Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
kwaad of verontwaardigd worden
varianten: mijn haren komen rechtstaan, mijn haar komt recht te staan, mijn haar komt recht omhoog te staan, …
eventueel ook: zijn/haar/uw haar komt recht
voetbalprimeur.be: Mijn haar komt recht als ik eraan denk.", reageert Verstraete ontgoocheld in Het Laatste Nieuws.
evavzw.be: heet terwijl belgen vaak noemt zeggen…, niet alle Belgen hé – mijn haar komt recht van zo’n fout…
ictrecht.be: Mijn haren komen recht van elk initiatief dat ruikt naar een verdere stimulans voor onze klikmaatschappij
gastric-bypass.be: Mijn chirurg zijn haar komt recht (al heeft hij er bijna geen :lol: ) als je praat over vloeibaar.
staking die om beurt in een sector of regio plaatsvindt
vnw: gedeeltelijke staking met geregelde prikacties of werkonderbrekingen, het bij toerbeurt staken van verschillende afdelingen
NL: estafettestaking
VD2016 online: BE
DS2015: standaardtaal
pvda.be: Beurtstaking maandag, 8 december, 2014 – Stakingsacties in de provincies Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
solidair.org: Beurtstaking Luik: “Laat die rijken, die nooit getroffen worden, nu maar eens afdokken”
nieuwsblad.be: Op maandag 8 december organiseren de vakbonden hun beurtstaking in Vlaams-Brabant.
regeling waarbij iets om de beurt aan de orde is
Van Dale 2016 online: BE
vgl. beurtrol
pzvlas.be: Al deze flitspalen worden volgens een beurtsysteem voorzien van camera.
tkofschip.be : We voorzien een vaste dag per soort soep in een beurtsysteem van twee schoolweken.
zie: bij zijn haar getrokken
zie ook: haar, bij het ~ getrokken zijn; haren, met de ~ getrokken
,
overdreven
zie haar, bij het ~ getrokken zijn,
haren, met de ~ getrokken
Dat is toch wel een beetje bij zijn haar getrokken om te zeggen dat MacDonalds gezond eten serveert omdat ze ook een vegetarische menu aanbieden.
zie zetten kaartspel
,
kaartspel voor vier spelers in twee paren, gespeeld met 32 kaarten, (7 tot aas); de medespelers moeten wedden hoeveel slagen ze gaan halen, de regels lijken op die van whist maar de hoogste kaart is de boer van troef, de jok, en de tweede hoogste kaart is de boer van dezelfde kleur als de troef, de onderjok
zie ook jok, onderjok
vgl Engels “jack” (boer in kaartspel)
“Weet iemand van jullie misschien de juiste naam van het kaartspel ‘Zetten’ en, nog belangrijker, kan iemand mij de spelregels van dit spel bezorgen? “(…)”Als ruiten troef is, is de ruitenboer (jok) de hoogste kaart, de hartenboer (onderjok) is de tweede hoogste kaart, daarna volgen aas, heer, dame, 10, 9, 8, 7. Bij de andere kleuren blijft de aas de hoogste kaart en houdt de boer zijn gewone waarde." (Seniorennet 05/09/09)
drukt ontgoocheling uit: er komt niets van, het leidt tot niets
“Ik hoop slangen te zien maar het is er niks mee. "(http://www.jeroenverhaert.be/japan/)
kleine, lieve deugniet
troetelwoord
> andere betekenis van strop
Gij se strop…, waar hebt ge die snoepjes gevonden?
samentrekking van “sjikt oech” houd u goed (meervoud)
zie sjiktich
“Sjikt oech” zag uize pa toen vei vertroekken.
(“Houd jullie goed”, zei onze pas toen se vertrokken.)
samentrekking van “sjik dich”: houd u goed
zie ook sjiktoech
“Sjik dich” sag het toen het vertroek.
“Houd je goed,” zei ze toen ze vertrok.
Groep die zich Orangisten noemden, vooral liberalen die na 1830 hereniging met Nederland nastreefden. Enerzijds waren het industriëlen die economische voordelen zagen (haven van Antwerpen doorvoer van producten uit Hollandse koloniën, doorgaan met uitbreiding van infrastructuur) anderzijds waren er ook die meenden dat België na het congres van Wenen alleen maar kon overleven met langdurig stabiel bestuur. Verder waren ook nog de taalminnaren die voorstander waren van het Nederlands en hun taal bedreigd zagen met culturele en sociale achterstelling.
Noot: Belgische Orangisten zijn niet te verwarren met Hollandse (ook wel: Oranjisten). Die waren veel eerder in de geschiedenis en wilden in Nederland een Oranje aan de macht i.p.v. een republiek.
zie taalminnaar
Het Orangisme nu staat in Vlaanderen soms voor het streven naar een betere manier van besturen zoals men die in Nederland denkt te vinden, vandaar ook het streven naar samengaan. Het gaat om een intellectuele droom, een spelerij die niet ondersteund wordt door politieke programma’s of door activiteiten van verenigingen of groepen. Vertegenwoordigers vindt men in Vlaamsgezinde middens. Bronnen: Wiki en ´Het verlies van België´ van Johan Op de Beeck.
- reuzel, dierlijk vet, verkregen door het spek te smelten (Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen)
- plantaardige olie geslagen uit raap- of koolzaad
vnw:
•reuzel, varkensvet
•plantaardige olie
< uitspraakvarianten: smaat (Hageland, Vlaams Brabant), smoet (West-Vlaanderen), smuit (Herenthout)
< ook het geslacht is wisselend naargelang de streek
zie smouten
vgl smoutebol, smoutmolen, smoutzochte, smoutsel, smoutpoten
Smout is een streekproduct en maakt deel uit van ons culinair erfgoed.
Smout was de boter van de arme man.
Smout werd ook wel gebruikt bij mensen die griep hadden of flink verkouden waren. Door de torso in te smeren met smout werd het lichaam geïsoleerd en werkte het als een soort van dikke huid om het extra warm te krijgen en de koorts, griep of verkoudheid uit het lichaam te zweten. (Wikipedia)
“De SLAGMOLEN” te Lille is – bij de volledige beëindiging van de renovatie, die aanving in 1986 – een uniek monument voor ons land. Deze oliemolen, een molen om uit vooral koolzaad (in de volksmond “sloorzaad”) op volkomen natuurlijke wijze koolzaadolie (“smout”) te winnen, is enig in zijn soort en kan bogen op meer dan respectabele geschiedenis. "
(http://www.gidsenantwerpsekempen.be/)
Blijve tot ‘t smaat begint te reike’ (blijven tot de smout begint te rieken) is een uitdrukking en betekent: blijven logeren tot vrijdag, d.i. de magere dag: op vrijdag werd geen vlees gegeten, wel met smout bereide groenten of vis en dan werd het hoog tijd om huiswaarts te keren.
iemand die aan de toog zit
zie ook toogzitten
“Een toogzitter wil mij absoluut op een Duvel tracteren, wat ik resoluut afwijs, het is nog te ver en te heet.” (uit een blog)
wie voor een dag naar een toeristische bestemming reist
Van Dale: eendagstoerist, eendagrecreant
Meer dan 17 miljoen dagtoeristen aan de kust in 2015 (HBVL 11/03/16)
hotel aan de kust
niet in VD, wel “strandhotel”
vgl. ook kusttoerisme
Ook vakantiewoningen en de kusthotels deden het afgelopen jaar goed.(HBVL 110316)
Belgische belangenvereniging van de sector wijn en sterke drank
< Latijn: vinum: wijn; spiritus: eigenlijk geest, hier: sterke drank
“De federale ministers zaten gisteravond voor het eerst samen over de moeilijke begrotingsoefening. Net nu meldt sectorfederatie Vinum Et Spiritus dat de verhoogde accijnzen op alcoholische dranken slechts 600.000 euro meer opbrachten in januari, waar de regering op 15 miljoen euro had gehoopt.” (DS 0110316)
iemand die een vlag uitsteekt of meedraagt bij een of andere gelegenheid
niet in VD, wel “vlaggen”: “de vlag(gen) uitsteken (tot viering van een feest enz.)”
zie Vlaamse vlagger
Op de Vlaamse feestdag telden we in Aartselaar liefst 81 Vlaamse Leeuwen die buiten hingen. We bedanken alle vlaggers om op deze manier de Vlaamse feestdag kleurrijk in de verf te zetten! Elke vlagger ontving van ons een kaartje om een degustatiebiertje te komen drinken op de jaarmarkt in augustus. (aartselaar.n-va.be)
- lid van de Vlaamse Beweging, het Vlaams Belang of de Nieuwe Vlaamse Alliantie die uitkomt voor zijn politieke voorkeur door het publiek vertonen van de vlag met de Vlaamse leeuw
- persoon die de Vlaamseleeuwenvlag uithangt of meedraagt bij een of andere gelegenheid
- ook kortweg vlagger
zie ook geelzwart
Met een uitdrukkelijk lang applaus toonde het publiek zijn waardering, zoals het ook zijn warme waardering had laten blijken voor “Vlaamse vlagger” Ivan Mertens, die tien jaar geleden is gestart met zijn meer dan 1.400 acties en zijn ongeveer 800 vlaggenwandelingen, om nog te zwijgen van de 107.000 verkochte leeuwenvlaggen. (ovv.be)
koolzaad
Sloorzaad trekt veel op raapzaad maar bloeit iets later. Het verschil is dat bij sloorzaad de ongeopende bloemknoppen hoger zitten dan de bloemen en bij het raapzaad bedekken de bloemen de knoppen. Sloorzaad kan zichzelf bestuiven of bestoven worden door bijen of hommels. (Wikipedia)
WNT: ”Jan had mij bevolen ze (varkens) ’s avonds nog sloerzaad te geven,” boonen, Amus. Typen ; zie ook De Bo (1873); Cornelissen-Vervliet; Teirlinck, Zuid-Oost Vlaanderen)
Van Dale 1914: sloor, (-en), SLOORZAAD, o. (gew.) verplant koolzaad, raapzaad. (www.delpher.nl)
ook in Vlaams-Brabant
zie ook sloor, sloorsmout
Bloem van de Brassica Napus
In de nalente kleurde het landschap zonnig geel van het sloorzaad.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
