Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
het koud hebben, ook kou(d) krijgen
analoog warm hebben, krijgen
< Frans: avoir froid
Taaladvies.net: Het is niet duidelijk of we ‘ik heb kou(d)’ tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in elk geval ik heb ‘het’ koud.
Van Dale: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Ik heb kou, doet ’t raam eens dicht.
Als ge kou krijgt, moet ge een trui aandoen.
een voorkeursbehandeling genieten, vertroeteld worden
zie ook: schuif, in de onderste ~ liggen, schuif; schof, in het bovenste ~ zitten
Ge moogt op uw twee oren slapen. Ge ligt bij haar in de bovenste schuif.
Sportbeoefenaars liggen in de bovenste schuif (Knack.be)
De partij lijkt niet in de bovenste schuif van De Wever te liggen om een Vlaamse coalitie te vormen, federaal lijkt de linksere houding van zusterpartij Ecolo dan weer op haar af te stralen. (demorgen.be)
politiek: de volledige bevoegdheid van een regering (in tegenstelling tot een regering in lopende zaken die een beperkte bevoegdheid heeft)
juridisch: een rechtbank die alle bevoegdheden heeft (in tegenstelling tot rechtbanken met een beperkte bevoegdheid, bv. een arbeidsrechtbank)
googels in .NL hebben betrekking op .BE
“Regering met volheid van bevoegdheden is nu nodig” (hln.be)
Yves Leterme (CD&V) was toen zelfs langer eerste minister in lopende zaken dan die van een regering met volheid van bevoegdheden. (knack.be)
De rechtbank van eerste aanleg heeft volheid van bevoegdheid. Dit betekent dat de rechtbank bevoegd is om kennis te nemen van alle zaken, tenzij die tot de exclusieve bevoegdheid van een andere rechtbank zouden behoren. (rechtswijzer.be)
politiek: de volledige bevoegdheid van een regering
juridisch: een rechtbank die alle bevoegdheden heeft
googels in .NL hebben betrekking op .BE
“Regering met volheid van bevoegdheden is nu nodig” (hln.be)
Yves Leterme (CD&V) was toen zelfs langer eerste minister in lopende zaken dan die van een regering met volheid van bevoegdheden. (knack.be)
De rechtbank van eerste aanleg heeft volheid van bevoegdheid. Dit betekent dat de rechtbank bevoegd is om kennis te nemen van alle zaken, tenzij die tot de exclusieve bevoegdheid van een andere rechtbank zouden behoren. (rechtswijzer.be)
verkeerd bericht, een roddel
ook: kwakkelbericht
NL: (uit het Frans) canard=verzonnen krantenbericht
Van Dale 1995: in België
DS2015 standaardtaal
zie ook beuzelpraat, zever en andere definities van kwakkel
Dat gelooft ge toch niet zeker, die kwakkel.
Dat een president in België niet mogelijk zou zijn, is een kwakkel van politici en de koningsgezinden.
een onwaar bericht, kwakkel
Later op de dag bleek het om een kwakkelbericht te gaan. (tijd.be)
Een kwakkelbericht over de verhuizing van hun nationale voorzitter, John Crombez, besliste er anders over. (nieuwsblad.be)
Dat kwakkelbericht zorgde voor een matige oktobermaand, gelukkig zijn de reservaties voor november wel beter. (standaard.be)
verkeerd bericht, een roddel
NL: (uit het Frans) canard=verzonnen krantenbericht
Van Dale 1995: in België
DS2015 standaardtaal
zie ook beuzelpraat, zever en andere definities van kwakkel
Dat gelooft ge toch niet zeker, die kwakkel.
Dat een president in België niet mogelijk zou zijn, is een kwakkel van politici en de koningsgezinden.
- oude rommel, prullen
- nutteloze informatie
- een allegaartje van iets
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie andere betekenis van brol
zie ook Brol National
Jan met de pet vertelde tijdens zijn verklaring niks dan brol want zijn versie van het verhaal is helemaal verzonnen.
BMW, da’s Brol Met Wielen – hoor je soms wel eens zeggen door mensen die hem niet kunnen betalen.
Weg met diëm brol!
demorgen.be: In plaats van ‘brol’ en ‘wegwerpkleding’ te willen, klinkt het, moeten we slimmer shoppen, met een betere ecologische ingesteldheid en met meer begrip voor de maatschappij en de economie.
Koning Filip laat peperdure werken uitvoeren. Want voor een koninklijk paleis, waar hoogwaardigheidsbekleders van over de hele wereld worden ontvangen, kan je moeilijk met goedkope brol werken. (HLN.be)
Ter gelegenheid van 21 juli wordt op het Brusselse Vossenplein mosselen-friet geserveerd
zie ook Brol National, Bal National
Zo’n 2.000 mensen hebben op de nationale feestdag een portie friet-mosselen gegeten in het Resto National op het Brusselse Vossenplein. (vrt.be)
In de nasleep van het Bal National op vrijdagavond, konden lekkerbekken zaterdagnamiddag op het Vossenplein terecht voor de eerste editie van Resto National. Niets minder dan een goede portie mosselen-friet met een frisse pint stond op het menu, om de Belgische streekgerechten extra in de verf te zetten. (nieuwsblad.be – 2012)
Ter gelegenheid van 21 juli wordt op het Brusselse Vossenplein mosselen-friet geserveerd
zie ook Brol National, Bal National
Zo’n 2.000 mensen hebben op de nationale feestdag een portie friet-mosselen gegeten in het Resto National op het Brusselse Vossenplein. (vrt.be)
In de nasleep van het Bal National op vrijdagavond, konden lekkerbekken zaterdagnamiddag op het Vossenplein terecht voor de eerste editie van Resto National. Niets minder dan een goede portie mosselen-friet met een frisse pint stond op het menu, om de Belgische streekgerechten extra in de verf te zetten. (nieuwsblad.be – 2012)
een volksfeest ter gelegenheid van de nationale feestdag op 21 juli op het Brusselse Vossenplein in de Marollen
zie ook bal populaire
vgl. Brol National, Resto National
Aan de vooravond van de nationale feestdag is in Brussel het Bal National gehouden. (vrt.be)
Een vol Vossenplein heeft zaterdagavond het Brusselse ‘Bal National’ bijgewoond met het huidige en toekomstig koninklijke paar. (gva.be)
De Belgische nationale feestdag valt op 21 juli, maar naar aloude traditie is het de avond voordien alvast prijs met Bal National (zila.be)
de dagelijkse vlooienmarkt op het Vossenplein dat ter gelegenheid van 21 juli om gedoopt wordt tot brol national.
zie ook brol
Donderdagavond was het Vossenplein nog de dansvloer van de 17e editie van het Bal National en zaterdagochtend vond er de tweede Brol National plaats. De traditionele vlooienmarkt maakte plaats voor een “nationale” vlooienmarkt, waarbij de standjes versierd waren in de nationale driekleur en er typische Belgische producten en artikels zoals koekendozen met portretten, Kuifje- of andere stripspullen, postzegels en dergelijke verkocht werden (vrt.be)
brol national | BRUZZ
Omdat de festiviteiten van Bal National plaatsvinden op het Vossenplein in de Marollen is er ook een Brol National, want wie Vossenplein zegt, zegt ook Vlooienmarkt, waar elke dag marktkramers van 6 tot 14 uur hun tentjes opzetten voor antieke ‘brol’. (hln.be)
werd(en)
zeer dikwijls verdwijnt de -d: wier, wieren
ook in West-Vlaanderen
D’r was ne moldre en die haeden knechten. En ’s nachts as die daor nen tijd waren, wieren die âlt kaot gemoukt. En as den iënen duëd was, kwam er hem nen ândren presenteren (volksverhalenbank.be)
Iedereen wier ofgetast, mo ja, e dief wit goe genoeg woa daten da moe steken. (volksverhalenbank.be)
Daar wierd niet van geklapt, daarbij ik en ôt (had) maar twee kinderen en ‘t onzent (bij ons) wierd er daar toch niet van geklapt ze (hoor), nee, dat was voorbij en dat bleef voorbij hé. Want dat kan geheel zeker al 20 jaar geleden zijn dat ik daarvan geklapt heb, dat ik u daar gezegd heb, g’heel zeker al 20 jaar en dat was goed omdat dat heel goed in mijn gedacht was, maar anders kon ik u daar geen uitleg over geven. (volksverhalenbank.be)
naast
zie ook neffe, neffes, neffest, hierneffe, nevest
Zij wonen neffen den bakker.
Neffen mij zit nog niemand voor ’t moment.
werd(en)
zeer dikwijls verdwijnt de -d: wier, wieren
ook in West-Vlaanderen
D’r was ne moldre en die haeden knechten. En ’s nachts as die daor nen tijd waren, wieren die âlt kaot gemoukt. En as den iënen duëd was, kwam er hem nen ândren presenteren (volksverhalenbank.be)
Iedereen wier ofgetast, mo ja, e dief wit goe genoeg woa daten da moe steken. (volksverhalenbank.be)
Daar wierd niet van geklapt, daarbij ik en ôt (had) maar twee kinderen en ‘t onzent (bij ons) wierd er daar toch niet van geklapt ze (hoor), nee, dat was voorbij en dat bleef voorbij hé. Want dat kan geheel zeker al 20 jaar geleden zijn dat ik daarvan geklapt heb, dat ik u daar gezegd heb, g’heel zeker al 20 jaar en dat was goed omdat dat heel goed in mijn gedacht was, maar anders kon ik u daar geen uitleg over geven. (volksverhalenbank.be)
afgesproken, ingestudeerd, doorzichtig, …
DS2015 standaardtaal
Die moppen in de tv-programma’s zoals de Slimste Mens zijn tegenwoordig dik getelefoneerd. ’t Druipt ervan af.
Dat zogezegde spontane, kritische interview tussen journalist en politieker was duidelijk getelefoneerd.
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
afval: m. in de provincie Antwerpen
album: m. in de provincie Antwerpen
aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
atelier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
(auto)bus: v. in de provincie Antwerpen, m. in W.-/O.-Vlaanderen
beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
boek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bos: m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
broodrooster: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bureau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
café: m. in Limburg; o. in SN
casino: m. in Vlaanderen; o. in SN (zie ook Vlaamse uitspraak)
cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
defilé: m. in VL (den defilé); o. in SN-NL
deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
menu: m. in Vlaanderen; o. in SN
nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
techniek: ZN v.; VL: m.
tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
venster: v. in Vlaanderen; o. in SN
villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
zand: m. in Limburg; o. in SN
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
afval: m. in de provincie Antwerpen
album: m. in de provincie Antwerpen
aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
atelier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
(auto)bus: v. in de provincie Antwerpen, m. in W.-/O.-Vlaanderen
beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
boek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bos: m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
broodrooster: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bureau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
café: m. in Limburg; o. in SN
casino: m. in Vlaanderen; o. in SN (zie ook Vlaamse uitspraak)
cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
defilé: m. in VL (den defilé; o. in SN-NL
deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
menu: m. in Vlaanderen; o. in SN
nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
techniek: ZN v.; VL: m.
tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
venster: v. in Vlaanderen; o. in SN
villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
zand: m. in Limburg; o. in SN
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
