Recente reacties

Ik weet niet waarop dat de bewering dat het uit ‘dien’ + ‘diejen’ zou komen gestoeld is, maar volgens mij is dat gewoon gevormd naar analogie met de mannelijke datief/accusatief van de bijvoeglijke naamwoorden, die altijd eindigt op -(n)en. Ik zou het toch vree straf vinden moest gans Vlaanderen een zeer sterk Brabants gekleurd voornaamwoord hebben overgepakt. Volgens de WNT kwam ‘denen’ zelfs al honderden jaren geleden voor in Limburg, waar dat de rest ‘dien’ zei. Bij deze pas ik het lemma ewat aan.

Just, ’k heb het toegevoegd.

Valt ‘die hun’ er ook niet onder?

Ah ja, feitelijk wel. Ik was pas op ‘voor als’ gebotst toen dat ik het meeste al geschreven had, dus vergeten van de volgorde te verbeteren.

die, dat

Volgens M. Devos ligt het gebruik van die/dat aan de functie van het woord in de bijzin:

“Betrekkelijk voornaamwoord. Net zoals het AN beschikt het West-Vlaams over de betrekkelijke voornaamwoorden die en dat, maar de keuze tussen die twee wordt in het West-Vlaams niet zoals in het AN bepaald door het grammaticale geslacht van het woord waarnaar ze verwijzen, maar zoals in het Frans door de grammaticale functie van het voornaamwoord in de bijzin : voor het onderwerp gebruikt men die (Frans qui), voor het voorwerp dat (Frans que), bijvoorbeeld de man die daar loopt, het huis die verkocht is tgov. de man dat we gezien hebben, het huis dat we gekocht hebben .” Magda Devos, West-Vlaams blz. 83

Een detail in de volgorde, maar moet “moest + voor als” niet beter “voor als + moest” zijn?

Voor als u het nog niet moest weten…
..voor als de drone moest neerstorten.

enz.

“- Het onzijdig betr. vn dat heeft iets onbepaalds en kan ook betrekking hebben
op een antecedent van een ander geslacht of getal:
Van enen (…) ionghelinghe Dat doet es bleuen (31),
Van misseliken dingen dat vallet in doren (30).”

(Cursus Middelnederlands van Maaike Hogenhout-Mulder, te vinden op dbnl.org)

“Wanneer een bijzin niet met een voegwoord begint, wordt het woordje dat soms toegevoegd (vgl. nnl.: ‘Hij vroeg welk boek of ik gelezen had’)”

(Cursus Middelnederlands van Maaike Hogenhout-Mulder, te vinden op dbnl.org)

Potvertwieje, op de site van niemand minder dan de VRT zelf hebben ze in een filmke van (op de moment van schrijven) vandaag over de afluisterpraktijken van Google omstreeks 03:53 het volgende te zeggen:

“Hij luistert naar Nederlandse – Hollandse en Vlaamse opnames dus, die al automatisch zijn uitgeschreven door de computer.”

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/07/10/google-luistert-mee/

Percies wel: igheid.

Curiositeit: “ik werktege/werktigde”, maar naast “wulder werktegen/werktigden” ook “wulder werktendege”.

Kopij is zelfs de oorspronkelijke vorm:
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M034932

Zegt ge in Brabant kopie met een korte of een lange i?
Als het kort is, betekent het dat we in Vlaanderen zowel ‘kopy’ (korte i, zónder klankverschuiving) als ‘kopij’ (gestipte ij, mét klankverschuiving) zeggen zonder betekenisverschil, en eigenlijk niet ‘kopie’ (lange i). In Oost-Vlaanderen is het hoe dan ook met een korte i. In West-Vlaanderen zijn der zelfs uitsluitend ‘kopies’ (korte i), en hoewel dat die korte i daar zowel kan verwijzen naar een spelling met -ie, met -i, met -y als met -ij, vermoed ik dat het eigenlijk toch om ‘kopy’ gaat. (zie ook gestipte ij/gestipte y)

Danke!

Ik heb de link met VRT hersteld. Met kleine letters is het simpeler: vrt.

Georges, ’k heb efkes uw(en) job overgepakt en een bloemlezing toegevoegd.

Ik versta echt niet hoe dat “het goed maken” een betere formulering zoudt zijn dan “het wel stellen”. “Het goed maken” betekent voor mij weinig anders dan excuses aanbieden, nen bloemekee geven, enz., dus als Ruud dan beweert dat “moeder en dochter maken het goed” iets anders betekent dan dat ze boel hadden en het hebben bijgelegd, kletst die m.i. toch wel serieus uit zijne nek.

(Overigens is er iets mis met de link naar het lemma VRT, maar ik zie percies niet wat persies.)

Miljaar zeg, bij het opzoeken voor een ander lemma zag ik dat onze kameRuud nog maar in 2010 heeft beweerd gehad dat de uitspraak van ‘casino’ kaa·*zie*·noo zou zijn. Kaaaaazienoo? Zelfs den Hollander op Wiktionary spreekt dat azo niet uit: https://nl.wiktionary.org/wiki/casino

Behalve heel specifieke woordenschat zijn er ook een aantal meer gewone woorden die in de politieke context heel veel gebruikt worden, zie bv. opvissen van gecoöpteerde senatoren, landen (na aanslepende onderhandelingen een resultaat bekomen), een tandje bijsteken (wordt voortdurend van de bevolking gevraagd), inzetten op, kort door de bocht, daar moeten we niet flauw over doen (door Bart De Wever geïntroduceerd en inmiddels te pas en te onpas gebruikt), … Enfin, niets nieuws onder de zon want hoe dikwijls Martens destijds ons ‘het licht aan het eind van de tunnel’ voorspiegelde…

Toch een merkwaardigheid: ‘opvissen als’ wordt veelvuldig gebruikt wanneer het gaat over gecoöpteerde senatoren. Zie google.

“Conclusie: een totaal overbodig parlement –waarvan een heleboel partijen trouwens aangeven dat ze pleiten om het af te schaffen- wordt dus nog altijd gebruikt om “gebuisde” politici op te vissen.
(…). En dat opvissen gebeurt door de politieke partijen die daarmee het mechanisme van de “particratie” weer versterken, want de “opgeviste” politici zijn natuurlijk schatplichtig aan wie hen heeft opgevist.” (Ivan De Vadder – vrt.be)

Dit lemma en bloten, in zijn ~ zijn eigenlijk duplicaten. Misschien dat ander lemma hieronder invoegen en de naam van dit lemma aanpassen naar “bloten, in zijnen ~”? De redenen zijn in de commentaren hierboven al gegeven, en bij mijn weten zegt ge in Brabant technisch gezien ook wel effectief “bloten”, maar wordt die ‘n’ gewoon niet uitgesproken indien niet gevolgd door een klinker of b/d/h/t. (Dit in tegenstelling tot Holland, waar ze de eind-n nooit uitspreken en het mij alle dagen blijft verbazen dat die toch in de spelling is beland.)

Bij de voetbal nodigen ze ook iedere keer minstens één Nederlander uit om over Belgische matchen te komen klappen, waarvan de bijdrage en relevantie meestal vergezocht is (zouden ze bepaalde Hollander-quota hanteren?). Het ergste is dat zelfs die opvul-Nederlanders zelf minder afgelekt Hollands spreken als de Vlaamse commentatoren.