Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
pet, klak
De man houw ´n patsj op taege de kouw.
De man had had een pet op tegen de kou.
naar huis, huiswaarts
ook hévisj,
Ich bèn meug, ich goan heivisj.
Ik ben moe, ik ga naar huis.
(zwavel) lucifer
Gaef mich es ein vuurke mèt dien zjwaegele.
Geef mij eens een vuurtje met jouw lucifers.
Kerstmis
Noa de Krismes waere de dage weer get langer.
Na de Kerstmis worden de dagen weer wat langer.
sjacheraar, rommelkont
Dae hoddelekrieamer verkup allein knoemele.
(Die sjacheraar verkoopt alleen prullen.)
Ôs Frenske is ene hoddelekriemer, euveral lègk get.
(Ons Fransje is een rommelkont, overal ligt wat.)
eerste mis van een pas gewijde priester
VD2016 online:BE
erfgoedbankmidwest.be: De pas gewijde priester gaat in stoet naar de kerk om er zijn eremis op te dragen.
door te laten zwieren het meeste vocht uit wasgoed verwijderen
Van Dale 2016 online: BE
zie ook droogzwierder
etitex.be: Verminder de lading en wees voorzichtig bij het droogzwieren (om kreukvorming te vermijden).
- Is de was nog niet gedaan?
- Hij is nog aan het droogzwieren.
2dehands.be : Wasmachine siemens 1 jaar garantie, nieuw uitstekende werking Droogzwieren 1400 t/m ,
queenjosephine.be: Ze zijn wasbaar op 30° in de wasmachine en mogen mee gedroogzwierd worden.
gebruikershandleiding.com: Mijn was wordt niet meer drooggezwierd heeft iemand hier reeds ervaringen mee die verholpen kunnen worden?
“Muziek die klonk alsof Chet Baker en zijn trompet werden drooggezwierd in een droogzwiermachine.” (Bloedrozen – Stan Lauryssens)
1. (verouderd – katholiek) ontspannings~ en vormingsactiviteiten voor de jeugd, georganiseerd door de parochiale overheid, later verder geëvolueerd naar de jeugdbeweging chiro, in het Franstalig landsgedeelte nog altijd “patro”;
2. gebouw waar deze activiteiten doorgingen en die geëvolueerd zijn naar feest- en vergaderruimte voor lokale verenigingen
1.Men organiseerde ’s zondags spel- en vormingsmomenten. Aanvankelijk vanuit de patronaatsgedachte, waar de geëngageerde burgerij catechese gaf aan de sociaal zwakkeren. (wikipedia)
“Gaat ge naar het patronaat?” zei ons moemoe als ze mijn chiro-uniform zag. Ik wist niet waarover ze het had.
2. Het Patronaat is het sociale hart van Mere. Er zijn drie zalen ter beschikking: één grote met podium en een kleinere (opsplitsbaar in 2 vergaderruimten). (www.patronaatmere.be)
’T Patronaat is een multifunctioneel verenigingsgebouw dat als primair doel heeft: het onderdak bieden aan verenigingen en maatschappelijke instellingen en organisaties. (http://www.patronaat-bleijerheide.nl/)
kouder, meer koud dan
Ich merkde vanmörge dat ’t gans get kouwerder woar wie guster.
Ik merkte vanmorgen dat het heel wat kouder was dan gisteren.
vrouwelijk lid van de kaj
zie ook kajotter
Een schoolvriendin is ooit nog kajotster geweest.
afkorting van Katholieke Arbeidersjeugd dat later werd gewijzigd in Kristelijke Arbeidersjongeren
Het is van oorsprong een Vlaamse jeugdvereniging die uitgegroeid is tot een internationale, christelijke jongerenbeweging. De beweging heeft zo’n 300 afdelingen verspreid over heel Vlaanderen. In Nederland werd de KAJ opgericht naar het Vlaamse voorbeeld en noemt nu de Katholieke Werkende Jongeren.
Leden van de KAJ noemt men kajotter en kajotster
In elk dorp had ge praktisch een KAJ.
Bij de KAJ ben ik nooit bij geweest, wel bij de Chiro. Wou bij de scouts maar dat was in ons dorp niet.
afkorting van Eerste Hulp Bij Ongevallen
SN-NL: Eerste Hulp bij Ongelukken
Eerstehulpverlening door leken, bij slachtoffers met ademhalingsstoornissen, stoornissen van het bewustzijn en bij shock. Daarnaast kunnen ze wonden, warmte- en koudeletsels, vergiftigingen en elektriciteitsletsels bij slachtoffers behandelen in afwachting van professionele hulpverleners of het slachtoffer doorverwijzen naar de huisdokter of naar de spoed.
Op ieder grootschalig evenement staat er een EHBO-stand van het Rode Kruis.
Voor een cursus EHBO kunt ge u inschrijven bij het Rode Kruis.
breipen, breinaald
zie ook: strikiezer
Kiek es ofste doa mèt de sjtrikpen ´n löäkske in kèns make.
Kijk eens of je daar met de breinaald een gaatje in kan maken.
Sjtrikpenne zind neudig om eine trui te breie.
Breipennen zijn nodig om een trui te breien.
1. jonkheid (de ~ (v.), geen meervoud
jonge mensen als een groep beschouwd, jeugd, het jong zijn
(Gans Vlaanderen)
vnw: rijpere jeugd
2. jonkheid (de ~ (v.), jonkheden)
mannelijke of vrouwelijke vrijgezel op leeftijd (Vlaamse Ardennen)
jongeheer, een oudere ongehuwde man (ouderske jonkheid) (Leiestreek)
zie ook verzamellemma mensen
1) Popmuziek is eerder iets voor de jonkheid.
Ik dacht het wordt tijd
da’k mijn wijsheid verspreid
voor ’t algemeen profijt van de jonkheid
(liedjestekst Urbanus)
Tijdens zijn jonkheid heeft hij wel dwazigheden begaan.
2) Onze buurman, de jonkheid, is ongehuwd en binnenkort viert hij zijn 50ste verjaardag.
Wie is die jonkheid daar? Oh, dat is tante Emma, de zuster van mijn moeder!
breinaald
zie ook strikijzer en strikken
In die laaj liggen nog veel ouwe strikiezers, moes dich die nog hemme?
(In die lade liggen nog veel oude breinaalden, moet je die nog hebben?)
wrijven, schuren
uitspraak: /’r.e s.e(n)/; /ui/ wordt kort uitgesproken
schrijfvarianten: reusen, reussen
WNT: Wrijven, schuren.
Ruysschen. … Scabere, terere, fricare, Kiliaan
“Mé’ ‘ne’ wolle’ lap over ’t zilverwerk ruis(ch)en om ’et te doen blinken”, Cornelissen-Vervliet (1899).
“Hij ruis(ch)te mè’ zijn zwarte handen deur ze’ gezicht”, Aldaar.
“Als er iet in oew oog gevlogen is, meugde er nie’ in ruis(ch)en”, Aldaar.
Van Dale etymologisch woordenboek: verwant met het Noors “rusk” afval; vroegere spelling ruysschen (1599)
zie ook rosjen
Ge moet goed reussen op die koperen kandelaar, dat ’m blinkt.
Reust eens over mijne rug, dat jeukt onder mijn linker vleugel.
“Gewoon het bad in, nekvel vast houden, nat maken, inruisen me shampoo, afspoelen en daarna goe drogen me nen handdoek!” (hondenvrienden.be)
goed overeen komen
zie accorderen, akkerderen
Ikke en ne groep Hollanders, dat akkedeert niet.
de overheidsuitgaven, de kost voor de overheid
niet in VD2016 online
fgov.be “Gemeten als de verhouding tussen de overheidsuitgaven en het Bruto Binnenlands Product (bbp) bedraagt het overheidsbeslag in België in 2009 via de macro-economische benadering 54.3%”
demorgen.be: “We mogen het goede niet vergeten. Het overheidsbeslag daalt, het belastingpeil daalt, de private jobs nemen toe”, somt De Wever op.
EHBO
Van Dale 2016 online: Eerste Hulp bij Ongelukken
Alhoewel ‘Eerste Hulp bij Ongevallen’ ook in NL voorkomt hebben VL en NL toch hun eigen voorkeur. Google2016:
‘eerste hulp bij ongevallen’: .BE (>9.400); .NL (>14.000)
‘eerste hulp bij ongelukken’: .BE (>1.900); .NL (>32.000)
kindengezin.be: Eerste hulp bij ongevallen (ehbo) is belangrijk. Correct reageren bij een ongeval kan veel ergs voorkomen en zelfs mensenlevens redden.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
