schel

schel

(de ~ (v.), ~len)

schil

zie: schellen en andere betekenis van schel

428

ett potatisskal

Als toevoeger van het ww. schellen dat vD blijkbaar wel als Zuidn. bestempelt in de betekenis van ‘van de schil ontdoen’, met uitzondering van de taal der hopkwekers die de hoppestaken schellen, stel ik mijn veto om schel SN te noemen. Nederland, snel mij ter hulp. Schellen jullie de erpels nog? Wat met de schorseneren, de worteltjes, de rapen, de asperges, de komkommer of de courge? De appel, de peer, appelkok, de avocado of de litchie? Worden die bij jullie gescheld of geschild? Spreek mij tegen als ze bij jullie gescheld worden. Misschien worden ze gepeld, zoals de noten of de ajuin.
Idem dito voor de schel heps, gerookt vlees. Daar spreken jullie niet van een schil, maar van een plak of een snede. Toch? Schel is Zuidn., geen SN.
Laat het ons weten als jullie schellen kip, kalkoen, rosbief, kalfsworst bij de beenhouwer halen.

VD: schel: 1. schil … 4. (gew.) plak, snede

Dus akkoord voor schel in de betekenis van plak, snede. Die is Vlaams. Maar die werd dan ook niet naar SN gewijzigd.
Maar als synoniem voor schil is schel SN (en die Dickie van dale is echt wel een Hollander hoor.

voorbeeld uit Nederland:

Deze preken zijn in het Nederlands voor het eerst verschenen in …… Het is niet de schel van de appel, al is ze van de beste kleur, maar de vrucht zelf …
www.theologienet.nl/documenten/Watson%20deel6%20leerredenen.rtf

en sommige Nederlanders schellen zelfs:

3 dec 2006… snij ze daarna in vierkante blokjes (niet te klein); schel de komkommer … is al jaren populair in Nederland en blijft terrein winnen. …
eten-en-drinken.infonu.nl/…/678-lekkere-slaatjes-5-postelein-feta-dille-en-radijs.html -

Ik vraag mij ook af of schel SN is. Mogen leerlingen in een opstel schrijven: ‘de schel van de appel’? Weet iemand dit?
Wordt het in Ned. enkel in oude teksten gebruikt?
Ja haloewie, een Nederlander is hier welkom :)

Georges, informatie putten uit een .nl site is een risicovolle onderneming ;) De schrijver heeft niet altijd de nationaliteit die hij verondersteld wordt te hebben.
Ook hier heb ik mijn twijfels over het woordgebruik:
cresson: staat niet in vd
in reepjes van 2 op halve cm. Is dat in SN niet 2 ‘bij’ een halve cm?
schel: gewestelijk ( = niet noodzakelijk Vlaams, maar ook geen SN)
garnieren (ipv garneren): idem
volgens smaak: in vd staat: naar smaak toevoegen

Ik denk dat dit recept geschreven is door een Vlaming …

Ge hebt gelijk, de Bon, een Nederlandse site is geen referentie. Maar enkele Hollanders ook niet, tenzij je een goede steekproef neemt (aantal+geografische spreiding+leeftijd).Voorbeeld: ‘Zo “schellen” wij in ons dialect nog aardappels en de schil die daar vanaf komt, is dan de “schel”’(http://www.cubra.nl/tilburgsdialect/pierrevanbeek/selectie23pierrevanbeek.htm). Maar eigenlijk is dat het probleem niet: of een lemma SN is of niet, is vrij simpel uit te maken. Gebruik de VD (redacteurs zijn voornamelijk Nederlanders!) Als er geen vermelding bij staat is het SN! Niet dat er onmogelijk een fout in VD zou kunnen staan, maar als wij hier moeten aantonen of’schel’ wel of niet in Nederland gebruikt wordt… Dan zijn we nog niet thuis!
En of een leerling ‘schel’ in een opstel mag gebruiken? Natuurlijk! Die verdient zelfs een extra punt voor creatief taalgebruik. Het was vroeger verboden camion in een opstel te schrijven, laat staan dat een nieuwslezer het zou mogen gebruiken. Gelukkig is die betuttelende tijd voorbij.

Alleen, vroeger zéí iedereen tenminste nog camion (en schel). Nu moogt ge het misschien wel schrijven van de taalpolitie, maar ik ken niemand jonger dan ik (en zelfs in mijn leeftijdscategorie amper) die nu nog meer camion en schellen zeggen ipv het nu woekerende vrachtwagen en schil(len). Dus dan baat het ni echt da ge de dialectwoorden zou mogen schrijven… de jonkheid is toch al te gewoon aan de meeste SN benamingen om de dialectbenamingen als meer als een curiositeit te zien, laat staan ze in geschreven taal te gebruiken. (ook al staan ze officieel in VD)

camion word toch keiveel gezegd? O_o vrachtwagen heb ik bekan nooit gehoord

bij schel en schil zit et uiteraard anders omda ’t vormvarianten zijn, en die verdwijnen meestal makkelijker dan compleet eigen wijdverspreide woorden

Ja, Diederik, camion is dialect, maar schel tot nader order niet. Omdat in VD (1995) naast schel zonder enige kwalificatie schil staat (zie hierboven). En dat is precies het punt:(vrttaal.net) zegt: ‘Als een woord zonder meer in de Grote Van Dale is opgenomen, is het standaardtaal.’ Zonder meer is zonder label.
Het is vreemd dat de labels bij sommige woorden in VD (zie discussie badkostuum) gebruikt worden om (m.i. niet altijd terecht – zie weer badkostuum) de label SN in het VWB weg te nemen, maar dat het omgekeerde, namelijk het ontbreken van een label in VD niet (of moeilijk) als criterium voor SN aanvaard wordt. Terwijl dit juist het enige ondubbelzinnige criterium is.

Na evaluatie van bovenstaande argumenten en verder bronnenonderzoek van de Bon, volgende conclusie: In theorie (VD) is schel misschien wel SN, maar in de praktijk is het authentiek Vlaams. Dus zet ik de regio terug naar Gans Vlaanderen.

Schel syn. schil

VD2014 online:
1. schil > ongemarkeerd

Deze zomer heb ik als kok in Amsterdam gewerkt en in de keuken werd ik verrast door de Nederlanders die ‘aardappelschel’, ‘appelschel’, ‘paprika- en tomatenschel’ bekten ipv schil. Volgens hen is het heel gewoon dagelijks taalgebruik: ze schillen de aardappels maar de schellen gaan bij het vuilnis.

Wat mij betreft is het in deze betekenis helemaal SN.