Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
achter
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
< Middelnederlands: ‘bachten’ < samentrekking van ‘be-’ + grondwoord ‘acht’ + uitgang ‘-en’ (grondwoord ‘acht’ ook in ‘achter’). Analoog als binnen (uit be-in-en), buiten (uit be-uit-en), boven, beneden, etc…
Woordenboek der Nederlandsche Taal: voorz. en bijw. Middelnederlands bachten, bacht en nog thans in West-Vlaanderen zeer gewoon, ook zelfstandig voor achterplaats.
In Noord-Nederland ongebruikelijk.
zie ook: Bachten de Kupe, bachten, naar ~
Ga eens kijken bachten het huis of bachten de garage!
huiveren, afschuw of angst voelen
zie ook vergezzelen
woordherkomst: ‘vergriezelen’ (volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Bij de gedachte aan haar zelfmoord vergerzelde hij helemaal.
zich inzetten, zijn best doen (afgeleid van faire son devoir)
In Antwerpen was de betekenis van ‘zijn devoren doen’: zijn plicht doen, maar is nu verouderd.
graag bevestiging van de regio Gent
< devoor
znw. m. en onz. Ontleend aan frans devoir. In Noord-Nederland niet meer in gebruik.
1. Wat men verplicht is te doen, plicht.
2. Plichtsbetrachting, toewijding, ijver.
?— Inzonderheid in zijn devoor(en) doen, zijn best doen, doen wat men kan. (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
Het is triestig, dat ventje doet zo zijn devoren en toch moet hij het leerjaar overdoen!
Het op enthousiaste wijze tot zich nemen van voedsel in combinatie met drank naar keuze (bij voorkeur Zeunt) tot een zeker niveau van verzadiging bereikt is.
Jaarlijks wordt er ook een schoeffelkoning gekroond aan het eind van een decadent (vr)eetfestijn, ook wel gekend als “de Zeuntse schoeffelfeesten”.
Zeer plaatselijk gebruik door een select deelnemersveld, de schoeffelkoning moet elk jaar opnieuw voor zijn kroon “strijden” op het strijdtoneel van de feesttafel.
Van Dale 2014 online: schoffelen, gewestelijk, op andermans kosten teren, gulzig eten of drinken voor een anders rekening
Op de jaarlijkse Zeuntse schoeffelfeesten wordt elk jaar flink wat afgeschoeffeld.
dunne laag aarde afnemen, vlak maken
Woordenboek der Nederlandsche Taal: schoefel: gewestelijke vorm naast schoffel
schoffelen: Met een schoffel van onkruid zuiveren.
Schoeffelt hier en daar nog een beetje om het vlak te maken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
