denkt, kan mij gestolen worden. Ik laat mij niet de les spellen over wie wij moeten inviteren op een verjaardags- of communiefeest. Doe gij uw goesting (desnoods tegen uw goesting als je opziet tegen het vele werk), en ik ga ook mijn goesting doen (maar met mijn goesting). (goesting, met of tegen zijn ~) (happymama.be)

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (26 Jul 2021 15:10)

    👍
    16

    #4689

    galerie, voor de ~

    zie voor de galerie

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 Jul 2021 10:08)

    👍
    22

    #4690

    voor de galerie
    (uitdr.)

    SN-NL: voor de galerij
    voor de show, om iets te doen uitschijnen

    zie ook galerie

    “Om het met uw voorzitter te zeggen: ‘Show me the money.’ Toon met cijfers dat u het goed meent met cultuur. De rest is voor de galerie.” (tijd.be)

    ’t Is voor de galerie dat ze werken die mannen; anders ware ’t kartel naar de maan. (tenmandere.be)

    maar voor de galerie van hun leden voerden ze een vertoning op van (gematigd) verzet. (pallieterke.advn.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Jun 2021 18:55)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Mar 2023

    👍
    23

    #4691

    uitverkoop
    (zn. m.; ~verkopen)

    Algemeen Nederlands Woordenboek:
    (vooral) in België: het tegen korting verkopen van goederen bij opheffing van de winkel; faillissementsverkoop; opheffingsuitverkoop; opheffingsverkoop; leegverkoop

    (vooral) in Nederland: Wordt in België ook in deze betekenis gebruikt, maar aanzienlijk minder vaak dan (…) ‘opheffingsuitverkoop’: het tegen korting verkopen van goederen, bijvoorbeeld omdat deze weg moeten zoals aan het einde van een seizoen of na de feestdagen; opruiming; koopjes; solden; ook: periode waarin de uitverkoop plaatsvindt

    De artikelen. VI.22 en volgende WER, leggen de verplichtingen vast voor de ondernemingen en sommen op limitatieve wijze de omstandigheden op waarbij een uitverkoop kan plaatsvinden:
    gerechtelijke beslissing;
    overlijden van de verkoper;
    overname van een zaak;
    stopzetting van de activiteiten;
    sluiting of verhuizing van een verkooppunt;
    restauratiewerkzaamheden van meer dan 20 werkdagen;
    ernstige schade aan de voorraad veroorzaakt door een ramp;
    belangrijke belemmering van de activiteit (bijvoorbeeld werken in de straat);
    pensioengerechtigheid van de verkoper.
    (economie.fgov.be)

    ook dikwijls: totale uitverkoop

    Vervroegde heropening na uitverkoop wegens verbouwing? Wat is het verschil tussen uitverkoop en solden? (unizo.be)

    Voorlopig geen uitverkoop bij Brantano en co. (tijd.be)

    TOTALE UITVERKOOP WEGENS INGRIJPENDE VERBOUWINGEN! (tensen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (03 Jul 2021 11:47)

    👍
    17

    #4692

    cementeren, dicht ~
    (idioom)

    in de bouw: iets met cement dicht metselen
    overdrachtelijk: met regels onmogelijk maken
    NL: dichttimmeren met

    Ik zal de metser vragen om de boel eens dicht te cementeren, misschien komen we dan van die lekkage af.

    De spanningen op de stranden konden volgens de critici ontstaan door het beleid dicht te cementeren met regels.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (21 Jul 2021 16:56)

    👍
    23

    #4693

    incidentrijk
    (bijwoord (bijv. nw.))

    vol incidenten, bewogen, woelig

    Stranden en uitgaansgebieden zijn de laatste tijd incidentrijk geworden.

    Na een incidentrijke ochtend kwam het verkeer weer langzaam op gang.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door koarebleumke (21 Jul 2021 20:06)

    👍
    15

    #4694

    chef d'équipe
    (zn. m.; chefs d'équipe)

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België, soms: iemand die voor zijn beroep een groep mensen aanstuurt; teamleider

    opm: de betekenis van ploegleider in de sport is wel gebruikelijk in NL, in VL wordt het vooral in de paardensport gebruikt

    De tweede week was er een chef d’equipe in het restaurant en toen was de organisatie veel beter. (m.zoover.be)

    Binnen de afdeling worden er nog 4 ploegen gemaakt (équipes), met elk een vlaggendrager en een chef d’équipe. (bloggen.be)

    Salarissen voor een chef d équipe bij Erachem Comilog | Glassdoor

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 13:52)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Oct 2024

    👍
    34

    #4695

    uitleendienst
    (zn; m.; ~en)

    dienst waar men materiaal kan ontlenen

    Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België

    babytheek: uitleendienst voor babyspullen (vlaamswoordenboek.be)

    Soms hebben ze een uitleendienst met specifiek materiaal dat handig kan zijn voor kinderen, jongeren en jeugdverenigingen: licht- en geluidsinstallaties, spelmateriaal, fuifboxen, tenten… (debattle.be)

    Ook vragen we dat verenigingen die gebruikmaken van de uitleendienst, het logo onder bepaalde voorwaarden gebruiken op hun promotiemateriaal. (jeugdwerkmol.be)

    Ook in de bibliotheek in Melle is nu een uitleendienst voor gezelschapsspellen. (demorgen.be)

    De afgelopen weken kregen de jeugbewegingen die bij de Vlaamse Uitleendienst tenten hebben aangevraagd al dan niet het goede nieuws. (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 Jun 2021 07:56)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Mar 2023

    👍
    23

    #4696

    p.o.
    (Onderwijsterm)

    afkorting van plastische opvoeding

    zie ook plastische opvoeding, leraar ~

    De meeste leerlingen vergissen zich in de les P.O. Ze nemen het op als speeluur terwijl er toch heel wat meer aan bod komt dan enkel amusante tekeningetjes maken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (04 Jul 2021 09:14)

    👍
    21

    #4697

    plastische opvoeding
    (Onderwijsterm)

    tekenvak in het secundair

    afkorting: p.o.

    zie ook plastische opvoeding, leraar ~

    “Plastische opvoeding is in het Vlaamse secundair onderwijs een schoolvak. Het vak wordt meestal afgekort met P.O…." (wikipedia)

    Ik heb een opleiding Plastische Kunsten genoten en heb heel kort Plastische Opvoeding gegeven aan 13-jarigen.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (07 Jul 2021 04:49)

    👍
    24

    #4698

    overmorgennamiddag
    (de ~ (m.), ~en)

    zie namiddag

    .

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (30 Jul 2021 00:52)

    👍
    19

    #4699

    treuzelsteun
    (neologisme)

    term gebruikt voor het traag op gang komen van hulp aan Libanon door politiek getreuzel

    zie ook: iedereen bevoegd, niemand verantwoordelijk

    De noodhulp aan Libanon werd meteen toegezegd door de premier waarna er zich nog vijf regeringen mee bezig moesten gaan houden. De hulp is treuzelsteun geworden. (Radiocommentaar VRT)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door koarebleumke (24 Jul 2021 03:09)

    👍
    14

    #4700

    bubbel van vijf
    (begrip)

    (neologisme, Wetstratees) regeringscoalitie bestaande uit NVA, PS, CD&V, CDH en SPA

    → verwijzing naar de tijdens de coronacrisis opgelegde ‘bubbel’ van vijf personen
    zie ook contactbudget

    De partijvoorzitters van de zogeheten ‘bubbel van vijf’ hebben vandaag vergaderd. Preformateurs Bart De Wever (N-VA) en Paul Magnette (PS) hebben met CD&V, CDH en SP.A alvast drie partijen aan boord. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Jul 2021 23:19)

    👍
    25

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.