Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
in plaats van “honderd één” zoals men in NL is beginnen zeggen, en de Vlaamse media dit klakkeloos heeft overgenomen
alle getallen groter dan 100, waarvan de laatste twee cijfers 01 t.e.m. 12 zijn, moeten in België uitgesproken worden met het voegwoord ‘en’ ertussen
de hieruit afgeleide rangtelwoorden volgen dezelfde regel, bv. honderd-en-eerste
zie ook duizend en één … ~ en twaalf
Het EU-noodnummer is 112 (honderd en twaalf), in de VS 911 – nine-eleven – (negenhonderd en elf).
1001: duizend én één (duzend, duusd)
1000003: een miljoen én drie
1000000011: een miljard én elf
207421312: tweehonderd-en-zeven miljoen vierhonderdenéénduizend driehonderd en twaalf
- lange overjas
- boeken- of sporttas
< Frans: casaque: een mantel die vroeger door mannen werd gedragen. Het woord zou van Persische oorsprong zijn.
anw: jas, rok of kiel – archaïsch; alleen nog in uitdrukkingen in gebruik, vooral in België:
- zijn kazak keren; zie ook kazakkendraaier
- op iemands kazak zitten
wnt:
1) 16de E.: als soldatendracht: een lang overkleed, een lange overjas.
2) 19de E: in Vlaamsch-België: mansrok, jas, frak
- Kazak(ke): jas, groot overkleed voor mannen. De Bo (1873).
- Kazakke: alle mansoverkleed (den kiel uitgezonderd), Teirlinck, Zuid-Oostvl. Idioticon.
.
> andere betekenis van kazak
(waarschijnlijk) Gents voor mannelijk lid, penis
-
in plaats van:
het jaar tweeduizend zeven … achthonderd twee monniken
zie ook honderd en één
In 2007 (tweeduizend én zeven) werden 1802 (duizend achthonderd én twee) monniken opgepakt in Myanmar (het vroegere Birma)
iemand die altijd en overal de puntjes op de i wil hebben
uitspraak: piereke-zjust
zie ook pietje-precies
’t Is nooit goed, hij heeft overal commentaar op. Hij is een pierke-zjust.
opleiding “lichamelijke opvoeding” aan de universiteit
Hij wil later leraar lichamelijke opvoeding worden. Hij is sportkot gaan volgen.
“Van harte welkom ook aan de vele oud-studenten die mooie herinneringen koesteren aan hun studententijd en voor bijscholingen steeds de weg terug vinden naar het ‘sportkot’, de benaming waarmee de faculteit in de volksmond gekend is.” (faber.kuleuven.be 2016)
“De faculteit lichamelijke opvoeding, of het sportkot, aan de Naamsevest ligt vlakbij de plek van de misdaad. Saskia Smets en Annelies Cryns, jaargenoten van het slachtoffer, voelen er zich niet veilig …” (standaard.be 29 juni 2004)
verborgen gebreken in bv een oud huis
in Nederland: ‘een lijk in de kast’
Nadat het jonge koppel een oud huis had gekocht werd algemeen gereageerd met ‘daar zullen nog lijken uit de kast komen!’.
man of vrouw die een uitvaart verzorgt
Van Dale online: lijkbidder: aanspreker
De lijkbidders droegen de kist van de overledene.
Een per vergissing doodverklaarde vrouw heeft een lijkbidder in Colombia de schrik van zijn leven aangejaagd. Hij wou het ‘lijk’ met formaline behandelen toen hij plots zag dat haar hand bewoog en dat ze ademde. (HLN.be)
rokkostuum, pinguïnkostuum, jas met zwaluwstaart
zie synoniemen bij pitteleir
niet te verwarren met een billenkletser (VL ‘bil’ = NL ‘dij’)
De begrafenisondernemer draagt een kontenkletser.
treuzelen, twijfelen, aarzelen
vnw: treuzelen, dralen
Van Dale 2014 online: gewestelijk
Wat sta je daar te semmelen? Je moet voortmaken!
> zie andere betekenis van semmelen
kleine jongen of meisje, meestal vertederend bedoeld!
pagadders: kleine kinderen, rekels
vnw:
•kwajongen, deugniet, guit, snaak
•klein kind, dreumes, peuterklein kind, dreumes, peuter
Van Dale 2017 online: BE
< Het woord “pagadder” is afgeleid van het Spaanse woord “pagador”, van het werkwoord pagar = betalen. Pagadores waren de betaalmeesters van de soldij voor de Spanjaarden die in Antwerpen gelegerd waren en die te klein van stuk waren om deel te nemen aan de gevechten. Vandaar de latere bijnaam voor kleine kinderen die nu nog gebruikt wordt: “pagadders”. (Wikipedia)
andere verklaring: "Het woord pagadder werd door de Spaanse bezetter quasi-minachtend gebruikt voor de Antwerpenaars die buiten de stadswallen, de “Spaanse vesten”, woonden: ze waren zogezegd voor niets anders goed dan om te betalen, om af te dragen aan de Staat of het bewind – binnen de vesten woonden de poorters, de Seigneurs, de Sinjoren." (http://www.geschiedenisvanantwerpen.be/forum)
zie ook pagaddertoren, patotter, petotter, patatter
zie ook verzamellemma mensen
De juf vertelt een sprookje aan haar pagadders.
Die pagadders hebben wel een heel voetbalveld om te ravotten ! (seniorennet.be)
Wat heeft de speelpleinwerking allemaal in petto voor die pagadders van Roeselare? (Facebook.com/roeselare)
De eerste week na de kerstvakantie. 6 nieuwe kleuters. Het was even aanpassen voor die pagadders, maar elke dag ging het beter en beter. (stedelijkonderwijs.be)
Niet dat ik zo direct één van die pagadders een kachel, een pispot of een ander onderdeel van ‘het gemak’ naar school zie zeulen. (davidsfondsdenderleeuw.be)
> andere betekenis van pagadder
roggebroodje met rozijnen
zie ook ruggemaftje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Roggeverdommeken, in het Antwerpsche: klein roggebroodje met krenten er in gebakken (Cornelissen-Vervliet (1899)).
Afbeelding zie hier
Elke zaterdag bestellen wij bij onze bakker een roggeverdoemeke.
Roggeverdoemekes verkopen ze in Herentals in de Delhaize.
Dank voor…
< hypercorrectie
SN: “bedankt voor het…”
zie ook om
Wat voor “bedankt” geldt, geldt ook voor merci, zoals ge op deze website ziet als ge u hebt ingeschreven: “Merci om u in te schrijven!”
Bedankt om te komen.
grammofoonplaat, LP
vnw: grammofoonplaat, plaat
Ik heb nog veel fonoplaten van Will Tura.
“Tapestry” was ooit de eerste, meest verkochte fonoplaat van een vrouwelijke solo-artieste. (stretto.be)
De tekstdichter haalde zijn mosterd haast zeer zeker op een fonoplaat van Adolphe Bérard. (iendracht.be)
muzieknummer waarop dicht tegen elkaar wordt gedanst, dans op 1 tegel, een slow
zie ook: trage, aaneenplakken
.jpg)
Wij zijn een koppel geworden toen ze in de dancing ne plakker draaiden.
Komt ge mee in den bak dansen, het is ne plakker?
> zie andere betekenis van plakker
uitspraak: klik op het pijltje
richtingaanwijzer
werkwoord: pinken; pinkers opzetten
zie ook plinker; pinkerlicht
Waarom staat uw pinker naar rechts aan als ge naar links wilt rijden?
1. richtingaanwijzers gebruiken, het knipperen van de pinklichten
zie: pinker
vnw: de richtingsaanwijzers van een voertuig gebruiken
DS2015 geen standaardtaal
vgl. Duits blinken (richtingaanwijzer aanzetten)
zie ook pinkers opzetten
2. knipperen van een lamp: het aan- en uitgaan
znwb:
-Van het licht, de sterren enz.: flikkeren, fonkelen, tintelen, glanzen.
-M. betr. t. een voertuig in het verkeer: zijn richtingaanwijzer aanzetten, knipperen; ook gezegd van waarschuwingssignalen bij een spoorwegovergang enz.
1. Voor ge links of rechts wil draaien, moet ge eerst pinken.
2. Pinken Lamp
Af en toe heb ik last van een lamp (eigenlijk alle lampen in het huis) die met onregelmatige tussenpauzes pinkt wanneer één van mijn buren met een zwaar apparaat werkt. (forum)
< andere definitie van pinken
overgeven of kotsen
zie ook: spougen, spijen, spauwen
Als je te veel bier hebt gedronken, moet je spouwen.
Hij had zoveel gedronken dat ’em moest spauwen.
- oude rommel, prullen
- nutteloze informatie
- een allegaartje van iets
vnw: rommel, rotzooi
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal
zie ook Brol National; brolwerk
Jan met de pet vertelde tijdens zijn verklaring niks dan brol want zijn versie van het verhaal is helemaal verzonnen.
BMW, da’s Brol Met Wielen – hoor je soms wel eens zeggen door mensen die hem niet kunnen betalen.
Weg met diëm brol!
demorgen.be: In plaats van ‘brol’ en ‘wegwerpkleding’ te willen, klinkt het, moeten we slimmer shoppen, met een betere ecologische ingesteldheid en met meer begrip voor de maatschappij en de economie.
Koning Filip laat peperdure werken uitvoeren. Want voor een koninklijk paleis, waar hoogwaardigheidsbekleders van over de hele wereld worden ontvangen, kan je moeilijk met goedkope brol werken. (HLN.be)
Leesbril van 2 euro: goede bril of goedkope brol? – De Standaard
’C’est du brol’: liberalen niet te spreken over informateursnota De Wever en Magnette. (demorgen.be)
> andere betekenis van brol
vuil, vies, vettig, ook eng of onaangenaam
Zie ook kieszak
Tussen de ratten slapen in een kraakpand is kiezig.
Er liggen daar een paar kiezige verkeersdrempels. (die men niet graag neemt, waar men angst heeft om de auto te beschadigen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
