Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
maandstonden, regels, menstruatie
ook in Prov. Antwerpen, Limburgse Kempen
wnt: (Euphemisme) Maandstonden; ook in deze betekenis in Nederlandse dialecten (Ten Doornk. Koolman (1879); Mensing (1935)).
a. In het enkelvoud als collectivum.
Zij heeft de verandering, Weiland (1810).
Die verandering hebben, Cornelissen, Bijvoegsel (1938).
Alle drij weken krijgt ze de verandering, Aldaar.
Ter Laan (1952).
?b. Als plurale tantum.
Verandering: ’t meervoud betekenis de maandstonden der vrouwen, Goemans (1954).
— De dagen dat mijn vrouw haar veranderingen had (zoals men dat daar in onze buurt noemde) schortte zij de rokken en hechtte ze zich tussen de benen een band vast, Louis Paul Boon, Menuet (1955).
Er valt geen land te bezeilen met ons Marie, ze moet zeker haar veranderingen gaan krijgen.
klaproos, papaver
wnt: Het eerste lid is vermoedelijk Kol: het sap van papavers is bedwelmend en dus geschikt voor bereiding van toovermiddelen.
“Collebloemen wassen in de bouwlanden ende corenvelden …: men vintse ooc wel tusschen de moescruyden, ende neffens de canten van de hoven”, Dodon. (ed. 1608).
Kollebloemen houden het ondanks de gifspuiterij uit.
“Botanische naam: Papaver
Nederlandse naam :Klaproos, kollebloem”
(http://www.vlaamszaadhuis.com/)
gek, zot, debiel zijn, doordraaien, doortrappen
< vroeger in Antwerpen: vliegen vangen: “Hij vangt vliegen”.
zie ook vanger
wnt: vangen, in de verbinding: vliegen vangen
In aansluiting bij het voorafgaande is waarschijnlijk te verklaren ‘vangen’ in de betekenis ”getikt zijn, niet goed wijs zijn” (waarbij men met de hand een vangende beweging ter hoogte van het voorhoofd maakt) in Zuid-Nederland.
De haard van deze Zuid-Nederlandse uitdrukking schijnt Antwerpen te zijn, waar ze reeds in het begin van deze eeuw algemeen gebruikelijk schijnt te zijn geweest; ze is tijdens en na de wereldoorlog 1940-’45 erg in de mode gekomen, doch thans nog niet overal in Zuid-Nederland doorgedrongen.
“B.: Haha ik heb den dikken B. te pakken.
K.: Gij vangt zeker, die zit nog bij P. H. in Antwerpen”.
(’t Pallieterke 25 Nov. 1948.)
Van Dale 2013 online: gewestelijk
Wat heeft hij je nu weer wijsgemaakt?
Hij vangt.
Gij vangt zeker? Tegen de richting in door die drukke straat rijden?
zak van kledingstuk
wnt bij Tasch:
Modern lemma: tas
in Zuid-Nederland en ’t Oosten van Noord-Nederland veelal TESCH, TESSCHE.
De vorm tes(ch) werd nog in de 17de eeuw ook in Noord-Nederland vaak in geschrifte gebruikt, niet alleen in het rijm maar ook daarbuiten: blijkbaar was hij voor verschillende schrijvers de gewone; later treft men hem alleen in zuidnederlandse werken aan.
ook in Vlaams Brabant, Limburg
Van “merci” heb ik men tessen vol.
(Van “merci” heb ik mijn zakken vol.)
Haal uw pollen uit uw tes.
(Haal je handen uit je zak.)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
