Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
de tegenovergestelde of het spiegelbeeld van bv een handschoen, schoen…
< weerga
WNT: Een van de twee pers. of zaken die gezamenlijk een paar uitmaken; de andere van een paar. Na de 18de e. w.g. (en veroud.?), maar nog gewestelijk.
a. In het alg.
Weergaa. Een enkelde van een paar, ’t zelfde, zyns gelyk, Halma (1710).
Ik vind maar één handschoen, heb jij mss de wergo gezien?
zeer onprettig, irriterend gevoel
De muren oplopen van ambetantigheid.
Toen zijn liefje een trage danste met een andere jongen wist hij van ambetantigheid niet meer waar kruipen.
panty, maillot
VD2014 online: Belgisch-Nederlands
klik op de afbeelding
Tijdens het skiën draag ik een kousenbroek onder mijn skipak.
gebrekkig, gehandicapt
iets dat in slechte staat is
zie ook gebrekkelijk
VD vermeldt “kamankelijk” met dezelfde betekenis, “niet algemeen”
“Eerst kwamen van achter den hoek op ongelijke afstanden achter elkaar een collectie oude vrouwkens en pekens te voorschijn, gebogen over een stoksken en kramankelijk te been.” ( Het schoone jaar van Carolus(1920)–A. Thiry DBNL) zie peke
“We hebben toch niks gemeenschappelijk behalve dan een kramankelijk koningshuis.” (http://be.politics.narkive.com/)
pastoor voor mensen zonder vaste verblijfplaats
http://kermisphotos.com/reportages/PATER/52.jpg
Aan het woord is de foor- en circuspastoor van Vlaanderen. U leest het goed: een pastoor voor mensen zonder vaste verblijfplaats. Pater Kristiaan Van der Linden is al 84 jaar, maar rijdt nog altijd van het ene circus naar de andere foor, om als een echte herder mensen bij te staan en op te vangen. (http://www.circuscentrum.be)
‘Circuspastoor’ een naam en titel die onze moeze met trots en grote fierheid draagt.
afkorting van aalmoezenier
Onze moeze, pater Kristian, van de scouts van Herentals, was ok onlangs tegen gekomen. De circuspastoor is 21 augustus 2016, 87 jaar geworden. Het feit dat hij er goed uitzag, is maar show, zei de moeze. “Just gelijk de acrobaten in het circus, is alles show”!
(http://kermisland.be/2015/12/31/op-bezoek-bij-pater-kristiaan-paus-van-de-kermis/)
afkorting van aalmoezenier
Was onze moeze pater Kristian, van de scouts van Herentals, tegen gekomen. De circuspastoor is 21 augustus 2016, 87 jaar geworden. Het feit dat hij er goed uitzag, is maar show zei de moeze. “Just gelijk de acrobaten in het circus, is alles show”!
(http://kermisland.be/2015/12/31/op-bezoek-bij-pater-kristiaan-paus-van-de-kermis/)
opgezwollen hoofd doordat men besmette mosselen gegeten heeft die verlammend werken op de ademhalingsspieren
Men moeder kreeg na het eten van mosselen plots ademhalingsproblemen, een rode gelaatskleur en een opgezwollen gezicht. “Dat is een mosselkop,” besloot de dokter.
bankschroef
ook overdrachtelijk gebruikt
De opstelling bestaat uit een boormachine, een vijsbank om de boormachine in vast te zetten, een ijzeren schijfje waarop we onze magneten op kunnen bevestigen, een volt meter, een spanschroef om de draaisnelheid van de boor precies te kunnen regelen en een camera. (http://wetenschapsexpo.blogspot.be/)
Ik merk dagelijks in mijn coaching praktijk dat mensen zich vastzetten en dat dit soms komt vanuit een angst waardoor ze in een soort van “vijsbank” terechtkomen waar ze passief in blijven zitten tot de pijn niet meer te houden is en ze zich overgeven aan de situatie (ondergaan) of vluchten (als ze nog kunnen tenminste). (http://www.sabinetobback.be/)
zware vijsbank (bankschroef} die met een staak op de grond rustte en waarop gesmeed of ander ijzerwerk gedaan kon worden (verouderd)
Uit: Vak en Kunstwoorden – Ambacht van den smid, Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
NL: staartbankschroef
Het is een ijzeren tuig, aan den werkbank vastgezet en waarin men, bij middel van eene vijs, het ijzer sluit, dat moet gesmeed of bewerkt worden. Jozef Vuylsteke, Ambacht van den smid. (1895)
UIT OORZAAK VAN VERTREK: Groote en kleine boormachien, 3 aanbeelden groote vijlstaak, moereplaten, vuring, en wind- gever, waterbak, vijlen, bouten enz. (Het Ypersch nieuws- 1929 – Historische Kranten)
zware vijsbank (bankschroef} die met een staak op de grond rustte en waarop gesmeed of ander ijzerwerk gedaan kon worden (verouderd)
Uit: Vak en Kunstwoorden – Ambacht van den smid, Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
NL: staartbankschroef
Het is een ijzeren tuig, aan den werkbank vastgezet en waarin men, bij middel van eene vijs, het ijzer sluit, dat moet gesmeed of bewerkt worden. Jozef Vuylsteke, Ambacht van den smid. (1895)
UIT OORZAAK VAN VERTREK: Groote en kleine boormachien, 3 aanbeelden groote vijlstaak, moereplaten, vuring, en wind- gever, waterbak, vijlen, bouten enz. (Het Ypersch nieuws- 1929 – Historische Kranten)
(in bepaalde gevallen) als
At em nu denkt dat …
Komt maar eens terug at hem thuis is.
At (het) zo zit…
Hij begon te lachen at hem dat zag.
At dat nog maar goed komt.
het heeft geen zin na te denken of te praten over iets dat al te laat is of dat al gepasseerd is, men kan er toch niets aan veranderen
variant: asse is verbrand hout
- As zij dat indertijd anders had aangepakt, dan zat ze nu niet in die miserie.
- As, as, asse zijn verbrande kolen!
‘Als Guy Verhofstadt in 1991 niet zo ambitieus was geweest en Willy Claes het premierschap had aangeboden, zaten wij nu in de regering. Dan was die krankzinnige staatshervorming er nooit gekomen, en hadden we van ons Brabants trekpaard nooit meer iets vernomen.’ (Knack.be). As, as, asse zijn verbrande kolen, mijne beste kameraad.
mep, slag
uitspraak in Antwerpen: klik hier
ook in de regio Lier
Als ge niet ophoudt mij te pesten, dan zal ik je eens een akketaat op uw gezicht geven.
panty, maillot
VD2014 online: Belgisch-Nederlands
klik op de afbeelding
Tijdens het skiën draag ik een kousenbroek onder mijn skipak.
rekker, elastiek
zie ook snare, het aan zijn ~ hebben
vgl rekker, het aan zijne ~ hebben
klik op de afbeelding
.jpg)
Hij heeft het aan zijn snare.
elastiek
zie ook snare
Van Dale 2014 online: gewestelijk
klik op de afbeelding
We zullen het doosje afsluiten met een rekkerke.
De rekker van mijn pyjama is gespokt riep opa. Slaap dan maar in uw onderbroek tot ik er een nieuwe heb ingestoken, antwoordde oma. (zie spokken)
rekker, elastiek
zie ook snare, het aan zijn ~ hebben
vgl rekker, het aan zijne ~ hebben
Hij heeft het aan zijn snare.
bijna vierkante, hoekige boodschappentas met handvat(t)en
uitspraak in Antwerpen: klik op het luidsprekertje om het woord te beluisteren
afbeelding zie: https://static.mijnwebwinkel.nl/winkel/vialia/image/cache/full/80896c512b49db25dfa01e53cde86e8b98d7319c.jpg
< Provençaals: cabas < latijn: capax (= wat veel inhoudt, bevat), capere ‘nemen’
Kempen: bazas
Als ze van de markt terugkwam, stak haar kabas vol groenten en fruit.
Een kabas werd vroeger gemaakt uit geweven dikke wol, meestal in een bloemmotief met donkergroene of -bruine fond, en met 2 leren handvaten.
boekentas, kazak, schoofzak
ook winkeltas, boodschappentas
vgl. bezatse, kabas
uw bazas maken: uw boekentas klaarmaken, inladen
< Frans: besace < Lat. bissaccium
Afbeelding zie: http://www.lesacencuir.com/wp-content/uploads/2014/06/PAUL-MARIUS-sac-bandoulire-en-cuir-souple-besace-pour-femme-LE-ROUEN-0.jpg
Nu laten de kinderen hun boeken op school, vroeger hadden wij die thuis en moesten we elke morgend onze bazas nog maken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
