Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Een stuk gereedschap wat in het Algemeen Nederlands bekend staat als een slagmoer(aanzet)sleutel.
Geeft mij die bolleneur is, dan zalle kik die janten rap terug steken!
ik ga hiervoor meestal langs bij de garagist om dat met de bolleneur te doen (slagsleutel op luchtdruk dus) (vespaforum.be)
Bij mijnen Marzocchi was dat gewoon: bovenkant losschieten met bolleneur, olie uitgieten, onderkant losschieten met bolleneur, cartridge deruithalen, fourchepoten uitmekaar schuiven… (2fast4u.be)
Gaemmich dat knöäkske es wat doa ligk dan kin ich ‘t veurraad vaszètte.
Geef mij dat fietssleuteltje eens dat daar ligt dan kan ik het voorwiel vastzetten.
Knöäkskes zind knoemele.
Botjes zijn ondingen.
bepaalde vorm van bladvanger; de ‘poten’ van de spin steken in de regenpijp
“best gewoon bladvangers (spinnen) in de afloop steken en regelmatig vrijmaken” (bouwinfo.be 2008)
“Er zit een simpele bladvanger (spin) bovenaan in de afvoer. die loopt zonder verdere filtering naar de ondergrondse regenton van 800L.” (ecobouwers.be › forum 7 sep. 2014)
> andere betekenis van spin
bepaalde vorm van bladvanger; de ‘poten’ van de spin steken in de regenpijp
“best gewoon bladvangers (spinnen) in de afloop steken en regelmatig vrijmaken” (bouwinfo.be 2008)
“Er zit een simpele bladvanger (spin) bovenaan in de afvoer. die loopt zonder verdere filtering naar de ondergrondse regenton van 800L.” (ecobouwers.be › forum 7 sep. 2014)
bepaalde vorm van bladvanger; de ‘poten’ van de spin steken in de regenpijp
-
Een stuk gereedschap wat in het Algemeen Nederlands bekend staat als een slagmoer(aanzet)sleutel.
Geeft mij die bolleneur is, dan zalle kik die janten rap terug steken!
Een geschenk overhandigen
ook in Oost-Vlaanderen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Iets, door te steken, aanraken.
In toepassing op het vasthechten van iets tot sieraad. Vandaar: iemand met bloemen of ook andere geschenken begiftigen, en wel om hem geluk te wenschen, b.v. op zijn verjaardag, zijn naamdag of derg. In de zuidelijke gewesten nog thans gewoon.
In ons gezin, mijn ouders trouwden in 1937, kregen wij altijd de avond voor de verjaardag ons verjaardagsgeschenk. Dat werd dan overhandigd met de woorden: “Heden is uw avond, morgen is uw dag, dat ik u besteken mag.” Dit gebruik werd al in ere gehouden bij mijn vader thuis, die evenals zijn ouders Eindhovenaren van geboorte waren. Toch ken ik het gebruik verder niet in Eindhoven.
zweethanden
vgl. pol, plekkepollen
opm: het enkelvoud zweetpol kan in principe ook, maar zal zelden of nooit gebruikt worden
Examenstress, zweetpollen, het ik-kan-het-niet gevoel. (klase.be)
Gisterenavond naar zee, donker, file en autostrade, dé ideale uitdaging, maar ik heb geen enkele keer zweetpollen, kortademig geweest of wat dan ook! (hypnotherapie.be)
De kuisvrouw kan zo haar werkdag beginnen met een leuk zoekspelletje, mijn zweetpollen en speeksel krijgt ze er gratis bij. (jeugdvolley-londerzeel.be)
klein handje, knuistje, een kinderhand
kindertaal voor pol; etymologie zie poeleke
Ik kom met het geld in m’n polleke.
> andere betekenis van polleke
klein handje, knuistje, een kinderhand
kindertaal voor pol; etymologie zie poeleke
klik op de afbeelding
Ik kom met het geld in m’n polleke.
> andere betekenis van polleke
poffertje, klein pannekoekje
klik op de afbeelding
Morgenvroeg ga ik pollekes eten met zelfgemaakte abrikozengelei en nen goeien toef crèm fattee erop.
> andere betekenis van polleke
schepkarretje, steekwagentje, steekkarreke
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Aanmerking bij pirouette. Te Antwerpen is pirrewitje in gebruik als benaming voor een steekwagentje, een klein handwagentje om een zak te verplaatsen (Cornelissen-Vervliet 1899). Dit kan een bijvorm zijn van Pierewiet en Pirouette, maar ook een verbastering van frans brouette, kruiwagen, onder invloed van deze woorden en met bijgedachte aan het opwippen van den zak die vervoerd zal worden.
ook in het Pajottenland
zie pierewiet
Da’s te zwaar om op te heffen, haal het pirrewitsje eens.
schepkarretje, steekwagentje, steekkarreke
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Aanmerking bij pirouette. Te Antwerpen is pirrewitje in gebruik als benaming voor een steekwagentje, een klein handwagentje om een zak te verplaatsen (Cornelissen-Vervliet 1899). Dit kan een bijvorm zijn van Pierewiet en Pirouette, maar ook een verbastering van frans brouette, kruiwagen, onder invloed van deze woorden en met bijgedachte aan het opwippen van den zak die vervoerd zal worden.
ook in het Pajottenland
zie pierewiet
Klik op de afbeelding
Da’s te zwaar om op te heffen, haal het pirrewitsje eens.
caféhouder, iemand die pinten tapt
v.: pintentapster
Bart Pauwels combineerde jarenlang een baan in Brussel met die van pintentapper en luisterend oor, maar op zijn 52ste vindt hij het welletjes geweest. (nieuwsblad.be)
Wie volgt Gerda Bosschem van café Den Turk op als “schuunste pintentapper van Gent” (nieuwsblad.be)
De judoka geniet zichtbaar, zelfs wanneer de pintentapper van dienst hem met een wel érg stevige knuffel komt bedanken voor zijn prestaties. (hbvl.be)
Volgend jaar wil hij een gooi doen naar de titel van beste ‘pintentapper’ van ons land. (hln.be)
Ze zijn in België met meer dan anderhalf miljoen: de pintentappers op het feest van de basketbalploeg, de palliatieve helpers, de leiders van jeugdverenigingen … (standaard.be)
Moge Courtney Barnett diep vanbinnen altijd een pintentapster en schoenenverkoopster blijven. (knack.be)
stookolie, brandstof, diesel
uitspr.: mazoet
< Frans mazout < Russisch mazut (petroleumrest) < Arabisch: makhzulat (afval)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij mazoet:
Petroleumresidu dat gebruikt wordt als brandstof; stookolie. In Vlaams-België.
- Spoedig bleek deze afval, een strooperige, zwartbruine olie, `mazout’, een voortreffelijk stookmiddel te zijn, (Gerretson, `Koninklijke’ 1932).
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook rode mazout
Ze komen onze tank met mazoet vullen, nog net op tijd voor de winter begint.
Bloemlezing De Standaard:
Steeds meer bestuurders tanken mazout – De Standaard
De mazout is in vier jaar niet meer zo goedkoop geweest als vandaag.(standaard.be)
Een gecoördineerde actie op verschillende plaatsen in Limburg en Luik heeft een miljoenenfraude met rode mazout blootgelegd. (standaard.be)
Honderden liter mazout via riool in dode Leiearm – De Standaard
enz.
inzinking van een oppervlak (terrein, weg, zetel, plafond, kledingstuk, enz.)
uitspraakvarianten: zoenk, zjoenk
Van Dale: “zink” lage grond, inzinking van het terrein
vormvariant: zenk en gewestelijk “zonk”
zie ook wegcode
Er was ne zoenk in het midden van het bed.
In het rechter rijvak van de autostrade zijn twee zoenken van de camions.
Die z’n dak is slecht gelegd: er zit een zoenk in.
Pas op … daar is een zjoenk in de weg!
Het wegnemen van verharde oppervlaktes om meer regenwater in de bodem door te laten dringen.
Onthard je tuin of koer. Haal zo veel mogelijk harde ondergrond weg zodat regenwater beter kan doordringen in de bodem. (natuurpunt.be)
Ontharden is de boodschap. Breek tegels uit. Haal asfalt en beton uit de grond en vermijd worteldoeken. (VRTNWS)
klanknabootsing van een pistool
Van Dale 2016 online: piefpoefpaf: BE
in Nederland: piefpafpoef
Algemeen Nederlands Woordenboek: pief poef paf: vooral in BE
zie ook Vlaamse volgorden
zie ook pief, poef, paf en gij zijt af; pief, poef, paf en uw broek zakt af
Niet alleen die van de verdiende rust en beloning van de voetbank – want zelf hoor ik in zijn ‘poef’ ook het aftelrijmpje ‘pief poef paf en jij bent af’ van mijn jeugd weerklinken (demorgen.be)
Alle indianen schieten met bananen, pief poef paf en jij bent af! (deklarebron.be)
Pief poef paf seffens zakt u broek nog af (Facebook.com)
Pief poef paf, daar komt de jager. Pief poef paf, pief… De jager schiet de wolf dood en haalt grootmoeder en Roodkapje uit de buik van de wolf. (klaslut)
fig.: op de agenda van de regering
In NL is een regeringstafel letterlijk te nemen:
regeringstafel: m. (-s), in Nederland tafel waarachter het kabinet zit tijdens vergaderingen van Eerste en Tweede Kamer. (https://www.ensie.nl/oosthoek/regeringstafel)
Opm: de figuurlijke betekenis van ‘op de regeringstafel’ komt in NL slechts uitzonderlijk voor, in VL is het schering en inslag
VL:
Door die mislukking is het dossier nu op de regeringstafel beland. (demorgen.be)
Minister van Cultuur van de Franse gemeenschap Alda Greoli (CDH) legt voor het zomerreces een voorstel van decreet op de regeringstafel (vrt.be)
Vlaams winkeldecreet ligt op de regeringstafel – De Standaard
De verlaging van de vennootschapsbelasting en een nieuwe meerwaardebelasting liggen nog altijd op de regeringstafel. (knack.be)
NL:
Hij sprong in de vergaderzaal op de regeringstafel, waarachter premier Lubbers en de ministers Van den Broek en De Ruiter zaten. (eumonitor.nl)
Die had de enigszins dwangneurotische gewoonte – als hij achter de regeringstafel naar de Kamer luisterde – om papieren te versnipperen, zodat er na afloop van de vergadering op de regeringstafel een hoopje confetti achterbleef.(mr-online.nl)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
