Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #31961

    robbelen
    (ww., robbelde, gerobbeld)

    tuimelen
    vallen en ondertussen een rollende beweging maken

    In zijn haast had hij de uitstekende steen niet opgemerkt en robbelde over het voetpad; hij had alleen zijn knie bezeerd.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 05 Aug 2019 13:28
    0 reactie(s)

    #31962

    mok
    (de ~ (v.), ~ken)

    griet, meisje, meid, lief, vriendin

    ook mokke, moksje (West-Vlaams)

    In onze klas zit geen een knappe mok.

    Hij is met zijn mokke naar de cinema.

    ’k Heb gisteren de hele nacht met mijn moksje liggen karjakken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 05 Aug 2019 03:19
    0 reactie(s)

    #31963

    moksje
    (het ~, ~s)

    lief, vriendin, mok

    < geassimileerd uit mokstje, vergelijk mokske

    ’k Heb gisteren de hele nacht met mijn moksje liggen karjakken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 05 Aug 2019 03:18
    0 reactie(s)

    #31964

    voorarm
    (de ~ (m.), ~en)

    NL: onderarm

    “In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘voorarm’ herkend door:

    75 % van de Nederlanders;
    97 % van de Vlamingen." (nl.wiktionary.org/wiki/voorarm)

    komt steeds meer voor in Nederland – waarschijnlijk niet door Vlaamse expansie, maar als leenvertaling van het Engels ‘forearm’

    De voornaamste kenmerken van een gebroken onderarm zijn: (…) Abnormale stand voorarm. Zwelling en/of kraken ter hoogte van de voorarm. Blauwe plek (echymmose) ter hoogte van de voorarm. (uzleuven.be)

    Kindjes geboren zonder hand of voorarm in Frankrijk: Belgische mama doet haar verhaal (vrt.be)

    Er zijn maar weinig oefeningen die vergelijkbare inspanning van je voorarm verwachten. (bodybuilden.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 04 Aug 2019 23:34
    0 reactie(s)

    #31965

    Vlaamse bronnen

    Dit artikeltje wordt gebruikt om een aantal bronnen op te lijsten voor Vlaamse taal. Er wordt geen waardeoordeel over de kwaliteit van de bronnen gegeven. Wel is het aan te raden om altijd kritisch te blijven en verschillende bronnen te vergelijken.

    Interessant: Om te controleren of een woord/uitdrukking misschien van BE naar NL overgewaaid is, kan men NL publicaties doorzoeken met www.delpher.nl.

    Google: om op google de BE en NL voorkomens te vergelijken (en te tellen): woord/uitdrukking tussen aanhalingstekens plaatsen en daarachter site:.BE of site:.NL vermelden.

    > Het lijstje mag natuurlijk aangevuld worden

    gedrukte bronnen: DS2015; TV2015

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Belgisch-Nederlands#F

    http://www.vlaamsetaal.be/artikel/24/algemene-vlaamse-woorden

    http://www.vandale.be/opzoeken#.U24m-fl_uPw
    opm: Voor Vlaamse woorden gebruikt VD o.a. de labels in België; België; Belgisch-Nederlands; gewestelijk (soms); BE

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Politieke_terminologie_in_Belgi%C3%AB

    http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verschillen_tussen_het_Nederlands_in_Nederland,_Suriname_en_Vlaanderen

    Discussie over Belgisch-Nederlands, Vlaams, …
    http://nl.taal.narkive.com/hALTRbBy/algemeen-belgische-woorden

    lijst met typisch Vlaamse wielertermen van Michel Wuyts:
    http://www.standaard.be/cnt/dmf20120628_186

    Vlaamse studententaal (uitgebereid, interessant en gedocumenteerd): http://club.studiant.be/plutonica/studententaal.html

    Over verschillen VL en N-NL door de taaltelefoon:
    http://www.taaltelefoon.be/standaardtaal-verschillen-tussen-belgi%C3%AB-en-nederland

    De Standaard is ook bedreven in zeg-niet-zus-maar-zeg-wel-zo. Voorwaar een inspiratiebron voor het VL:
    http://www.standaard.be/extra/static/pdf/taal2010/bijlage3.pdf

    Een dialectloket:
    http://www.dialectloket.be/

    Vlaamse keukentermen:
    http://blogs.seniorennet.be/keukenverhalen/archief.php?startdatum=1121637600&stopdatum=1122242400

    VRT Taalnet: http://www.vrt.be/taal/

    Het Nederlandse Genootschap Onze Taal beantwoordt op zijn pagina’s honderden taalvragen. Daarnaast biedt de website een uitgebreide verzameling koppelingen naar andere taalpagina’s op het internet. www.onzetaal.nl
    Genootschap Onze Taal: https://onzetaal.nl/

    Geïntegreerde TaalBank: http://gtb.inl.nl/

    Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren: http://www.dbnl.org/

    taalunie: http://taaladvies.net/

    taaltelefoon: http://taaltelefoon.be/

    Algemene Nederlandse Spraakkunst: http://ans.ruhosting.nl/e-ans/

    Het Meldpunt Taal verzamelt alles wat u over taal te melden hebt: nieuwe woorden, opmerkelijke uitspraken, kromme zinnen, ergernissen. www.meldpunttaal.org

    Het doel van de etymologiebank is alle belangrijke etymologische publicaties van het Nederlands op één centraal punt en van de recentste publicaties tot de oudste te catalogiseren. Zo kan men de herkomst van Nederlandse woorden opzoeken op de website: etymologiebank.nl

    Vlaams-Brabant en Antwerps (ook Kempens): http://www.dbnl.org/arch/ooms010vlaa01_01/pag/ooms010vlaa01_01.pdf

    spreekwoorden en uitdrukkingen: woorden.org: http://www.woorden.org/spreekwoord/

    Vlaamse politieke begrippen en Wetstratees:
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Politieke_terminologie_in_Belgi%C3%AB

    Interessante literatuur over de taalverbeteringen van de vrt taaladviseur Ruud Hendrickx :
    http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/786/736/RUG01-001786736_2012_0001_AC.pdf

    Lijst met zogzegde belgicismen:
    http://lists.sf.own-it.nl/pipermail/opentaal/2006-August/000182.html

    ‘Typisch Vlaams’ Ludo Permentier – Rik Schutz uitgegeven bij het Davidsfonds http://www.davidsfonds.be/folder/files/TypischVlaams-promo.pdf

    INL: formatiewoordenboekje met enkele typisch VL termen over politieke regeringsvorming
    http://www.inl.nl/onderzoek-a-onderwijs/webrubrieken/gelegenheidswoordenboekjes/348-formatiewoordenboekje

    lijst Belgisch-Nederlands:
    http://www.gentvertaalt.be/taaldatabank/links/taalvandaal-cached.html

    West-Vlaamse woorden:
    https://vls.wikipedia.org/wiki/Typische_West-Vlamsche_woordn

    Verhalen over het Nederlands in België:
    http://taalverhalen.be/contact/

    Deze lijst van Vlaams moet zeker kritisch bekeken worden want het is niet allemaal VL:
    http://www.encyclo.nl/lokaal/11289&page=0

    https://wablief.eu/
    Een vertaalwoordenboek Vlaams naar Nederlands.

    Opzoeksite van UGent voor dialecten: https://e-wvd.be/lid/wvd/f?p=131:1::::::

    `Collegenet – Woordenlijst Nederlands-Vlaams` :http://www.encyclo.nl/lokaal/11289

    Oost-Vlaamse Wikipedia:
    https://incubatorplus.fandom.com/wiki/Wp/ovls

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 04 Aug 2019 20:35
    11 reactie(s)

    #31966

    wegsteken
    (ww. stak weg; weggestoken)

    in de gevangenis opsluiten

    zie ook binnensteken

    Dat of zo’n mensen gewoon voor de rest van hun leven wegsteken. Strengere bestraffing zedenfeiten komt er voorlopig niet. (9lives.be)

    De vraag is voornamelijk wat doe je dan meg de mensen nadat je ze hebt weggestoken. Het grootste gevaar is dan voorbij. Ze kunnen niet meer slachtoffers maken.(spaargids.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2019 15:07
    0 reactie(s)

    #31967

    binnensteken
    (ww. stak binnen; binnengestoken)

    opsluiten in de gevangenis

    zie ook wegsteken

    Op die manier kunnen we elke tien jaar een paar duizend mensen binnensteken om hun straf te gaan doen.(forum.politics.be)

    Als ik binnengestoken wordt zeg ik dan ook direkt tegen de Direkteur van doe mij maar einde straf, dat hebben ze niet graag.(forum.politics.be)

    Ip de straaten vragen zmij wien isu vader?
    Kwete nie wa tzegn want mn vader is nen dader.
    opgsloten inden bak(gevangenis) binnengestoken
    Omdaje speed snoof en weed zat te roken
    (.bloggen.be/rapteksten)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2019 15:02
    0 reactie(s)

    #31968

    binnensteken
    (ww. stak binnen; binnengestoken)

    opgenomen worden in een psychiatrische instelling

    zie ook wegsteken

    Ge wordt daar ineens binnengestoken in psychiatrie en ge weet van niks (geestelijkgezondvlaanderen.be)

    Die kreeg wanen en begon tegen iedereen te roepen, ze hebben dat mens moeten binnensteken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2019 15:02
    0 reactie(s)

    #31969

    wegsteken
    (ww. stak weg; weggestoken)

    in een psychiatrische inrichting opgenomen worden

    zie ook binnensteken

    Mensen zijn nog steeds bang om naar een psychiater te gaan. De vrees om “weggestoken” te worden is groot. (artsenkrant.com)

    Vrouwen werden ook om andere redenen in de psychiatrie weggestoken, zoals geheime relaties of ongewenste zwangerschappen’. (etersenior.be)

    Ze zijn bang, denken: ze gaan me wegsteken. (multiversum.care)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2019 15:02
    0 reactie(s)

    #31970

    juist
    (bw.)

    precies, exact , net (zoals), net (een beetje), op eenzelfde manier, enkel, kort (zowel in tijd als afstand)

    Van Dale online:
    1. rechtvaardig
    2. correct, goed, recht
    3. precies, nauwkeurig afgebakend
    4. geschikt
    5. waarheidsgetrouw

    zie ook just

    De Vlaamse voorbeelden hieronder vallen in min of meerdere mate buiten de Van Dale betekenis.

    Dat is hier elke keer juist hetzelfde.

    Uw manieren zijn juist gelijk die van uw vader.

    Gij zijt juist uw vader.

    Juist voorbij het kruispunt aan de rechterkant. (net voorbij)

    Ze komen juist maar even goeiendag zeggen. (enkel maar)

    Het is maar juist gelijk als dat ge het wilt bekijken natuurlijk. ’t Een is ’t een en ’t ander is ’t ander.

    Komt ge hier nu met uw vuil botten binnen? Ik heb juist gekuist!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2019 14:39
    7 reactie(s)

    #31971

    malgré
    (bijw.)

    kost wat kost, persé

    ook in West-Vlaanderen

    zie magré, malgrei

    Den hond wou malgré nog ne keer naar buiten om 3u ts nachts. Moest ik hem nie zo geiren zien, ik had hem nen trap onder zijn gat verkocht.

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 04 Aug 2019 00:37
    0 reactie(s)

    #31972

    wisselweekend
    (het ~,~en)

    Tijdens een wisselweekend vertrekt een groot aantal vakantiegangers naar het buitenland en keren tegelijkertijd heel wat reizigers terug uit vakantie. Die grote drukte veroorzaakt ellenlange files op de Europese autosnelwegen (taaltelefoon)

    In Nederland (maar ook in België) vaak ‘Zwarte Zaterdag’ genoemd.

    Van Dale 2013 online: voorlopig toegevoegd in 2012

    De instanties raden mensen die persé willen reizen in het wisselweekend aan voldoende drinken mee te nemen.

    Op verschilende snelwegen in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland staan er lange files in dit zogenoemde wisselweekend. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Aug 2019 21:14
    0 reactie(s)

    #31973

    zegt
    (tussenwerpsel)

    bevestigend partikel aan het eind van een zin die de voorafgaande zin(nen) verduidelijkt of anders verwoordt
    betekent zo veel als “om het op een andere manier te zeggen”

    kan zowel door de spreker als door de toehoorder gebruikt worden

    ongebruikelijk in de koekenstad

    - Amai, da restaurant gisteren had veel eten, en lekker seg!
    - Allez, ge hebt uw buikske goe vol geten, zegt.

    We zijn onlangs ne keer naar de Champs Élysées west gaan gaan winkelen. De Meir van Parijs, zegt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 Aug 2019 20:48
    4 reactie(s)

    #31974

    zinnens
    (bn.)

    van zins, van plan
    Ook: van zinnens, van zin

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    VRT Taal: “Zinnens is geen standaardtaal volgens Taaladvies.net. Algemeen Nederlands is van plan zijn. Van zins zijn is standaardtaal in Nederland.”

    Scholen zijn voorlopig niet van zinnens om hun aanpak te veranderen.

    Ik was eigenlijk niet zinnens om ooit nog een hond in huis te halen, maar nu ik dit puppy’ke zie …

    Awel, wat zijt ge zinnens? Gaat ge er nu nog aan beginnen of niet?

    Mattis maakte in Bagdad duidelijk dat de Verenigde Staten niet zinnens zijn om beslag te leggen op de olievoorraden van het land (vrt.be)

    Het Rekenhof meent dat de regering de uitgaven onderschat, maar premier Michel is niet zinnens om de begroting bij te sturen. (vrt.be)

    Kristl Strubbe is niet zinnens om een hele vakantie met veger, blik of strijkijzer rond te lopen. (standaard.be)

    Zij zijn zinnens meer aan te rekenen voor consultaties en ingrepen dan in dat akkoord afgesproken. (standaard.be)

    Roberto Martinez is niet zinnens van tactiek te veranderen omdat de tegenstander vrijdagavond Brazilië heet. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 Aug 2019 19:56
    0 reactie(s)

    #31975

    zinnens
    (bn.)

    van zins, van plan
    Ook: van zinnens, van zin

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    VRT Taal: “Zinnens is geen standaardtaal volgens Taaladvies.net. Algemeen Nederlands is van plan zijn. Van zins zijn is standaardtaal in Nederland.”

    Scholen zijn voorlopig niet van zinnens om hun aanpak te veranderen.

    Ik was eigenlijk niet zinnens om ooit nog een hond in huis te halen, maar nu ik dit puppy’ke zie …

    Awel, wat zijt ge zinnens? Gaat ge er nu nog aan beginnen of niet?

    Mattis maakte in Bagdad duidelijk dat de Verenigde Staten niet zinnens zijn om beslag te leggen op de olievoorraden van het land (vrt.be)

    Het Rekenhof meent dat de regering de uitgaven onderschat, maar premier Michel is niet zinnens om de begroting bij te sturen. (vrt.be)

    Kristl Strubbe is niet zinnens om een hele vakantie met veger, blik of strijkijzer rond te lopen. (standaard.be)

    Zij zijn zinnens meer aan te rekenen voor consultaties en ingrepen dan in dat akkoord afgesproken. (standaard.be)

    Roberto Martinez is niet zinnens van tactiek te veranderen omdat de tegenstander vrijdagavond Brazilië heet. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 Aug 2019 19:55
    0 reactie(s)

    #31976

    ~ig, ingelast in onvoltooid verleden tijd
    (morfologie)

    in de onvoltooid verleden tijd wordt -ig ingelast voor de uitgang -de of -den; in Brussel valt daarbij de -d van de uitgang weg

    > vastgesteld in het noorden van de Antwerpse Kempen, in het land van Waas, in Brussel

    zie ook ege

    “In sommige landstreken daar wordt ‘ik werkte’ geschreven als ‘ik werktigde’, met een d op het einde " (https://vtk.ugent.be/media/uploads/civielkes/civielke2.pdf)

    “In 1976 bouwdigde Flandria een prototype van de Gila-M enduromoteur, moa da kwaam nôois in produksje, van de fabrieke begost financiêel probleemn t’ hèn mè de competiesje van Japaneesche merkn, en in 1981 gienk Flandria failliet.” (https://vls.wikipedia.org/wiki/Flandria)

    “Mo seulement ’t haa gienen tirbouchon veu da fleske te débouchonneireen ten (tan) paktege da muizeke zaaine élan en het begost da fleske te chargeren” (het Ketje) (https://stefanperceval.com/2009/01/01/t-muizeke/)
    (Maar hij had alleen geen kurkentrekker om dat flesje te ontkurken en toen deed dat muisje een grote sprong en begon dat flesje aan te vallen.)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 Aug 2019 19:17
    1 reactie(s)

    #31977

    tiende provincie
    (begrip)

    het gebied waar de BSD (Belgische strijdkrachten in Duitsland) na de Tweede Wereldoorlog waren gelegerd, werd officieus de tiende provincie genoemd

    “De BSD, lange tijd ook wel de “tiende provincie” genoemd, kenden begin de jaren ‘50 een hoogtepunt met zo’n 40.000 manschappen." (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 03 Aug 2019 17:56
    0 reactie(s)

    #31978

    tiende provincie

    het gebied waar de BSD (Belgische strijdkrachten in Duitsland) na de Tweede Wereldoorlog waren gelegerd, werd officieus de tiende provincie genoemd

    “De BSD, lange tijd ook wel de “tiende provincie” genoemd, kenden begin de jaren ‘50 een hoogtepunt met zo’n 40.000 manschappen." (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Aug 2019 15:12
    0 reactie(s)

    #31979

    tiende provincie

    het gebied waar de <span class="caps">BSD</span> (Belgische strijdkrachten in Duitsland) na de Tweede Wereldoorlog waren gelegerd, werd officieus de tiende provincie genoemd

    “De BSD, lange tijd ook wel de “tiende provincie” genoemd, kenden begin de jaren ‘50 een hoogtepunt met zo’n 40.000 manschappen." (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Aug 2019 15:12
    0 reactie(s)

    #31980

    content
    (bn.)

    tevreden

    Ik ben content van mijne nieuwen auto.

    Neuville wint een plaatsje, maar is niet content: “Ik kan niet meer doen” (sporza.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Aug 2019 14:54
    4 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.