Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
reageerbuisbaby, baby die als bevrucht embryo wordt ingebracht d.m.v. in-vitrofertilisatie
vgl. ook proefbuisbevruchting
zie proefbuis
In 1978 werd Louise Brown als eerste proefbuisbaby geboren.
in-vitrofertilisatie (ivf), techniek van kunstmatige bevruchting buiten de baarmoeder
NL: reageerbuisbevruchting
zie proefbuis
vgl. ook proefbuisbaby
Bij in-vitrofertilisatie of proefbuisbevruchting (letterlijk in-glasbevruchting) gebeurt de bevruchting niet in de eileider, maar in een schaaltje in het laboratorium. (uza.be)
Vooral de ontwikkeling van de in-vitrofertilisatie (ivf of proefbuisbevruchting) maakte de nood aan een aparte afdeling duidelijk. (uzgent.be)
Ik schat dat misschien 10 tot 15 procent van de proefbuisbevruchtingen te wijten kan zijn aan overconsumptie’, aldus de Gentse fertiliteitsspecialiste Petra De Sutter aan de krant. (standaard.be)in-vitrofertilisatie (ivf), techniek van kunstmatige bevruchting buiten de baarmoeder
NL: reageerbuisbevruchting
vgl. ook proefbuisbaby
Bij in-vitrofertilisatie of proefbuisbevruchting (letterlijk in-glasbevruchting) gebeurt de bevruchting niet in de eileider, maar in een schaaltje in het laboratorium. (uza.be)
Vooral de ontwikkeling van de in-vitrofertilisatie (ivf of proefbuisbevruchting) maakte de nood aan een aparte afdeling duidelijk. (uzgent.be)
Ik schat dat misschien 10 tot 15 procent van de proefbuisbevruchtingen te wijten kan zijn aan overconsumptie’, aldus de Gentse fertiliteitsspecialiste Petra De Sutter aan de krant. (standaard.be)reageerbuisbaby, baby die als bevrucht embryo wordt ingebracht d.m.v. in-vitrofertilisatie
vgl. ook proefbuisbevruchting
In 1978 werd Louise Brown als eerste proefbuisbaby geboren.
gerechtelijke strijd, het procederen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6
vgl. procedurepleiter
Stad Aarschot betaalt meer dan anderhalf miljoen aan voetwegenactivisten om procedureslag te eindigen. (rob.tv)
Na jarenlange procedureslag dan toch geen vergunning voor verloederd kasteel: “Plan is niet op maat van onze wijk”. (Nieuwsblad)
advocaat die geen kans onbenut laat op procedurefouten in het voordeel van zijn client aan te wenden
Van Dale 2017 online: BE
vgl. ook procedureslag
Hans Rieder, de procedurepleiter die al talrijke rechters liet wraken, is donderdagmiddag zelf op zijn beurt gewraakt. (nieuwsblad.be)
Hij staat bekend als een procedurepleiter: iemand die in het belang van zijn cliënten procedurefouten inroept en geen mogelijkheid tot nietigverklaring onbenut laat. (demorgen.be)
te lage prijs, weggeefprijs
Van Dale 2020 online: BE
NL-SN: dumpprijs
ook: dumpingsprijs: zie voorbeelden
“Dat bedrijf verkoopt kilo’s vlees tegen dumpingprijzen, zo zijn er pakketten van 150 euro voor 150 kilo voedsel.” (focus-wtv.be 14 nov. 2018)
“Pop-ups worden vaak gesubsidieerd, ze genieten andere (lees: minder) regels en kunnen daardoor tegen dumpingprijzen werken.” (retaildetail.be 24 dec. 2018)
“Er zullen twee soorten taxi’s komen”, zei hij in de Gentse gemeenteraad. “Standplaatstaxi’s die aan vaste tarieven werken, en straattaxi’s voor wie die niet gelden en die dumpingprijzen zullen hanteren." (Het Nieuwsblad-26 feb. 2019)
Tal van losse bh’s aan dumpingsprijs van €10. (facebook)
Je kon ruiken aan zijn theewater dat het aandeel ooit van de beurs ging tegen dumpingsprijs. (lex.be)Stanley verkocht het spul aan dumpingsprijzen en deelde zijn gerief ook regelmatig gratis uit. (blogspot.com)
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beeten
binnenrode
cresson
eierplant
erpel
fraize, jerbees
kriek
stekelbes
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
patatten
peche
pee
pijpajuin
pompelmoes
porei
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel
okkernoten
vuistnoot
kruidnoot, muskaatnoot
kalissenhout
Onderdelen:
appelkits
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, fruitpap, fruitsap, fruitsla, gelei, groentepap, patates frites, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp
Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vette
Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller
Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel
Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten
Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel
zie ook Vlaamse volgorden
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beeten
binnenrode
cresson
eierplant
erpel
fraize, jebbees, jeirbees, jerbees
kriek
kruisbes, knoesel, knoezel, stekelbes
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
patatten
peche, pes, piës, priësel, pieatsj
pee, peeke, peekes
pijpajuin
pompelmoes
porei
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel
okkernoten
vuistnoot
kruidnoot, kruinoot, muskaatnoot
kalissenhout
Onderdelen:
appelkits
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, fruitpap, fruitsap, fruitsla, gelei, groentepap, patates frites, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp
Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vette
Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller
Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel
Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten
Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel
zie ook Vlaamse volgorden
zoethout
Zie ook: kalichehout, kalisjenhout, klishout
< Fr.: réglisse
zie ook verzamellemma groenten en fruit
Ik drink graag een kopje kalissenhoutthee en als kind vond ik het plezant om op een takje kalissenhout te knabbelen.
(Bèèrs dialect): ‘z(eu)n klissiehawt was hi(eu)lemaal afgezabberd (afzabberen)’
(zijn stokje kalissenhout was helemaal afgeknabbeld.(1001,14 dec 2012)
Slapen gaan
Komt vermoedelijk van knorren, snurken dus.
De o wordt uitgesproken als een doffe e.
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje)
‘t Is werral laat en morrege werral vreug dag, ik stop er mee en ik gon e knuireke doen.
(’t Is alweer laat geworden en morgen vroeg dag, ik hou ermee op en ik ga slapen.)
1) sluisdeur
2) deuren die toegang geven tot een sas (= deel van de hal in een appartementsgebouw dat niet publiekelijk toegankelijk is)
1) Van Dale 2016 online: BE
“In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “sasdeur” herkend door:
16 % van de Nederlanders;
86 % van de Vlamingen. (nl.wiktionary.org)
1) Het gevolg is dat voetgangers en fietsers het kanaal niet langer kunnen oversteken via de sasdeuren. (vlaamsparlement.be)
2) Nu draait meneer elke avond als hij weggaat de twee sasdeuren in de gang op slot, met veel lawaai tot gevolg (ik ben dan ongeveer in het midden van mijn nachtrust en word hier elke nacht wakker van). (juridischforum.be)
2) Ik woon in een appartementsgebouw van 15 woningen.Er is een buitendeur die steeds kan geopend worden(met deurpomp).Vervolgens een sasdeur die toegang heeft tot de appartementen,maar daar is geen deurpomp aan,zodat de de deur die eigenhandig moet gesloten worden,soms blijft open staan,mag dit,of MOET op de sasdeur een deurpomp gemonteerd worden,zodat die steeds gesloten blijft na doorgang naar de appartementen.Wat is de wet in dit geval? (forum)
enige
vgl. enigte
taaladvies:
Enig of enige is de aan te bevelen vorm als we de betekenis ‘uniek, waarvan er geen tweede is’ willen uitdrukken. De vorm enigst(e) is in die betekenis geen standaardtaal.
•Wachten was het enige wat we konden doen.
•Elisa is de enige die niet mee kon gaan.
Enigst(e) is wel correct als overtreffende trap van het bijvoeglijk naamwoord enig, dat ‘fijn’, ‘heel leuk’, ‘heel mooi’ betekent. Het bijvoeglijk naamwoord enig komt vooral in Nederland in die betekenis voor.
•Romeo vindt Julia het enigste meisje van zijn klas. (= het leukste meisje)
Hij brengt met zijn enigste vriend Earl het grootste deel van zijn tijd door met het maken van parodieën op klassieke films. (tvvisie.be)
Wss is dit niet je enigste vriendin en heb je nog andere mensen die er voor jou zullen zijn. (forum.awel.be)
Onze enigste bondgenoot is het gezond verstand (golfbrekers.be)
Maar toch maakt hij soms eens een serieuze misser (leverde Gent hun enigste kans op). (esseveeformum.be)
enige
taaladvies:
Enig of enige is de aan te bevelen vorm als we de betekenis ‘uniek, waarvan er geen tweede is’ willen uitdrukken. De vorm enigst(e) is in die betekenis geen standaardtaal.
•Wachten was het enige wat we konden doen.
•Elisa is de enige die niet mee kon gaan.
Enigst(e) is wel correct als overtreffende trap van het bijvoeglijk naamwoord enig, dat ‘fijn’, ‘heel leuk’, ‘heel mooi’ betekent. Het bijvoeglijk naamwoord enig komt vooral in Nederland in die betekenis voor.
•Romeo vindt Julia het enigste meisje van zijn klas. (= het leukste meisje)
Hij brengt met zijn enigste vriend Earl het grootste deel van zijn tijd door met het maken van parodieën op klassieke films. (tvvisie.be)
Wss is dit niet je enigste vriendin en heb je nog andere mensen die er voor jou zullen zijn. (forum.awel.be)
Onze enigste bondgenoot is het gezond verstand (golfbrekers.be)
Maar toch maakt hij soms eens een serieuze misser (leverde Gent hun enigste kans op). (esseveeformum.be)
een klein aantal, enige
uitspraak in Antwerpen: ienigte
uitspraak in de A. Kempen: énnegte
zie ook enigste
“Ik moet namelijk nog enigte reflectieverslagen uit mijn duim zuigen, een praktikum zien te stelen van iemand en nog zoveel andere domme schooltaakjes.” (uit een blog)
Woa dan ze speeldn, ip fêestn of kermessn, wierd under schild boovn de deure g’hangn, dikwils tegoare met enigte kann en kruukn, die verweezn no de dustige rederykers. (vls.wikipedia.org)
bedeling van voedsel voor hulpbehoevenden
opm: maaltijdbedeling zal minder gebruikt worden in de context van hulpverlening. Maaltijdbedeling zal dikwijls een betalende service zijn.
EVA-Centrum zoekt vrijwilligers voor voedselbedeling (gva.be)
Lokale besturen zijn ook vaak partner met de organisaties die voedselbedeling organiseren. (vvsg.be)
Het OCMW organiseert maandelijks een voedselbedeling voor personen, gezinnen die het financieel moeilijk hebben. (dilbeek.be)
Antwerpse voedselbedelingen evolueren tot ontmoetingsplekken (standaard.be)
Organisatie heeft plaats tekort voor voedselbedelingen “al verschillende privévertrekken opgeofferd” (atv.be)
verstrekking, uitreiking, bestelling, distributie, …
uitspraak: bedeeling
zie bedelen
vgl.: maaltijdbedeling, huis aan huis bedeling; koffiebedeling,postbedeling, reclamebedeling, voedselbedeling
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2010, DS2015 bedelen: geen standaardtaal
bpost: De Post verbetert haar aanbod in de huis-aan-huis bedeling van ongeadresseerd drukwerk.
volkstuinruiselede.be: Bedeling van bloemaarde bij Walter Dewispelaere.
nieuwsbredene: Bedeling gratis fietshelmen.
antwerpen.be: Gratis bedeling van vuilzakken voor verkrijgers van een bestaansminimum of van een minimumpensioen.
erpe.mere.be: Bedeling van waardebonnen voor sterilisatie/castratie huiskatten.
netjes aangekleed, feestelijk aangekleed
NL: op zijn paasbest, op zijn zondags
zie ook: eik, in de stijven ~ staan en fachet, in ~
De Academy verwacht van de genomineerden dat ze fysiek aanwezig zijn én opgekleed arriveren. (VRTNWS)
Shop vanuit je zetel een nieuwe outfit bij elkaar om niet steeds in jogging of pyjama, maar dus ook eens opgekleed thuis te zitten. (Nieuwsblad)
1) sluisdeur
2) deuren die toegang geven tot een sas (= deel van de hal in een appartementsgebouw dat niet publiekelijk toegankelijk is)
1) VD2016 online: BE
“In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd “sasdeur” herkend door:
16 % van de Nederlanders;
86 % van de Vlamingen. (nl.wiktionary.org)
1) Het gevolg is dat voetgangers en fietsers het kanaal niet langer kunnen oversteken via de sasdeuren. (vlaamsparlement.be)
2) Nu draait meneer elke avond als hij weggaat de twee sasdeuren in de gang op slot, met veel lawaai tot gevolg (ik ben dan ongeveer in het midden van mijn nachtrust en word hier elke nacht wakker van). (juridischforum.be)
2) Ik woon in een appartementsgebouw van 15 woningen.Er is een buitendeur die steeds kan geopend worden(met deurpomp).Vervolgens een sasdeur die toegang heeft tot de appartementen,maar daar is geen deurpomp aan,zodat de de deur die eigenhandig moet gesloten worden,soms blijft open staan,mag dit,of MOET op de sasdeur een deurpomp gemonteerd worden,zodat die steeds gesloten blijft na doorgang naar de appartementen.Wat is de wet in dit geval? (forum)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
