Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #12081

    internetrijbewijs
    (het ~, ~en onz. zelfstandig naamw.)

    certificaat dat bewijst dat iemand een opleiding gehad heeft om veilig op het internet te gaan

    “Jongeren maken met soms stuitende onbezonnenheid gebruik van het internet, bedrijven zijn zich te weinig bewust van het gevaar van cybercrime. Het Centrum voor Cybersecurity gaat daarom werk maken van een ‘internetrijbewijs’.” (DM 010216)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (07 Aug 2021 17:24)

    👍
    200

    #12082

    trekvalies
    (zn. v. -zen)

    valies met uitschuifbaar handvat die men achter zich trekt (trolley)

    Berlin hauptbahnhof drei rollkoffer 15.04.2011 15-07-46

    “Ik vlieg vaak en heb altijd 2 stukken handbagage: 1 kleine trekvalies en 1 laptoptas.” (9lives.be)

    “De boekentas (type trekvalies) stond waarschijnlijk open, omdat er een extra koek in zat wegens de extra opvang, en Thomas is hem …” (9maand.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (29 Jul 2021 16:10)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Feb 2016

    👍
    205

    #12083

    belgotariër
    (zn. m. -s)

    iemand die alleen producten eet die in België geteeld zijn

    variant belgetariër

    “DE BELGOTARIËR
    Als je eet van eigen bodem, wat eet je dan, en wat niet? Dorien Knockaert probeert het deze zomer. Ze vertelt elke zaterdag van augustus over de mensen, de maaltijden en de prangende vragen waar ze als strikte belgotariër mee te maken krijgt.” (www.standaard.be/tag/belgotarier)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (17 Jul 2021 14:01)

    👍
    263

    #12084

    demografiefonds
    (het ~, ~en onz. zelfstandig naamw.)

    (bedrijfsleven) fonds met als doel maatregelen te nemen tegen de gevolgen van vergrijzing en loopbaanverlenging

    “De sector van de chemie, kunststoffen en life sciences richt een Demografiefonds op om mensen langer aan het werk te kunnen houden.” (Trends 090216)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 18:45)

    👍
    230

    #12085

    lokale besturen
    (begrip)

    provincies, steden en gemeenten, OCMW’s, politiezones, intercommunales, …

    google2016: .BE (>164.000); .NL (>16.000)

    demorgen.be: “Heel wat lokale besturen zijn zich nog niet bewust van deze extra kost. Wij hopen dat deze ongelegen facturen niet worden doorgerekend aan de inwoners.”

    vlaanderen.be: De Vlaamse lokale besturen zoals provincies, gemeenten en OCMW’s, bepalen zelf het statuut van hun personeel, maar dan wel binnen het kader van het ‘besluit Rechtspositieregeling’ van de Vlaamse Regering van 7 december 2007.

    wikipedia: Bij de staatshervorming van 2001 (Lambermontakkoord) werd de bevoegdheid inzake de organisatie van de lokale besturen overgedragen aan de drie Gewesten, zodat er geleidelijk aan verschillende regelingen ontstaan voor het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 04:21)

    👍
    217

    #12086

    gunstnormen
    (man. zelfst. nw. altijd meervoud)

    (Nederlandstalig onderwijs in Brussel) de Vlaamse scholen in Brussel krijgen betere voorwaarden inzake leerlingenaantallen (kleinere klassen) omkadering (personeel) en infrastructuur (gebouwen)

    (meer algemeen) een versoepeling van de normen ten gunste van een bepaalde doelgroep

    Plots echter kregen de Nederlandstalige Brusselse scholen gunstnormen inzake leerlingenaantallen en omkadering. En zie, de leerlingen stroomden toe. ( DM 060216)

    De speciale gunstnormen voor Brussel slaan eerder op omkadering en waren bedoeld om het Nederlandstalig onderwijs in Brussel te ondersteunen (en niet zozeer om Franstaligen te accommoderen). (Steunpunt_ICO_eindrapport_2001.pdf K.U.L.)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (08 Aug 2021 18:19)

    👍
    177

    #12087

    kleuf
    (de ~, kleuven vr. zelfst. nw.)

    kloofje in de huid door kou, droogte …

    VD 2016 niet al­ge­meen kloof, vormvariant kleu­ve

    Mijn vader was ijzervlechter en in de winter had hij veel last van kleuven in zijn handen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (10 Aug 2021 20:33)

    👍
    194

    #12088

    as
    (de ~, (m.), ~sen)

    een krak, uitblinker

    alleen maar in de 2de en 3de persoon enkelv.
    bewonderend: ge zijt een as!, ’t is een as!
    ook: een as zijn in…

    < Frans: as: een aas in het kaartspel
    uitspraak /as/

    “Ge zijt een as! Zeggen ze in de kempen. Succes in de kliniek!” (http://madamezsazsa.blogspot.be/2011/01/d-envelop-aka-briefomslag.html)

    “’t Is een as om zo te kunnen tekenen! Weer zeer mooi! Lieve groetjes, Annemarieke, x.” (uit een blog)

    De Jean is nen as in doen alsof dat em zat is. Bijna nog beter dan Gaston Bergmans.

    Den Dirk en de Leo, dat zijn 2 assen in hun vak: hoe luier, hoe liever.

    > andere betekenis van as

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:53)

    👍
    267

    #12089

    kleurvakbond
    (de ~, ~ en man. zelfst. nw.)

    vakbond die verbonden is met een politieke partij, en dus met een symbolische kleur

    “Wij strijden mee tegen de monopoliepositie van de traditionele vakbonden en voor eerlijke en open sociale verkiezingen, want wat is de meerwaarde van sociale verkiezingen als men enkel kan kiezen tussen drie belgicistische kleurvakbonden?”
    (200214 http://aff.skynetblogs.be/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (02 Aug 2021 00:33)

    👍
    203

    #12090

    versjloeke
    (ww. versjloekde, versjloek)

    verslikken

    Vreuger koosj ich ein glaas beer in eine keer laegzoepe zonger te versjloeke.
    Vroeger kon ik een glas bier in een keer leegzuipen zonder te verslikken.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (21 Jul 2021 01:11)

    👍
    208

    #12091

    sloeker
    (de ~, (m.), ~s)

    snoeper, inhalig/gulzig persoon, slokop, veelvraat

    zie ook sloeken, slikker

    Blijft van die koeken af, sloeker, ge wordt veelst te dik. Ge krijgt nu al uw broeken niet dicht.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Sep 2022 08:56)

    👍
    213

    #12092

    slikker
    (de ~, (m.), ~s)

    snoeper

    zie ook sloeken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: slikker: snoeper, in Z.-Ndl.

    zie andere definitie van slikker

    ”E. Wij zullen samen wel overeenkomen. Th. (ter zijde). Gij zult het gewaar worden, slikker!” (WNT)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 18:06)

    👍
    198

    #12093

    sloeken
    (ww., sloekte, gesloekt)

    veelst te luidruchtig, heftig en rap drinken, eten, slikken

    Uwe dorst is te groot zeker, ge sloekt nogal bij het drinken.

    Sloekt die mars zo niet naar binnen, straks verslikt ge erin of krijgt ge maagpijn.

    Tja, dat komt er van hè als ge zo sloekt. Nu hebt ge u versloeken verslikken, zijn eigen ~.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 00:53)

    👍
    223

    #12094

    verslikken
    (zw.ww., verslikte, verslikt )

    Verkeerd slikken waardoor voedsel, drank of speeksel in het verkeerde keelgat terecht komt, zodat men moet hoesten, als gevolg van rap en raweuns eten of drinken, of door te lachen.

    wnt: bedr., wederk. en onz. zw. (in Antw. ook st.) ww. Van slikken met ver-.
    ?b. Onzijdig. Na de 17de e. alleen nog in Vlaams-België aangetroffen.
    ’Tbedrogh is in het aes daer ’tVisken aen verslickt, Huygens, Ged. (1657).
    Hij verslikte aan een beetje brood, De Bo (1873).

    zie ook verslikken, zijn eigen ~, sloeken, geslokken, versjloeke

    Hij verslikte aan de opgewondene haast waarin hij opliep en ze gingen beiden geweldig aan ’t hoesten, Stijn Streuvels, Dagen (1902)

    De jongens verslikten van ’t lachen, Stijn Streuvels, Lenteleven (1899).

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 17:52)

    👍
    244

    #12095

    slikker, het aan zijne ~ hebben
    (uitdr.)

    Het zitten hebben, men heeft hem/haar door, betrapt zijn.

    zie ook rekker, het aan zijne ~ hebben

    Als hij niet oppast met alcohol drinken en autorijden, dan heeft hij het vroeg of laat wel eens aan zijne slikker.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 19:41)

    👍
    253

    #12096

    wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen
    (vaste woordverbinding)

    een parafrase van de inleidingen die Paul Jambers destijds aan zijn reportages gaf; inmiddels in het VL taalgebruik opgenomen wannneer men peilt naar bepaalde mensen of groepen

    ook varianten: Wie zijn ze , wat doen ze? Wie zijn ze, wat drijft hen?

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    nieuwblad.be: Heeft Paul Jambers de uitdrukking ‘Wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen’ ooit uitgesproken of niet? De tv-maker zei in het Eén-programma Tour 2010: vive le vélo van niet, al gebruikte hij de uitdrukking wel om zichzelf te parodiëren in een filmpje over de supporters van de Ronde van Frankrijk.

    standaard.be: Ratingbureaus: wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?

    proximus11.be: Festivalgangers: wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?

    wattedoen.be : Singles, wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?

    donboscohoboken.be: De sportafdeling: wie zijn ze, wat doen ze?

    politics.be: Vlaamse Belgicisten: wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen

    madamconfituur.com: Confituursuikers, wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen…

    natuurpunthaacht.be: Wie zijn ze? Wat doen ze? Wat drijft hen? Iedereen kent deze intro met de lage, hese stem maar al bij al is dit een goeie samenvatting van deze cursus.

    VW medewerkers, wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 May 2024 09:26)

    👍
    206

    #12097

    ewa
    (bijwoord)

    wat, een beetje

    zie ook entwat

    ’Mag’et ewa Miejer zen?’ is aan de derde editie toe en het wordt dit jaar wat een light versie in vergelijking met vorige jaren, zonder grote naam maar met een diversiteit aan evenementen. (HN 080715)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 04:53)

    👍
    235

    #12098

    uitlachtelevisie
    (zn. m.; geen mv.)

    tv-programma’s waarbij mensen onwetend te kijk en te lachen gezet worden

    ook: uitlach-tv

    ongemarkeerd in VD2016, maar google 2016:
    “uitlachtelevisie” .BE (>1.400) ; .NL (>480)
    “uitlach-tv” .BE (>480) ; .NL (>180)

    Voormalig Echo-reporter Jan Van Rompaey gaf op het vrt-nieuws toe dat de reportages over Eddy Wally wel eens uitlachtelevisie waren.

    knack.be: ‘Superfans’, het VT4-programma waarin enkele superfans van Vlaamse artiesten of sporters gevolgd worden, is pure uitlachtelevisie.

    demorgen.be: Maar de grens tussen reality- en uitlach-tv is bijzonder klein, zeker in het geval van Willy (boven), die aanpapte met een Thaise ladyboy.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jul 2021 12:13)

    👍
    233

    #12099

    zoveelst te
    (variant)

    zoveel te, o.a. in zoveelst te beter; zoveelst te groter, …

    happylicious.be: ja als ge het moogt eten dan ist goed he, zoveelst te beter voor u, als ge dat graag lust

    9maand.be: *dit kan natuurlijke lukken he, dat alles goed blijft gaan, zoveelst te beter

    Liefste Peter, zoveelst te meer ge geeft, zoveelst te beter.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (01 Aug 2021 04:16)

    👍
    124

    #12100

    totemisatie
    (z. nw. de ~ (v) ~s)

    De totemisatie is een ritueel binnen scouting waarbij een lid een eigen totemnaam (scoutingnaam) krijgt. Aan de hand van je karaktereigenschappen zoeken de reeds getotemiseerde leden van je groep een dier dat dezelfde eigenschappen heeft als jijzelf. Het verschijnsel komt in ieder geval veel in België voor. In Nederland is de totemnaam niet gebruikelijk. Bron: Scoutpedia

    Totemisatie hoort reeds van in den beginne bij scouting. Baden-Powell ontdekte de sterke kanten hiervan bij Afrikaanse volkeren en de Indianen. (scoutlint.be)

    Voor wie het fenomeen ‘totemisatie’ niet kent: elk lid van de scouts krijgt na enkele jaren lidmaatschap een dierennaam. (ambrassade.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (02 Aug 2021 18:40)

    👍
    161

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.