Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #4701

    solde
    (zn. v.; ~n)

    uitverkoop

    vnw:
    •overgebleven waar, restant
    •koopje

    vgl. soldeke; solden

    In den van den borre staat deze ook voor 199 euro uitzonderlijk als solde :) ben em net gaan halen :). (beyondgaming.be)

    “Wij hebben een kleine productie, dus heel veel solden zijn er niet” (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 18:10
    0 reactie(s)

    #4702

    soldatenkoek
    (de ~, (m.), ~en)

    Een harde droge koek, aan de soldaten meegegeven als overlevingsrantsoen. Vroeger tijdens de oorlog, nu op manoeuvers.

    vnw: droge koek, scheepsbeschuit

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3

    zie ook papkoek

    Soldatenkoeken met een klad goeiboter erop is een heerlijk alternatief pateeke.

    Zeven weken lang had ik kunnen overleven op blikken cassoulet, tomatensoep met balletjes, op soldatenkoeken en op mijn strategische stock (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 18:00
    3 reactie(s)

    #4703

    enfin bon
    (uitdrukking )

    Uitdrukking waarmee een bewering afgerond wordt: maar goed, OK dan, het zij zo. Soms in combinatie met enfin soit.

    Enfin bon. Ik vrees dat we hier eindeloos kunnen blijven discussiëren en toch naast elkaar heen praten. (molforum.be)

    Brassens en Brel, die hier ooit optraden, zouden zich er misschien niet voor omdraaien in hun graf, mais enfin, bon, soit. Juist is juste … (De Tijd)

    Enfin bon, soit. Na een mindere prestatie van de ploeg konden we in extremis nog een puntje wegkapen tegen Latem. Het had slechter kunnen aflopen. (depluimplukkers.be)

    “Çois,” zei ik, “Çois, mon cher ami, weet ge, vanmiddag komt er ne stoemen Hollandais een contract tekenen, en weet ge wat die gaat moeten doen? Awel hè, tu connais Andrea Croonenbergs?” Enfin, bon, we wijken af… Als ge de mensen zelfs kunt laten geloven dat nen triestige kasplant gelijk Andrea Croonenberghs kan acteren, dan… hè hè hè, dat was toch een goeie! (dvdinfo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 25 Mar 2025 15:31
    0 reactie(s)

    #4704

    genoffel
    (de ~, (v.), ~len, ~s)

    1) anjer
    2) vrouwelijk geslachtsdeel
    3) bijnaam voor een vrouw (in de Kempen)
    4) koosnaampje voor een kindje, een meisje (in de Kempen)

    uitspraak: zjenoffel, zjenoefel: met doffe e zoals in ‘het’

    < Frans: girofle (hoewel dit een andere plant is; clou de girofle = kruidnagel)

    Van Dale online 2017: ge­nof­fel, 1287, va­ri­ant van gi­rof­fel
    - niet al­ge­meen an­jer, an­je­lier
    - vormvariant jenoffel, gi­nof­fel

    wnt: De oude naam van de anjer is genoffel (uit ouder g(e)roffel ‘anjer; kruidnagel’ < Frans girofle ‘kruidnagel’ < Laatlatijn caryophyllon < Grieks karuophullon). Dit woord en varianten ervan komen plaatselijk nog voor in Zuid-Nederlandse dialecten.

    Leiestreek: vuilneus
    Limburg: kernoeffel

    Dianthus caryophyllus

    Hij had voor zijn afspraakje een witte zjenoffel op de rever van zijn vest gestoken.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 25 Mar 2025 10:35
    6 reactie(s)

    #4705

    enfin soit
    (uitdr.)

    uiteindelijk zij het zo

    enfin = uiteindelijk, op het einde
    soit: het zij zo

    Enfin soit, je snapt het punt! (maisonslash.be)

    Hartslagmeter is besteld … 79€ behoorlijk basis, maar wel met een betere borstband… :) Enfin soit, een mens moet iets kiezen he :). (start-to-run.be)

    enfin soit, dat was het uitschot van de maatschappij. (hln.be)

    " … enfin soit, dat heeft hier geen belang." (demorgen.be)

    Enfin, soit, het heeft mij 19 euro per stoel gekost.(vlaamsparlement.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 10:01
    0 reactie(s)

    #4706

    jenoffel
    (de ~ (v.), ~s/~len)

    uitspraak in Antwerpen: zjenoffel

    vnw: jenoffel: zie genoffel

    anjer
    zie ook genoffel
    Limburg: kernoeffel
    van het Frans “girofle” (kruidnagel)

    ook wel gebruikt voor een dommige vrouw of voor het vrouwelijke geslachtsdeel

    Dianthus caryophullus kz1

    De jenoffele in onzen hof staan al schoon in bloei.

    Ons Marie, da’s soms echt een jenoffel…

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 25 Mar 2025 09:54
    5 reactie(s)

    #4707

    soit
    (bw.)

    het zij zo, genoeg hierover
    maar soit= maar goed

    vnw: in België met duidelijk hoorbare t /swat/: het zei zo!, toegegeven!

    de t wordt uitgesproken

    wordt dikwijls ook geschreven als swat

    zie ook passons

    Het heeft heel de tijd geregend, maar soit, we hebben er het beste van gemaakt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:54
    0 reactie(s)

    #4708

    soeplepel
    (zn. m.; ~s)

    lepel om soep te eten

    SN/NL: eetlepel

    vnw: in België vaak: eetlepel (in Nederland vaak: grote lepel om soep uit te scheppen)

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook pollepel, houten lepel

    64 - IMG 20150817 162004

    Dekt de tafel eens, maar geen soeplepels want er is geen voorgerecht.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:53
    0 reactie(s)

    #4709

    genoffel
    (de ~, (v.), ~len, ~s)

    1) anjer
    2) vrouwelijk geslachtsdeel
    3) bijnaam voor een vrouw (in de Kempen)
    4) koosnaampje voor een kindje, een meisje (in de Kempen)

    uitspraak: zjenoffel, zjenoefel: met doffe e zoals in ‘het’

    < Frans: girofle (hoewel dit een andere plant is; clou de girofle = kruidnagel)

    Van Dale online 2017: ge­nof­fel, 1287, va­ri­ant van gi­rof­fel
    - niet al­ge­meen an­jer, an­je­lier
    - vormvariant jenoffel, gi­nof­fel

    wnt: De oude naam van de anjer is genoffel (uit ouder g(e)roffel ‘anjer; kruidnagel’ < Frans girofle ‘kruidnagel’ < Laatlatijn caryophyllon < Grieks karuophullon). Dit woord en varianten ervan komen plaatselijk nog voor in Zuid-Nederlandse dialecten.

    Limburg: kernoeffel

    Dianthus caryophyllus

    Hij had voor zijn afspraakje een witte zjenoffel op de rever van zijn vest gestoken.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 25 Mar 2025 09:51
    6 reactie(s)

    #4710

    socket
    (het ~, ~en onz. zelfstandig naamw.)

    lamphouder

    vnw: lamphouder, lampfitting

    uitspraak met de klemtoon op tweede lettergreep /sokét/

    < ENG socket: houder, contactdoos, oogkas

    “Prachtig in z’n eenvoud: 3 meter gekleurde elektriciteitskabel met een socket van gecoat metaal.” (www.lolalifelines.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:51
    0 reactie(s)

    #4711

    sociaal assistent

    zie assistent, sociaal ~

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:49
    0 reactie(s)

    #4712

    assistent, sociaal ~
    (de ~ (m.), ~en ?: ~e)

    maatschappelijk werker (werkster)

    vnw: sociaal assistent(e): maatschappelijk werk(st)er

    Van Dale 2020 online: BE

    recentere benaming: maatschappelijk assistent

    In principe is de sociaal assistent bij wet verplicht om een “sociaal onderzoek” te doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:49
    1 reactie(s)

    #4713

    snul
    (de ~ (m.), ~len)

    sul, persoon die alles goedvindt, die over zich laat lopen
    naïeveling

    vnw: sul, sukkel, sufferd

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal, Bargoens

    Wat een snul is de Jef toch, hij laat zich altijd doen.

    ‘Nee, ik ben geen naïeve snul’ (DM 07/10/06)

    “Wie is zo gek om zijn plaats warm te houden en de Brusselse lijst te trekken om met niks te eindigen? Daarvoor moet je een snul zijn.” (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:47
    1 reactie(s)

    #4714

    snuitje, in ’t ~ hebben
    (uitdr.)

    doorhebben, doorzien, in de gaten hebben

    vnw: iemand/iets in ’t snuitje hebben/krijgen:, iemand/iets in ’t snotje, in de gaten hebben/krijgen

    Van Dale 2018 bij snuitje: BE; in­for­meel neus
    uitdrukking iets in ’t snuit­je heb­ben
    door­heb­ben
    = iets in het snot­je heb­ben, er de lucht van heb­ben

    Hageland: in ’t snojke hemme

    - Ik wou vandaag onze hond wassen, maar die heeft iets in’t snojke, hij is in geen velden of wegen te bespeuren. (Hageland)

    - Ik heb wel in ’t snuitje wat er hier staat te gebeuren. Daar moet ik geen tekeningske bij maken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:47
    4 reactie(s)

    #4715

    intijds
    (bw.)

    op tijd

    znwb: Tijdig

    zie ook: aantijds en intets

    Gaat die steun wel intijds komen en iets veranderen?’ Dat soort dingen.” (AVBS)

    Zowel alcoholische dranken als frisdranken kunnen naar huis gebracht worden (mits in tijds te bestellen). (Bierhandel Vandenberghe)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 09:28
    0 reactie(s)

    #4716

    nko-arts
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    neus-keel-oorarts; neus-, keel-, en oorarts

    dikwijls kortweg “de neus-keel-oor”

    Typisch-Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Van Dale gratis online 2025: nko-arts (België); kno-arts (Nederland)

    NL: kno-arts = keel-neus-oorarts = keel-, neus-, en oorarts

    zie ook verzamellemma geneeskunde; Vlaamse volgorden

    Meiren moe ’k naar de kliniek op controle bij de neus keel oor, ma tegen de noen zijn ’k normaal wel al terug thuis.

    Philippe Gevaert NKO-arts aan het UZ Gent, deelt haar enthousiasme. “Wij raden aan al onze patiënten aan om de neus dagelijks te spoelen.” (vrt.be)

    “Eigenlijk zijn die mensen stematleten”, zegt Jennifer Long, een nko-arts aan de University of California, Los Angeles (demorgen.be)

    De NKO-artsen hanteren daarvoor als eerste in België een innovatieve techniek waarbij de buis van Eustachius als het ware wordt ‘opengeblazen’. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 07:58
    0 reactie(s)

    #4717

    fietsroutenetwerk
    (zn. o.; ~en)

    een netwerk van fietsroutes gevormd door genummerde fietsknooppunten

    “Het fietsknooppuntennetwerk een systeem van regionale fietsroutes, samengesteld uit nummers van 0 tot 99. De punten zijn gemakkelijk te herkennen aan witte borden met twee, of in België vaak drie, groene cijfers die de nummers aangeven. Deze borden kom je tegen langs de regionale fietsroutes in Nederland, België en een deel van Duitsland en Oostenrijk. (…) Na jarenlang een bloeiende industrie te zijn geweest, kwam er eind jaren 80 van de twintigste eeuw een einde aan de mijnbouw in België en Limburg. Toch hebben we een handig systeem aan de mijnbouwindustrie overgehouden. Om zich in de donkere tunnels te kunnen voortbewegen, was er een handig knooppuntensyteem bedacht. Mijnwerkers konden door de nummers te volgen vinden waar ze die dag aan de slag moesten en via de nummers ook weer gemakkelijk de uitgang terugvinden aan het einde van de dag.
    Mijningenieur Hugo Bollen bedacht dat dit systeem ook wel eens handig kon zijn om in de provincie een waardig fiets- en wandelwegennetwerk te realiseren. In 1995 werd het eerste fietsknooppunt opgezet, in het Belgische Ellikom. In Nederland werden de eerste knooppunten in 1999 gerealiseerd in Limburg.” (fietsnetwerk.nl)

    vgl. wandelknooppuntennetwerk

    Bedenker fietsroutenetwerk Hugo Bollen krijgt eredoctoraat UHasselt: “Inspirator om de eigen omgeving te ontdekken” (vrt.be)

    Herdenk het fietsroutenetwerk in Vlaanderen grondig zodat een fijnmazig netwerk van kwalitatieve fietsroutes uitgebouwd kan worden (fietsersbond.be)

    Het fietsroutenetwerk biedt je letterlijk een netwerk van mogelijkheden aan om actief het vele moois dat onze streek te bieden heeft, te leren kennen. (hooglede.be)

    In het bestaande fietsroutenetwerk bakende de provincie tien routes af als fietssnelweg, goed voor 667 kilometer. (demorgen.be)

    Fietsknooppuntennetwerk krijgt Vlaamse Prijs voor Sportverdienste (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 06:34
    0 reactie(s)

    #4718

    wandelknooppuntennetwerk
    (zn. o.; ~en)

    het netwerk van genummerde wandelknooppunten

    vgl. fietsknooppuntennetwerk

    Er wordt gewerkt aan een wandelknooppuntennetwerk dat de 9 bestaande gebieden met mekaar verbindt en meerdaagse wandelingen toelaat. (vrt.be)

    Via het fiets- en wandelknooppuntennetwerk van het Brugse Ommeland kan je Claerhouts beelden ontdekken (standaard.be)

    Toerisme Vlaams-Brabant ontwikkelde het nieuwe wandelknooppuntennetwerk samen met tien gemeenten van het Dijleland en het Hageland (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 06:34
    0 reactie(s)

    #4719

    wandelknooppunt
    (zn. o.; ~en)

    genummerd knooppunt op een wandelknooppuntenroute

    “Fiets- en wandelknooppunten zijn een Belgische uitvinding. Al in 1995 plaatste de Belgische provincie Limburg het allereerste fietsknooppunt. Hugo Bollen (voormalig mijningenieur) zag in de mijnen hoe mijnwerkers met een knooppuntensysteem hun weg vonden in de ondergrondse gangen. Hij had het idee om dit ook bovengronds toe te passen om mensen op die manier langs de mooiste plaatsen te leiden.” (wandelknooppunt.be)

    Het populairste wandelknooppunt van Vlaanderen was in 2021 knooppunt 100 aan de Abdij van Averbode. Dat blijkt uit tellingen van … (vrt.be)

    Aan wandelknooppunt 36 ga je haaks rechts het domeinbos Rodenberg in. Via 35, 33, 25, 24 en 11 leiden bospaden je de Rodeberg af. (standaard.be)

    Stippel je eigen route uit met de wandelknooppunten en houd je verrekijker en fototoestel in de aanslag (demorgen.be)

    De nieuwe wandelknooppunten in Scheldeland zijn goed voor bijna 400 kilometer aan nieuwe bewegwijzerde paden om te ontdekken. (routen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 06:29
    0 reactie(s)

    #4720

    wandelknooppuntenroute
    (zn. v.; ~n of ~s)

    wandelroute via genummerde wandelknooppunten

    Deze wandeling is een wandelknooppuntenroute, je kan kiezen tussen een korte (kleine 6 km) of lange (kleine 12 km) wandeling. (dewereldvankaat.be)

    Ik heb de wandelknooppuntenroute gevolgd van een uitgestippelde route door het bos en tussen de velden langs het bos. Prachtige doorkijkjes, hoge oude bomen … (tripadvisor.be)

    Om de werken vlot en veilig te laten verlopen, worden die dag alle weggetjes rond de molen volledig afgesloten. Voor voetgangers en fietsers wordt er een omleiding voorzien langs de wandelknooppuntenroute tussen knooppunten 50 en 51. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Mar 2025 06:29
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.