Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
beëindigen, stoppen
Van Dale 2014: gewestelijk
DS2015: geen standaardtaal
DB & Co: gallicisme (mettre fin à quelque chose) voor een einde maken aan iets
google2014: ‘eind stellen aan’: .BE (>1.700) ; .NL (8)
fgov.be: De Regering kan een eind stellen aan het mandaat van de voorzitter, ondervoorzitter of lid van de Arrondissementsraad voor hulpverlening …
hln.be: Gerecht wil eind stellen aan heibel rond Oude Markt.
juridischforum.be: Ondertussen begint mijn geduld ook stilaan op te geraken en wil ik kordaat een eind stellen aan deze praktijken.
Wordt gezegd tegen iemand die heel vuil is van het werken of van het spelen (kind).
verwijzing naar: Moor, Moren
ontleend aan Frans Maure (1270),
ontleend aan Latijn Maurus,
ontleend aan Grieks Mauros
Moor mohammedaan in Noord-Afrika, Spanje en Portugal
1. (oorspronkelijk) bewoner van Mauritanië
vrouw: Moorse, Morin
2. (historisch) moslim van Noord-Afrika en het Iberisch Schiereiland (Spanje en Portugal)
De term “Moor” betekent in het spaans Marokkaan. In 711 vielen de Moren Spanje binnen. In de decennia hierna wisten zij geheel Spanje en het zuiden van Portugal te veroveren. Vanaf ongeveer 800 begint de Reconquista, waarbij de Moren teruggedrongen werden. 1492 de val van het Moorse Rijk.
Zie ook het kinderliedje: Moriaantje zo zwart als roet:
Een Moorse ridder genaamd Moriaan. Hij was helemaal zwart, zijn hoofd, lichaam en handen waren geheel zwart. In het Roelantslied worden de Moren omschreven als horden “zwarter dan inkt, met geen vlekje wit op zich behalve hun tanden”.
Jongen, hoe ziet gij eruit, gaat u eens wassen want ge zijt precies Moorke Pek.
Hij ziet zo zwart als Moorke Pek.
modder
Van Dale: (1237), behoort bij mos (plantjes) en is ook verwant met modder
niet algemeen
1. stofnaam modder
2. gootsteen
ook in Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen
Hier kunt ge niet door, er is te veel moos.
De beek is zo goed als dichtgeslibd met moos.
Ze heeft het vijvertje in haar tuin proper gemaakt. Hele kerrewagens moos heeft ze eruit gehaald.
Mijn schoenen zijn helemaal vuil van in de moos te lopen.
> andere betekenis van moos
SN/NL: hard
zie ook stil
Zet den tv is ne keer een beetje luider, hij staat veel te stil.
Ik versta niet voorwat dat populaire muziek altijd zo belachelijk luid moet zijn, dat trekt toch op niks?
beëindigen, stoppen
VD2014: gewestelijk
DS2015: geen standaardtaal
DB & Co: gallicisme (mettre fin à quelque chose) voor een einde maken aan iets
google2014: ‘eind stellen aan’: .BE (>1.700) ; .NL (8)
fgov.be: De Regering kan een eind stellen aan het mandaat van de voorzitter, ondervoorzitter of lid van de Arrondissementsraad voor hulpverlening …
hln.be: Gerecht wil eind stellen aan heibel rond Oude Markt.
juridischforum.be: Ondertussen begint mijn geduld ook stilaan op te geraken en wil ik kordaat een eind stellen aan deze praktijken.
vastleggen, bepalen, in het vooruitzicht stellen
< Frans: prévoir
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
DB & Co: de wet voorziet dat… NL-NL: de wet bepaalt dat…
De regering voorziet maatregelen om de inflatie tegen de gaan.
Dit artikel voorziet een beperkte toestemming tot uitoefening van de geneeskunde in België.
versterkte vorm van colère
meestal als: in een Franse colère schieten: serieus kwaad worden
DS2015 in een Franse colère (schieten): geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Toen dat hij zag dat zijn uitrit geblokkeerd was schoot hij in een Franse colère en begon die chauffeur uit te maken voor ’t vuil van de straat. De mens kon er pertang niet aan doen, hij was in panne gevallen.
bloemlezing De Standaard:
Franse colère om dure benzine – De Standaard
Toppolitici en krantencommentatoren schoten in een Franse colère, dreigden bruggen en taalgrenzen op te blazen en vergeleken Letermes … (standaard.be)
Toen Wellington kennismaakte met de in zijn ogen potsierlijke Belgische bult zou de Brit in een Franse colère zijn geschoten (standaard.be)
De Brugse was donderdag in een Franse colère geschoten omdat ze van de West-Vlaamse partijtop – de lijsttrekkers Tommelein en Vincent … (standaard.be)
Meer was niet nodig om de Amerikaanse president, die al vertrokken was, in een Franse colère te doen schieten.(standaard.be)
Toen Martine Aubry eind januari in L’Express de uitspraak las, schoot ze volgens het weekblad Le Point in een Franse colère (standaard.be)
enz.
(neutraal tot positief) handelaar
(ongunstig) sjacheraar
Van Dale 2016 online: BE, online 2018 BE; ongunstig
DS2015 standaardtaal
< Frans ‘commerçant’<latijn commercium (handelsverkeer), van com-(samen)+ merx (2e nv. mercis) (koopwaar, handel).
zie ook: commerce
De commercant probeerde me een stofzuiger te verkopen.
“U bent een echte commercant die naar de klant luistert en service biedt.” (personeelsadvertentie)
Het is een echte commerçant. Toen hij zijn nieuwe auto kocht pitste hij eerst van de prijs af en wist er dan nog een aantal opties voor niks bovenop te krijgen. zie pitsen
" eigenaar is vriendelijk, maar een echte commercant. Kijk je rekeningen goed na!" (https://www.booking.com/reviews)
lijkt het, schijnbaar, klaarblijkelijk, precies
uitspraak van -lijk (voornamelijk): /l?k/
ook in West-Vlaanderen
ook verkort: lijk (iets regionaal beperkter)
Het ligt hier gelijk een dood beest aan de kant vant straat, ma ’k durf gelijk nie dichter kommen.
T is hier gelijk zo vele volk vandoage, is ’t er entwat te doen te?
> andere betekenis van gelijk
house muziek, elektronische dansmuziek, beatmuziek
variant: boenkeboenkemuziek
zie ook: boenken-boenken, discotheek, een rijdende ~
Op houseparty’s wordt urenlang boenkmuziek life achter elkaar gemixt.
1) lawaai afkomstig van gedempte harde beatmuziek, zoals het geluid dat uit een rijdende discotheek (discotheek, een rijdende ~) komt
2) ritmische muziek waarbij de bassen de overhand halen
zie ook boenkmuziek
Er was een feestje in de geburen en heel de nacht maar boenken-boenken…
Bart Steenhout in demorgen.be: Ik ben niet het type dat elke beat meteen onder de noemer ‘boenkeboeke’ catalogeert, en techno of house gemakshalve als lawaai bestempelt.
“Boenke-boenke noemen we dat”: Buurtbewoners festivalterrein Tomorrowland krijgen rondleiding op domein De Schorre (vrt.be)
- zacht, vooral i.v.m. spreken of zeggen gebruikt, fluisteren
- ook algemeen m.b.t. volume van bv. muziek
zie ook luid
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Zuiden.
Maar, als beducht, en als verlegen, Heeft hij, zich buigend tot een’ knecht, Hem stil en fluistrend iets gezegd, ledeganck 266.
> zie ook andere definities van stil
Eline, gij spreekt zo stil tegen Sara, mag ik het niet horen misschien?
Zet den tv is ne keer een beetje luider, hij staat veel te stil.
Geeft mij maar liever stillere muziek als dien belachelijk luiden bucht waarmee dat ze u tegenwoordig vierentwintig uur op vierentwintig via de radio bombarderen.
- ingetogen, zedig, stemmig
- bijna onbeweeglijk
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
> zie ook andere definities van stil
Het oude moedertje, met een paternoster om haar gevouwen vingers, zat daar zo stil en ingetogen in haar zetel.
ingetogen, zedig, stemmig
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
> zie ook andere definities van stil
Het oude moedertje, met een paternoster om haar gevouwen vingers, zat daar zo stil en ingetogen in haar zetel.
traag, langzaam
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Zuiden.
Wat stil gaat, gaat lang, Rutten (1890).
Ga wa’ stilder, ik kan oe nie’ volgen, Corn.-Vervl. (1899)
> zie ook andere definities van stil
Die rijdt zo stil hiervoor, ik zal hem is rap voorbijsteken sè.
- zacht, vooral i.v.m. spreken of zeggen gebruikt, fluisteren
- ook algemeen m.b.t. volume van bv. muziek
zie ook luid
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Zuiden.
- Maar, als beducht, en als verlegen, Heeft hij, zich buigend tot een’ knecht, Hem stil en fluistrend iets gezegd, ledeganck 266.
> zie ook andere definities van stil
Eline, gij spreekt zo stil tegen Sara, mag ik het niet horen misschien?
Zet den tv is ne keer een beetje luider, hij staat veel te stil.
Geeft mij maar liever stillere muziek als dien belachelijk luiden bucht waarmee dat ze u tegenwoordig vierentwintig uur op vierentwintig via de radio bombarderen.
traag, langzaam
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Zuiden.
Wat stil gaat, gaat lang, Rutten (1890).
Ga wa’ stilder, ik kan oe nie’ volgen, Corn.-Vervl. (1899)
> zie ook andere definitie van stil
Die rijdt zo stil hiervoor, ik zal hem is rap voorbijsteken sè.
- zacht, vooral i.v.m. spreken of zeggen gebruikt, fluisteren
- ook algemeen m.b.t. volume van bv. muziek
zie ook luid
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In het Zuiden.
- Maar, als beducht, en als verlegen, Heeft hij, zich buigend tot een’ knecht, Hem stil en fluistrend iets gezegd, ledeganck 266.
Eline, gij spreekt zo stil tegen Sara, mag ik het niet horen misschien?
Zet den tv is ne keer een beetje luider, hij staat veel te stil.
Geeft mij maar liever stillere muziek als dien belachelijk luiden bucht waarmee dat ze u tegenwoordig vierentwintig uur op vierentwintig via de radio bombarderen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
