Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Bart Eechout schrijft in De Morgen: “Dondert niet, gezegd is toch maar weer eens dat kunst in Vlaanderen een linkse hobby is.”
Dondert niet! Ik kende dat niet, maar gratis Van Dale online wel:(informeel) het dondert niet het doet er niet toe.
Het goegelt moeilijk, maar ik zou er niet van verschieten dat het een Hollandisme is. Wie kent het gebruik hiervan in VL?
Deze staat in het lijstje van Peter Debrabandere met volgende inleidende tekst:
“Vele honderden gallicismen komen in België naast het echte Nederlandse equivalent voor, hebben er het Nederlandse equivalent verdreven of hebben ervoor gezorgd dat het Nederlandse equivalent zelfs niet bekend is. Enkele voorbeelden:”
…
Nederlands: niet vouwen a.u.b
gallicisme: niet plooien a.u.b.
Frans: ne pas plier s.v.p.
“Naast het echte Nederlandse equivalent”, schrijft hij. Het enige, waarachtige en echte. Moest het over godsdienst gaan, dan neigt het naar fundamentalisme.
En valsspeler dat de taalvebeteraar is, laat hij wijselijk de s.v.p. bij de Nederlandse variant weg. Moest het over godsdienst gaan, dan neigt het naar huichelarij.
Spelling aangepast, de korte ‘oe’ is gewoon de West-Vlaamse (en eigenlijk ook oorspronkelijk(er) algemeen zuidelijke) uitspraak van ‘ou’. De geschreven ‘oe’ klinkt in het West-Vlaams altijd lang (allez, uitgezonderd als dat de cadans zou verstoren).
Nee, ik vind het een heel goei bijdrage. En precies omdat ge het met een NL bril bekijkt, kunnen er verrassende resultaten zijn. Zoals deze dus. Vandaar mijn verbazing dat er zo weinig bronnen over zijn, want het is wel degelijk een algemeen bekende en gebruikte uitdrukking in VL.
Maar het blijft aangewezen om de invoersels van een NL goed tegen het licht te houden :-)
Ik had nog nooit van deze uitdrukking gehoord in NL. Zodanig dat ik twijfelde aan de betekenis ervan. Een gelijkenis met koud (of rauw) op zijn dak vallen doemt op. De oorsprong van die uitdrukking is logisch: het koude ongure weer valt op je dak. Maar een koude steen?
Het enige dat ik kan bedenken is de marmeren plak waar de patissier zijn fondant op giet om te stollen…
Wie het weet mag het zeggen.
Raar, ik vind weinig bronnen over de uitdrukking. Volgens mevrouw Van Der Goegel inderdaad blijkbaar meer in VL dan NL.
Koarebleumke, met uw permissie heb ik de links naar de afbeeldingen erbij geplaatst.
Fansy met permissie, ik heb de SN definitie aangepast.
Destijds stond er enkel een luidspreker naast het woord. Nu is het (bij mij en blijkbaar ook bij fansy) een puzzelstuk. Als men op dat puzzelstuk klikt, verschijnt een venster met ‘Flash uitvoeren’. Als men dan in dat vensterke op Toestaan klikt, verandert het puzzelstuk in een luidspreker.
Ik heb nu in de artikeltjes puzzelstuk toegevoegd.
Nog eentje: de uitdrukking “geen verstand hebben van …” betekent dat iemand ergens weinig van af weet, er weinig van begrijpt. Vanwaar zou dat ‘verstand’ nu toch komen?
In het Duits: verstehen
In het Afrikaans: verstaan
In het Westfries: ferstean
In het Deens/Noors/Zweeds: forstå/förstå
In het Schots: forsta
In een deel Engelse dialecten: forstand
In het Nedersaksisch: verstån
Met andere woorden: de Hollanders verdraaien een oeroude betekenis, en wij moeten volgen.
Hier een tekst van die Peter Dehollandere…euh.. Debrabandere:
https://www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=13&ved=2ahUKEwizqp_ivPTlAhUCKVAKHXw3CeY4ChAWMAJ6BAgEEAI&url=https%3A%2F%2Fitidn.files.wordpress.com%2F2010%2F07%2Flezing-antwerpen-lessius-12-06-2005.pdf&usg=AOvVaw3QantgC_S5TD6WuvUXZaFg
Er staat een hele waslijst van voorbeelden in die we zeker eens moeten overlopen.
Echt grappig zijn de gallicismen (punt 3.1) die afgeschoten worden als ze Vlaams zijn. Maar in punt 3.2 worden de Vlaamse purismen afgeschoten omdat er zogezegd een goed Frans… euh.. Nederlands woord voor bestaat. Ja wadde.
Diene Peter Debrabandere is een hollandofiel (in alle geval op taalkundig vlak). Zijn pa is dan ook niemand minder dan Frans Debrabandere, nog azo enen. Als ge op taaladvies.net naar de bronnen kijkt, ziet ge zelfs bij kwesties waar dat álle andere bronnen vinden dat de Vlaamse/Belgische/zuidelijke variant dik in orde is, dat Debrabandere & Debrabandere die variant áltijd, zonder uitzondering, zo streng mogelijk afkeuren. Ondertussen zeveren ze dan wel nog een beetje dat de dialecten zo mooi (niet schoon) zijn en niet mogen verloren gaan, maar als er iemand dialect durft spreken komen ze hoogstpersoonlijk naar die mens zijn voordeur om hem een djoef op zijn bakkes te geven. Dialect, hoe durft ’ie!
En hahaha natuurlijk, verwijzen naar uw eigen als naslagwerk.
Goeie toevoegingen en merci voor de link naar die thesis! In het besluit staat al direct een woordvolgorde die Debrabandere & Debrabandere ongetwijfeld zouden afkeuren: “Uit de resultaten van mijn onderzoek blijkt echter dat de werkwijze van Theissen en Debrabandere nog zo slecht niet is.”
De Hollander (en blijkbaar ook de Brabandere) zou zeggen: “… nog niet zo slecht is.”
Die Siegfried Theissen refereert in die reeks ‘Schrijft Knack Belgisch?’ nogal dikwijls naar Woordenboek voor correct taalgebruik geschreven door … S.Theissen. Nu, op zich is daar niks tegen, maar het noopt wel tot extra voorzichtigheid.
Ik ken dat woordenboek niet, maar in de masterproef “Het ‘Woordenboek voor correct taalgebruik’ van Siegfried Theissen en Peter Debrabandere: extensief corpusonderzoek, i.e. toetsing aan het reële taalgebruik in noord en zuid” van Charlotte Louwagie
www.google.be/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=2ahUKEwjUq9uMnPTlAhUJUlAKHROmD1oQFjAAegQIAxAC&url=https%3A%2F%2Flib.ugent.be%2Ffulltxt%2FRUG01%2F001%2F414%2F542%2FRUG01-001414542_2010_0001_AC.pdf&usg=AOvVaw1OiQtnWVUYeyqTW6_nOoPV
lees ik:
“In mijn onderzoek heb ik gebruik gemaakt van het ‘Woordenboek voor correct taalgebruik’, uitgegeven in 2005 door Siegfried Theissen en Peter Debrabandere. In dit boek worden talloze woorden opgelijst die volgens Theissen en Debrabandere foutief zijn en ingaan tegen de norm. Deze norm is volgens Theissen en Debrabandere een Noord-Nederlandse norm.”
Oesje, en als ik dan elders lees dat dat woordenboek o.a. voor het secundair onderwijs bedoeld is, hou ik mijn hart toch een beetje vast.
Archaïsch in NL, ja maar toch ook weer niet heel erg. Tot zeker in de jaren ‘80 toen er nog ‘gemeentebadhuizen’ waren stond er op de prijslijst aangegeven wat een stortbad kostte. “Douchen” zei ik tegen de man achter het loket die dan altijd onverstoorbaar “1 stort” zei waarbij hij het bonnetje met het wisselgeld terugschoof. Nu gebruikt niemand het woord nog.
de Volkskrant over de intrede van de Sint in België:
“Een traditie die we per direct zouden kunnen implementeren: de Sint die als grande finale zijn boek doorbladert om na te gaan of er nog stoute kinderen waren. Het dramatische hoogtepunt van de uitzending, en gelukkig: ‘Er zijn hier geen stoute kinderen’, zei de Sint. In België niet, nee.”
www.volkskrant.nl/cultuur-media/pieten-bijzaak-op-de-vlaamse-televisie~bb3e6bd7/
De Volkskrant citeert het toch niet goed en heeft ook de finesse van de uitspraak niet door: “Er zijn dit jaar geen stoute kinderen” geldt voor alle kinderen, hier en overal. Het is universeel. Maar om het niet gratuit te maken, zegt Sinterklaas erbij ‘dit jaar’. Daarmee wordt duidelijk gemaakt dat de kinderen van deze generatie bijzonder zijn, voelen de kinderen zich aangesproken en kunnen ze fier zijn.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
