Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
zie stuk sjokolat
.
een stuk sjokolat in plaats van een “reep”
“Meskes, betrouwt de slijpers niet,
want als ’t slijpen is gedaan,
dan moeten ze naar de natie gaan,
en aan de natie, daar kunnen ze niet werreke,
da zijn die sterreke, dat zijn die sterreke,
onder ne zak, vallen ze plat,
en ge kunt ze lokken,
met een stuk sjokolat
onder ne zak, vallen ze dood,
en ge kunt ze lokken met een stuksken brood.”
(oud slijperslied dat gezongen werd tot in de jaren vijftig van de twintigste eeuw)
herkennen
Och ’t is Sjang! Ich had oech nie gekant!
(Och ’t is Jan. Ik had u niet herkend!)
zie zo sterk als een klein paardeke
.
iemand met zeer grote lichamelijke kracht
Ge zoudt het hem niet aangeven, maar dat ventje is zo sterk als een klein paardeke.
om meer kracht aan de rede te geven
zie ook kei
vgl steendood
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland wordt steen ook als bijwoord gebezigd βom meer kracht aan de rede te gevenβ (Cornelissen-Vervliet (1899))
Hij blijft daar steen zitten. Ge zoudt er steen van in de’ grond zinken. Ik gaan der steen naartoe. (Cornelissen-Vervliet)
> andere betekenis van steen
heel oud
ook dingen die al oud zijn maar als nief worden aangeboden, terwijl ze dat niet zijn
vnw: zo oud als de straat: zeer oud
Van Dale 2014 online: zo oud als de straat: Belgisch-Nederlands
ook: zo oud als de straat
Die menskes van hierneffe zijn zo oud als ’t straat.
Die kwakkel van de Jakke en Nadine, waar komt gij nog mee af. Dien is al zo oud als ’t straat, manneke.
de hoofdbaan, ook de grote weg, ook als straatnaam
zie ook heirbaan
Verkoop bouwgrond op de grote steenweg.
Pas op als ge de grote steenweg oversteekt. De auto’s komen langs 2 kanten aangevlamd.
Het kasteel is gelegen aan de Grote Steenweg.
mijn excuses, mijn verontschuldigingen, verschoning
zie ook excuseer
Excuseert u mij, madam, ik zou u eens iets willen vragen.
Excuseert u mij, ik had geen mik gevraagd maar een galette gesneden.
graag, liever, liefst
uitspraak met zware e
zie ook: gere, geern, geire, doodgaarne, doodgeren, gaarne
Hij hoort geerne de vogeltjes schuffelen.
- morsig, smosserig, gesmos, het smossen
- iemand die veel smost
De straat lag er maar smosachtig bij met al dat slijk en die regen.
Elke marktdag ligt de met er efkes smosachtig bij.
Wat een smosachtig type is me dat. Die kent precies genne (ginne, giene, genne) vuilbak.
Ge moet niet smosachtig met geld omgaan. Ge zult ze nog hard nodig hebben.
gemors, het smossen
zie ook smosserig, smosachtig
Is dat gesmos nu nog niet opgekuist (opkuisen).
Wat een gesmos op die tafel!
Met klei en water werken, dat is 1 en al gesmos.
Dat gesmos met dat geld heeft u wel in een put schulden gestoken.
- morsig, smosachtig, gesmos, het smossen
- iemand die veel smost
Een smosserig jobke is een pot, vaas e.d., maken uit klei en water, al of niet op de draaischijf.
Ge zijt zo smosserig vandaag, ge kuist niets direct op (opkuisen). Dat zijn we van u niet gewoon.
Dat is wel smosserig he, zoveel geld uitgeven aan prullen die ge binnen een maand toch gaat wegdoen omdat gij ze dan niet meer schoon vindt. Ik ken u.
1) ingraven
2) ontpitten: zie pitten, kersen ~
3) Mest in putjes naast de tabaksplanten doen
4) Een ronde hoop van aarde maken en middenin er een stok voor de hopplanten steken. Bij Westvlaamsche hopboeren.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands pitten: gewestelijke bijvorm van putten.
Van tabak: mesten, vetten, door de mest in kuiltjes naast de planten te doen. In Vlaanderen.
Van Dale 2014 online: gewestelijk putten, inkuilen
1) Eerst een rij putjes graven, water erin gieten, de plantjes er inzetten, met jeir pitten en de scheuten vastzetten.
2) Dit jaar heb ik veel kriekengelei kunnen maken maar de vruchten pitten was een langdurig en smosserig jobke.
3) Het pitten van tabak noemt men pitvetten. (West-Vlaanderen: Wervik, Harelbeke)
4) Dat hommelhof zal wel een pond te pitte (voor elken pit) geven, De Bo (1873) (Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Het pitten van de hopplanten gebeurt voor het aanranken.
1) put, kuil: algemeen
2) de put waar de (hobby)garagist, de auto’s over rijdt om aan de onderkant ervan te kunnen werken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: pit, pitte, put; pit als een ontronding uit put.
In Vlaanderen: kuil, diepte, gat
“Een pit in eenen steen”, De Bo (1873).
Van Dale 2018 online: pit, met betekenis put, niet vermeld
wel het ww. pitten: putten, inkuilen: gewestelijk
1) Tijdens het wandelen zijn we veel pitten in de zandweg tegengekomen die vol water stonden van de laatste regenval de afgelopen dagen.
2) Ben naar de autokeuring geweest en 1 van die controleurs heeft mijn wagen over de pit gereden om de onderkant ervan te kunnen keuren.
> zie andere betekenis van pit
formeel gedrukt bericht waarin het overlijden van iemand wordt meegedeeld; doodsbrieven worden in Vlaanderen traditioneel via de post of huis-aan-huis bezorgd; ze worden traditioneel gekenmerkt door een brede zwarte rand alhoewel daar de laatste decennia toch verandering in komt.
Van Dale online: BE
DS2015 standaardtaal
vnw: rouwbrief, rouwkaart, overlijdensbericht
NL: rouwkaart
Klik op de afbeelding
Doodsbrief uit 1914
Gisteren kreeg ik een doodsbrief in de bus van mijn oude buur; hij was net negentig geworden en ik zag hem voor mijn ogen nog altijd als de man die me in de jaren zestig had leren zwemmen in de beek.
plat schrijnwerkerspotlood, meestal rood gekleurd
op zijn Vlaams uitsgesproken F. “crayon” wat potlood betekent
Onze vava had altijd zijne krajon achter zijn oor zitten en als hij aan ’t kaarten was gebruikte hij hem om de punten neer te schrijven op een stukske papier. De achterkant van een doodsbrief was ideaal om de score bij te houden.
de merel
Het waren niet alleen de merelaars, die Gezelle geerne hoorde schuffelen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.