Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #25661

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    woord Vlaanderen Nederland speciallekes & opmerkingen
    account m. o.
    afval m. o.
    album m. o.
    angst v. m.
    aperitief m. o.
    asfalt m. o.
    atelier m. o.
    (auto)bus m. m. v. in Antwerpen
    bassin m. o.
    beton m. o.
    blog m. o.
    blok m. o.
    boek m. o.
    bos (bomen) o. o. m. in West-/Oost-Vlaanderen
    broodrooster m. o.
    bulletin m. o.
    bureau m. o.
    bureel m. o.
    cadeau m. o.
    café m./o. o.
    casino m. o. zie ook Vlaamse uitspraak
    cement m. o.
    code v. m. foutieve geslachtstoewijzing in NL: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code nog niet mannelijk
    combo v. o.
    commentaar m. o.
    deeg m. o.
    defilé m. o. zie ook den defilé
    deken o. m./v. v. in Antwerpen
    deksel o. m.
    dessert m. o.
    diner m. o.
    doolhof m. o.
    dossier m./o. o.
    dok m./v./o. o. v. in Antwerpen en de Kempen, m. in Mechelen en Oost-Vlaanderen, elders o.
    eigendom m. o.
    filter m. o.
    flatscreen m. o.
    frituur v. v. schijnbaar onzijdig in Vlaanderen door grammatica: gereduceerd lidwoord
    fysiek m. o.
    gas v. o.
    getuigenis v. o.
    gilet m. o. v. in Antwerpen-stad
    hoen v. o.
    hof m. o.
    home m./o. m. voornamelijk m.
    horloge o. o. v. in Antwerpen
    zie ook uurwerk
    hypo m. o.
    ID m. o.
    idee o. m./o. zie ook gedacht
    kaart v. m./v.
    kast v. m.
    kader m. o. zie Van Dale
    kapsalon o. m. idem voor ‘salon’
    kat v. m. kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.
    kleur o. m./v.
    koffer m. m. o. in Antwerpen
    kroost m. o.
    koord v. o.
    lek o. o. m. in Antwerpen
    level m. o.
    marsepein m. m./o.
    matras v./m. o. voornamelijk v.
    “In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.” (taaladvies.net)
    menu m. o.
    moment m. o.
    muziek m. v.
    nest m. o.
    nummer m. o.
    omslag m. o.
    oog
    oor
    o./v. o. v. voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar)
    ogenblik m. o.
    order m./o. m./v./o. voornamelijk o., m. komt maar raarder voor
    orkaan m. m. o. in Antwerpen, v. in de Antwerpse Kempen (zie reacties)
    overschot m. o.
    percent m. o.
    plafond m. o. zie ook plafon, blafon
    plein o. o. v. in Antwerpen
    proza v. o.
    punt (leesteken) o. m./v.
    raam m./v./o. o.
    reden v. m.
    riool v. o.
    rit v. m.
    schilderij o. o. v. in Antwerpen-stad
    salon o. m. idem voor ‘kapsalon’
    t-shirt m. o. v. in de Kempen
    tarmac m. o. zie ook Vlaamse uitspraak
    techniek m. v.
    tennis m. o.
    terras o. o. v./m. in West- en Oost-Vlaanderen
    thuis m. o.
    trottoir m. o.
    venster v. o.
    vest v. o. (kledij)
    m./v. (stadsgracht)
    villa v. m./v.
    voetbal + andere balsporten m. o.
    zand o. o. m. in Limburg

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 02:19
    148 reactie(s)

    #25662

    hypo
    (de ~ (m.), -'s)

    oudere benaming voor ingebeelde ziekte
    afkorting van hypochondrie

    niet te verwarren met hypo(glycemie)

    zie ook verzamellemma geneeskunde; Vlaamse geslachten

    Nu voel ik percies weer iet aan mijne knoesel … ik zal toch den hypo niet krijgen zeker?

    “Toen hij op de hofstede kwam, bevond hij wat hij had voorzien, namelijk, dat de pachter, die aan den Hypo of miltzucht leed, zich had ingebeeld, dat de dood hem bedreigde, alhoewel er werkelijk niets in zijnen toestand was veranderd.” Hendrik Conscience, De jonge dokter, (1860)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 17 Apr 2020 02:09
    1 reactie(s)

    #25663

    hypo
    (de ~ (m.), -'s)

    oudere benaming voor ingebeelde ziekte
    afkorting van hypochondrie

    niet te verwarren met hypo(glycemie)

    zie ook verzamellemma geneeskunde; Vlaamse geslachten

    Nu voel ik percies weer iet aan mijne knoesel … ik zal toch den hypo niet krijgen zeker?

    “Toen hij op de hofstede kwam, bevond hij wat hij had voorzien, namelijk, dat de pachter, die aan den Hypo of miltzucht leed, zich had ingebeeld, dat de dood hem bedreigde, alhoewel er werkelijk niets in zijnen toestand was veranderd.” Hendrik Conscience, De jonge dokter, Hendrik Conscience (1860)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 17 Apr 2020 02:08
    1 reactie(s)

    #25664

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    woord Vlaanderen Nederland speciallekes & opmerkingen
    account m. o.
    afval m. o.
    album m. o.
    angst v. m.
    aperitief m. o.
    asfalt m. o.
    atelier m. o.
    (auto)bus m. m. v. in Antwerpen
    bassin m. o.
    beton m. o.
    blog m. o.
    blok m. o.
    boek m. o.
    bos (bomen) o. o. m. in West-/Oost-Vlaanderen
    broodrooster m. o.
    bulletin m. o.
    bureau m. o.
    bureel m. o.

    cadeau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    café: m. in Vlaanderen; o. in SN (ook VL)
    casino: m. in Vlaanderen; o. in SN (zie ook Vlaamse uitspraak)
    cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    code: v. in Vlaanderen; m. in Nederland (foutieve geslachtstoewijzing: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code niet mannelijk)
    combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    commentaar: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    deeg: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    defilé: m. in VL (den defilé); o. in SN-NL
    deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
    deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
    doolhof: m. in Vlaanderen; o. in SN
    dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
    eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
    filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    flatscreen: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
    fysiek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    gas: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    getuigenis: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in Nederland
    hoen: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    hof: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
    horloge: v. in Antwerpen; o. in SN (zie ook uurwerk)
    hypo: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    idee: o. in Vlaanderen; m./o. in Nederland (zie ook gedacht)
    kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
    kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
    kader: m. in Vlaanderen; o. in Nederland (zie Van Dale)
    kapsalon: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
    kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
    koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
    kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
    koord: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    lek: m. in de provincie Antwerpen; elders o.
    level: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    marsepein: m. in Vlaanderen; m./o. in Nederland
    matras: v./m. in Vlaanderen; o. in Nederland (“In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.”(taaladvies.net))
    menu: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    moment: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    muziek: m. in Vlaanderen; v. in Nederland
    nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    nummer: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    oog/oor: o. in Vlaanderen en Nederland; v. in VL voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar)
    ogenblik: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    order: o. in Vlaanderen (raar: m.); m./v./o. in SN
    orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
    overschot: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    percent: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    plafond: m. in Vlaanderen; o. in Nederland (zie ook plafon, blafon)
    plein: v./o. in Antwerpen; o. in SN
    proza: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
    raam: m./v./o. in Vlaanderen; o. in Nederland
    reden: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
    riool: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
    schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
    salon: o. in Vlaanderen, m. in Nederland (bv. ook kapsalon)
    t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
    tarmac: m. in Vlaanderen; o. in Nederland (zie ook Vlaamse uitspraak)
    techniek: m. in Vlaanderen; v. in Nederland
    tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
    thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    trottoir: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    venster: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    vest: v. in Vlaanderen (alle betekenissen); o. in Nederland (kledingstuk), m./v. in Nederland (stadsgracht)
    villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
    voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    zand: m. in Limburg; o. in SN

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 01:46
    148 reactie(s)

    #25665

    zwart, zo ~ as nen hoed

    (van welig groeiende gewassen gezegd) gelp

    den terf steet zoe zwat as nen hoed

    Regio Haspengouw
    Bewerking door petrik op 17 Apr 2020 01:44
    4 reactie(s)

    #25666

    zwart, zo ~ as nen hoed

    gitzwart, heel erg vuil

    ook: zo zwart als een hogehoed (z. aldaar)

    as de kinders terugkomen van de Chiro zien ze gemeenlijk zo zwart as nen hoed

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door petrik op 17 Apr 2020 01:41
    0 reactie(s)

    #25667

    Vlaamse geslachten
    (lijst)

    Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
    - in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
    - waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
    - waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)

    account: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    afval: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    album: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    angst: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
    aperitief: m. in Vlaanderen; o. in SN
    asfalt: m. in Vlaanderen; o. in SN
    atelier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    (auto)bus: v. in de provincie Antwerpen, m. in W.-/O.-Vlaanderen
    bassin: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    beton: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    blog: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    blok: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    boek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    bos: m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
    broodrooster: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    bulletin: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    bureau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    bureel: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    cadeau: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    café: m. in Vlaanderen; o. in SN (ook VL)
    casino: m. in Vlaanderen; o. in SN (zie ook Vlaamse uitspraak)
    cement: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    code: v. in Vlaanderen; m. in Nederland (foutieve geslachtstoewijzing: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code niet mannelijk)
    combo: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    commentaar: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    deeg: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    defilé: m. in VL (den defilé); o. in SN-NL
    deken: o. in Vlaanderen, v. in Antwerpen; m./v. in Nederland
    deksel: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    dessert: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    diner: m. in Vlaanderen; o. in SN
    doolhof: m. in Vlaanderen; o. in SN
    dossier: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    dok: v. in Antwerpen en de Kempen; m. in Mechelen en in Oost-Vlaanderen
    eigendom: m. in Vlaanderen; o. in SN
    filter: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    flatscreen: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    frituur: o. en v. in Vlaanderen; v. in SN
    fysiek: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    gas: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    getuigenis: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    gilet: m. in Vlaanderen, v. in Antwerpen-stad; o. in Nederland
    hoen: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    hof: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    home: m. in Vlaanderen; o. in Schoon Vlaams
    horloge: v. in Antwerpen; o. in SN (zie ook uurwerk)
    hypo: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    ID: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    idee: o. in Vlaanderen; m./o. in Nederland (zie ook gedacht)
    kaart: m. in West-Vlaanderen, v. in de rest van Vlaanderen; m./v. in SN
    kast: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
    kader: m. in Vlaanderen; o. in Nederland (zie Van Dale)
    kapsalon: o. in Vlaanderen; m. in Nederland
    kat: v. in Vlaanderen (kater en kattin zijn respectievelijk m. en v.); m. in Nederland
    kleur: o. in Vlaanderen; m./v. in SN
    koffer: o. in de provincie Antwerpen; elders m.
    kroost: m. in Vlaanderen; o. in Nederland; m./v./o. in SN
    koord: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    lek: m. in de provincie Antwerpen; elders o.
    level: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    marsepein: m. in Vlaanderen; m./o. in Nederland
    matras: v./m. in Vlaanderen; o. in Nederland (“In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.”(taaladvies.net))
    menu: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    moment: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    muziek: m. in Vlaanderen; v. in Nederland
    nest: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    nummer: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    omslag: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    oog/oor: o. in Vlaanderen en Nederland; v. in VL voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar)
    ogenblik: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    order: o. in Vlaanderen (raar: m.); m./v./o. in SN
    orkaan: o. in Antwerpen; v. in de Antwerpse Kempen; m. in SN (zie reacties)
    overschot: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    percent: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    plafond: m. in Vlaanderen; o. in Nederland (zie ook plafon, blafon)
    plein: v./o. in Antwerpen; o. in SN
    proza: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    punt (leesteken): o. in Vlaanderen; m./v. in Nederland
    raam: m./v./o. in Vlaanderen; o. in Nederland
    reden: v. in Vlaanderen; m. in Nederland
    riool: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    rit: v. in Vlaanderen, m. in SN
    schilderij: v. in Antwerpen, o. in de Kempen; o. in Nederland
    salon: o. in Vlaanderen, m. in Nederland (bv. ook kapsalon)
    t-shirt: m. in Vlaanderen, ook v. in de Kempen; o. in Nederland
    tarmac: m. in Vlaanderen; o. in Nederland (zie ook Vlaamse uitspraak)
    techniek: m. in Vlaanderen; v. in Nederland
    tennis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    terras: v./m. in W.-/O.-Vlaanderen; o. in SN
    thuis: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    trottoir: m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    venster: v. in Vlaanderen; o. in Nederland
    vest: v. in Vlaanderen (alle betekenissen); o. in Nederland (kledingstuk), m./v. in Nederland (stadsgracht)
    villa: v. in Vlaanderen; m./v. in SN
    voetbal (en andere balsporten): m. in Vlaanderen; o. in Nederland
    zand: m. in Limburg; o. in SN

    zie ook:
    - de, ’t, over de versus ’t
    - grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
    - straat, t straat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 01:38
    148 reactie(s)

    #25668

    meendet
    (tussenwerpsel)

    meent ge dat? zijt ge/is dat nu (voor) serieus?

    eigenlijk niet meer dan ‘meende’, zijnde ‘meend’ (meent) en het enclitisch voornaamwoord ‘-e’ (ge), en ‘’t’, maar wordt volop als tussenwerpsel gebruikt

    SN/NL: meen je dat nou (echt)? meent u dat nou (echt)?

    zie ook kendet

    Luizen? Weeral? Meendet? Dikke oogrol. (maisonslash.be)

    Meendet! Eet gij zoveel ’s ochtends? Amai! (forum.bodybuilding.nl)

    Alee jong, meendet? Glaucoom, nooit van gehoord? (zimbob.be)

    Meendet? Het spel is nog ni uit en we weten al dat er DLC characters zijn? (insidegamers.nl)

    Leko meendet? De beste man bij Club haal je er af en zet dan een verdediger op z’n plaats. Wil jij niet winnen misschien??? (twitter.com)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 01:32
    7 reactie(s)

    #25669

    kendet
    (tussenw.)

    SN/NL: snap je, weet je wel, …

    eigenlijk niet meer dan ‘kende’, zijnde ‘kend’ (kent) en het enclitisch voornaamwoord ‘-e’ (ge), en ‘’t’, maar wordt volop als tussenwerpsel gebruikt

    zie ook meendet

    keb daarnet ff men eerste mix opgenomen, alleja.. kendet, gewoon omda keer te doen enzo (9lives.be)

    Ik ben van het type dat alles zou kopen wat aan de voorbeeldboom hangt in de winkel, kendet? (maisonslash.be)

    Kendet die wet is voornl om misbruik enzo tegen te gaan, ni zozeer om verliefde koppeltjes int cachot te draaien (weljongniethetero.be)

    Fak ja gast, tword tijd dak hier thuis wegben ze! maja kendet als alles voor u betaalt word… (autoforum.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 01:31
    0 reactie(s)

    #25670

    hypo
    (de ~ (m.), -'s)

    oudere benaming voor ingebeelde ziekte
    afkorting van hypochondrie

    niet te verwarren met hypo(glycemie)

    zie ook verzamellemma geneeskunde; Vlaamse geslachten

    Nu voel ik percies weer iet aan mijne knoesel … ik zal toch den hypo niet krijgen zeker?

    “Toen hij op de hofstede kwam, bevond hij wat hij had voorzien, namelijk, dat de pachter, die aan den Hypo of miltzucht leed, zich had ingebeeld, dat de dood hem bedreigde, alhoewel er werkelijk niets in zijnen toestand was veranderd.” Volledige werken 23. De jonge dokter, Hendrik Conscience (1912)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 01:10
    1 reactie(s)

    #25671

    hypo
    (de ~ (m.), -'s)

    oudere benaming voor ingebeelde ziekte
    afkorting van hypochondrie

    niet te verwarren met hypo(glycemie)

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Nu voel ik percies weer iet aan mijne knoesel … ik zal toch den hypo niet krijgen zeker?

    “Toen hij op de hofstede kwam, bevond hij wat hij had voorzien, namelijk, dat de pachter, die aan den Hypo of miltzucht leed, zich had ingebeeld, dat de dood hem bedreigde, alhoewel er werkelijk niets in zijnen toestand was veranderd.” Volledige werken 23. De jonge dokter, Hendrik Conscience (1912)

    Regio Antwerpen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 01:06
    1 reactie(s)

    #25672

    geneeskunde
    (verzamellemma)

    Ook de Vlaming heeft al eens last van kwaaltjes allerhande, maar zowel voor de aandoeningen als voor de remedies verschilt zijn taalgebruik van het Nederlands. Overigens put de Vlaming, in tegenstelling tot de Nederlander, zijn scheldarsenaal helemaal niet uit ziektes. In dit lemma bewaren we een overzicht van allerlei Vlaamse terminologie gelieerd aan de gezondheidszorg.

    aandoeningen:
    appelsienhuid
    appelsienvel
    appendicite
    attak
    bommaziekte
    buikstorm
    brand
    bronchite
    cellulite
    crise
    deshydratatie
    deurvlogentheid
    dikoor
    draaien
    draaiing
    flebit
    fleuris
    geel
    geestesgestoord
    geraaktheid
    griepig
    kerkhofblommen
    kiekeborst
    kiekhoest
    klem
    klierkoorts
    knikkebolziekte
    nevenverschijnsel
    notarisziekte
    pellekes
    plekken
    ’t pootje
    rattenziekte
    rodehond
    sciatique
    sinusite
    slaptitude
    slepende ziekte
    vallende ziekte
    valling
    vuil ziekte
    wateroog

    onechte aandoeningen:
    hypo
    jupilitis
    manzjenieziekte
    Sinte-Medunkt
    vanbrustum

    het menselijk lichaam:
    billen
    kaaken
    karuur
    kas
    kop
    poep
    vel
    wervelzuil
    wijsheidstanden

    gezondheidsverlening:
    arbeidsgeneesheer
    baxter
    cocoonvaccinatie
    collocatie
    dokteres
    dokter van wacht
    dokteur
    doktoor
    gasthuis
    Geel
    Geneeskunde voor het Volk
    geneesmiddel, wit ~
    generisch geneesmiddel
    Het Vlaamse Kruis
    honderd
    hospitaal
    hospitalisatie
    huisapotheker
    huisartsenwachtpost
    intensieve
    intensieve zorgen
    internering
    kinderbed
    kine
    kinesist
    kinesitherapeut
    kinesietherapie
    kliniek
    materniteit
    medicijnen
    militair geneesheer
    moederhuis
    mug
    O.K.
    operatiekwartier
    palliatieve
    pikuur
    plaaster
    plaasterspecialist(e)
    plakker
    plomberen
    recupereren
    senologie
    spoed
    spoedarts
    suppo
    tandplaaster
    tantist
    urgentiearts
    valse tanden
    vals gebit
    vloed
    wasdom
    windel
    witte schort
    witte sector
    zorgen
    zorgkundige
    zothuis

    documenten:
    dixitattest
    doktersbriefje
    gmd
    klevertje
    maagdelijkheidsattest
    sis-kaart
    ziekenbrief

    uitdrukkingen:
    beterhand, aan de ~ zijn
    in het kinderbed blijven
    klot, van zijne ~ vallen
    laste, ten ~ van de patiënt
    losbreken
    mensen, het zit onder de ~
    vallen, van zijnzelve ~
    sus, van zijne ~ draaien
    ziek vallen
    ziek vieren

    varia:
    arbeidsonbekwaam
    Bednet
    berechten
    b-fast
    center
    compensatiekas
    corona (voorvoegsel samenstellingen)
    coronacoalitie
    coronacommissaris
    coronanummer
    coronaregering
    coronavluchteling
    coronavrijwilliger
    disponibiliteit
    gezondheidsfactuur
    griepcommissaris
    hospitalisatieverzekering
    kiwimodel
    maandstonden
    medische bijpremie
    mutualiteit
    noodnummer
    orde van artsen
    orde van geneesheren
    pyjamadag
    regels
    Riziv
    sanitair
    systeem
    voos
    werkonbekwaam
    witte frak
    ziekenbond
    ziekenkas

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 00:21
    5 reactie(s)

    #25673

    zorgkundige
    (zn. m.; ~n)

    “Zorgkundige is in Vlaanderen een functie in de zorg.(…)Zorgkundigen zijn te vinden in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen of bij thuisverpleegkundigen, waar zij onder toezicht van een verpleegkundige toevertrouwde verpleegkundige handelingen opnemen.” (wikipdia)

    google2020: .NL (90 veelal mbt .BE)

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Een zorgkundige is specifiek opgeleid om 18 verpleegkundig ondersteunende taken uit te voeren. (zorg-en-gezondheid.be)

    Driekwart van de zorgkundigen zegt ook nog geen steun van verpleegkundigen of ander zorgpersoneel uit de ziekenhuizen te hebben gekregen. (hln.be)

    “De zorgkundigen doen schitterend werk, maar ze hebben niet de juiste routines om die beschermingsmaterialen te gebruiken.” (radio2.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 17 Apr 2020 00:20
    1 reactie(s)

    #25674

    zorgkundige
    (zn. m.; ~n)

    “Zorgkundige is in Vlaanderen een functie in de zorg.(…)Zorgkundigen zijn te vinden in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen of bij thuisverpleegkundigen, waar zij onder toezicht van een verpleegkundige toevertrouwde verpleegkundige handelingen opnemen.” (wikipdia)

    google2020: .NL (90 veelal mbt .BE)

    Een zorgkundige is specifiek opgeleid om 18 verpleegkundig ondersteunende taken uit te voeren. (zorg-en-gezondheid.be)

    Driekwart van de zorgkundigen zegt ook nog geen steun van verpleegkundigen of ander zorgpersoneel uit de ziekenhuizen te hebben gekregen. (hln.be)

    “De zorgkundigen doen schitterend werk, maar ze hebben niet de juiste routines om die beschermingsmaterialen te gebruiken.” (radio2.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2020 21:25
    1 reactie(s)

    #25675

    zorgkundige
    (zn. m.; ~n)

    “Zorgkundige is in Vlaanderen een functie in de zorg.(…)Zorgkundigen zijn te vinden in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen of bij thuisverpleegkundigen, waar zij onder toezicht van een verpleegkundige toevertrouwde verpleegkundige handelingen opnemen.” (wikipdia)

    Een zorgkundige is specifiek opgeleid om 18 verpleegkundig ondersteunende taken uit te voeren. (zorg-en-gezondheid.be)

    Driekwart van de zorgkundigen zegt ook nog geen steun van verpleegkundigen of ander zorgpersoneel uit de ziekenhuizen te hebben gekregen. (hln.be)

    “De zorgkundigen doen schitterend werk, maar ze hebben niet de juiste routines om die beschermingsmaterialen te gebruiken.” (radio2.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 16 Apr 2020 21:20
    1 reactie(s)

    #25676

    patotter
    (de ~ (m.), ~s)

    liefkozend: klein kind

    zie ook petotter

    zie ook verzamellemma mensen

    Haar patotters waren huppelend en lachend aan het spelen in den tuin.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 16 Apr 2020 19:37
    1 reactie(s)

    #25677

    pagadder
    (zn. m.; ~s)

    Van Dale 2015 online: iemand die zelf in Antwerpen geboren is, maar van wie niet beide ouders er geboren zijn

    Van Dale 2017 online: BE

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Een pagadder is … een Antwerpenaar geboren van ouders niet of niet beiden uit die stad afkomstig. De volbloed Antwerpenaar … heet daarentegen: Sinjoor, Schuermans (1865-1870).

    Volgens de traditie is een Sinjoor iemand van wie de beide ouders geboren en getogen Antwerpenaren waren. Een pagadder is iemand die in Antwerpen geboren is maar van wie één of beide ouders van buiten de stad kwam(en). (wdebelder.wordpress.com)

    Maar laat die pagadders en Sinjoren nu net behoorlijk kritisch zijn en zich sinds enkele jaren beter en beter informeren. (ademloos.be)

    > andere betekenis van pagadder

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 16 Apr 2020 19:34
    2 reactie(s)

    #25678

    pagadder
    (zn. m.; ~s)

    lid van de jongste afdeling van de Chiro

    Van Dale 2017 online: BE

    De allerjongste leden zijn de ribbels (6-8 jaar). Ze worden ook weleens pinkels, sloebers, petoeten of pagadders genoemd. (chiro.be)

    Heeeeey lieve Pagaddertjes! Het is alweer de laatste maand van 2016, namelijk december! (chiroessencentrum.be)

    > andere betekenis van pagadder

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Apr 2020 19:33
    0 reactie(s)

    #25679

    pagadder
    (zn. m.; ~s)

    Van Dale 2015 online: iemand die zelf in Antwerpen geboren is, maar van wie niet beide ouders er geboren zijn

    Van Dale 2017 online: BE

    WNT: Een pagadder is … een Antwerpenaar geboren van ouders niet of niet beiden uit die stad afkomstig. De volbloed Antwerpenaar … heet daarentegen: Sinjoor, Schuermans (1865-1870).

    Volgens de traditie is een Sinjoor iemand van wie de beide ouders geboren en getogen Antwerpenaren waren. Een pagadder is iemand die in Antwerpen geboren is maar van wie één of beide ouders van buiten de stad kwam(en). (wdebelder.wordpress.com)

    Maar laat die pagadders en Sinjoren nu net behoorlijk kritisch zijn en zich sinds enkele jaren beter en beter informeren. (ademloos.be)

    > andere betekenis van pagadder

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 16 Apr 2020 19:32
    2 reactie(s)

    #25680

    pagadder
    (de ~ (m.), ~s)

    kleine jongen of meisje, meestal vertederend bedoeld!
    pagadders: kleine kinderen, rekels

    Van Dale 2017 online: BE

    uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren

    < Het woord “pagadder” is afgeleid van het Spaanse woord “pagador”, van het werkwoord pagar = betalen. Pagadores waren de betaalmeesters van de soldij voor de Spanjaarden die in Antwerpen gelegerd waren en die te klein van stuk waren om deel te nemen aan de gevechten. Vandaar de latere bijnaam voor kleine kinderen die nu nog gebruikt wordt: “pagadders”. (Wikipedia)

    andere verklaring: "Het woord pagadder werd door de Spaanse bezetter quasi-minachtend gebruikt voor de Antwerpenaars die buiten de stadswallen, de “Spaanse vesten”, woonden: ze waren zogezegd voor niets anders goed dan om te betalen, om af te dragen aan de Staat of het bewind – binnen de vesten woonden de poorters, de Seigneurs, de Sinjoren." (http://www.geschiedenisvanantwerpen.be/forum)

    zie ook pagaddertoren, patotter, petotter, patatter

    zie ook verzamellemma mensen

    De juf vertelt een sprookje aan haar pagadders.

    Die pagadders hebben wel een heel voetbalveld om te ravotten ! (seniorennet.be)

    Wat heeft de speelpleinwerking allemaal in petto voor die pagadders van Roeselare? (Facebook.com/roeselare)

    De eerste week na de kerstvakantie. 6 nieuwe kleuters. Het was even aanpassen voor die pagadders, maar elke dag ging het beter en beter. (stedelijkonderwijs.be)

    Niet dat ik zo direct één van die pagadders een kachel, een pispot of een ander onderdeel van ‘het gemak’ naar school zie zeulen. (davidsfondsdenderleeuw.be)

    > andere betekenis van pagadder

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 16 Apr 2020 19:32
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.