Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
speelbox voor kinderen
vnw: (baby)box
< Frans parc à bébé
Laat Karel nog maar even in het park zitten, hij is braaf aan het spelen.
gohh… ik heb 4 katten, maar die moeten vannuafaan buiten, ze sprongen aaneen int park van de baby, en haren overall (baby.be)
afstandsmeter, snelheidsmeter
vnw: kilometerteller
Ik heb een nieuwe kilometriek voor mijn velo gekocht.
De wijzer van de kilometriek van de auto slaagt op hol. Ik rijd 100 en 60 km int d’uur tegelijk.
(in België) openbare instelling die per parochie belast is met de zorg voor de parochiekerk(en) en het beheer van de goederen en de gelden van de parochie die bestemd zijn voor de uitoefening van de eredienst (Van Dale), (in Nederland): kerkbestuur
vnw: kerkbestuur, lichaam belast met het beheer van het kerkelijk vermogen
< vertaling van het Frans ‘fabrique d’église’ < in het middeleeuws Latijn betekende fabrica het bouwen en onderhouden van een kerk < klassiek Latijn fabrica = ambacht, werk, kunstwerk, atelier
De kerkfabriek betaalt herstellingen aan kerken. Als de kerkfabriek niet rondkomt is de gemeente wettelijk verplicht bij te passen.
Kerkfabriek verkoopt grond in Stationstraat aan Colruyt (Titel)
ALKEN – De kerkfabriek heeft een stuk grond in de Stationstraat voor 850.000 euro verkocht aan de groep Colruyt, die er een Okay-buurtwinkel zal bouwen. (HBVL 261014)
een vrouw die de kassa in een winkel bedient
Van Dale 2017 online: BE
VRT-Taalnet: standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
NL: caissière
zie ook kassier, kassierster Deborah
Omdat er te weinig kassiersters waren, stond de rij aan de kassa tot halverwege de winkel.
Haar voorzitter, Conner Rousseau, dropte woensdagavond een bommetje in zowat alle Vlaamse media. (…) ‘Ik krijg aan Deborah de kassierster niet uitgelegd dat de winsten alleen naar de aandeelhouders gaan, en niet naar haar’, klonk het met een boutade. (standaard.be)
koosnaam voor kinderen, deugniet
vnw: koosnaam voor een kind: deugniet, schalk, guit
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland. Deugniet, eigenlijk of als schertsende benaming (guit en derg.)
Gij zijt maar een kapoentje (deugeniet), Schuermans (1865-1870).
Kapoen, m. Deugniet, schurk, fielt, leure, fr. coquin, De Bo (1873).
Van Dale online 2016: BE deugniet, guit, schalk
zie ook verzamellemma mensen
Liefste meter, ik wens u een gelukkig Nieuwjaar. Uw kapoen, Karel, 1 januari 2007.
De lustige kapoentjes naar Marc Sleen.
pis, plas, urine
NL: pies
< Frans pipi, oorspronkelijk kindertaal < pisser < volkslatijn pissiare
Van Dale pipi
Frans, kindertaal
1 stofnaam urine
2 kleine boodschap
= plasje
• pipi doen
Ik heb een favoriete boom om pipi tegen te doen.
- dragend raamwerk
- lijst rond schilderij of foto
- (typografisch) omranding van zetwerk, zie ook kaderstuk
Taaladvies.net: kader en kadertje zijn standaardtaal in België
Van Dale 2018 online: in België ook mannelijk
zie ook inkaderen, iets om in te kaderen
Het kelderluik ligt in een houten kader die ingemetst is in de vloer.
We moeten nieuwe kaderkes kopen, zodat ik de nieuwe foto’s kan inlijsten.
“Op haar nachtkastje staat altijd een kadertje met een foto van Jean-Luc.” (standaardtaal in België) Bron: Taaladvies.net
De tekst van een doodsbrief staat dikwijls in een zwarte kader.
> andere betekenis van kader
scheldwoord voor een Hollander
ook: ‘keeskop’, ‘kees’
Elke camping in de Ardennen zit vol kaaskoppen.
student die tijdens de vakantie werkt
Van Dale 2018 online: BE
is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
vnw
zie ook job, studentenjob
Aan de kust hebben ze met dit goede weer veel meer jobstudenten dan anders nodig.
uitspraak: zjannet
iemand die verwijfd is, ook pejoratief voor homofiel;
Van Dale: janet
de (v.); -ten·
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) homoseksueel
Onze tegenstanders zijn een stel jeannetten.
tas voor bijvoorbeeld koffie
zie ook: zjat, zjatte
vnw: kopje
-een jat koffie: een kopje koffie
-een jat soep: een kommetje soep
uitspraak: /zjat/
< Frans jatte: kom, kommetje < Latijn gabata (diep bord)
Moet ik u nog een vers jatje koffie geven?
1. ingang, plaats waar men binnenkomt
2. hal in een huis aan de voordeur, voorportaal, vestibule
vnw:
-ingang, toegang
-hal, gang
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 ingang, hal: geen standaardtaal (ondanks voorbeelden onder)
vgl. inkombalie, inkomdeur, inkompoort, inkomhal, inkomweg, inkomruimte; inkomtafel
1. Den inkom van de winkel is langs links.
Het bouwcentrum in Antwerpen heeft 2 inkoms.
2. De postbode staat te wachten in den inkom.
In de inkom van het gebouw staat een veelzeggend bronzen beeld van een slapende hond, gecreëerd door José Vermeersch. (standaard.be)
Aan de inkom van het gebouw kreeg ze een taart, of beter een bord vol slagroom, in het gezicht geduwd.(standaard.be)
Hilde viel voor de marmerschilderingen in de inkom, Gaetan voor de authentieke glazen lampen in de gang.(standaard.be)
De zaal en de inkom worden gescheiden door een foyer, die ruimte biedt aan … komt aan de andere zijde, vlak tegen de publieke kamer met een eigen inkom (standaard.be)
1. maken, bouwen, in elkaar zetten
2. organiseren, voorbereiden
znwb:
1. M. betr. t. stoff. zaken die uit versch. onderdelen bestaan: in elkaar zetten.
2. M. betr. t. onstoff. zaken, m.n. een plan, een manifestatie enz.: samenstellen, in elkaar zetten, opzetten; soms bep.: uitdokteren, voorbereiden, organiseren.
zie ook ineen~
1) Dat kastje van den Ikea hebben we op een kwartierke ineengestoken.
2) Zeer blij dat ik deel kon uitmaken van dit schitterend ineengestoken benefiet! #supersam #benefiet. (instagram)
iets in elkaar flansen
iets haastig en zonder zorg maken, ineenboksen
vnw: in elkaar zetten
zie ook ineenflansen, ineen~
Hij heeft dat helemaal scheef ineengestoken.
ijsje, crème-glace
vnw: ijscrème, ijskreem, ijsroom (de): ijs, roomijs
Wikipedia: ijs is volgens de Belgische wetgeving onder vier categorieën weergegeven: roomijs, melkijs, waterijs en slagroomijs.
softijs
Voor mij nen ijskreem met twee bollen vanille, alstublieft.
Softijs eet ik het liefste van alle ijskremen
“Het is bijzonder moeilijk om ‘ijskreem’ te verkopen op de Noordpool.” (Louis Tobback – vrt.be)
ergens, onbekende plek
vnw: ieverans(t), ievers (bw.): ergens
wnt bij iewerings:
— IEVERINGS —, bijw. van plaats. Middelnederlands iewerinc(s). Van gelijkbet. iewer met -ing en de bijwoordelijke -s.
In de volkstaal der zuidelijke gewesten is een gelijkbet. ieverans(t) nog algemeen verbreid.
Van Dale 1995: gewestelijk, niet algemeen
zie ook ievers, ieveranst
antoniem: nieverans, nievers, nowers
Waar zijn jullie ieverans geweest?
Ik moet ieverans anders naartoe.
hurken
met gebogen knieën zo zitten, dat de billen op de hielen rusten zonder de grond te raken.
< hukken is een oudere vorm van hurken
zie ook hukken, op zijn ~ zitten,
hukken, door zijn ~ gaan
> zie andere definitie van hukken
De kindjes zitten allemaal op hun hukken.
Ter hoogte van de kraankamer, waar een indrukwekkende installatie van tandwielen, katrollen en getouw was voorzien voor het takelen van klokken, slaghamers en gigantische uurwerkonderdelen, zakte Leon al door zijn knieën om puffend en blazend met zijn rug tegen de muur op zijn hukken wat te bekomen. (marcandries.be)
huisraad
vnw: huisraad, huishoudelijke voorwerpen
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
vgl. huishoudgerief
zie gerief
Heb-de gij meubelen, en heb-de gij huisgerief? Dan kunt ge trouwen met uw lief!
Den ouwe zot!
(liedje)
Je kan deze spullen die voornamelijk bestaan uit huisgerief, bezorgen aan de sociale dienst. Zoals potten en pannen, huishoudtoestellen zoals … (hln.be)
Dieven hebben materiaal en huisgerief gestolen uit de kelder van een appartement aan de Rijksweg. (hbvl.be)
opnieuw uitzenden van bvb een radio- of telivisieprogramma
Zijn het nu weer heruitzendingen van “F.C. De Kampioenen”? Dat is zeker al de zevende keer.
herexamen, herexamenperiode
tweede zit hebben: niet geslaagd zijn in de eerste examenperiode, moeten herkansen (Van Dale, zit 4)
zie ook eerste zit, zittijd, zit
Ik ga heel de zomer niks doen, tenzij ik tweede zit heb natuurlijk …
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
