Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
bezorgen, sturen, doen toekomen
DS2015: standaardtaalUw dossier zal worden overgemaakt aan het parket van eerste aanleg.
Ik moest u de groeten van de Jean overmaken.
te laat verslapen
VD2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015: standaardtaal
Ik heb me overslapen en daarom de trein gemist.
(Antw.) De Jeroen was te laat op ’t school, hij heeft zijn eigen overslapen.
sport: een goal in eigen doel maken
VD2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
google2014:
“een owngoal”: .BE (>10.200) ; .NL (>900)
“een own goal”: .BE (>138.000) ; .NL (>32.000)
hln.be: Maar daarmee is ook al het positieve gezegd over de Rouches, die een own-goal nodig hadden en voor de rest amper voor animo zorgden
deredactie.be: Nederland komt op voorsprong met een owngoal.
letterlijk: de mayonaise wordt niet stijf
figuurlijk: de relatie in een groep is niet goed, de samenwerking lukt niet; (dikwijls gezegd over spanningen in een politieke coalitie)
Ook: " iemand zijn mayonaise pakt niet": het lukt niet, hij kan het niet, wat hij doet slaagt niet aan
Ook positief mogelijk: “de mayonaise pakt” en “de mayonaise lijkt te pakken”
De mayonaise pakt niet (TITEL)
Deze week moet de verzwakte Vlaamse regering het parlement trotseren. De oppositie zal inhakken, maar het is vooral uitkijken naar opmerkingen uit de meerderheid. (HNB 040612)
Na uitgebreide verontschuldigingen van Lieten is voor Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) het ‘incident gesloten’. Incident gesloten? Om nog eenmaal een oneliner van Stevaert te parafraseren: de mayonaise pakt niet. Zowel die van de Vlaamse regering als die van de SP.A is helemaal geschift. (Knack 220211)
De Hagenees traint zogezegd vanuit de buik, maar zijn mayonaise pakt niet. (HBVL)
In positieve zin:
De analisten bij Extra Time zien positieve signalen bij Waasland-Beveren. “De mayonaise lijkt nu wel te pakken”, stelt Filip Joos. Een uitspraak die Jan Mulder niet kent. “De mayonaise lijkt gebakken?” (Sporza.be)
onderzoek, opsporing, nasporing
meestal met ww.: opzoeking(en) doen
VD95 (in Belg.)
DS2015: standaardtaal
ook samenstelling opzoekingswerk ;vrttaal.net + VD95 (in Belg.) onderzoekswerk, research
Ik heb in den dikke van Dale wat opzoeking gedaan of het woord standaard Nederlands is of niet.
Vooraleer een lemma in te voeren is het best een beetje opzoekingswerk te doen. Zo vermijden we SN, dubbels en nog van dat.
VL: aanval (insult, toeval), rage, opkomst, opleving, opflakkering
Wordt veelvuldig gebruikt in de medische wereld.
AN: oploop, boksslag (uppercut)
VD2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015: standaardtaal
Wazig zicht, prikkelingen in de voeten, onstabiele gang… Is het een opstoot of enkel maar een verandering van de symptomen? (Medipedia.be)
Opstoten van kortademigheid vereisen bovendien extra aandacht. (Wat is COPD)
Een MS-opstoot wordt gedefinieerd door het verschijnen van nieuwe neurologische symptomen of het verergeren van vroegere symptomen gedurende een periode van meer dan 24 uur en los van een infectie (griep, gastro-enteritis…).
Als de opstoot betrekkelijk mild en kort is, zal je arts misschien niet ingrijpen. (www.ms-vlaanderen.be)
De opkomst van dubbele camera’s in smartphones en tablets en de bijhorende foto-apps stimuleren die opstoot van ‘zelfjes’ (een subtiele hint voor Van Dale?, nvdr) nog. (HLN.be)
De weerman voorspelt een korte maar scherpe opstoot van het winterweer: een z.g. winterprik.
Het resultaat is een virtuele wereld die weldegelijk uiterst nefaste gevolgen produceert in de echte wereld: namelijk een opstoot van racisme op de internetfora en mogelijks nog eens de bevestiging bij velen “dat het nooit goed komt met die moslims”. Bovendien leidt het ook tot een politiek debat in het Vlaams parlement. (dewereldmorgen.be))
Van binnen een opstoot van verlangen om haar te voelen, om dicht tegen haar aan te kruipen, weg te zinken in de plooien en de zachtheid van haar lichaam. (peut-schrijf.blogspot.be)
Een opstoot van angst doet mijn gat toenijpen (zijn gat toenijpen)…
nieuw, origineel, nog nooit vertoond
is standaardtaal in België
DS2015: standaardtaal
Fr. inédit
Ook is een honderdtal mensen reeds ondervraagd onder wie tot twee keer toe Blair zelf. Dat is onuitgegeven voor een eerste minister in functie. (Gazet v. Antwerpen)
Er liepen maar liefst 1.690 reacties binnen, en dat is onuitgegeven veel voor een elektronisch discussieforum. (De Standaard)
komen opdagen
zie ook opdagen
De meerderheid van de middagploeg is opgedaagd om te werken.
verschijnen, komen, deelnemen
DS2015: in VL wordt het vervoegd, in NL enkel ‘komen opdagen’ (waarbij komen vervoegd wordt)zie ook opgedaagd
newsmonkey.be: Bizarre cijfers uit de Krim: 123 procent stemgerechtigden daagde op.
nieuwsblad.be: Heel wat volk daagde op voor de stoet op zondag.
gva.be: Ontevreden personeel daagt op op gemeenteraad
verschijnen, komen, deelnemen
DS2015: in VL wordt het vervoegd, in NL enkel ‘komen opdagen’ (waarbij komen vervoegd wordt)newsmonkey.be: Bizarre cijfers uit de Krim: 123 procent stemgerechtigden daagde op.
nieuwsblad.be: Heel wat volk daagde op voor de stoet op zondag.
gva.be: Ontevreden personeel daagt op op gemeenteraad
oude rommel, prullen; (ook) nutteloze informatie
een allegaartje van iets
VD2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Jan met de pet vertelde tijdens zijn verklaring niks dan brol want zijn versie van het verhaal is helemaal verzonnen.
BMW, da’s Brol Met Wielen – hoor je soms wel eens zeggen door mensen die hem niet kunnen betalen.
Weg met diëm brol!
demorgen.be: In plaats van ‘brol’ en ‘wegwerpkleding’ te willen, klinkt het, moeten we slimmer shoppen, met een betere ecologische ingesteldheid en met meer begrip voor de maatschappij en de economie.
oud ventje, zie pee In de deze betekenis lijkt peke afkomstig van het Griekse woord voor penis nl. Peos cfr. Ouwe lul
Dat peke zat weer in de estaminet deze middag.
het door hebben, het gezien hebben, het in de gaten hebben
snuitje, in ’t ~ hebben
Van Dale: (Belgisch-Nederlands, spreektaal) iets in de mot (in het motje) hebben
- bemerken, de lucht van iets hebben
- (van een persoon) zijn bedoeling doorgronden
Jullie hebben getracht mij te foppen, maar ik had jullie gedoe al lang in de mot.
het door hebben, het gezien hebben, het in de gaten hebben
snuitje, in ’t ~ hebben
(Belgisch-Nederlands, spreektaal) iets in de mot (in het motje) hebben
- bemerken, de lucht van iets hebben
- (van een persoon) zijn bedoeling doorgronden
Jullie hebben getracht mij te foppen, maar ik had jullie gedoe al lang in de mot.
de koer: het toilet, zie ook koer
vroeger kon je het toilet vaak buiten vinden, op de koer, vandaar dat nog vele oudere mensen ‘de koer’ zeggen als zij naar het toilet moeten
We kunnen geen plaspauze inlassen onderweg, dus alvorens te vertrekken nog eens naar de koer gaan, is aangewezen.
iemand die niet meekan, die er niets van terechtbrengt, krabber (i.h.b. m.b.t. sport, werk, vaardigheden, …)
De Kampioenen dat zijn toch krotters eerste klas. Nooit eens winnen.
de krachten bindelen, (zeel, aan hetzelfde ~ trekken)
VD2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
ook: aan dezelfde koord trekken, aan hetzelfde koord trekken
hln.be: We moeten aan één koord trekken om belangrijke projecten te realiseren, zoals de Spartacuslijnen en de Noord-Zuidverbinding.
de krachten bindelen, (zeel, aan hetzelfde ~ trekken)
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
ook: aan dezelfde koord trekken, aan hetzelfde koord trekken
hln.be: We moeten aan één koord trekken om belangrijke projecten te realiseren, zoals de Spartacuslijnen en de Noord-Zuidverbinding.
Dezelfde doeleinden nastreven, eendrachtig samenwerken, (koord, aan één ~ trekken)
Ook: ‘aan één zeel trekken’.
NL: één lijn trekken
Het substantief zeel in de zin van touw is verwant met het Duits ‘Seil’, maar lijkt in het noorden in onbruik te zijn geraakt. Het WNT beschouwt deze in Vlaanderen courante uitdrukking dan ook als verouderd in Nederland.
Allez, zo komen we er niet; we moeten een plan met onze doelen opstellen, en dan zien dat we aan hetzelfde zeel trekken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
