Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #14501

    aandachtig worden voor
    (idioom)

    aandacht of belangstelling (beginnen) krijgen voor

    Later hebben we veel polemieken over dat onderwerp gehad. Ik ken ze goed, want ik heb ze meegemaakt in een periode toen ik aandachtig werd voor onze maatschappij. (Philippe Moureaux in De Morgen)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (04 Aug 2021 13:49)

    👍
    307

    #14502

    hemelsgeschenk
    (znw. het ~ (o) ~en)

    een biezondere meevaller, iets heel goeds
    NL: een geschenk uit de hemel

    ‘Het is een hemelsgeschenk,’ mompelde hij. ‘We zijn beiden uit ons zelf getreden. Een redelijke verklaring heeft geen belang meer…’ (Hubert Lampo – Dochters van Lemurie)

    De rellen in Borgerhout waren een hemelsgeschenk voor de NVA, zo vlak voor de verkiezingen. (The Arrivalists)

    Lid zijn van een modelbouwclub waar een deel zotte gepassioneerden bezig zijn, is dat nu een hemelsgeschenk of een vloek? (De Paddo)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (27 Jul 2021 02:06)

    👍
    225

    #14503

    sloganesk
    (bijv. nw.)

    zich bedienende van slogans
    NL: oneliners gebruiken

    < Frans: sloganesque

    ‘Zijn bewoordingen zijn zodanig sloganesk dat het voorlopig weinig zin heeft om te reageren’, klinkt het. (De Standaard)

    Moderne politici uiten zich, om gebrek aan inhoud te verhullen en maximaal te scoren, vaak sloganesk.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 06:36)

    👍
    206

    #14504

    ketjesspirit
    (znw. de ~ (m) )

    Brusselse ambiance, ~ geestdrift

    Ketje of ket is een Brussels woord voor kind of jongen, meer specifiek een straatjongen. Bij uitbreiding is “Brussels ketje” een bijnaam voor een echte Brusselaar, iemand die geboren en getogen is in Brussel.
    Gevonden op http://nl.wikipedia.org/wiki/Ketje

    Het was toen “le Bruxelles du FDF” maar gelukkig bleef een zekere Brusselse ketjesspirit overleven zowel in het Frans, als in ’t Vloms. Christian Laporte

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 12:22)

    👍
    202

    #14505

    enfin
    (tussenwerpsel)

    gebruikt in het begin van een zin om verontwaardiging, verbazing,… te benadrukken

    zie ook maar allee
    vgl. enfin, m`~, allee
    NL: nou, afijn

    Van Dale kent wel deze SN betekenissen van enfin:
    1. in het kort, synoniem: kortom
    2. gebruikt om te kennen te geven dat men zich bij een omstandigheid neerlegt of dat men niet verder op iets ingaat of wil ingaan: enfin, het is nu eenmaal gebeurd

    Enfin zeg, wat is dat hier allemaal.

    twitter: @fanseel mo enfin zeg! 20 mannen die achter een bal lopen, dat is een beschavingsziekte #youshouldknow.

    facebook: Enfin zeg, vindt nu werkelijk iemand dit normaal?

    > andere betekenis van enfin

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:13)

    👍
    376

    #14506

    finalement
    (bw)

    uiteindelijk

    blogspot.com: Mmm, geen slecht idee misschien et finalement is het óók leuk om niet te weten wat er zal gebeuren als ik terug in Brussel ben

    brusselnieuws.be: Enfin, finalement heeft Ecolo de PS zover gekregen om politieke cumuls in Brussel te beperken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (02 Aug 2021 08:41)

    👍
    305

    #14507

    einde, op het ~ van
    (vaste woordverbinding)

    zie op het einde

    -

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 08:31)

    👍
    310

    #14508

    artsoen
    (het ~ (o.), geen mv.)

    (verouderd)

    van het goede ras of van hetzelfde ras zijn
    zie ook aartsoen, aartjoen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: artsoen
    In het Westvlaams ook a(a)rtjoen (Schuermans 1865-1870; De Bo 1873). Het heeft daar ook pregnante bet.: van ’t artsoen of artjoen wordt gebezigd in den zin van: van het goede — of van hetzelfde ras (De Bo 1873).
    Kiliaan: aerdsoen

    “Die tarwe is van een goed artsoen. Een slecht artsoen van boonen.” De Bo (1873)

    “Dat is en vies artsoen van volk, van meschen.”

    “Hij is van ’t artsoen (hij is van ’t ras, hij is van ’t bloed, hij heeft denzelfden aard als zijne ouders).” De Bo

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 06:53)

    👍
    277

    #14509

    aartsoen
    (het ~ (o.), geen mv.)

    (verouderd) soort, aard

    zie ook aartjoen, artsoen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: aartsoen:
    1) Aard, slag, soort. Nog in het westvlaamsch (De Bo 1873).
    Door v ledicheyt alle dinck te quist gaet Ghy sijt een slecke van luyen aertsoene, Antw. Sp. 252 (1562)
    2) Als collectivum: de menschen van een bepaalde soort. Vervolgens ook: iemand van een ongunstige soort. Niet meer in gebruik.

    “Die tarwe is van een goed artsoen” De Bo (1873)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 06:23)

    👍
    299

    #14510

    graadsklas
    (znw. de ~ (v) ~en)

    Een gecombineerde klas in het lager onderwijs.
    In kleine scholen, of afzonderlijke vestigingsplaatsen van grote scholen kent men soms een graadsklas, als er te weinig leerlingen zijn van een bepaalde leeftijd om een leerjaar in stand te houden. Hier zitten dan leerlingen van twee leerjaren samen in één klas, met één meester of juf. (Wikipedia)

    spellingvariant: graadklas

    VD2015 online: graadklas: in België

    Mijn zoontje zit ook in een graadsklas en hij is pas 4. Hij zou normaal in het 2e kleuter zitten. En hij zit samen met jongens en meisjes uit ‘t 3e kleuter. Ik vind dat alleen maar positief. Hij kan heel wat opsteken van de oudere kinderen. (klasse voor ouders)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Jul 2021 09:41)

    👍
    243

    #14511

    aartjoen
    (het ~ (o.), geen mv.)

    (verouderd)
    aard, slag, soort
    ook: aartsoen, artsoen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: artsoen
    In het Westvlaams ook a(a)rtjoen (Schuermans 1865-1870; De Bo 1873). Het heeft daar ook pregnante betekenis: van ’t artsoen of artjoen wordt gebezigd in den zin van: van het goede — of van hetzelfde ras.

    L. Schuermans in het Algemeen Vlaamsch Idioticon (1865-1870) bij artjoen, aartjoen, artsoen:
    In Westvl. gebruikelijk voor ras, slach, soort, bv. hij is van ’t artjoen, van het goede ras. Gij hebt daar een goed artjoen van salâ.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Frans Peeters en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 06:54)

    👍
    325

    #14512

    repressie, de ~
    (begrip)

    vergelding tegenover echte en vermeende collaborateurs i.h.b. na WO I en II

    vnw: repressie: (bnl.) bestraffing van collaborateurs na een oorlog, vooral na de Tweede Wereldoorlog

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    demorgen.be: Na de oorlog heeft een legitieme repressie een gedeelte van de collaborateurs vervolgd. De geschiedenis leert ons dat die repressie niet altijd met de nodige sereniteit werd gevoerd.

    wikipedia: De term repressie wordt in de Belgische geschiedenis gebruikt om te verwijzen naar de vervolging en bestraffing van echte en vermeende collaborateurs na de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog. Zij is het voorwerp van een politieke controverse die tot op heden voortduurt.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Feb 2025 07:02)

    👍
    198

    #14513

    huttel
    (de ~, m., ~s)

    bundel

    Dat jongentje stond daar met een huttel tingels in zijn handen, maar goddank had hij handschoenen aan.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door De Bouck en laatst gewijzigd door fansy (12 Jul 2021 03:56)

    👍
    198

    #14514

    schelm
    (mannelijk)

    Iemand die de kanten ervan afloopt met de bedoeling een ander poetsen te bakken en daar zelf plezier aan beleeft!

    ‘t Is nogal een schelm, paljas, vlegel, maar niet in de zin van vleugels uitslaan. Dat is naar mijn idee niet de betekenis van het woord ’vlegel’. Wel onberekenbare, onbetrouwbare en onstabiele persoonlijkheid.
    Paljas : Clown, komiek, joker ?, enz. … !

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flamingo en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 06:11)

    👍
    280

    #14515

    stiftertje
    (het ~, ~s)

    de bal die een boogje maakt over de tegenspeler, o.a. over de kipper

    > voetbalterm

    VD online: stiften: (sport, mbt. een voetbal) met de punt van de schoen raken zodat de bal met een boogje over de tegenspeler, m.n. de doelman, heen gaat

    Google: BE: 1380, NL: 238

    Fauré sneed de adem van Zulte Waregem, dat op zoek was naar de gelijkmaker, af met een heerlijk stiftertje. (Sporza)

    Herhaalt Benteke vanavond dit sublieme stiftertje? (Sporza.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 12:58)

    👍
    200

    #14516

    wievöäl
    (vragend voornaamwoord)

    hoeveel

    samengesteld woord: wie + veel
    > duits: wie viel: hoeveel

    Wievöäl krit geer van mich?
    Hoeveel krijgt U van mij?

    De wievöälste is ‘t huu?
    De hoeveelste is het vandaag?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (07 Aug 2021 17:15)

    👍
    192

    #14517

    recht klappen
    (uitdr.)

    duidelijk spreken, klappen

    Klapt e keer rechte zei oma tegen de kleine.

    De dronkaard kon niet meer rechte klappen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 21:26)

    👍
    215

    #14518

    stoken, we ~ niet voor de koning
    (uitdr.)

    zie we stoken niet voor de koning

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (09 Aug 2021 14:38)

    👍
    168

    #14519

    geld, we geven ons ~ niet aan de koning
    (uitdr.)

    zie we geven ons geld niet aan de koning

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (09 Aug 2021 21:44)

    👍
    243

    #14520

    koning, we geven ons geld niet aan de ~
    (uitdr.)

    zie we geven ons geld niet aan de koning

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 00:52)

    👍
    264

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.