Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Zojuist ook de Brigade van Fons Fraeters aan de deur gehad: "Breidt u er een sukske aan? vroeg de linkse een beetje schamper, terwijl hij achteloos in een boekje bladerde, waarin ik het Groene herkende. Of is het breit, wat denkt u?”
Vandaag breidt Mark Coenen er in De Morgen nog een satirisch stuk aan:
“Het was zondag nog vroeg toen de bel ging. Het waren de aansprekers van de Taalunie: twee mannen in sjofele pakken, die ernstig keken. De Brigade van Fons Fraeters, naar ik later vernam. Bent u verwondert ons te zien? vroeg de linkse een beetje schamper, terwijl hij achteloos in een boekje bladerde, waarin ik het Groene herkende. Of is het verwonderd, wat denkt u?”
Voor de jonkheid onder ons: Met Fons Fraeters verwijst hij naar de garde van Hier spreekt men Nederlands, de moeder der zeg-niet-zus-maar-zeg-wel-zo-tv-programma’s van indertijd.
Misschien brengt het eerste voorbeeld ons wel op een spoor van iets dat wel eens Vlaams zou kunnen zijn:
Zijde (gij) bekan weg?
’Uhmm Ann, ga je bijna zwijgen? (flair.be)
In dergelijke vragende constructies heeft bekans, bijkans, bekanst, bijna … een dwingende betekenis van ‘ben je nu nog niet weg?’, ‘ga je nu nog niet zwijgen?’.
Voorlopig vind ik geen voorbeelden in .NL, maar het is nogal moeilijk zoeken.
Volgens mij is ‘belastinggewijs’ eigenlijk een hypercorrecte vorm (in NL steken ze namelijk praktisch nooit een verbindings-s in hun samenstellingen), en is de authentiek Vlaamse vorm ‘belastingsgewijs’.
Welkom bij de VW, StienM, maar dit is gewoon ABN, getuige de volgende voorbeelden:
“Jeetje, ik zit binnen en het is prachtig weer en morgen is het afgelopen met het mooie weer. Ik ben eens weg hier” (twitter.com, er staat geen specifieke woonplaats bij vermeld, maar ‘jeetje’ is natuurlijk plat Hollands, net als ‘mooie weer’)
“‘Ben je nu nog niet weg?’
‘Ik verdwijn al.’" (Cissy van Marxveldt – Vriendinnen, via dbnl.org, de schrijfster is van Friesland/Noord-Holland)
https://nl.wiktionary.org/wiki/opkleden
In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “opkleden” herkend door:
48 % van de Nederlanders;
91 % van de Vlamingen.6
Dus de vraag is of ook betekenis 1 niet eerder VL is. Zie ook opgekleed
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/26/bekijk-een-bijzonder-interview-met-jaron-om-15-jaar-erkenning/
De discussie over de wijzigingen in het ANS blijft de gemoederen beroeren. Vandaag besluit Timothy Collemand e.a. in De Morgen:
“Een en ander laat vooral zien dat er in het debat over taal in Vlaanderen nog altijd een grote krampachtigheid heerst. We zijn met zijn allen erg gefixeerd op ‘fouten’, we zijn ervan overtuigd dat de vormen die we er vroeger op de middelbare school zelf ingedramd hebben gekregen de enige juiste zijn, en we vinden iedereen die een andere grammaticale variant dan wij zou durven te gebruiken een dommerik die het niet begrijpt. Het wordt tijd dat taalgebruikers wat loskomen van dat eeuwige verhaal van goed en fout en niets daartussen – van dat “taalfoutenfetisjisme”, zoals Rik Vosters het zaterdag in deze krant noemde. De grammatica van het Nederlands bestaat uit een hele waaier aan vormen en varianten van allerlei slag, en al die grammaticale rijkdom wordt in de ANS beschreven. Doe er uw voordeel mee!”
Die taalfoutenfetisjisme waarover Rik Vosters het had: “Wat wel nodig is, is stoppen met het foutenfetisjisme: taalbeheersing is meer dan enkel als/dan, noemen/heten en een paar onbenullige spellingskwesties. Net in een breder en dieper inzicht in patronen, structuren en statistische wetmatigheden achter taalvariatie schuilt de ware schoonheid van taal. Laten we de verwondering over taal vooral stimuleren, ook bij jongeren, om zó ook tot een hoger taalbeheersingsniveau te komen, in plaats van elke vorm van enthousiasme over taal nuanceloos neer te sabelen met rode pennen.”
Die rode pennen uiten zich overigens ook in alle zeg-niet-zus-maar-zeg-wel-zo rubrieken die er bestaan en bestaan hebben.
Ze waren bij vlaamsetaal.be te ver voor op hunderen tijd :)
De dt-regel is uiteindelijk ook maar een onnozel archaïsme. Vele eeuwen geleden zat er nog een sjwa tussen de d en de andere d, die volgens de middeleeuwse spelling altijd als t genoteerd werd, maar die is al zodanig lang geleden weggevallen in de uitspraak (waardoor d en d/t in de uitspraak samensmolten tot d/t), dat het redelijk belachelijk is dat die dubbele d’s nog altijd moeten genoteerd worden. Probeer het maar eens aan een buitenlander uit te leggen, hij lacht hem een kriek. Gelukkig moeten mensen gelijk Mia Doornaert of Joël De Ceulaer dat nooit niet doen, want ze zijn te druk bezig met de volgende kwestie te zoeken waarover ze een pikante mening moeten hebben.
De dt-regel is niet eens zo moeilijk, maar het feit dat hij bij zodanig veel mensen na zodanig veel schooljaren niet blijft hangen is het teken dat er toch iets niet juist is.
Beste Alice van de Elst, als ge ons zoudt willen laten weten in welke regio ‘pane’ in deze betekenis gebruikt wordt kunnen we de Vlaamse woordenboek verbeteren.
Ik gok dat het rond Kortrijk is en niet veel verder, maar met een gok zijn we niet zo veel.
Beste Alice van de Elst, er zijn dan in alle geval toch 361 mensen toch niet met u t’akkoord.
Arrè ja, zowel dieprvries als diepvriezer staan ongemarkeerd in de gratis Van Dale online. Wel enkel in de betekenis van ‘diepvrieskist’. Zo’n diepvrieskist is toch zo’n grote diepvriesbak die ge van boven open doet? Enfin, die vernauwde betekenis zal wel aan Van Dale liggen want de goegels in NL wijzen op ruimere toepassingen.
Welkom Alice van de Elst.
Beide uitleggen kunnen toch kloppen? Sommige woorden hebben nu eenmaal meerdere betekenissen.
De dt-regel was dezer dagen weer onderwerp van gesprek:
Eerst was er Kristien Hemmerechts die naar eindleiding van een Brits voorstel om milder te zijn tov taalfouten bij studenten in De afspraak een pleidooi hield voor eenzelfde midlheid tov dt-fouten. Zeker als de focus op wat anders moet liggen, bv. creatief schrijven of een ander vakgebied.
Daarop reageerde Joël De Ceulaer in De Morgen, eigenlijk in naam van Mia Doornaert volgens zijn eigen zeggen, om die mildheid als luiheid af te schilderen.
En nu hebben we deze stelling van o.a. Ruud Hendrickx en Dominiek Sandra:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/23/nee-je-kunt-er-niets-aan-doen-dat-je-dt-fouten-schrijft/
Persoonlijk heb ik wel oor naar het argument dat als een groot deel van de mensen de regel onvoldoende kan toepassen of zelfs geremd is om te schrijven omwille van de regel, dat er dan gerust iets aan de regel mag veranderen.
Het sluit aan bij een beeld dat ik al eerder gebruikt heb: SN zoals Martine Tanghe dat gebruikt is keurturnen op het hoogste niveau: toeren doen op een balk van 10 cm dik. De meeste mensen hebben een breed voetpad nodig om niet te vallen. En ook die keurturners lopen in het dagdagelijkse leven liefst op een breder pad. Taal moet comfortabel zijn, geen hindernissenparcours. Er zijn al genoeg dingen die van nature moeilijk zijn en waar we weinig aan kunnen veranderen zoals rekenen. Of tekenen.
Kortom, als blijkens het artikel in 1706 een Nederlandsee dominee voorstelt om een dt-regel in te voeren, waarom zou men dan 315 jaar later – met voortschrijdend inzicht – deze regel niet mogen veranderen?
Mo, ik heb de zoekresultaten nog eens gecontroleerd, en blijkbaar is ‘diepvries’ gewoon SN. Ik dacht altijd dat ik daar op school een ander woord voor had geleerd…
stoemp, waterzooi, paling in het groen, filet d’Anvers
Fout
Dit klopt niet de uitleg van Charle klopt
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
