Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
afgesproken, ingestudeerd, doorzichtig, …
DS2015 standaardtaal
Die moppen in de tv-programma’s zoals de Slimste Mens zijn tegenwoordig dik getelefoneerd. ’t Druipt ervan af.
Dat zogezegde spontane, kritische interview tussen journalist en politieker was duidelijk getelefoneerd.
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
afval: m. in de provincie Antwerpen
album: m. in de provincie Antwerpen
aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
atelier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
(auto)bus: v. in de provincie Antwerpen, m. in W.-/O.-Vlaanderen
beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
boek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bos: m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
broodrooster: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bureau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
café: m. in Limburg; o. in SN
casino: m. in Vlaanderen; o. in SN (zie ook Vlaamse uitspraak)
cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
defilé: m. in VL (den defilé); o. in SN-NL
deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
menu: m. in Vlaanderen; o. in SN
nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
techniek: ZN v.; VL: m.
tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
venster: v. in Vlaanderen; o. in SN
villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
zand: m. in Limburg; o. in SN
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
afval: m. in de provincie Antwerpen
album: m. in de provincie Antwerpen
aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
atelier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
(auto)bus: v. in de provincie Antwerpen, m. in W.-/O.-Vlaanderen
beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
boek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bos: m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
broodrooster: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
bureau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
café: m. in Limburg; o. in SN
casino: m. in Vlaanderen; o. in SN (zie ook Vlaamse uitspraak)
cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
defilé: m. in VL (den defilé; o. in SN-NL
deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
getuigenis: ANW: O. of v.; in VL v.
gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in SN
home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
kader: de in Vlaanderen, het in Nederland (zie Van Dale)
kapsalon: Algemeen Nederlands Woordenboek: “Lidwoord, de. Lidwoord, het ((vooral) in België, soms)”
kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
lek: m. in de provincie Antwerpen; o. in Nederland
matras: In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar. (taaladvies.net)
menu: m. in Vlaanderen; o. in SN
nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
salon: o. in Vlaanderen, m. in SN (bv. ook kapsalon)
t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
techniek: ZN v.; VL: m.
tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
trottoir: m. in Vlaanderen; o. in SN
venster: v. in Vlaanderen; o. in SN
villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
zand: m. in Limburg; o. in SN
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
Toevallig, eventueel, misschien
Wordt vaak gebruikt in combinatie met ‘soms’, met dezelfde betekenis.
Moest je soms dikwijls nog langs Pepe passeren, zeg hem dan dat ik morgen zijn villo zal vermaken.
> andere betekenis van dikwijls
vele keren
NL en meestal ook in tussentaal: vaak
ook overtreffende trap: dikwijlser (zie dikwijlder).
(Woordenboek der Nederlandsche Taal: In de oudere taal ook in den vergrootenden trap.
“Waartoe hy hun dikwylser fiere dan smeekende taal hield”, Hooft, (1642)).
in Limburg: dek
In de media hoort of leest men bekan nooit meer ‘dikwijls’. Een enkele keer staat het nog in de Gazet Van Antwerpen.
Zijt maar gerust dat ik daar dikwijlser geweest ben dan gij. Ik ken dat daar rats van buiten.
> andere betekenis van dikwijls
lievelingetje van iemand die het voor het zeggen heeft,
zie ook flebbeke, febbe, febbekak, bebbeke
< afgeleid van Frans ‘fils’ (zoon)
Hij was het fiske van de meester en mocht altijd het bord afvegen en de boeken uitdelen.
verkorting van nondedju, tedju, verdju
Dju toch, weeral fitten band!
4×100 vrij haalt geen olympisch ticket op WK: “Dju, niet voorzien” (sporza.be)
regen over heel het land, en speciaal op de nationale feestdag op 21 juli
zie ook drache
Volgens Frank de Boosere krijgen we op 21 juli ek. een drasj national. 21 graden maar regen over het hele land.
Dinsdag 21 juli 2015. ACA Denderstreek vzw stelt voor: Geen Drasj National voor ons maar. Dwars door de Zwalmstreek Rit van 110 km (oldtimerweb.be)
Den ‘drasj national’ is nen dag mis :-) Morgen, 21 juli, droog en lekker fietsweer voor de 12de etappe van Corsa Campagnolo ! (facebook)
De Nationale Feestdag staat bekend om zijn hevige buien, in de volksmond beter bekend als ‘drasj national’.(gva.be)
verwijzing naar de traditionele defilé te Brussel op de nationale feestdag van België op 21 juli
We zorgen wel voor ne fiets die in den défilé kan passen (ligfietsers.be)
Nu zoveel jaar later Jambon met de Fluppe op 1 foto tijden den defilé, waarschijnlijk heeft hij dat niet voor mogelijk gehouden de dag dat hij mij die vraag stelde.(golfbrekers.be)
Voor mij in ieder geval was er in de namiddag heel veel volk in Brussel. En ik heb gelukkig een getuige: de uitzending van den defilé op TV. (forum.politics.be)
In plaats van 21 juli naar den defilé te gaan kijken, reden enkele Belisol Trappers in de voormiddag een toertje Lichtaart, 90 km. (bloggen.be)
verwijzing naar de traditionele defilé te Brussel op de nationale feestdag van België op 21 juli
We zorgen wel voor ne fiets die in den défilé kan passen (ligfietsers.be)
Nu zoveel jaar later Jambon met de Fluppe op 1 foto tijden den defilé, waarschijnlijk heeft hij dat niet voor mogelijk gehouden de dag dat hij mij die vraag stelde.(golfbrekers.be)
In plaats van 21 juli naar den defilé te gaan kijken, reden enkele Belisol Trappers in de voormiddag een toertje Lichtaart, 90 km. (bloggen.be)
verwijzing naar de traditionele defilé te Brussel op de nationale feestdag van België op 21 juli
We zorgen wel voor ne fiets die in den défilé kan passen (ligfietsers.be)
Nu zoveel jaar later Jambon met de Fluppe op 1 foto tijden den defilé, waarschijnlijk heeft hij dat niet voor mogelijk gehouden de dag dat hij mij die vraag stelde.(golfbrekers.be)
Deze stoet was gevolgd door de troepen, tellende twee Belgische divisies, welke met eenige geallieerde troepenafdeelingen deel zullen nemen aan den défilé.(hetarchief.be)
In plaats van 21 juli naar den defilé te gaan kijken, reden enkele Belisol Trappers in de voormiddag een toertje Lichtaart, 90 km. (bloggen.be)
- De dag dat Leopold I, de eerste Koning der Belgen, in 1831 de grondwettelijke eed aflegde.
- nationale feestdag van België
zie ook 21 juliviering, 21 julitoespraak, bal national, drasj national, den defilé
Klik op de afbeelding
Eedaflegging van Leopold I. Werk van Gustave Wappers
21 juli is wel niet altijd onze nationale feestdag geweest. De datum voor de nationale feestdag is doorheen de jaren verschillende keren aangepast. Lukraak werd 16 augustus gekozen als nationale feestdag, maar omdat er niet echt een historische gebeurtenis werd herdacht, was deze datum niet erg populair. In 1890 werd uiteindelijk de huidige datum, 21 juli, gekozen. Nu de nationale feestdag expliciet verwees naar de koning, kwam die vanaf nu ook duidelijker op het voorplan tijdens de feesten. (vtm.be)
Kom 21 juli dus meevieren in Brussel! (visit.brussels)
Op 21 juli worden er in Brussel ter gelegenheid van de nationale feestdag allerhande feestelijke activiteiten georganiseerd, vooral in en rond het Warandepark, op de Zavel en op het Poelaertplein. Ook wordt op die dag het Federale Parlement geopend voor het grote publiek. ’s Avonds worden de feestelijkheden traditioneel afgesloten met vuurwerk. (wikipedia)
regen over heel het land, en speciaal op de nationale feestdag op 21 juli
zie ook drache
Volgens Frank de Boosere krijgen we op 21 juli ek. een drasj national. 21 graden maar regen over het hele land.
een volksfeest ter gelegenheid van de nationale feestdag op 21 juli op het Brusselse Vossenplein in de Marollen
zie ook bal populaire
Aan de vooravond van de nationale feestdag is in Brussel het Bal National gehouden. (vrt.be)
Een vol Vossenplein heeft zaterdagavond het Brusselse ‘Bal National’ bijgewoond met het huidige en toekomstig koninklijke paar. (gva.be)
De Belgische nationale feestdag valt op 21 juli, maar naar aloude traditie is het de avond voordien alvast prijs met Bal National (zila.be)
- De dag dat Leopold I, de eerste Koning der Belgen, in 1831 de grondwettelijke eed aflegde.
- nationale feestdag van België
zie ook 21 juliviering, 21 julitoespraak, bal national, drasj national
Klik op de afbeelding
Eedaflegging van Leopold I. Werk van Gustave Wappers
21 juli is wel niet altijd onze nationale feestdag geweest. De datum voor de nationale feestdag is doorheen de jaren verschillende keren aangepast. Lukraak werd 16 augustus gekozen als nationale feestdag, maar omdat er niet echt een historische gebeurtenis werd herdacht, was deze datum niet erg populair. In 1890 werd uiteindelijk de huidige datum, 21 juli, gekozen. Nu de nationale feestdag expliciet verwees naar de koning, kwam die vanaf nu ook duidelijker op het voorplan tijdens de feesten. (vtm.be)
Kom 21 juli dus meevieren in Brussel! (visit.brussels)
Op 21 juli worden er in Brussel ter gelegenheid van de nationale feestdag allerhande feestelijke activiteiten georganiseerd, vooral in en rond het Warandepark, op de Zavel en op het Poelaertplein. Ook wordt op die dag het Federale Parlement geopend voor het grote publiek. ’s Avonds worden de feestelijkheden traditioneel afgesloten met vuurwerk. (wikipedia)
een volksfeest ter gelegenheid van de nationale feestdag op 21 juli op het Brusselse Vossenplein in de Marollen
zie ook bal populaire
Aan de vooravond van de nationale feestdag is in Brussel het Bal National gehouden. (vrt.be)
Een vol Vossenplein heeft zaterdagavond het Brusselse ‘Bal National’ bijgewoond met het huidige en toekomstig koninklijke paar. (gva.be)
De Belgische nationale feestdag valt op 21 juli, maar naar aloude traditie is het de avond voordien alvast prijs met Bal National (zila.be)
- volksfeest, idealiter in openlucht, waar iedereen ongedwongen in alle stijlen kan dansen
- volksbal, in tegenstelling tot de bals die georganiseerd werden door de burgerij
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
zie andere definitie van bal populaire
zie ook bal national
Op 20 juli is het bal populaire in de Marollen.
In het cc Merksem: Met hun uitgebreid repertoire van ondermeer Frank Sinatra, Tony Benett, Fats Domino en Louis Prima maken zij van dit Bal Populaire een swingend feest !
een volksfeest ter gelegenheid van de nationale feestdag op 21 juli op het Brusselse Vossenplein in de Marollen
Aan de vooravond van de nationale feestdag is in Brussel het Bal National gehouden. (vrt.be)
Een vol Vossenplein heeft zaterdagavond het Brusselse ‘Bal National’ bijgewoond met het huidige en toekomstig koninklijke paar. (gva.be)
De Belgische nationale feestdag valt op 21 juli, maar naar aloude traditie is het de avond voordien alvast prijs met Bal National (zila.be)
een volksfeest ter gelegenheid van de nationale feestdag op het Brusselse Vossenplein in de Marollen
Aan de vooravond van de nationale feestdag is in Brussel het Bal National gehouden. (vrt.be)
Een vol Vossenplein heeft zaterdagavond het Brusselse ‘Bal National’ bijgewoond met het huidige en toekomstig koninklijke paar. (gva.be)
De Belgische nationale feestdag valt op 21 juli, maar naar aloude traditie is het de avond voordien alvast prijs met Bal National (zila.be)
’s (= des)
→ stemverlies en sjwa-deletie van des → ts? of
→ samentrekking van te + ’s → ts?
waarschijnlijk in gebruik in geheel Vlaanderen, maar wellicht wordt het niet overal exclusief gebruikt
Mar as het tsones vroem an de Dele kwam
lachte-n-al de katte huile kruipel en lam.
(…) en tsaves kwam het er graas gelak as ’n aad meike vandaan.
(Ballade van de Rosse Poos, zorgbedrijfrivierenland.be)
Vrou Vuyle ende Laudate,
Loopt vry te dansse, onvervaert!
Weest tsavons laet opt strate,
Tgaet te vastelavontwaert!
(…)
Ghy moet u alle ghereeden,
Die ick niet ghenomen en can:
Daer schuylen so veel quaey beleeden
Tusschen wijf ende man!
Tsavons zijn wi droncken,
Tsmorghens es die keele drooch:
Het wijf gaet dan proncken,
Den haselaer es soe hooch!
(Antwerps Liedboek, dbnl.org)
Wie da goest’ hee kan diene 7e meie, zonder verplichtinge doarachter mee ons ts’noens goan eten. (Veur de èchte Genteneers, bloggen.be)
Ze wisten dasse waarschijnlijk tszondags moeste werken. (meertens.knaw.nl)
Tsavens komt hij altijd late thuis. Tsmorgens sta ik geerne vroeg op. Tsvrijdags is ’t magere kost. Tswekedags en tszundags en tsheiligdags en tsmestdags. (Loquela, zie commentaren)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
