Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
er/der + werkwoord, enkel aan het begin van een zin
Ook in Oost-Vlaanderen
zie ook t
zie andere definities van het
’t Staan verzekers duusd ottos in panne op de autostrade.
’t Ga morgen eindelijk ne keer ewa regen vallen.
’t Is hier geen kat.
rustig aan, let op, wacht eens even;
ook uitroep van verbazing, enthousiasme
Hola Pola, zo heeft hij het niet gezegd. Hij zei integendeel dat…
“Ze knikt instemmend. Mijn humor ontgaat haar compleet. Bedoelt ze met die knik nu ‘ge moogt hem hebben’? Hola pola, zo mag ze mijn vader niet behandelen. Die mens heeft zich vanavond al keihard uitgesloofd voor haar.” Lynn Fontaine – Gebroken wit (2013)
Hey Katrien, dit lijkt me een super leuk idee!!!!! Ik merk het nu pas op…
Dit lijkt me tof om te doen… Gratis? Hola Pola!!! (forum eigenloopbaan.be 29/04/2015)
rustig aan, let op, wacht eens even
Hola Pola, zo heeft hij het niet gezegd. Hij zei integendeel dat…
“Ze knikt instemmend. Mijn humor ontgaat haar compleet. Bedoelt ze met die knik nu ‘ge moogt hem hebben’? Hola pola, zo mag ze mijn vader niet behandelen. Die mens heeft zich vanavond al keihard uitgesloofd voor haar.” Lynn Fontaine – Gebroken wit (2013)
Hey Katrien, dit lijkt me een super leuk idee!!!!! Ik merk het nu pas op…
Dit lijkt me tof om te doen… Gratis? Hola Pola!!! (forum eigenloopbaan.be 29/04/2015)
gans alleen, moederziel alleen
Der is nemes om get mit te kalle en ouch geine om ein pilske mit te zoepe, ich bin moderzeel allein.
Er is niemand om wat mee te praten en ook niemand om een pintje mee te drinken, ik ben moederziel alleen.
smurrie, samengevoegde etensresten
Woordenboek der Nederlandsche Taal bij kwat:
Blijkbaar hetzelfde woord als middelnederlands quat, waarnaast men ook quad geschreven vindt. Kwat kan de stam zijn van Kwatten (vergelijk het middelnederlands te quatte, eigenlijk wel: om weggesmeten te worden, en vandaar: te loor) in den zin van: datgene wat men met een kwak smijt, neersmijt, uitwerpt, in ’t bijzonder: fluim, speeksel.
zie ook: kwedder
De afvoerbuis was verstopt, ze zat vol mee kwet.
Doe eerst die kwet van uw talloor eer ge gaat afwassen.
> zie andere betekenis van kwet
balkenbrij
oud gerecht gemaakt van in bouillon gekookt slachtafval van het varken, boekweitmeel en speciale kruiden, typisch streekgerecht voor Limburg
veel uitspraakvarianten: kerbuit, kreboet…
zie ook kwet
Echte karboet met boekweitmeel is niet gemakkelijk te vinden.
wikipedia: “Een belfort of hallentoren is een middeleeuwse wachttoren met een stormklok. Meer algemeen wordt met ‘belfort’ een stedelijke toren in de Zuidelijke Nederlanden aangeduid, waarin de stadsklokken werden gehangen en die vaak op of aan een stadhuis of commerciële lakenhal werd gebouwd.”
SN, maar taaladvies.net: Voor een aantal concepten uit België bestaat er geen woord in Nederland (bijvoorbeeld Grondwettelijk Hof, belfort, waterzooi), en omgekeerd bestaat er voor een aantal concepten uit Nederland geen woord in België (bijvoorbeeld waterschap, Koninginnedag, balkenbrij).
Dus een begrip dat vanuit VL naar NL geëxporteerd is.
Belfort van Brugge
Het belfort in Brugge heeft 366 trappen, dat is er ene voor elke dag van het jaar plus een reserve. Zo hoog is dat. Ge kunt van bovenaf de zee zien bij helder weer.
NL-SN: knoflook
Van Dale 2016 online: BE
De kok kan lekkere scampi’s in look klaarmaken.
Een teentje look pletten, dan fijn snijden en bij het lamsvlees voegen.
effektief zijn, vooruithelpen
Van Dale 2016 online: BE
SN-NL: zoden aan de dijken brengen of zetten
zie ook aarde, geen ~ aan de dijk zetten
deredactie.be: Of het gesprek tussen de leiders van Rusland en Oekraïne veel aarde aan de dijk zal zetten, is nog niet duidelijk.
kuleuven.be: Eigenlijk brengt straf voor de zonde geen aarde aan de dijk. De straf van de zonde is de zonde zelf.
Teckel (hondenras)
ook in de provincie Antwerpen
zie andere definities van stoofbuis
- Ik heb mij ne jonge hond gekocht.
- Welk ras?
- Zo’n stoofbuis, die worden niet zo groot.
Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde. Bij leenwoorden hanteert men in NL zeer dikwijls een nabootsing volgens de Nederlandse klankwetten van de klanken in de oorspronkelijke taal (meestal Engels of Frans), terwijl de uitspraak in VL vervlaamst wordt. Soms wordt in VL een Franse uitspraak gehanteerd, dan volgt de uitspraak in NL meestal het Engels.
Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.
Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.
alfabetische lijst:
‘s anderendaags: VL: san·dren·da(a)gs; NL: san·de·ren·daags
Afrika: VL: a·fri·ka; NL: aa·fri·kaa
Amerika: VL: a·mee·ri·ka; NL: a·mee·ri·kaa
Antarctica (idem Arctica): an·tarc·ti·ca; NL: an·tarc·ti·caa
bijna: VL: bij·na(a)/be·na(a) (zie ook bekan); NL: bij·naa
bikini: VL: bi·ki·ni; NL: bi·ki·ni
burgemeester: VL: bur·ge·mees·ter; NL: bur·ge·mees·ter
carnaval: VL: kar·na·val (Frans); NL: kar·na·val (Engels)
cichorei: VL: sjie·ko·rei; NL: sie·cho·rei (± fonetisch)
coup: VL: koe (Frans); NL: koep (± fonetisch)
detective: VL: de·tek·tie·ve/de·dek·tie·ve (fonetisch); NL: die·tek·tif (Engels)
Doornroosje: VL: doo·rn·roo·sje; NL: doo·rn·roo·sje
dossier: VL: dos·sier (fonetisch); NL: do·sjee (Frans)
elixir: VL: ee·liek·sier/ee·lieg·zier (Arabisch, ’g’ uitgesproken als in het Engelse ‘good’); NL: ee·lik·ser (‘lik’ uitgesproken als ‘dik’)
energie: VL: e·ner·gie (fonetisch); NL: e·ner·zjie/e·ner·sjie (Frans)
essay: VL: es·sè (Frans); NL: es·seej/es·seej (Engels)
Europa: VL: eu·roo·pa; NL: eu·roo·paa
flirten: VL: flir·ten (fonetisch); NL: fleur·ten (Engels)
garantie: VL: ga·ran·tie (Frans; ook ga·ran·sie); NL: ga·ran·tsie
Gerard: VL: zjee·raar (Frans); NL: gee·rart (fonetisch)
gilet: VL: zjie·lee; NL: zjie·lèt
hifi: VL: haai·fi (Brits Engels); NL: haai·faai (Amerikaans Engels)
hostess: VL: hos·tès; NL: hos·tes (Engels)
intrige: VL: in·trie·ge (fonetisch); NL: in·trie·zje/in·trie·sje (hypercorrecte uitspraak van intrige met /ž/ -Frans intrigue)
jenever: VL: zje·nee·ver; NL: je·nee·ver (fonetisch)
Koran: VL: koo·ran; NL: ko·raan
lavabo: VL: la·va·boo; NL: la·vaa·boo/la·vaa·boo
monopoly: VL: mo·no·poo·ly; NL: mo·noo·pe·ly (Engels)
nasi (goreng): VL: naa·zi; NL: na·si
nostalgie: VL: nos·tal·gie (fonetisch); NL: nos·tal·zjie/nos·tal·sjie (Frans)
omwenteling: VL: om·wen·te·ling; NL: om·wen·te·ling
parfum: VL: par·fui (Frans, de ‘ui’ is nasaal); NL: par·fum (fonetisch)
passagier: VL: pas·sa·gier (fonetisch); NL: pas·sa·zjier/pas·sa·sjier
pistolet: VL: pis·to·lee; NL: pis·to·lèt
pyjama: VL: pi·zja·ma; NL: pie·jaa·maa
record: VL: re·kort (fonetisch); NL: ree·koor (Frans)
rondpunt: VL: rond·punt; NL: rond·punt
Roodkapje: VL: rood·kap·je; NL: rood·kap·je
sceptisch: VL: sep·ties; NL: skep·ties
Sneeuwwitje: VL: sneeuw·wi·tje; NL: sneeuw·wit·je
steak: VL: stek/stik (Frans); NL: steek (Engels)
super, hyper: VL én NL: su·per, hy·per; VL media: sup·per, hip·per
tabak: VL: ta·bak (zie ook toebak); NL: ta·bak (Frans)
Tenerife: VL: té·ne·rif ; NL: tee·nee·rie·fee
terras: VL: tèr·ras; NL: te ras
ticket: VL: tie·kèt (Frans); NL: tik·ket (Engels)
trainen: VL: trei·nen; NL: treej·nen (Engels)
verkoop: VL: ver·koop; NL: vér·koop (tegen alle regels in)
wodka: VL: vod·ka (de ‘d’ is eerder stemhebbend); NL: wot·kaa (de ‘t’ is stemloos)
yoghurt: VL: joe·choert (soms joe·goert); NL: jo·chert, jo·ggert
woorden op ist/-isme: VL: -ist/-isme (‘i’ als in ‘fiets’); NL: -?st/?sme (‘i’ als in ‘dik’)
vals spelen
afleiding: zeurpot = valsspeler
Ge kunt ook nie winnen zonder te zeuren hé?
Of je nu in het klein “zeurt” door in het zwart te gaan werken en geen belastingen en sociale lasten betaald, of in het groot, de wet telt voor iedereen. (Knack reactie op 060416)
“Niet gezeurd, hoorde, of ik speel niet meer meê”, Schuermans (1865-1870).
> andere betekenis van zeuren
“Ik speel met u niet, ge zeurt altijd”, Joos (1900-1904).
Heel wat woorden worden in VL anders uitgesproken dan in NL. Dan gaat het niet zozeer over regelgebonden uitspraken zoals de zachte g, maar over woorden zoals pyjama dat in VL als pie-zja-ma en in NL als pie-jaa-maa uitgesproken wordt. Of over klemtonen zoals bij burgemeester waarbij in VL het accent op de eerste lettergreep valt en in NL op de derde. Bij leenwoorden hanteert men in NL zeer dikwijls een nabootsing volgens de Nederlandse klankwetten van de klanken in de oorspronkelijke taal (meestal Engels of Frans), terwijl de uitspraak in VL vervlaamst wordt. Soms wordt in VL een Franse uitspraak gehanteerd, dan volgt de uitspraak in NL meestal het Engels.
Voor Engelse leenwoorden met korte a is er een afzonderlijk lemma waar deze gevallen ondergebracht kunnen worden.
Het spijtige is dat de VL media voor deze woorden de NL uitspraak gebruiken ondanks dat de VL uitspraak in VL zeer algemeen is. Dit is een aanfluiting van de V die voor Vlaams staat in o.a. vrt en VTM.
alfabetische lijst:
‘s anderendaags: VL: san·dren·da(a)gs; NL: san·de·ren·daags
Afrika: VL: a·fri·ka; NL: aa·fri·kaa
Amerika: VL: a·mee·ri·ka; NL: a·mee·ri·kaa
Antarctica (idem Arctica): an·tarc·ti·ca; NL: an·tarc·ti·caa
bijna: VL: bij·na(a)/be·na(a) (zie ook bekan); NL: bij·naa
bikini: VL: bi·ki·ni; NL: bi·ki·ni
burgemeester: VL: bur·ge·mees·ter; NL: bur·ge·mees·ter
carnaval: VL: kar·na·val (Frans); NL: kar·na·val (Engels)
cichorei: VL: sjie·ko·rei; NL: sie·cho·rei (± fonetisch)
coup: VL: koe (Frans); NL: koep (± fonetisch)
detective: VL: de·tek·tie·ve (fonetisch); NL: die·tek·tif (Engels)
Doornroosje: VL: doo·rn·roo·sje; NL: doo·rn·roo·sje
dossier: VL: dos·sier (fonetisch); NL: do·sjee (Frans)
elixir: VL: ee·liek·sier/ee·lieg·zier (Arabisch, ’g’ uitgesproken als in het Engelse ‘good’); NL: ee·lik·ser (‘lik’ uitgesproken als ‘dik’)
energie: VL: e·ner·gie (fonetisch); NL: e·ner·zjie/e·ner·sjie (Frans)
essay: VL: es·sè (Frans); NL: es·seej/es·seej (Engels)
Europa: VL: eu·roo·pa; NL: eu·roo·paa
flirten: VL: flir·ten (fonetisch); NL: fleur·ten (Engels)
garantie: VL: ga·ran·tie (Frans; ook ga·ran·sie); NL: ga·ran·tsie
Gerard: VL: zjee·raar (Frans); NL: gee·rart (fonetisch)
gilet: VL: zjie·lee; NL: zjie·lèt
hifi: VL: haai·fi (Brits Engels); NL: haai·faai (Amerikaans Engels)
hostess: VL: hos·tès; NL: hos·tes (Engels)
intrige: VL: in·trie·ge (fonetisch); NL: in·trie·zje/in·trie·sje (hypercorrecte uitspraak van intrige met /ž/ -Frans intrigue)
jenever: VL: zje·nee·ver; NL: je·nee·ver (fonetisch)
Koran: VL: koo·ran; NL: ko·raan
lavabo: VL: la·va·boo; NL: la·vaa·boo/la·vaa·boo
monopoly: VL: mo·no·poo·ly; NL: mo·noo·pe·ly (Engels)
nasi (goreng): VL: naa·zi; NL: na·si
nostalgie: VL: nos·tal·gie (fonetisch); NL: nos·tal·zjie/nos·tal·sjie (Frans)
omwenteling: VL: om·wen·te·ling; NL: om·wen·te·ling
parfum: VL: par·fui (Frans, de ‘ui’ is nasaal); NL: par·fum (fonetisch)
passagier: VL: pas·sa·gier (fonetisch); NL: pas·sa·zjier/pas·sa·sjier
pistolet: VL: pis·to·lee; NL: pis·to·lèt
pyjama: VL: pi·zja·ma; NL: pie·jaa·maa
rondpunt: VL: rond·punt; NL: rond·punt
Roodkapje: VL: rood·kap·je; NL: rood·kap·je
sceptisch: VL: sep·ties; NL: skep·ties
Sneeuwwitje: VL: sneeuw·wi·tje; NL: sneeuw·wit·je
steak: VL: stek/stik (Frans); NL: steek (Engels)
super, hyper: VL én NL: su·per, hy·per; VL media: sup·per, hip·per
tabak: VL: ta·bak (zie ook toebak); NL: ta·bak (Frans)
Tenerife: VL: té·ne·rif ; NL: tee·nee·rie·fee
terras: VL: tèr·ras; NL: te ras
ticket: VL: tie·kèt (Frans); NL: tik·ket (Engels)
trainen: VL: trei·nen; NL: treej·nen (Engels)
verkoop: VL: ver·koop; NL: vér·koop (tegen alle regels in)
wodka: VL: vod·ka (de ‘d’ is eerder stemhebbend); NL: wot·kaa (de ‘t’ is stemloos)
yoghurt: VL: joe·choert (soms joe·goert); NL: jo·chert, jo·ggert
woorden op ist/-isme: VL: -ist/-isme (‘i’ als in ‘fiets’); NL: -?st/?sme (‘i’ als in ‘dik’)
uitroep van afschuw: bweik, jakkes, bah
de klemtoon bepaalt de intensiteit:
eikes: lichte tot matige afschuw
ei-kes: sterke afschuw, walging
“Daar is schimmel aan.” “Eikes!”
stripelmagazine.be: Daarmee bedoel ik dat je als kijker nooit de gedachte “Eikes, weer tekst” voelt opkomen en je als lezer langer dan verwacht blijft hangen bij de prenten.
uitroep van afschuw: bweik, jakkes, bah
de klemtoon bepaalt de intensiteit:
*ei*kes: lichte tot matige afschuw
ei-kes: sterke afschuw, walging
“Daar is schimmel aan.” “Eikes!”
stripelmagazine.be: Daarmee bedoel ik dat je als kijker nooit de gedachte “Eikes, weer tekst” voelt opkomen en je als lezer langer dan verwacht blijft hangen bij de prenten.
masturberen
NL: aan zijn piemel trekken
Wat heeft hij voor de rest gedaan? In zijn hangmat liggen, sushi eten en aan zijn fluit trekken waarschijnlijk. (Herman Brusselmans)
Een man van principes, als hij aan zijn fluit getrokken heeft veegt hij die af met Kleenex en niet met die everyday-brol uit de Colruyt. (stamnummer3.be)
De Groep van Tien is het belangrijkste federale overlegorgaan van de sociale partners. Hij bestaat uit vijf vertegenwoordigers van de werkgevers, vijf vertegenwoordigers van de vakbonden en een voorzitter. Die laatste is traditioneel de voorzitter van het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen).
“Het kernkabinet heeft de akkoorden goedgekeurd die werkgevers en werknemers in de Groep van 10 hebben bereikt over de eindeloopbaan en een aantal punten over het eenheidsstatuut.” (de morgen)
streepvormige kras, krab, schram, snee of kerf
schaar is de Antwerpse uitspraak van schar; klik op het luidsprekertje om het woord te beluisteren
Oost-Vlaanderen: schart
Het bos waar we doorwandelden stond vol bramen. Mijn benen staan vol scharen.
Aan een messengevecht hield hij een lelijke schaar op zijn gezicht over.
Vandalen krasten een schaar op mijn voorruit.
kras, krab, schram, snee of kerf
schaar is de Antwerpse uitspraak van schar; klik op het luidsprekertje om het woord te beluisteren
Oost-Vlaanderen: schart
Het bos waar we doorwandelden stond vol bramen. Mijn benen staan vol scharen.
Aan een messengevecht hield hij een lelijke schaar op zijn gezicht over.
Vandalen krasten een schaar op mijn voorruit.
lijken op, gelijkenis vertonen met
Hij trekt helemaal niet op zijn vader
Die constructie van u trekt op niets (lijkt nergens naar)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
