Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
lucifer
ook: stekje (zie voorbeelden)
wnt: stek: Zwavelstok, lucifer: In Zuid-Nederland nog thans gewoon in verkleinvorm.
- E steksken aansteken, Cornelissen-Vervliet (1899)
zie ook: sulfer, surfel, solverstekske, spikske
Stekskes
Mijn briquet is plat, en ik zit zonder stekskes.
In Amerika zitten stekskes in een boekske, bij ons zitten ze in een stekskesdoos.
Wat ook gegarandeerd helpt is om gas in de gangen te jagen en dan een stekje aansteken. (bouwinfo.be)> andere betekenis van stekske
treinstation
ook: treinstatie
vnw: station
Antw.: stoase
Oost-Limburg: sjtaasie
Klik op de afbeelding
Centrale trap van de middenstatie in 1900
Zie ook eindstatie; statiekwartier
Ik moet om 8 uur 37 op de statie zijn.
Om hauf_ach zind zie aangekomme op der sjtaassie. (Limburg)
tiet, mem, borst
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 2
Ziet ge die griet met haar dikke tetten?
> andere betekenis van tet
bustehouder, BH, beha
zie ook: tettezjeir, tettenzak, tettegère
vnw: beha
uitspraak: soetjein, soetjen
< Frans: soutien-gorge
Het riemke van mijn soutien is geknapt, nu zie ik er nogal uit.
Bra, brassière, soutien, tettagère, loezekaba… De lijst synoniemen voor een beha is schier eindeloos, evenals het aantal verschijningsvormen die het kleinood doorheen de tijd heeft aangenomen. (vrt.be)
Jaja, zegt ze dan… maar die roos in volle bloei is beschaamd de maat van haar soutien op te geven. (demorgen.be)
Een ‘soutien’ hoort nu eenmaal bij de Voil Jeanet. (hln.be)
verkoudheid, rhinitis
vnw: verkoudheid
-een valling hebben: verkouden zijn
-een valling opdoen: verkouden worden
wnt: (In het Zuiden) In aansluiting bij vallen — vergelijk zinking — t.w. volgens de oude voorstelling: het vallen van koude of kwade vochten op een zeker gedeelte van het lichaam; gevatte kou, verkoudheid, inz. in het hoofd of op de borst.
zie ook kopvalling, snotvalling, borstvalling
kan ook een ‘vastgeroeste valling’ zijn, als ze niet verdwijnt
zie ook verzamellemma geneeskunde
Ik heb heel de dag moeten hoesten, ik denk dat ik een valling heb.
verkoudheid met lopende neus
vnw: verkoudheid
-een snotvalling hebben: snipverkouden zijn
zie ook valling, kopvalling
Ik heb een snotvalling en heb geen papieren zakdoekskes meegebracht.
Op dagen dat de gevreesde smerige snotvalling uw leven sowieso al vergalt, doet het noodlot overuren opdat u zich nog ellendiger zou voelen. (Louis van Dievel – vrt.be)
- koopjes
- koopjesperiode, seizoenopruiming
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
vnw: uitverkoop, (seizoen)opruiming
< Frans: solde(s); solder: afgeprijsd verkopen (vendre au rabais)
solden is standaardtaal in België
zie ook soldenbak; fluistersolden; soldenverkoop
Tijdens de solden ontwijk ik het shopping center, ik hou niet van de drukte.
“Begin juli beginnen de zomersolden. (standaardtaal in België)” taaladvies.net
De soldens zijn niet meer wat ze geweest zijn, na een week hangen ze al vanachter in de winkel.
kookpot om een gerecht onder druk klaar te maken, snelkookpot, hogedrukpot
Van Dale: snelkoker (dem)
1 kooktoestel dat water enz. snel aan de kook brengt
We maken ons stoofvlees klaar in een snelkoker.
SN-NL: oliebol
Het is een traditioneel gefrituurd gistdeeggerecht uit de lage landen. Ook worden ze het hele jaar door op kermissen verkocht.
BE: In enkele streken wordt het gerecht “smoutebol” genoemd. Dit omdat ze vroeger in smout werden gebakken. Een smoutebol is niet gevuld, in tegenstelling tot de Hollandse oliebol.
Algemeen Nederlands Woordenboek: ((vooral) in België)
bolvormige koek van beslag die in frituurolie wordt gebakken
vnw: smout(e)bol: oliebol
zie ook smoutebollenkraam
Er zit veel te veel suiker op de smoutebollen.
illegaal afval storten
vnw: clandestien afval storten
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook sluikstort, sluikstorter; sluikstortcamera, sluik-
Verboden te sluikstorten.
Wie sluikstort, riskeert een GAS-boete van 120 euro en moet opdraaien voor de opruimkosten. (vrt.be)
Dat zijn plekken waar veel gesluikstort wordt. (vrt.be)
glijden
< Middelnederlands: ‘slideren’ , onder invloed van ‘sleuren’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Glijden
- Op ijs of sneeuw. In dit gebruik in Holland niet gewoon.
- Glijdende danspassen doen, dansen. In Zuid-Nederland.
West-Vlaanderen: sleren
zie ook slijderen, uitslieren, slierbaan
Het is gevaarlijk op het ijs, want ge kunt beginnen slieren.
Hij (liep) graag in het spichtig Decembergras of slierde op het oneffen ijs van de goot aan den zijgevel, (DE VOS, Vl. Jong. 1879)
…zoo gauw was ’t gedaan om voort te slieren in de dronkene voldaanheid —: ’t was zijn eigen bruiloft dat hij vierde! STIJN STREUVELS, Minneh. (1903)
sla
zie ook salaat
(1544) Frans ontleend aan Oudprovençaals salada (lett.: dat wat gezouten is). Het woord is afgeleid van sal = zout – salade betekent dus: zout gerecht.
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Bij elk gerecht wordt salaat en tomaten gegeven.
centrifuge om sla droog te zwieren
vnw: slacentrifuge
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook droogzwieren, droogzwierder, zwierder
Klik op de afbeelding
Als de sla gewassen is, drogen we hem in de slazwierder.
De Zweed Jens Faer bedacht een multifunctionele slazwierder. De focus ligt op de eenvoudige maar mooie kom die je ook voor andere gerechten kunt gebruiken. (demorgen.be)
Gebruik een vergiet, een schone keukenhanddoek of een slazwierder. (dagelijksekost.vrt.be)
schop, trap met de voet
vnw:
•trap tegen een bal, schot naar het doel
•trap, schop
ww. sjotten
zie ook buitensjotten
Ik zal u eens een sjot onder uw gat geven.
de WC doorspoelen, doorchassen; sjassen
< Frans chasse d’eau: waterbak + mechanisme om bruusk een hoeveelheid water door de wc-pot te “jagen”
vnw: de wc doortrekken, doorspoelen
uitspraak: /sjassen/
Wie heeft er vergeten te sjassen?
Pinksteren
< Middelnederlands: cinxen(e), sinxen(e) < Volkslatijn: ‘cinquagesima’, Oudfrans: ‘cinquiesme’
Vroegmiddelnederlands Woordenboek: Oudste attestatie: Gent, Oost-Vlaanderen, 1236: Pinksteren, kerkelijke feestdag op de vijftigste dag na Pasen.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
Rond Sinksen is er altijd kermis in Antwerpen: de Sinksenfoor.
Voor wie op Sinksen graag de benen losgooit tot in de vroege uurtjes, is er goed nieuws. (standaard.be)
Ze wil voor de rondgang van de Sint-Hubertusprocessie en de halve marathon met Sinksen, honderden stoelen op de stoep. (standaard.be)
De Ternatse cultuur- en heemkring Sint-Gertrudis houdt met Sinksen haar tweejaarlijkse tentoonstelling in het parochiehuis van Ternat.(standaard.be)
interesse opwekken voor een belangrijke zaak, die voor iedereen van belang is
vnw: belangstelling wekken, aandacht vragen voor, iets onder de aandacht brengen
volgens vrt.be Standaardtaal in België voor:
•belangstelling wekken voor
•bewust maken voor
•gevoelig maken voor
•ontvankelijk maken voor
•warm maken voor
We moeten de mensen sensibiliseren voor deze gevaarlijke situatie.
later, straks
vnw:
•direct, onmiddellijk, meteen
•straks, zo dadelijk
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
uitspraak in Antwerpen: sèvves, seves
Kempen: sèwwes, seuwes > met korte eu
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Thans alleen in Zuid-Nederland, vroeger ook in Holland.
“Kom, doe liever voort … ’t moet hier nog al verricht worden en seffens komen de gasten!” Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).
Van Dale online: BE: spreektaal: dadelijk, aanstonds
Ik zal dat seffens wel even doen, als ik hier gedaan heb.
“De pendelbus heeft mij netjes afgezet voor de deur van het centrum en brengt mij seffens weer naar het centrum van de stad. " (vrt.be)
De Europese beleggers hebben blijkbaar een goed oog in de verklaring die FED-voorzitter Ben Bernanke seffens zal afleggen. (trends.knack.be)
‘Ik denk dat ze de boeren hier weg willen. Maar seffens heeft België niets meer van zijn eigen. Platteland is landbouw!’ (standaard.be)
wijn met bubbels
vnw: schuimwijn: mousserende wijn
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5
znw: schuimwijn: Mousserende wijn
Van Dale: schuimwijn (de m.)
1 mousserende wijn
Een glazeke schuimwijn kan even goed smaken als een glas champagne.
Cava is een relatief goedkope schuimwijn in vergelijking met champagne, omdat de druiven makkelijk te telen en machinaal te oogsten zijn. (vrt.be)
Prosecco is niet per se minder lekker dan bijvoorbeeld cava of schuimwijn. (demorgen.be)
Opgelet: niet alle schuimwijnen buiten Champagne worden volgens de champagnemethode gemaakt. (standaard.be)
glijbaan
zie afrijs, afrijzer, afritser, rijsaf, slierbaan, slijderbaan
Schuifaf voor de kleintjes
Kareltje kwam te hard naar beneden en viel overkop van de schuifaf.
De schuifaf zelf is ruim 51 meter hoog. In april werd de attractie uitgeroepen tot de hoogste en snelste waterglijbaan ter wereld. (demorgen.be)
Ik ken Christophe nog uit de periode van het tv-programma Schuifaf, toen hij ‘Bartje’ speelde. (vrt.be)
Hij wil zijn eigen serretje met marihuana, zijn eigen springkasteel en zijn eigen schuifaf en bovendien zijn de kinderen van de geburen slecht (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
