Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
geld
< sol=oude Franse munt < volkslatijn: soldus
een solleke: een muntstuk (nikkel) met een gat in met een waarde van 5 centiemen (20ste E.)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
znw. m. Ontleend aan verouderd frans sol.
Muntstuk of waarde van 10 centiemen. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
“Als ’t dan avond was en hij … de sollen en centen kon uittellen” Thiry, Mr. Vindevogel.
- Ga je mee winkelen?
- Nee, ik zit krap bij kas, m’n sollen zijn op.
Ik heb gene rotte sol op zak (sol, geen rotte ~ hebben). Ik ben platzak.
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
ajuin
appelkok
appelsien
banaanappel
beeten
binnenrode
cresson
eierplant
erpel
fraize, jerbees
kriek
look
maïs
mandarinne
muizenoorkes
patatten
peche
pee
pijpajuin
pompelmoes
porei
rijs
salaad
savooikool
schorsenelen
selder, knolselder, bleekselder
sluimererwt
sojascheut
stekelbes
suikerboon
tomat
witbuik
witloof, grondwitloof
zurkel
okkernoten
vuistnoot
kruidnoot, muskaatnoot
kalissenhout
Onderdelen:
appelkits
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, appelpoeper, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
ajuinpatatten, ajuinsaus, ajuinsoep, appelbol, appelsiensap, appelspijs, appeltrot, asperges à la Flamande, confituur, friet, fruitpap, fruitsap, fruitsla, gelei, groentepap, patates frites, patattenpuree, peekesstoemp, pompelmoessap, suikerboon, seldersoep, stoemp
Varia:
belgetarisch, bussel, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver, vette
Samenstellingen:
appelsienkist, appelsienpel, appelsienschel, erpelschelder, patattenjasser, patattenscheller
Vergelijkingen:
appelblauwzeegroen, peekesros, peeschijven, appelsienhuid, appelsienvel
Uitdrukkingen:
appel, amai mijnen ~, appel, de goeien ~, appel, een ~ uit de kast vallen, appelen en peren, appelen met citroenen vergelijken, appelen met peren vergelijken, pee, een ~ steken, peekes, van ~ gebaren, peer, de ~ in twee snijden, peer, de ~ zijn, peer, iemand een ~ geven, peer, iemand een ~ stoven, peer, iemand een ~ verkopen, peer van Pollentier, patatten
Bijnamen:
ajuin, ajuinen, ajuinenstad, ajuinenvreter, appel, asperge, erpel, patat, pee, peesteker, serreplant, wortel
zie ook Vlaamse volgorden
lap van leer of caoutchouc aan de onderzijde van het spatbord van een fiets of vrachtwagen;
spatlap
zie ook verzamellemma wegcode
Alle maten slijklappen zijn daar verkrijgbaar, ook voor mobilhomes en extra brede voor camions.
kip die op eieren broed.
naar het geluid dat de kip maakt "kloek, kloek…
iemand die voor (zwaar) geld speelt
Antwerps dialect ‘teurser’
In de café’s van Antwerps schipperskwartier, vroeger aankondiging ‘Hier wordt niet geteurst’
100 BFr(Antwerps dialect)
kan zowel in betekenis van briefje van 100Bfr, als geldwaarde van 100 Bfr
klokhuis van een appel
We hadden vlaaien gemaakt en de appelkitsen in de wei gegooid voor de ganzen, maar het waren de honden die met een groot deel ervan gingen lopen.
gone away=goanewèè
ik zocht naar het liedje
en’t schip is goneaway en ’t brengt pateekes mee…
ik zocht naar het liedje
en’t schip is goneaway en ’t brengt pateekes mee…
aardbei
ook frees, fringze, freizen trekken
uitspraakvariant: freis
< Frans: fraise
zie ook eirbees; verzamellemma groenten en fruit
Iedere nugtend doen ik fraizejam op me stuutn.
(Elke morgen doe ik aardbeienconfituur op mijn boterhammen.)
Fraizen met bruine suiker smaakt heerlijk.
appelsien, meer bepaald in Oostende gebruikt.
< Sine + appel. Sine is de oude schrijfwijze van Chine (China)
Ik lust niet graag een seenappel, heb liever een pompelmoes.
te lage prijs, weggeefprijs
Van Dale 2020 online: BE
NL-SN: dumpprijs
ook: dumpingsprijs: zie voorbeelden
“Dat bedrijf verkoopt kilo’s vlees tegen dumpingprijzen, zo zijn er pakketten van 150 euro voor 150 kilo voedsel.” (focus-wtv.be 14 nov. 2018)
“Pop-ups worden vaak gesubsidieerd, ze genieten andere (lees: minder) regels en kunnen daardoor tegen dumpingprijzen werken.” (retaildetail.be 24 dec. 2018)
“Er zullen twee soorten taxi’s komen”, zei hij in de Gentse gemeenteraad. “Standplaatstaxi’s die aan vaste tarieven werken, en straattaxi’s voor wie die niet gelden en die dumpingprijzen zullen hanteren." (Het Nieuwsblad-26 feb. 2019)
Tal van losse bh’s aan dumpingsprijs van €10. (facebook)
Je kon ruiken aan zijn theewater dat het aandeel ooit van de beurs ging tegen dumpingsprijs. (lex.be)
Stanley verkocht het spul aan dumpingsprijzen en deelde zijn gerief ook regelmatig gratis uit. (blogspot.com)
grootmoeder, oma
dim. bobonneke, bonneke
→ Fr. bobonne > dim. bonne-maman
Van Dale 2015: bobonne : BE, spreektaal
zie ook verzamellemma mensen
Mijn bobon is gisteren negentig geworden.
Bobonneke is naar het peekeshuis moeten verhuizen.
“Ons bobonne” heeft er nog gewoond en zij was superjaloers. (sporza.be)
enige
vgl. enigte
taaladvies:
Enig of enige is de aan te bevelen vorm als we de betekenis ‘uniek, waarvan er geen tweede is’ willen uitdrukken. De vorm enigst(e) is in die betekenis geen standaardtaal.
•Wachten was het enige wat we konden doen.
•Elisa is de enige die niet mee kon gaan.
Enigst(e) is wel correct als overtreffende trap van het bijvoeglijk naamwoord enig, dat ‘fijn’, ‘heel leuk’, ‘heel mooi’ betekent. Het bijvoeglijk naamwoord enig komt vooral in Nederland in die betekenis voor.
•Romeo vindt Julia het enigste meisje van zijn klas. (= het leukste meisje)
Hij brengt met zijn enigste vriend Earl het grootste deel van zijn tijd door met het maken van parodieën op klassieke films. (tvvisie.be)
Wss is dit niet je enigste vriendin en heb je nog andere mensen die er voor jou zullen zijn. (forum.awel.be)
Onze enigste bondgenoot is het gezond verstand (golfbrekers.be)
Maar toch maakt hij soms eens een serieuze misser (leverde Gent hun enigste kans op). (esseveeformum.be)
reageerbuis
DS2015 standaardtaal
vgl. ook proefbuisbaby, proefbuisbevruchting
We houden het proefbuisje boven de bunzenbrander om het stofje op te warmen.
reageerbuisbaby, baby die als bevrucht embryo wordt ingebracht d.m.v. in-vitrofertilisatie
vgl. ook proefbuisbevruchting
zie proefbuis
In 1978 werd Louise Brown als eerste proefbuisbaby geboren.
in-vitrofertilisatie (ivf), techniek van kunstmatige bevruchting buiten de baarmoeder
NL: reageerbuisbevruchting
zie proefbuis
vgl. ook proefbuisbaby
Bij in-vitrofertilisatie of proefbuisbevruchting (letterlijk in-glasbevruchting) gebeurt de bevruchting niet in de eileider, maar in een schaaltje in het laboratorium. (uza.be)
Vooral de ontwikkeling van de in-vitrofertilisatie (ivf of proefbuisbevruchting) maakte de nood aan een aparte afdeling duidelijk. (uzgent.be)
Ik schat dat misschien 10 tot 15 procent van de proefbuisbevruchtingen te wijten kan zijn aan overconsumptie’, aldus de Gentse fertiliteitsspecialiste Petra De Sutter aan de krant. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
