Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #15241

    bres dichten
    (uitdrukking)

    1) fig.: achterstand goed maken, (fig.) opening verkleinen
    2) lett.: een opening in een dijk, … waar water door kan stromen dichtmaken

    zie bres
    VD2015 kent een aantal uitdrukkingen zoals ‘bres slaan’, ‘voor iemand in de bres staan’, maar ‘bres dichten’ niet.

    google2015:
    ‘bres dichten’: .BE (174) ; .NL (21) meestal mbt BE
    ‘bres gedicht’: .BE (245) ; .NL (62)

    1) Michel Wuyts op tv1: ‘Van Marcke moet de bres dichten…’

    uniederzorgenlozen.be: Wie thuis niet de ruimte of de accommodatie heeft om ook eens volk te ontvangen, wordt dit genoegen ontzegd. Met het intieme ‘Ééntafelrestaurant’ willen we deze bres dichten.

    niewsblad.be: In de finale viel Mertens nog twee keer zwaar aan en telkens moest ik de bres dichten.

    vgc.be: project “Jongeren als leiders: de bres dichten tussen beroepskrachten en vrijwilligers in werkingen maatschappelijk kwetsbare jongeren”.

    (2) gva.be: De brandweer van Beveren kwam ter plaatse en kon met zwaar materieel de bres dichten,…

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 14:45)

    👍
    262

    #15242

    zegezeker
    (bn.)

    zeker van zijn zege

    Van Dale 2017 online: BE
    (Belgisch-Nederlands) zeker van de overwinning

    zie ook zegedronken

    De Anderlecht-supporters wachten met een bang hart de confrontatie met de sterren van PSG af. In Frankrijk zijn ze alvast zegezeker. (Nieuwsblad)

    Ooit bedwong CD&V de VLD van premier Verhofstadt en voorzitter De Gucht, die zichzelf zegezeker tot nieuwe volkspartij bekroonden. (Carl Devos)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (09 Oct 2021 14:32)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Nov 2023

    👍
    179

    #15243

    tussen-n in combinatie met man. znw.
    (grammatica)

    Bijv. naamw., aanw.voornaamw., … in combinatie met een mannelijk zelfst. naamw. krijgen in de spreektaal een tussen-n wanneer het zelfst.naamw. met een klinker, of een b, t of h begint. (zie regel bij nen)

    zie ook bezittelijke voornaamwoorden

    De Kleine en de Groten Beer zijn sterrenbeelden.

    Dezen hoed staat u goed.

    Ne groenen asbak. Nen blekken asbak.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (18 Jul 2021 22:27)

    👍
    231

    #15244

    tak21
    (begrip)

    wikipedia: Een spaarverzekering (tak 21) is in België een spaarformule die niet afhangt van een bank zoals gebruikelijk, maar van een verzekeraar.

    demorgen.be: De hele tak21-constructie rust op de idee dat verzekeraars beter in overheidsobligaties kunnen beleggen dan hun klanten en op wonderbaarlijke manier een rendement kunnen garanderen. Twee keer fout. Het is dus een raadsel waarom tak21 in België zo populair is.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 11:21)

    👍
    261

    #15245

    en andere tisten
    (vaste woordverbinding)

    Wordt toegevoegd aan een opsomming van allerlei -isten. Zie voorbeelden.
    Evenwel, soms ook niet rijmend

    google2015: .BE (>5.000) ; .NL (43)

    zie tist

    liberalis.be: Maar ook dat bont allegaartje van agnosten, spinozisten, satanisten, solipsisten, animisten, sjamanisten en andere tisten zal door dit boek niet snel van gedacht veranderen.

    facebook.be: Aan alle karnavalisten en andere tisten een fijn oudejaar en goed 2014 gewenst!

    films als filosofie: Ze waren enthousiast in hun wil om het anders aan te pakken. De wijze waarop dat moest gebeuren, viel dan wel uiteen in maoïsten, trotskisten en andere tisten…

    pvda.be: Zeker is dat hij van alle syndicalisten, activisten en andere tisten in het Waasland van na de Tweede Wereldoorlog het minste gêne had.

    anderepolitiek.be: LINKS! mei-avondfeest voor syndicalisten, linkse socialisten, ecologisten en andere tisten.,

    facebook.be: beste, wiezeneirs en andere tisten !

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 02:07)

    👍
    293

    #15246

    politiehuis
    (znw. het ~ o, ~en)

    SN/NL: politiebureau, een groot politiehuis gelijk de voorbeeldzin wordt meestal ‘hoofdbureau’ genoemd

    Politiehuis Sint-Niklaas is een versterkte burcht geworden. Intussen blijven bij verschillende politiekorpsen verhoogde veiligheidsmaatregelen van kracht. (www.tvoost.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door LeGrognard (03 Aug 2021 01:04)

    👍
    227

    #15247

    groot, moet ge daar nu zo ~ voor geworden zijn

    Om iemand te wijzen dat zijn gedrag kinderachtig, niet gepast, … is. Kan verwijtend maar ook smalend gebruikt worden.

    variant: moet ge daar nu zo oud voor geworden zijn

    alcyon.wordpress.com: Dan denk ik zo bij mezelf: Moet ge daar nu zo groot voor geworden zijn, voor zulke spellekes?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 03:50)

    👍
    263

    #15248

    peperkoeken hartje

    zie peperkoek, een hart van ~

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 11:21)

    👍
    264

    #15249

    gestudeerd, daar moet ge voor ~ hebben
    (uitdr.)

    zie daar moet ge voor gestudeerd hebben

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (18 Jul 2021 22:28)

    👍
    210

    #15250

    getwater
    (het ~, ~s, ~en)

    zwart stinkend afvalwater uit vb. een riool of een gracht of …

    Vies stinkend getwater zit vol bacteriën.

    Dat getwater heeft de witte muur in de kelder verkleurd en aangestast.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 03:11)

    👍
    226

    #15251

    daar moet ge voor gestudeerd hebben
    (uitdr.)

    een intelligent persoon die iets simpel en praktisch niet verstaat of begrijpt en daardoor een lompe, foute beslissing neemt

    De sceptische put en de overloopbuizen naar de riolering zijn eigendom van de apotheker. Dit jaar heeft hij al 3 keer op korte termijn de sceptische put laten leegtrekken zonder de buizen te laten kuisen. Daar moet ge voor gestudeerd hebben om niet te snappen dat die buizen verstropt (verstroppen) zijn en het afvalwater niet meer weg kan. Gevolg: al het vies vuil stinkend getwater is in mijn kelder terecht gekomen. 35 cm hoog nog weliswaar.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 11:20)

    👍
    290

    #15252

    hunne(n)

    zie bezittelijke voornaamwoorden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 11:14)

    👍
    240

    #15253

    onze(n)

    zie bezittelijke voornaamwoorden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 11:13)

    👍
    220

    #15254

    hare(n), zijne(n)

    zie bezittelijke voornaamwoorden-

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Jul 2021 13:56)

    👍
    216

    #15255

    zijne(n), hare(n)

    zie bezittelijke voornaamwoorden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Aug 2021 15:10)

    👍
    234

    #15256

    uwe(n)

    zie bezittelijke voornaamwoorden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 09:18)

    👍
    183

    #15257

    mijne(n)

    zie bezittelijke voornaamwoorden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 11:20)

    👍
    220

    #15258

    bezittelijke voornaamwoorden

    Bezittelijke voornaamwoorden in combinatie met een mannelijk zelfst.naamw. krijgen in de spreektaal een extra -e of wanneer het zelfst.naamw. met een klinker of met een b, d, t of h begint een -en. (Voor een juistere toedracht zie regel nen)

    Ook varianten en uitspraakvarianten volgen deze regel: olle(n), ullië()n

    mijne(n), menne(n), …
    uwe(n), awe(n), … (niet: jouwe(n))
    zijne(n), zenne(n), …
    hare(n), (h)oare(n), (h)eure(n), …
    onze(n)
    jullie maar niet jullieë(n), wel: olle(n), ullië(n), elle(n), …
    hunne(n)

    soms ook voorafgaand met het lidwoord ‘de’ (maar dan gaat het niet over bezitt. voornaamw.)

    De Jean heeft zijnen auto in de prak gereden.
    Het is de zijne maar, dus dat is niet zo erg.

    Zij heeft hare vent laten staan.
    Den haren is te voet naar huis moeten gaan.

    Onzen Hendrik is niet thuis.
    Den onzen is weer op pintenjacht.

    Ze zijn thuis, hunnen auto staat voor hun deur.
    Den hunne staat al een tijdje op den oprit.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (26 Jul 2021 14:31)

    👍
    321

    #15259

    sokkel, een ~ van
    (uitdrukking)

    (>Fr. un socle de) een aantal van
    NL/SN: een pakket aan

    Het voorstel maakt deel uit van een sokkel van maatregelen.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (18 Jul 2021 21:56)

    👍
    232

    #15260

    Vlaamse gaai
    (vogelsoort)

    eksterachtige vogelsoort, zie roeter, rotzak, wuiten

    Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij Gaai: Ontleend aan Oudfrans gai, en zeker ’t eerst in Vlaanderen gebezigd (verg. Nat. Bl. 3, 2116, waar van den Garrulus gezegd wordt: ”Een gay heetet in Walsche lant.”), gelijk ook uit de benaming Vlaamsche gaai blijkt.

    Nederland: gaai

    opm: verschillen Vlaanderen en Nederland vogelnamen, zie reactie

    zie ook vogelnamen

    Klik op de afbeelding
    Garrulus glandarius 1 Luc Viatour

    wikipedia: De Vlaamse gaai (Garrulus glandarius) Geluidsfragment roep (info / uitleg) en Geluidsfragment zang (info / uitleg), ook wel kortweg gaai genoemd, of schreeuwekster, is een opvallend gekleurde kraaiachtige.

    vogelbescherming.be:
    - Gaai (Garrulus glandarius) – vroeger Vlaamse Gaai genoemd
    - Vlaamse Gaai (zie Gaai)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (07 Aug 2021 20:49)

    👍
    229

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.