toenaam

toenaam

(de ~ (m.), ~namen)

- familienaam, geslachtsnaam ter vervollediging van de voornaam
- roepnaam of geboortenaam
- bijnaam

VMNW:
Oudste attestatie: Limburg, 1240
1. Familienaam, de naam die alle leden van een familie dragen. In de verbinding bi namen ende toenamen Bij naam en toenaam.
2. Bijnaam, ter onderscheiding van anderen die dezelfde naam dragen.
3. Voornaam

MNW: Bijnaam, geslachtsnaam, achternaam.
Ook bijnaam in de tegenwoordìge beteekenis, van een bepaald persoon, ontleend aan eene zekere eigenschap of eigenaardigheid.

251

In de Antwerpse Kempen is een toenaam een bijnaam, een spotnaam die kan uitgroeien tot een informele familienaam. Vroeger kende men dikwijls de mensen eerder met hun toenaam dan met hun familienaam. Iemand kreeg bijvoorbeeld de toenaam “den dikke” en zijn kinderen waren dan Jefke en Marie van den Dikke…Iemand stelde zich dan ook dikwijls voor met zijn toenaam gevolgd door de formule “gelijk dat ze zeggen”.“Ik ben Jozef Peeters, Jefke van Frans van den Dikke gelijk dat ze zeggen.”