Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
postbestelling
zie ook bedeling, bedelen, huis aan huis bedeling
Van Dale 1995 in België
Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen
Typisch Vlaams: Geen Algmeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
NL-SN: postbestelling
Voor de postbedeling moeten de facteurs tegenwoordig volgens het Georoutesysteem werken. Een soort GPS voor de post?
bedeling van reclamedrukwerk
Desalniettemin is de kostprijs per nummer bijna 750 Euro, voor de 4200 exemplaren die de Oud-Heverleeërs via de reclamebedeling in hun bus krijgen. (achterdoechelen.be)
Reclamebedeling ontloopt zware taks – Het Nieuwsblad Mobile
Onderzoek van De Post sluit fouten reclamebedeling uit (standaard.be)
Naast reclamebedeling biedt het bedrijf ook diensten aan voor bedrukking van t-shirts, auto- belettering en webdesign (pzcwesthoek.be)
Huis – aan – huis reclamebedeling. Artikel 63. Het is verboden ongewenste reclame te bedelen. (zonhoven.be)
verstrekking, uitreiking, bestelling, distributie, …
uitspraak: bedeeling
zie bedelen
vgl.: postbedeling, maaltijdbedeling, huis aan huis bedeling; koffiebedeling, reclamebedeling
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2010, DS2015 bedelen: geen standaardtaal
bpost: De Post verbetert haar aanbod in de huis-aan-huis bedeling van ongeadresseerd drukwerk.
volkstuinruiselede.be: Bedeling van bloemaarde bij Walter Dewispelaere.
nieuwsbredene: Bedeling gratis fietshelmen.
antwerpen.be: Gratis bedeling van vuilzakken voor verkrijgers van een bestaansminimum of van een minimumpensioen.
erpe.mere.be: Bedeling van waardebonnen voor sterilisatie/castratie huiskatten.
kristalsuiker, ook kristalisésuiker, cristalisé, griessuiker
NL: tafelsuiker
Het product suiker wordt gemaakt van suikerbieten, suikerriet of suikerpalm d.m.v. een raffinageproces. Bij dat proces wordt de suiker uit de plant opgelost in heet water en d.m.v. herkristallisatie en filtratie gezuiverd. (Wikipedia)
uitspraak: kristalizee
Ruwe kristalisé.
Bij de kriekenspijs doe ik altijd een paar scheppen fijne kristalisee en wat sap van een citroen.
Recept Wortegemsen citroenjenever:
1 liter graangenever 28°, 8 soeplepels kristalisé suiker of 21 klontjes suiker, citroensap van 3 citroenen, 1 nacht in de ijskast plaatsen. Koud serveren.
kristalsuiker, ook cristalisé, griessuiker
NL: tafelsuiker
Het product suiker wordt gemaakt van suikerbieten, suikerriet of suikerpalm d.m.v. een raffinageproces. Bij dat proces wordt de suiker uit de plant opgelost in heet water en d.m.v. herkristallisatie en filtratie gezuiverd. (Wikipedia)
uitspraak: kristalizee
Elke morgend drink ik een zjatke kaffie mee pap en een kaffelepeltje kristalisésuiker.
standaardtaal in België
kadootje dat bij de geboorte wordt gegeven aan de bezoekers van het nieuwe kindje
In Vlaanderen is het helemaal niet gebruikelijk om “beschuit met muisjes” te geven, zoals dat in Nederland wel is ingeburgerd. De Vlaamse ouders van de nieuwe baby zorgen voor een kleine traktatie, in de vorm van een aantal suikerbonen die op een originele manier worden verpakt.
zie ook kinnekeskak, suikerboon, kakkeboon, kakkebeulleke, suikerklitsen, kakmentjes, dragee
.jpg)
Katrien heeft zelf allemaal zakskes gebreid voor de doopsuiker van haar nieuwe baby.
een uitzondering maken
Volgens het Burgerlijk Wetboek vindt een huwelijk in principe plaats in het gemeente- of stadhuis. Maar de gemeenteraad kan een afwijking voorzien en andere trouwlocaties aanduiden. (Gemeente Scherpenheuvel)
Daarom is in de AVG op dit recht een afwijking voorzien voor de verwerking “met het oog op archivering in het algemeen belang”. (arch.be)
(Kleine) gebouwen bij (meestal achter) een huis, zoals schuur, duivenkot, wasruimte, buitentoilet …
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale online 2017: BE;
ongunstig; voornamelijk meervoud
1. verzameling onaanzienlijke huisjes
2. de bijgebouwtjes naast een huis of hoeve
zie ook schrijf- en uitspraakvariant koterie
zie ook Vlaamse koterij
We wonen in een oud boerderijtje met veel koterij achter de woning.
“U weze dus gewaarschuwd, Nederlandse lezers: de zetel van mijn grootmoeder zal nooit een fauteuil worden, en de koterij van mijn grootvader nooit een aanbouw.” (Ann De Craemer DM 30/05/14)
De wereldberoemde Nederlandse architect Rem Koolhaas werkt aan een boek over België. Nee, niet over de Belgische koterijen en fermettes. Over de kunst van het compromis, want daar zijn Belgische politici jarenlang meesters in geweest, vindt Koolhaas. (deredactie.be)
“Breek de koterij onverwijld af”: nieuw toeristisch onthaalgebouw aan het Steen in Antwerpen oogst bergen kritiek (vrt.be)
> andere betekenis van koterij
hoge zwarte hoed, Chapeau Claque
zie ook stoofbuis
< verkorting van hondekot
Van Dale 2014 online: gewestelijk, schertsend
De schamateur toverde een wit konijn uit zijn kot.
Een kot wordt nog gedragen bij speciale plechtigheden zoals o.a. huwelijken en begrafenissen.
> andere betekenissen van kot
1. bordeel, ook hoerekot, cabardouche (kabberdoeske)
2. groot huis (sarcastisch bedoeld)
zie ook verzamellemma koterij
1. Op de Kortrijkse Steenweg staan veel hoerekoten
2. “Amai, zo e(en) kot jong!” In verwondering gezegd over een sjieke villa.
> andere betekenissen van kot
pashok(je)
dikwijls: paskotje, paskotteke
vgl. kotje
.jpg)
sofinesse.be: Sofie laadt een hele resem broeken op, stopt het lief in een paskot en geeft aan. Dit alles moet snel gaan, want het lief houdt niet van shoppen.
blogspot.be: Na de ramp die het shopping in Brugge was, denk zes paskotten in anderhalf uur tijd, een race tegen de klok en voeg daar nog bij dat de horror.
hln.be: Wanneer echtgenoten vinden dat hun vrouw te veel tijd besteedt in het paskotje, kunnen ze voortaan met een glaasje in de hand de krant lezen.
(verouderd) fotograaf
Bij den aftrekker langs gaan om foto’s te laten trekken.
> andere betekenis van aftrekker
flesopener, kurkentrekker, stoppentrekker
Geeft den aftrekker eens, of ik krijg dat fleske bier niet open.
> andere betekenis van aftrekker
gerief om mee op te nemen opnemen
AN: trekker of vloertrekker
vrttaal.net: standaardtaal in België
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
zie ook aftrekken
Om de vloer te kuisen heb ik een opnemer, een emmer water, allesreiniger en een aftrekker nodig.
Volgens vakbondsman Hans Lemmens (ACOD) is hij enkele dagen terug nog een medegedetineerde te lijf gegaan met een aftrekker.(standaard.be)
> andere betekenis van aftrekker
gelijkspel (ook fig.)
ook nulmatch
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
zie ook match
Somers – Vandecaveye: match-nul – Gazet van Antwerpen
Nadien werd door Gaia nog grondig op het uitgetikte (twist)gesprek ingegrepen. Het resultaat in de P-magazine van 2 augustus 2005 benaderde een match nul.(jandesmet.net)
racket (tennisracket, badmintonracket, …)
raket is niet zomaar een uitspraakvariant van racket (andere klemtoon. andere spelling) maar heeft ook een ander meervoud. Het moet Daniel Mortier geweest zijn die in Vlaanderen de racket geïntroduceerd heeft.
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
zie ook tennisraket, badmintonraket, pingpongraket, tafeltennisraket
Bjorn Borg speelde nog tennis met houten raketten.
omdat, aangezien
DS2015 geen standaardtaal
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7
Vermits de schoolvakantie is begonnen is de spits heel wat minder druk.
N-VA-voorzitter Bart De Wever vindt het ontslag van Yves Leterme logisch, vermits de Franstaligen op alles neen zeggen. (standaard.be)
Vermits de commissie op 17 oktober het licht op groen zette voor het overbruggingskrediet, moet het ten laatste op 17 februari zijn terugbetaald (standaard.be)
werkloosheidsuitkering;
ook lokaal waar men moest stempelen: doplokaal
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Werkloosheidsuitkeering; ook: instantie die de uitkeeringen aan werkloozen verzorgt; lokaal waar men zijn arbeids- of stempelkaart kan laten afteekenen of afstempelen; abstr. ook: het laten afteekenen of stempelen van zijn arbeids- of stempelkaart.
- ’k Heb hem tegengekomen aan den dop (= het lokaal waar gedopt wordt), Biekorf (1933).
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1
herkomst zie doppen
zie ook: dop, aan den ~ zijn, dopper, dopgeld, dopkaart, beroepsdopper
Ik vind helemaal geen werk, ik zit al een jaar aan den dop.
> andere betekenis van dop
tandarts
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands
< Frans dentiste
zie ook: tandist; verzamellemma geneeskunde
Klik op de afbeelding
Ik moet dringend naar den tantist want ik kan niet slapen van de tandpijn.
“Naar den tantist.
Het moest er toch wel ene keer van gaan komen. Ik liep onderhand al 37 jaar met hetzelfde vals gebit.” (uit een blog 1 juli 2017)
1) indrukwekkend, cool, geweldig, prachtig, gaaf, fel, driftig, heftig
2) hard, zeer, erg
3) straf, pikant, hevig
Van Dale 2005: nijg
(1926-1950) samengetrokken uit nijdig
I. bijv. naamw.; -er; -st
Belgisch-Nederlands, jeugdtaal: geweldig, prachtig, gaaf
een nijge site
II. bijw. van graad: gewestelijk
1. hard: nijg werken
2. zeer: nijg slim
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands. Nijg’ is te nieuw en te hip om al in de krant te staan, maar in Vlaamse jeugdtaal is het woord populair. Afhankelijk van de context kan het onder meer betekenen: moedig, geweldig, heel, erg, hip, cool, straf, sterk. Het kan nog versterkt worden met kei-. Dan wordt het ‘keinijg’.
1) Die film is keinijg.
“Et zal te nacht nijg vriezen.” (Corn.-Vervl. 1899)
2) Het heeft deze nacht neig geregend.
“Loopt zoo nijg nie.” (Corn.-Vervl. 1899)
3) Die ribbekessaus van bij de chinees was wel vree nijg. Ik moet nog altijd flammazine aan mijn tong smeren.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
