Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
-
Alles weten zijn, alles weten staan, weten hoe alles reilt en zeilt
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Toe, als znw. in de vlaamsche uitdrukking den open en toe, welke verbinding zooveel beteekent als: alles.
- Jan had er gewoond dertig jaar, en die wist er den open en toe van heel het huis, Streuvels, in Vlaanderen (1903)
Als 6-jarig kind mocht ik mijn memoe altijd helpen als de tafel moest opgezet (tafel opzetten) worden. Dan zei ze: "Gij kent den open en toe van de kast he, pakt gij de talloren (talloor) is en zet ze es op tafel.
dichtmetselen, dichtmetsen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Toemetsen: Thans nog in Zuid-Nederland.
Eene overgeblevene zijde des kloosters, welker Gotische vensters met opgeraapte kareelsteenen grovelijk waren toegemetst, Conscience (ed. 1867)
2 raamopeningen aan de zijkant van het gebouw zijn aan de binnenkant toegemetst.
- familienaam, geslachtsnaam ter vervollediging van de voornaam
- roepnaam of geboortenaam
- bijnaam
vnw: bijnaam, meestal spotnaam
VMNW:
Oudste attestatie: Limburg, 1240
1. Familienaam, de naam die alle leden van een familie dragen. In de verbinding bi namen ende toenamen Bij naam en toenaam.
2. Bijnaam, ter onderscheiding van anderen die dezelfde naam dragen.
3. Voornaam
MNW: Bijnaam, geslachtsnaam, achternaam.
Ook bijnaam in de tegenwoordìge beteekenis, van een bepaald persoon, ontleend aan eene zekere eigenschap of eigenaardigheid.
Nadat hij zijn roepnaam gezegd had, vroeg men ook zijn toenaam; hij antwoordde: Ickx.
Mijn geboortenaam is Francisca, mijn roepnaam is Fanny en mijn toenamen zijn Maria, Louisa, Egied.
Zijne officiële naam is Ludovicus maar ze noemen hem allemaal bij zijnen toenaam Marcel of Celle.
fgov.be: De activiteitsgraad geeft het aantal arbeidskrachten (werkenden en werklozen), m.a.w. de beroepsbevolking, in procenten van de bevolking tussen 15 en 64 jaar
Van Dale 2014 online: in België
NL: participatiegraad
standaard.be: Alleen vrouwen doen activiteitsgraad stijgen
(nota van de redactie: Dat is toch geen nieuws) ?
fgov.be: ‘De werkgelegenheidsgraad (of tewerkstellingsgraad) geeft het aantal personen met een betrekking (werkenden) in procenten van de bevolking tussen 15 jaar en 64 jaar.’
VD2014 online: in België
jobkanaal.be: Werkzaamheidsgraad 50-plussers opgekrikt
zie lomp is ook vis, maar de kop deugt niet
.
zie lomp is ook vis, maar de kop deugt niet
.
sarcastische opmerking wanneer iemand – eventueel de spreker – een stommiteit uithaalt
zie ook: loemp is ook vis
ook in Limburg en Vlaams-Brabant (zie reactie)
niet in Oost- en West-Vlaanderen
Ja, ik had het weer andersom geschreven dan de bedoeling was. Ge weet het, lomp is ook vis, maar de kop deugt niet.
Zoals mijn vader ooit zei: “Lomp is ook vis, maar de kop deugt niet” (seniorennet.be)
zie een kermis is een geseling waard
.
Voor iets plezants moet ge al eens kunnen afzien.
“Een kermis is een geseling waard, zegt een Vlaams spreekwoord. Het zou perfect van toepassing kunnen zijn op Linux, het gratis besturingssysteem dat een steeds grotere populariteit kent.” DS 07/03/2000
deredactie.be: Elke kermis is een geseling waard", beaamt Bjorn Rzoska (Groen). “Ik zie de geseling, maar ik zie de kermis niet.”
zie alle dagen zondag en kermis in de week
.
zie alle dagen zondag en kermis in de week
.
wordt gezegd van welgestelde mensen die een onbekommerd bestaan leiden; meestal met een sarcastisch ondertoon
ook: het is NIET alle dagen zondag en kermis in de week wordt gezegd van mensen die laten zien dat ze veel geld hebben, maw het breed laten hangen.
Het wordt ook gebruikt om aan te tonen dat er eerst moet gewerkt worden en dan pas gefeest.
variante: het is (niet) alle dagen kermis en zondag in de week
1) Als ge over de markt gaat, ziet ge den Toon daar op het terras van Den Engel zitten, ja ja, alle dagen zondag en kermis in de week.
Amai, weeral op restaurant gaan eten, dat is al 4 keer op rij deze week. Het is alle dagen zondag en kermis in de week zeker bij elle?
2) 3 dagen na mekaar uitgaan en maar trakteren voor Jan en alleman. Het is niet alle dagen kermis en zondag in de week hè kameraad!
3) Het is niet alle dagen zondag en kermis in de week. Eerst moet het huis opgekuist en geschilderd worden en daarna zien we wel of we nog op reis kunnen gaan.
een mand of kuip vooral in de visserij gebruikt
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij ben:
— vroeger ook BENNE — Middelnederlands benne; bij Kiliaan (1588) benne, met verkleinwoord benneken. Ontleend aan frans benne naast banne, ontstaan uit latijn benna, een oorspronkelijk Gallisch woord.
? Eene van teenen gevlochten mand, voor zeer verschillend gebruik; in de meeste gewesten bekend.
In de vismijn koop je de vis per benne.
Ik kon een benne garnalen rechtstreeks aan het schip kopen.
ondiepe plaats in de bocht van een rivier waar zand bijeen gespoeld is
(gebruik zeker in de de A. Kempen, maar waarschijnlijk ook elders)
Achter de zandschel maakte de beek een scherpe bocht, het water ging er snel en daar was een verraderlijk diepe put.
pootjebaden, waden
uitspraak in de Antwerpse Kempen: /bowe/, in Haspengouw /bojje/ (zie kimpel)
We gingen naar de Neet, de grootsten om te zwemmen en de kleinsten om te baden op de zandschel.
Op sommige plaatsen stond het water zo laag dat ge er kondt overbaden.
1. stutten
2. zich recht houden, zich schrap zetten
1. Door die afbraak hiernaast hebben wij onze voorgevel moeten schoren.
2. Ik moest mij schoren zodat de stormwind mij niet omver blies.
wordt gebruikt bij karweien en in de bouw,
het is een dikke, stevige houten plank om een stelling mee op te bouwen of om bv. niet in de modder weg te zakken
synoniemen: badding, batting, barding, of batten
Rij met je kruiwagen over de badden, dan zak je niet weg in de modder.
Heb jij nog baddens liggen? Ik heb er nodig om aan het plafond te kunnen werken.
> andere betekenis van badden
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
