Reacties van haloewie

Bij lange niet, ‘t schilt veel, ’t is verre van daar, in geener wijs, fr. il s’en faut – Ik zal dat bij lange niet doen. Is hij zoo rijk als zijn broeder? bij lange niet.

LANG, adj.
Al lange niet, bij lange niet, op verre niet, fr. il s’en faut de beaucoup. Hij is al lange zoo rijk niet als zijn broeder. Denkt gij aan hem uw geld in leening te geven? Al lange niet.

Anna Bijns zegt neen en lange in denzelfden zin:
Zijnt nu zelcken prelaten? neent en langhen

van langst om beter, meer, minder, slechter,..)

Waneer bij zonder klemtoon samengesteld is met een woord, verloopt het dikwijls in be:
Bijdien – bedien
Bijkans – bekans
Bijkeerings – bekeerings
Bijna – bena
Bijzinnig – bezinnig
Bijzonder – bezonder

Na, in de zin van bijna – Hij was na dood. Hij heeft na 100 F vergaard.
(Bron: De Bo W.-Vl. Idioticon)

@de Bon: Mijn eerste reactie op ‘belangenanogni’ was er een van: we gaan hier de poort niet openzetten voor raadselspelletjestrefwoorden. Dus heb ik het lemma gespitst in zijn afzonderlijke delen, zodat het leesbaar werd en heb ik be-lange behouden, omdat in de voorbeeldzin bij-lange stond en ik daar niet wilde aan raken.

Als reactie op Georges’ aanwijzing van SN ben ik hem gevolgd en GV veranderd in SN. Fundamenteel is de uitdr. standaard Nederlands, alg. gebruikt in N en Z met dezelfde betekenis dus afvoeren. De spelling ‘be’ of ‘bij’ doet voor mij niet terzake.

Een kritische houding, zelfs tegenover de wetenschap of ik zou beter zeggen, inzonderheid tegenover de wetenschap, maakt juist deel uit van het blootleggen van “geheimen”, die nog niet openbaar gemaakt zijn. Blijven graven naar argumenten, dingen binnenstebuiten en ondersteboven keren, vanuit een ander perspectief bekijken, in vraag stellen is precies de werkwijze waarmee wetenschappelijk onderzoek vooruit kan gaan. Het is geen kwestie van overtuigen, doen geloven. Ge kunt “gerust of is het rustig” uw standpunt be-waren (het blijft dan waar voor u)en ge kunt later eventueel bijstellen. Voor mijn part hoeft ge u niet neer te leggen, alleen om te slapen doe ik dat.

In deze uitdrukking komt een ontkenning voor. De twee laatste voorbeelden hebben ook “nog”. Enkel “na” is weggevallen. Welke kan de betekenis zijn van die na (cfr. na(uw) aan het hart liggen, nabij, nader, naast, en we zoeken verder)? Welk(e) woord(en) kan/kunnen er weggevallen zijn? Hoe kan de volledige uitdrukking geweest zijn? Wat heeft mogelijke volksetymologie ervan gemaakt? Welke synoniemen? Kunt ge het nog anders zeggen?

De aaneenschrijfregel is maar een overeenkomst die in bepaalde gevallen een betekeniswijziging voorkomt. Een koppelteken bevordert de leesbaarheid van telangaaneengeschreven woorden en mag m.i. t.o.v. de samenvoeging tot samengestelde woorden geen sanctie voor gevolg hebben als schrijf- of taalfout.

Als uw taalgevoel (aanvoelen) “bijlange” hoger waardeert, wie of wat mag dan de pretensie of pretentie hebben om u het “bij lange” woordbeeld op te dringen? Niet neerleggen, voorlopig vasthouden en bronnen raadplegen.

Charel /sjoar.el/ is de verbastering van het Franse Charles /sjàr l.e/. Naast deze uitspraak met lange oa spraken de Antwerpenaars ook van Charrl /sjà r.el/ Mijne nonkel Charles (Sjarrel werd Tsjaals) in Chicago was met de Red Star Line naar Amerika vertrokken, zijn broer Eède(wààr) achterna.

Het werkw. afgeleid van deze voornaam heb ik nooit anders gehoord dan met de lange oa. Charele(n heeft net als masjieng en masjeene de Franse oorsprong ‘machine’ met ‘ch’. Maar ge gaat mij ni sjarele met een kwestie van spellen.

De mensen van antwerps.be zeggen samen met Camerman: schrijf sharele met sh en dan zijn alle problemen van de baan. Shoe(En.) en chou(Fr.) worden op dezelfde manier uitgesproken door de Antwerpenaar /sj.e.oe/, zowel als hij zijn ‘sjoes’ aanbindt voor de wedstrijd als wanneer hij bij de bakker ‘sjoekes’ meeneemt voor zijn ‘sjoeke’. Ik volg Camerman daarin niet. Ofwel verbastert ge een leenwoord niet en blijft ge het spellen als vreemd woord shoe en chouke, ofwel spelt ge gelijk dat ge het hoort/uitspreekt zonder een beroep te doen op spellingsvormen uit het buitenland, op een manier die de uitspraak met de Nederlandse spelling benadert of evenaart.

Met ‘gesjareld’ was petrik u op 2 mrt 2010 voor in dezelfde betekenis van gekloot. Ik overweeg dan ook om de inhoud van dit trefwoord als dubbel over te hevelen naar de eerste toevoeging. De oudere versies van sjarel hebben ook de spelling met sj.

We hebben mettertijd ook de ongeschreven overeenkomst gemaakt om trefwoorden eerder te ‘vernederlandsen’ dan dialectisch te spellen. De voorbeeldzin geeft eventueel een oorspronkelijke spelling weer. Ik neem het u dan ook niet kwalijk dat ge nog niet ‘ingewerkt’ zijt, dat komt wel, als ge hier lang genoeg rondstruint, en met ‘Lavecire’ in alle hoeken en kanten rondwaart, om inconsequenties vast te stellen en te zien hoe mensen voor u bezig geweest zijn. Hopelijk laat ge u niet afschrikken door wiki-ingrepen in uw bijdragen.

DUBBEL overgebracht naar miejol

Vrouwelijk geslachtsorgaan.

Ze zat continu aan haar mizjol te krabben.

Bewerking door Gargamelius op 19 okt 2010 18:34