Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
| woord | Vlaanderen | Nederland | speciallekes & opmerkingen |
|---|---|---|---|
| abces | m. | o. | v. in Antwerpen |
| accordeon | m. | o. | |
| account | m. | o. | |
| affiche | v. | o. | |
| afval | m. | o. | |
| album | m. | o. | |
| algoritme | o. | m./v./o. | zie ook logaritme |
| angst | v. | m. | |
| aperitief | m. | o. | |
| asfalt | m. | o. | |
| atelier | m. | o. | |
| (auto)bus | m. | m. | v. in Antwerpen |
| bassin | m. | o. | |
| beton | m. | o. | |
| blog | m. | o. | |
| blok | m. | o. | |
| boek | m. | o. | |
| bos (bomen) | o. | o. | m. in West-/Oost-Vlaanderen |
| broodrooster | m. | o. | |
| bulletin | m. | o. | |
| bureau | m. | o. | |
| bureel | o./m. | o. | |
| cadeau | m. | o. | |
| café | m./o. | o. | |
| casino | m. | o. | zie ook Vlaamse uitspraak |
| cement | m. | o. | |
| chateau | m. | o. | |
| code | v. | m. | foutieve geslachtstoewijzing van de woordenboekmakers: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code nog niet mannelijk |
| combo | v. | o. | |
| commentaar | m. | o. | |
| decolleté | m. | o. | |
| decor | m. | o. | |
| deeg | m. | o. | |
| defilé | m. | o. | zie ook den defilé |
| deken | o. | m./v. | v. in Antwerpen |
| deksel | o. | m. | |
| denim | m. | o. | |
| dessert | m. | o. | |
| diner | m. | o. | |
| doolhof | m. | o. | |
| dossier | m./o. | o. | |
| dok | m./v./o. | o. | v. in Antwerpen en de Kempen, m. in Mechelen en Oost-Vlaanderen, elders o. |
| eigendom | m. | o. | zie ook blote eigendom |
| fiche | v. | o. | |
| filter | m. | o. | |
| flatscreen | m. | o. | |
| frituur | v. | v. | schijnbaar onzijdig in Vlaanderen door grammatica: gereduceerd lidwoord |
| fysiek | m. | o. | |
| gas | v. | o. | |
| getuigenis | v. | o. | |
| gilet | m. | o. | v. in Antwerpen-stad |
| hoen | v. | o. | |
| hof | m. | o. | |
| home | m./o. | m. | voornamelijk m. |
| horloge | v./o. | o. | zie ook uurwerk |
| hypo | m. | o. | |
| ID | m. | o. | |
| idee | o. | m./o. | zie ook gedacht |
| kaart | v. | m./v. | |
| kast | v. | m. | |
| kader | m. | o. | zie Van Dale |
| kapsalon | o. | m. | idem voor ‘salon’ |
| kat | v. | m. | kater en kattin zijn respectievelijk m. en v. |
| kleur | o. | m./v. | |
| koffer | m. | m. | o. in Antwerpen |
| kroost | m. | o. | |
| koord | v. | o. | |
| lek | o. | o. | m. in Antwerpen |
| level | m. | o. | |
| logaritme | o. | m./v. | |
| manoeuvre | o. | m./v. | zie ook maneuver |
| marsepein | m. | m./o. | |
| matras | v./m. | o. | voornamelijk v. “In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.” (taaladvies.net) |
| memo | m. | o. | |
| menu | m. | o. | |
| moment | m. | o. | |
| mozaïek | m. | o. | |
| muziek | m. | v. | |
| nest | m. | o. | |
| nummer | m. | o. | |
| omslag | m. | o. | |
| oog oor |
o./v. | o. | v. voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar) |
| ogenblik | m. | o. | |
| order | m./o. | m./v./o. | voornamelijk o., m. komt maar raarder voor |
| orkaan | m. | m. | o. in Antwerpen, v. in de Antwerpse Kempen (zie reacties) |
| overschot | m. | o. | |
| parfum | m. | o. | eigenlijk reuk; zie ook Vlaamse uitspraak |
| percent | m. | o. | |
| plafond | m. | o. | zie ook plafon, blafon |
| plein | o. | o. | v. in Antwerpen |
| prikkeldraad | m. | o. | nonsensicale geslachtstoewijzing in NL, want gewoon ‘draad’ is er wel m. zie ook pinnekesdraad/stekkerdraad |
| proza | v. | o. | |
| punt (leesteken) | o. | m./v. | |
| raam | m./v./o. | o. | |
| reden | v. | m. | |
| riool | v. | o. | |
| rit | v. | m. | |
| salon | o. | m. | idem voor ‘kapsalon’ |
| schilderij | o. | o. | v. in Antwerpen, Vlaams-Brabant |
| t-shirt | m. | o. | v. in de Kempen |
| tafel | m./v. | m./v. | m. in West- en Oost-Vlaanderen; v. in Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg |
| tarmac | m. | o. | zie ook Vlaamse uitspraak |
| techniek | m. | v. | |
| tenue | m. | o. | |
| tennis | m. | o. | |
| terras | o. | o. | v./m. in West- en Oost-Vlaanderen |
| thuis | m. | o. | |
| transport | m. | o. | |
| trottoir | m. | o. | |
| venster | v. | o. | |
| vest | v. | o. (kledij) m./v. (stadsgracht) |
|
| villa | v. | m./v. | |
| voetbal + andere balsporten | m. | o. | |
| zand | o. | o. | m. in Limburg |
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
SN/NL: bloot eigendom
eigenlijk: bloten eigendom
→ in het Vlaams is ‘eigendom’ mannelijk, en worden alle bijhorende lidwoorden dus altijd verbogen, zie ook Vlaamse geslachten
zie ook blote eigenaar
“Geen testament of huwelijkscontract opgesteld?
Dan erft de langstlevende partner volgens ons erfrecht het vruchtgebruik over de ganse nalatenschap.
De kinderen erven de blote eigendom.” (notaris.be)
Bij de verkoop van de blote eigendom moet men zich houden aan regelgevingen. (nobels.be)
juridisch: Wikipedia: "De bloot eigenaar (in België ook: blote eigenaar)* is de eigenaar van een goed (zaak- of vermogensrecht), terwijl een ander een beperkt zakelijk recht op dat goed heeft. Het betreft meestal een recht op een onroerende zaak.
*Het woord bloot betekent hier enkel en alleen (vgl. het Duitse bloß). De betrokken persoon is dus alleen (maar) eigenaar. "
In mensentaal: de blote eigenaar is weliswaar eigenaar, maar heeft geen gebruiksrecht (op bv. een woning)
zie ook blote eigendom
De blote eigenaar blijft eigenaar van de zaak, maar zijn eigendomsrecht is van zijn belangrijkste attributen ontdaan, namelijk genot en gebruik. (plusmagazine.knack.be)
De blote eigenaar kan zijn eigendom verkopen, maar zonder dat hierdoor de rechten van de vruchtgebruiker kunnen verminderd worden. (notaris.be)
De Jean zegt dat em ook blote eigenaar van zijn huis is van acht uur ’s morgens tot tien na den achten. Dan staat em onder den douche.
veel ervaring hebbend
Tegen een nochtans ervaringrijk Conforta namen ze vlug een tiental punten. (gva.be)
Met een flexibel, maar ervaringrijk team, slagen we erin zowel bekende multinationals als KMO’s tevreden te stellen dankzij een klantgebonden aanpak. (reuse.be)
“Vooral op C-level (CEO, COO, enzovoort) hebben organisaties behoefte aan professionele begeleiding en een ervaringrijk klankbord." (made-in.be)
trein die in iedere statie onder de baan stopt
SN/NL: stoptrein, sprinter
syn. L-trein, boemeltrein
“We reizen al jaren met één biljet vanuit onze woonplaats Herent tot in Oostende. We nemen eerst een lokale trein van Herent naar Leuven. Van daaruit reizen we verder met de IC-trein tot in Oostende. Tijdens die rit rijden we ons vertrekstation Herent opnieuw voorbij en daar moeten we blijkbaar extra voor betalen.” (radio2.be)
trein die in iedere statie onder de baan stopt
SN/NL: stoptrein
syn. L-trein, lokale trein
zie ook verzamellemma wegcode
Als ik nen boemeltrein pak, ben ik een kwartier later.
courante verkorte vorm van lokale trein ofte boemeltrein
De L-trein Jurbeke – ’s-Gravenbrakel rijdt niet. Het aanbod L- en S-treinen rond 20 uur (vertrektijd) zal sterk verminderd zijn. (belgiantrain.be)
Een piekuurtrein of P-trein is in België een extra trein die tijdens de piekuren rijdt tussen stations waar veel pendelaars (forenzen) naartoe reizen. Piekuurtreinen rijden tijdens de ochtend- en avondspits, meestal van kleinere steden naar een grotere stad en andersom. (Wikipedia)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
klemtoon op de eerste lettergreep
dikwijls verkort tot P-trein
NL: spitsuurtrein
zie ook wegcode
De piekuurtrein kon Brussel niet binnen rijden vanwege een geknapte bovenleiding.
courante verkorte vorm van piekuurtrein
Op zondag stopt de P-trein Poperinge (18.53 u.) – Sint-Joris-Weert (21.57 u.) niet in Londerzeel. De reisplanner houdt al rekening met deze aanpassingen. (belgiantrain.be)
Ook de Vlaming moet op tijd en stond eens zijn woonst verlaten en hem in het openbaar begeven. Voor van punt A naar punt B te geraken, moet hij beroep doen op de wegcode, maar die verschilt in het Vlaams aanzienlijk van het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van alle essentiële en minder essentiële terminologie en uitdrukkingen m.b.t. wegen en verkeer.
voertuigen:
alleterreinwagen
automatic
belbus
boemeltrein
cabriard
camion
camionette
clark
crèmekar
decapotabel
geit
harley trapson
hollandse mercedes
hoogtestapelaar
ministadswagen
mobilhome
moto
motocyclette
opligger
otto
piekuurtrein
pletwals
plooivelo
staancaravan
trambus
trottinette
velo
vlieger
volumewagen
vorklift
wagen
warmeluchtballon
wegen:
afdraai
autostrade
baan
baanvak
buurtweg
drievaksbaan
egelwegel
enkel richting
enkelrichtingstraat
expresweg
fietsostrade
gemeenteweg
gracht
grote baan
heirbaan
ijzerenweg
kasseibaan
kasseiweg
kerkwegel
laan
lei
macadam
middenvak
ovalen punt
ovonde
pechstrook
pelotonremmer
premetro
ribbelstrook
rijbaan
rijvak
rondpunt
sens unique
sluikweg
tarmac
trage weg
trottoir
tunnelkoker
tweevaksbaan
vak
velostrade
viervaksbaan
voetpad
wegel
wegenis
parking:
betaalparking
carpoolparking
overloopparking
overstapparking
parkingplaats
pendelparking
privéparking
randparking
voorstadsparking
auto-onderdelen:
achterruitontdooiing
achterzetel
alternateur
amortisseur
baarchoc
bache
bielle
boîte
chappement
claxon
embrayage
faar
frein
gardeboe
groene nummerplaat
guidon
handelaarsplaat
jante
kilometriek
koffer
moteur
naft
naftbak
naftstop
nummerplaat
petrol
pinker
pinklicht
plak
remork
ressort
slijklap
vervangstuk
vis platinées
vitesse
vitessepook
voorruitontdooiing
wisselstuk
z-plaat
velo-onderdelen:
buis
fietskader
fietszak
frein
jante
slijklap
soupape
staander
verzet
vitesse
zaal
varia:
aan de klap
aanloopwagen
abri
accident
accordeonfile
achter de hoek
afdraaien
afstappen
amortisseur
Amsterdammer
arret
auto-accident
autoconstructeur
autocontrole
autoinspectie
automobielinspectie
baancafé
baandancing
baanhotel
baanrestaurant
baanwinkel
baan, onder de ~
banden leggen
banden steken
bedding
bedding, eigen ~
bedrijfswagen
belauto
betalend parkeren
bitterballenakkoord, het ~
blok
blokrijden
bluts
blutsen
Bob
bollen
bushinder
buskotje
busterminus
cabrioleren
camionchauffeur
camioneur
camion, van de ~ gevallen
carwash
chauffeur
controle
copiloot
corijder
coupon
De Lijn
depanneren
doodrijder
doorvlammen
dwarsen
een rijdende doodskist
eindstatie
embrayeren
enkelrichtingsverkeer
ertegen plakken
filegolf
firmawagen
flitsmarathon
flitspaalspookrijden
flitspaalspookrijder
garagepoort
garagist
gat, in iemands ~ zitten
gelijkvormigheidsattest
halt
herspuiten
het hol van Pluto
hoffelijkheidscode
ijsgang
janettenbak
kaart, grijze ~
kaartjesknipper
keuring
keuringscentrum
kreukelpaal
kusttram
laagvlieger
lage-emissiezone
langs
leasingwagen
lichten
Lidar
loonwagen
maleur
maneuver
middenstatie
middenvakrijder
MOBIB-kaart
mobiliteitsknoop
monovolume
motard
NMBS
nummerplaatherkenning
occasie
octopuspaal
octopusplan
omlegging
ontruimingspijl
op den trein, tram, velo
overdreven snelheid
parkeren, zich ~
pechstrookrijder
pikkel
pinken
pinkers opzetten
platten band
Porschist
rechtsomkeer maken
rijmplek
rijpad
rittenkaart
roderen
rommeltrein
rood licht
schouwing
schouwingsbewijs
schuilhuisje
simonis
simoniseren
sjieken bak
smijten, alles dicht ~
sneeuwschuifelen
sortie
stadsnet
statie
stationeren
stelplaats
ster, vallende ~
superflitspaal
terminus
toerijden
trambedding
tramterminus
treinbedding
treinbegeleider
treinterminus
TreinTramBus
uitblutsen
uitbollen
uur, in ’t ~
uurrooster
veldvitesse
velorijden
verbodsteken
verdwaalde reiziger
verdwijnpaal
verkeersaccident
verkeersbelasting
verkeerscode
verkeershinder
verkeersinbreuk
verkeerswisselaar
Vespist
Vlaamse Thalys
vlammen
vliegwet
voorbijsteken
waar men gaat langs Vlaamse wegen
wegbollen
wegeniswerken
wegenwerken
wegpolitie
wet betreffende de politie over het wegverkeer
wielerterrorist
wielertoerist
ZOA
zonk
zwaantje
zwieren, op de bon ~
> andere betekenis van wegcode
Een piekuurtrein of P-trein is in België een extra trein die tijdens de piekuren rijdt tussen stations waar veel pendelaars (forenzen) naartoe reizen. Piekuurtreinen rijden tijdens de ochtend- en avondspits, meestal van kleinere steden naar een grotere stad en andersom. (Wikipedia)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
NL: spitsuurtrein
zie ook wegcode
De piekuurtrein kon Brussel niet binnen rijden vanwege een geknapte bovenleiding.
Een piekuurtrein of P-trein is in België een extra trein die tijdens de piekuren rijdt tussen stations waar veel pendelaars (forenzen) naartoe reizen. Piekuurtreinen rijden tijdens de ochtend- en avondspits, meestal van kleinere steden naar een grotere stad en andersom. (Wikipedia)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
NL: spitsuurtrein
zie ook wegcode
De piekuurtrein kon Brussel niet binnen rijden vanwege een geknapte bovenleiding.
veel moeite kosten, veel voeten in de aarde hebben
“Het heeft nogal wat ingehad vooraleer ik er een compensatie voor kreeg, niet gemakkelijk om met die mannen te communiceren als je zelf geen Frans spreekt.” (forum.modelspoormagazine.be)
“Het heeft wat ingehad, maar uiteindelijk zijn die problemen opgelost.” (gerolf.be 2012)
“Het zal weer wat inhebben eer dat alles opnieuw werkt. Allemaal de schuld van WindowsXP.” (oplossing.be 2002)
“Het had heel wat ingehad voor we van thuis mochten, ook al kenden wij mekaar al vanaf wij klein waren.” (lieverleven.be)
Een cheque voor werknemers om een opleiding met diploma of een extra beroepsopleiding, te kunnen betalen. De overheid betaalt het bedrag gedeeltelijk terug.
Van Dale 2018 online: in BE waardebon, gedeeltelijk betaald door de overheid en door een bedrijf, waarmee werknemers van dat bedrijf extra beroepsopleiding kunnen betalen.
zie ook vormingscheque
Voor mijn opleiding ‘gediplomeerd kok’ heb ik opleidingscheques aangevraagd om die studie te kunnen betalen.
historisch: soort voorloper van de opleidingscheque, een door de overheid gesubsidieerd krediet om opleidingen of bijscholingen te volgen
En kun je dat ook leren met een vormingscheque van de Vlaamse Gemeenschap? (standaard.be – 2004)
De verschillende bestaande instrumenten (vormingscheque, aanmoedigingspremie, tijdskrediet voor vorming …) moeten vooraf worden gerationaliseerd. (vbo.be)
“Het aanslagjaar is het jaar waarvoor de belasting verschuldigd is.
Inzake verkrottingsheffing verwijst het naar het jaar waarin het pand reeds gedurende 12 opeenvolgende maanden voorkomt op de inventaris of een verjaringsdatum hiervan.
Inzake leegstandsheffing bedrijfsruimten is het het kalenderjaar dat volgt op elke derde opeenvolgende registratie in de inventaris." (belastingen.vlaanderen.be)
-
suïcidaal
Suicidair gedrag in het gevangeniswezen, met bijzondere aandacht voor de preventieve maatregelen (lib.ugent.be)
Is fed reg zo suicidair dat ze in deze context spaarboekjes viseert (al is het om belastingsontwijking te bemoeilijken)? (twitter)
‘Een minimumloon van 14 euro is suïcidair hoog, en dat terwijl er vandaag niet eens een probleem is’ (standaard.be)
Eyskens: ‘Het nalopen van N-VA is suicidair’ (nieuwsblad.be)
- kindertaal voor ‘op de poep zitten’
- zithouding
Liesje, niet springen in de zetel, ge gaat er nog aftotteren! Doe maar schoon poepezit.
Onze Matteo kan al van buiklig naar poepezit!
een spek (snoepje)
Aan ’t kraam op de kermis had ze nen hele zak beenhouwers gekocht.
> zie andere betekenis van beenhouwer
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
