Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Begin december dit jaar in Herenthout nog horen rondbedelen.
Nu, misschien is ‘drie’ technisch gezien ook fout gespeld in het Nederlands en zou het eigenlijk ‘dri’ moeten zijn (of gewoon ‘drij’, cf. ‘bijzonder’), maar ik ken de specifieke evolutie van ‘3’ in Holland niet.
In West-Vlaanderen is het ook nog altijd ‘drij’, zenne. Ze peizen misschien zelf dat ze ‘drie’ zeggen, maar dat zou met een /i:/ moeten zijn (cf. de klank in alle woorden met een ‘ie’ (behalve de die die dat in het Nederlands fout gespeld zijn, gelijk ‘vriend’)), niet met een /i/. Bv.
‘bij’ (voorzetsel) → /bi/
‘bie’ (beest) → /bi:/
dus:
/dri/ → ‘drij’
/dri:/ → ‘drie’ → komt niet voor
‘Liters’ voor ABN ‘liter’ is ook wel interessant.
Over ‘ekik’ was ik blijkbaar abuus. Tussen Antwerpen en Noord-Brabant vormt – met uitzondering van het gespleten dorp Putte – de landsgrens wel de isoglosse (just gelijk bij ‘drij’ voor 3), maar ‘ekik’ komt in Zeeland wel nog sporadisch voor, in de Reeks Nederlandse Dialectatlassen bv nog in Sluis, Westdorpe, Koewacht, Clinge en Zandberg
https://www.meertens.knaw.nl/kaartenbank/proxy/image/17848
(Da zijn wel gegevens uit 1935, dus sommige van die informanten komen nog uit 1800-zoveel)
Ook in Zeeuws-Vlaanderen komt drij voor drie nog af en toe voor (in het Oosten, want in het Westen is een ij altijd een ie gelijk in’t West-Vlaams), dus de ‘taalgrens’ is zowiezo minder scherp daar dan in Brabant.
https://www.meertens.knaw.nl/kaartenbank/proxy/image/17973
Ik dénk dat het in heel VL+NL werd onderzocht. Die kaart komt uit de Syntactische Atlas vd NLse Dialecten, die over heel het taalgebied is uitgevoerd.
Ik kan natuurlijk niet uitsluiten dat een aantal vragen niet op de Nederlandse vragenlijst stond, maar dat lijkt mij straf. En het is ook wel te verwachten dat zoiets archaisch in NL verdwenen is, zoals dikwijls (zelfs in het ‘Westvlaamstalig’ deel van Zeeuws-Vlaanderen is de landsgrens dikwijls het eindpunt van oude taalvormen à la vul ipv vol enz., en ‘ekik’ houdt ook (bekan?) overal op aan de landsgrens.
Typisch Vlaams: “In Algemeen Nederlands wordt ‘opslorpen’ gebruikt voor wat sponsen doen. In het Frans hebben ‘absorber’ en ‘résorber’ meer toepassingen. Dat heeft het Belgisch-Nederlands beïnvloed om bijvoorbeeld ook een bedrijf te laten opslorpen door een ander, en voor activiteiten die iemands tijd of aandacht opslorpen.”
Merci, merci? Ge kunt nu wel zorgen dat er een lemma van komt, hé? ;)
https://www.kusterfgoed.be/projects/zoetzoutzand/
Dat gaat over de Berlijnse bollen en frisco’s.
Was het niet choco glacééé dat ze riepen? (zie inzendingen onderaan site)
En is de tweetaligheid van ons Noordzeestrand – frisco’s, choco glacé ! – niet zijn grootste troef? (nieuwsblad.be)
“Herman van Veen zingt in zijn lied Hilversum III: ‘Alle venters hadden eigen aria’s: voor sprot en haring, voor begonia’s.’ Toen al — in 1984 — was de zingende mens uit het straatbeeld verdwenen. Daar is nog geen verandering in gekomen, maar er blijft één hardnekkige uitzondering in de Antwerpse straten: de Vlaamse schroothandelaars die oude metalen komen ophalen. Uit de megafoons, die ze op hun wagens hebben geïnstalleerd, schalt hun eigen aria. Ergens tussen trage rap en zangerig Gregoriaans klinkt hun eeuwig zich herhalend refrein: ‘Oud ijzer, lood, koper, zink, platte batteries en oude stoven’ — al is een variant met ‘oude wrakken van auto’s’ of een licht gewijzigde volgorde ook mogelijk.
Onlangs hoorde ik weer zo’n oud ijzer-wagen met een blikkerige zangstem door de straat rijden. Deze keer eindigde de aria met een langgerekt ‘ou-we stoa-ven’ (oude stoven). Het klonk vertrouwd, als het trage psalmgezang uit mijn jeugd. Ik heb er vaker wonderlijke associaties bij gehad. De allereerste keer dat zo’n aria mijn oor bereikte — het geluid kwam van ver en ik was nog onbekend met plat Antwerps — kon ik het helemaal niet thuisbrengen. De enige gedachte die bovenkwam was die aan een islamitische muezzin die vanaf een minaret Antwerpen opriep tot het gebed. Ooit had de muezzin van een moskee op de Olijfberg, nabij Jeruzalem, mij ’s nachts regelmatig wakker geroepen in zijn zangerig Arabisch dat veel te luid door de nacht schalde. Even dacht ik dit geluid weer te herkennen. Maar het bleek dus de stem van een van de leden van het Antwerps schroothandelaarsgilde te zijn.
Ik ben van die aria’s in plat Antwerps gaan houden. Ze zijn de laatste restanten van het zingen op straat in tijden van mp3’s, oortjes en bouwradio’s."
https://domineedenktdoor.nl/2017/08/17/de-arias-van-de-schroothandelaars/
Volgens mij is er ook zo ene voor frisco‘s, maar ik kan hem mij niet meer herinneren. Iets van "frisco’s, blablaba, frisco’s".
In de zoekresultaten is het overwegend West- en Oost-Vlaanderen, maar bv. Zwijndrecht is toch ook opgedoken (op leute.be), en daar spreken ze toch al een tijdje Antwerps.
Hoe, wacht eens, de Nederlander van Wiktionary spreekt het toch ook uit gelijk ‘pirannaa’ (weliswaar met de typisch/uitsluitend Hollandse verlengde eindklank).
Volgens mij is de correcte Vlaamse uitspraak ‘piranna’, geheel zonder lange klinkers.
Van van die uitspraken gelijk “Vlamingen zeggen X terwijl het voor de zinsbouw niet nodig is” krijg ik het echt. In het Hollands is dat inderdaad niet nodig en meer nog, zelfs grammaticaal onjuist (hunderen uitleg is dus tweeledig fout), maar in het Vlaams is dat 100% zeker en vast nodig! Ge kunt geen grammaticaal correcte zin formuleren zonder die zogezegd “overbodige” ‘dat’!
“Nu iedereen hier is, kunnen we vertrekken” → geen kat (die) dat dat zegt, zonder die ‘dat’ is dat geen zin, maar onzin! Het moet “Nu dat iedereen hier is, kunnen we vertrekken” zijn, punt aan de lijn. Al wie dat iets anders beweert liegt.
Om Georges zijn metafoor te gebruiken, het is gelijk of dat ze zouden zeggen dat de koterij aan Belgische huizen ‘overbodig’ is – al die bijgebouwde kotjes staan er juist omdat er nood aan is! Precies of we bouwen der maar op los voor de plezantigheid…
uitdrukking ook gebruikt in de zuiderkempen met deze variatie:
hobbel de sobbel! “en” vervangen door “de”!
Gans vlaanderen is te breed. Ik heb het op regio onbekend gezet want in de Antwerpse Kempen kent men dat niet. Taalgaardenier, als het streekgebonden is dan zet ge beter die regio in.
Ik vermeld dit lemma voor de volledigheid omdat het in Typisch Vlaams vermeld wordt als Belgisch-Nederlands. Maar ik vind nogal wat voorbeelden op goegel vind uit .NL:
Weggelopen gevangene slaat vrouw in gezicht (telegraaf.nl)
Gevangene weggelopen uit gevangenis. (boerderij.nl)
enz.
Ook toepassingen zoals van huis weglopen, van iemand weglopen, … worden ook in .NL gebruikt.
Maar er zijn zoveel toepassingen, dat het nogal moeilijk vast te stellen is of het inderdaad meer in .BE gebruikt wordt of anders.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
