Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
1) parkeerterrein: openbaar of privaat
2) parkeerruimte, parkeergelegenheid, parkeerplaats boven- of ondergronds
1) Typisch Vlaams: parkeerterrein, parkeergarage, Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 7
2) “Parking wordt in België soms ook gebruikt voor ‘parkeergelegenheid’ of voor ‘één parkeerplaats’. In die betekenis is het woord geen standaardtaal.” (taaladvies.net)
Staat nu wel zonder label in Van Dale, tenzij voor de uitspraak (korte a in Vlaanderen), maar dit woord was oorspronkelijk enkel in Vlaanderen bekend (bron: taaladvies.net)
< Frans: le parking (uit Eng. ww.-vorm “parking”, als in “no parking” en “parking lot”)
zie ook betaalparking, parkingplaats, parkingwachter, overloopparking, privéparking, overstapparking, randparking, voorstadsparking, ondergrondse parking
1) Het was weer te denken, alle parkings volzet!
1) Een privéterrein waar gedurende beperkte tijd wagens van de eigenaar van de grond of van door hem toegelaten personen worden gestald, is geen parking.
1) Paola liet een privéparking aanleggen aan het kasteel Belvédère, waar zij en Albert wonen. Op kosten van de belastingbetaler, inderdaad. En het schoonst van al: die parking is daarna nog twee keer opnieuw aangelegd. (HLN.be)
2) Bij ons aan het bedrijf is er te weinig parking voorzien.
2) Ik was te laat, ik vond geen parking.
2) Is er parking in de buurt van het hotel?
Lievre is ne noaze die zere lopt of lievre is nen hoaze en je lopt zo zere (liever is een haas en hij loopt zo snel).
Lievre is ne noaze en je lopt in ’t wild (liever is een haas en hij loopt in het wild).
Lievre is ontleend uit het frans: lièvre.
wordt gezegd als men graag iets anders wilt maar het toch niet krijgen of bereiken.
zie ook liever is opgehangen
- Moe, we willen lievre ne pistolet dan ne stutte.
- Lievre is nen noaze die zere lopt.
Toen we als kind liever mooiere schoenen en ook liever een nieuwe fiets wilden, zei vader: ’Lievre is nen hoaze en je lopt zo zere’. Daarmee wisten we dat we niet moesten aandringen. (Kastanjeoog)
SN/NL: anders en beter
Ander en beter? De voor- en nadelen van overstappen naar de cloud op een rij. (kmoinsider.be)
“Ander en beter”, zegt men wel eens. Maar dat klopt dus niet, volgens een nieuwe studie. Het moet zijn: “Ander maar hetzelfde.” (radio1.be)
lafaard, slappeling
VD scheldwoord; niet algemeen laf, karakterloos mens
zie ook papklosser
(WNT)(…)2. Iemand die ontmand is, die onmachtig is eene vrouw te beslapen. In dezen zin opgegeven door KIL. en latere wdbb., en ook nog vermeld in de tegenwoordige, ofschoon deze bet. waarschijnlijk sedert lang verouderd is.3.Een laf, karakterloos mensch. Thans in Z.-Ndl. gewoon.
“lafaard, bangerd; karakterloos persoon. Oorspronkelijk vooral in Vlaanderen gebruikt (naast platzak).” (Scheldwoordenboek – Marc de Coster- 2007)
Is Kris Peeters een ruggengraatloze platbroek?
(05.11.07 http://www.vlaamsbelangkleinbrabant.org)
Een “platbroek” is iemand die van schrik zijn broek bevuilt, een lafaard dus. (wreed-en-plezant.be)
Als je het zo bekijkt heeft de angst om als een ‘platbroek’ te worden beschouwd al tot veel bloedvergieten geleid.(standaard.be)
‘Senator Lozie verontschuldigt zich voor gebruik woord maffia’. Volgens mij is senator Lozie geen dommerik maar een platbroek. (hbvl.be)
Een platbroek en kazakdraaier. Eerst zei hij dat we de remedies niet erger moesten maken dan de kwaal , niet veel later eiste de afkondiging … (forum.politics.be)
lafaard, slappeling
VD scheldwoord; niet algemeen laf, karakterloos mens
zie ook papklosser
(WNT)(…)2. Iemand die ontmand is, die onmachtig is eene vrouw te beslapen. In dezen zin opgegeven door KIL. en latere wdbb., en ook nog vermeld in de tegenwoordige, ofschoon deze bet. waarschijnlijk sedert lang verouderd is.3.Een laf, karakterloos mensch. Thans in Z.-Ndl. gewoon.
“lafaard, bangerd; karakterloos persoon. Oorspronkelijk vooral in Vlaanderen gebruikt (naast platzak).” (Scheldwoordenboek – Marc de Coster- 2007)
Is Kris Peeters een ruggengraatloze platbroek?
(05.11.07 http://www.vlaamsbelangkleinbrabant.org)
bestraffing
onzetaal.nl/taaladvies:
De woordenboeken vermelden als betekenissen bij sanctioneren:
sanctie verlenen aan, bekrachtigen, goedkeuren
waarborgen, verzekeren, bevestigen
aan een sanctie onderwerpen, straffen
(…)
In Nederland werd sanctioneren vooral in de eerste twee betekenissen gebruikt. De betekenis ‘straffen’ kwam vooral voor in België. Daarin is de laatste decennia verandering gekomen: sanctioneren komt in die laatste betekenis ook in Nederland vaak voor.
zie ook sanctioneren
Sanctionering van plagiaat – Onderwijs – KU Leuven
Sanctionering van de ouder die omgangsrecht niet naleeft en bevoegde rechter. (elfri.be)
Een sanctionering betekent in de regel dat de werknemer gedurende een periode van vier tot tweeënvijftig weken van het recht op uitkeringen wordt uitgesloten (senate.be)
Verlaten van de school TIJDENS de schooluren . … vandalisme, herrieschoppen en pesten onderweg hebben een sanctionering tot gevolg. (ptieeklo.be)
bestraffen
Fr. sanctionner
onzetaal.nl/taaladvies:
De woordenboeken vermelden als betekenissen bij sanctioneren:
sanctie verlenen aan, bekrachtigen, goedkeuren
waarborgen, verzekeren, bevestigen
aan een sanctie onderwerpen, straffen
(…)
In Nederland werd sanctioneren vooral in de eerste twee betekenissen gebruikt. De betekenis ‘straffen’ kwam vooral voor in België. Daarin is de laatste decennia verandering gekomen: sanctioneren komt in die laatste betekenis ook in Nederland vaak voor.
zie ook sanctionering
Men moet de wet voor het sanctioneren voor geweld beter aanpassen.
stipt (bij heel exact tijdstip)
Frans pile
uitspraak met scherpe i
Om 7 uur pil zal ik er zijn.
> andere betekenis van pil
stipt (bij heel exact tijdstip)
Frans pile
Om 7 uur pil zal ik er zijn.
> andere betekenis van pil
SN/NL: bloot eigendom
eigenlijk: bloten eigendom
→ in het Vlaams is ‘eigendom’ mannelijk, en worden alle bijhorende bijvoeglijke naamwoorden, lidwoorden e.d.m. dus altijd verbogen, zie ook Vlaamse geslachten
zie ook blote eigenaar
“Geen testament of huwelijkscontract opgesteld?
Dan erft de langstlevende partner volgens ons erfrecht het vruchtgebruik over de ganse nalatenschap.
De kinderen erven de blote eigendom.” (notaris.be)
Bij de verkoop van de blote eigendom moet men zich houden aan regelgevingen. (nobels.be)
Hier kunnen woorden alfabetisch opgelijst worden die:
- in het Vlaams een ander geslacht hebben dan in het SN
- waar er binnen Vlaanderen verschillen zijn in het gebruik van het geslacht
- waar er discussie is over het geslacht … der engelen ;) (engelen, het geslacht der ~)
| woord | Vlaanderen | Nederland | speciallekes & opmerkingen |
|---|---|---|---|
| abces | m. | o. | v. in Antwerpen |
| accordeon | m. | o. | |
| account | m. | o. | |
| affiche | v. | o. | |
| afval | m. | o. | |
| album | m. | o. | |
| algoritme | o. | m./v./o. | zie ook logaritme |
| angst | v. | m. | |
| aperitief | m. | o. | |
| asfalt | m. | o. | |
| atelier | m. | o. | |
| (auto)bus | m. | m. | v. in Antwerpen |
| bassin | m. | o. | |
| beton | m. | o. | |
| blog | m. | o. | |
| blok | m. | o. | |
| boek | m. | o. | |
| bos (bomen) | o. | o. | m. in West-/Oost-Vlaanderen |
| broodrooster | m. | o. | |
| bulletin | m. | o. | |
| bureau | m. | o. | |
| bureel | o./m. | o. | |
| cadeau | m. | o. | |
| café | m./o. | o. | |
| casino | m. | o. | zie ook Vlaamse uitspraak |
| cement | m. | o. | |
| chateau | m. | o. | |
| code | v. | m. | foutieve geslachtstoewijzing van de woordenboekmakers: ‘code’ is een verkorte vorm van ‘codex’, dat wel mannelijk is, maar dat maakt de code nog niet mannelijk |
| combo | v. | o. | |
| commentaar | m. | o. | |
| decolleté | m. | o. | |
| decor | m. | o. | |
| deeg | m. | o. | |
| defilé | m. | o. | zie ook den defilé |
| deken | o. | m./v. | v. in Antwerpen |
| deksel | o. | m. | |
| denim | m. | o. | |
| dessert | m. | o. | |
| diner | m. | o. | |
| doolhof | m. | o. | |
| dossier | m./o. | o. | |
| dok | m./v./o. | o. | v. in Antwerpen en de Kempen, m. in Mechelen en Oost-Vlaanderen, elders o. |
| eigendom | m. | o. | zie ook blote eigendom |
| fiche | v. | o. | |
| filter | m. | o. | |
| flatscreen | m. | o. | |
| frituur | v. | v. | schijnbaar onzijdig in Vlaanderen door grammatica: gereduceerd lidwoord |
| fysiek | m. | o. | |
| gas | v. | o. | |
| getuigenis | v. | o. | |
| gilet | m. | o. | v. in Antwerpen-stad |
| hoen | v. | o. | |
| hof | m. | o. | |
| home | m./o. | m. | voornamelijk m. |
| horloge | v./o. | o. | zie ook uurwerk |
| hypo | m. | o. | |
| ID | m. | o. | |
| idee | o. | m./o. | zie ook gedacht |
| kaart | v. | m./v. | |
| kast | v. | m. | |
| kader | m. | o. | zie Van Dale |
| kapsalon | o. | m. | idem voor ‘salon’ |
| kat | v. | m. | kater en kattin zijn respectievelijk m. en v. |
| kleur | o. | m./v. | |
| koffer | m. | m. | o. in Antwerpen |
| kroost | m. | o. | |
| koord | v. | o. | |
| lek | o. | o. | m. in Antwerpen |
| level | m. | o. | |
| logaritme | o. | m./v. | |
| manoeuvre | o. | m./v. | zie ook maneuver |
| marsepein | m. | m./o. | |
| matras | v./m. | o. | voornamelijk v. “In het Nederlands is matras van oorsprong een de-woord. Tegenwoordig komt matras, met name in Nederland, ook als het-woord voor. In België wordt matras voornamelijk als de-woord gebruikt; in Nederland is zowel de matras als het matras gangbaar.” (taaladvies.net) |
| memo | m. | o. | |
| menu | m. | o. | |
| moment | m. | o. | |
| mozaïek | m. | o. | |
| muziek | m. | v. | |
| nest | m. | o. | |
| nummer | m. | o. | |
| omslag | m. | o. | |
| oog oor |
o./v. | o. | v. voornamelijk nog in vaste uitdrukkingen (zie iets of iemand in d’oog houden + commentaren aldaar) |
| ogenblik | m. | o. | |
| order | m./o. | m./v./o. | voornamelijk o., m. komt maar raarder voor |
| orkaan | m. | m. | o. in Antwerpen, v. in de Antwerpse Kempen (zie reacties) |
| overschot | m. | o. | |
| parfum | m. | o. | eigenlijk reuk; zie ook Vlaamse uitspraak |
| percent | m. | o. | |
| plafond | m. | o. | zie ook plafon, blafon |
| plein | o. | o. | v. in Antwerpen |
| prikkeldraad | m. | o. | nonsensicale geslachtstoewijzing in NL, want gewoon ‘draad’ is er wel m. zie ook pinnekesdraad/stekkerdraad |
| proza | v. | o. | |
| punt (leesteken) | o. | m./v. | |
| raam | m./v./o. | o. | |
| reden | v. | m. | |
| riool | v. | o. | |
| rit | v. | m. | |
| salon | o. | m. | idem voor ‘kapsalon’ |
| schilderij | o. | o. | v. in Antwerpen, Vlaams-Brabant |
| t-shirt | m. | o. | v. in de Kempen |
| tafel | m./v. | m./v. | m. in West- en Oost-Vlaanderen; v. in Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg |
| tarmac | m. | o. | zie ook Vlaamse uitspraak |
| techniek | m. | v. | |
| tenue | m. | o. | |
| tennis | m. | o. | |
| terras | o. | o. | v./m. in West- en Oost-Vlaanderen |
| thuis | m. | o. | |
| transport | m. | o. | |
| trottoir | m. | o. | |
| venster | v. | o. | |
| vest | v. | o. (kledij) m./v. (stadsgracht) |
|
| villa | v. | m./v. | |
| voetbal + andere balsporten | m. | o. | |
| zand | o. | o. | m. in Limburg |
zie ook:
- de, ’t, over de versus ’t
- grammatica: gereduceerd lidwoord (+ link naar lijst van Grytolle)
- straat, t straat
SN/NL: bloot eigendom
eigenlijk: bloten eigendom
→ in het Vlaams is ‘eigendom’ mannelijk, en worden alle bijhorende lidwoorden dus altijd verbogen, zie ook Vlaamse geslachten
zie ook blote eigenaar
“Geen testament of huwelijkscontract opgesteld?
Dan erft de langstlevende partner volgens ons erfrecht het vruchtgebruik over de ganse nalatenschap.
De kinderen erven de blote eigendom.” (notaris.be)
Bij de verkoop van de blote eigendom moet men zich houden aan regelgevingen. (nobels.be)
juridisch: Wikipedia: "De bloot eigenaar (in België ook: blote eigenaar)* is de eigenaar van een goed (zaak- of vermogensrecht), terwijl een ander een beperkt zakelijk recht op dat goed heeft. Het betreft meestal een recht op een onroerende zaak.
*Het woord bloot betekent hier enkel en alleen (vgl. het Duitse bloß). De betrokken persoon is dus alleen (maar) eigenaar. "
In mensentaal: de blote eigenaar is weliswaar eigenaar, maar heeft geen gebruiksrecht (op bv. een woning)
zie ook blote eigendom
De blote eigenaar blijft eigenaar van de zaak, maar zijn eigendomsrecht is van zijn belangrijkste attributen ontdaan, namelijk genot en gebruik. (plusmagazine.knack.be)
De blote eigenaar kan zijn eigendom verkopen, maar zonder dat hierdoor de rechten van de vruchtgebruiker kunnen verminderd worden. (notaris.be)
De Jean zegt dat em ook blote eigenaar van zijn huis is van acht uur ’s morgens tot tien na den achten. Dan staat em onder den douche.
veel ervaring hebbend
Tegen een nochtans ervaringrijk Conforta namen ze vlug een tiental punten. (gva.be)
Met een flexibel, maar ervaringrijk team, slagen we erin zowel bekende multinationals als KMO’s tevreden te stellen dankzij een klantgebonden aanpak. (reuse.be)
“Vooral op C-level (CEO, COO, enzovoort) hebben organisaties behoefte aan professionele begeleiding en een ervaringrijk klankbord." (made-in.be)
trein die in iedere statie onder de baan stopt
SN/NL: stoptrein, sprinter
syn. L-trein, boemeltrein
“We reizen al jaren met één biljet vanuit onze woonplaats Herent tot in Oostende. We nemen eerst een lokale trein van Herent naar Leuven. Van daaruit reizen we verder met de IC-trein tot in Oostende. Tijdens die rit rijden we ons vertrekstation Herent opnieuw voorbij en daar moeten we blijkbaar extra voor betalen.” (radio2.be)
trein die in iedere statie onder de baan stopt
SN/NL: stoptrein
syn. L-trein, lokale trein
zie ook verzamellemma wegcode
Als ik nen boemeltrein pak, ben ik een kwartier later.
courante verkorte vorm van lokale trein ofte boemeltrein
De L-trein Jurbeke – ’s-Gravenbrakel rijdt niet. Het aanbod L- en S-treinen rond 20 uur (vertrektijd) zal sterk verminderd zijn. (belgiantrain.be)
Een piekuurtrein of P-trein is in België een extra trein die tijdens de piekuren rijdt tussen stations waar veel pendelaars (forenzen) naartoe reizen. Piekuurtreinen rijden tijdens de ochtend- en avondspits, meestal van kleinere steden naar een grotere stad en andersom. (Wikipedia)
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
klemtoon op de eerste lettergreep
dikwijls verkort tot P-trein
NL: spitsuurtrein
zie ook wegcode
De piekuurtrein kon Brussel niet binnen rijden vanwege een geknapte bovenleiding.
courante verkorte vorm van piekuurtrein
Op zondag stopt de P-trein Poperinge (18.53 u.) – Sint-Joris-Weert (21.57 u.) niet in Londerzeel. De reisplanner houdt al rekening met deze aanpassingen. (belgiantrain.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
