Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
van hier na ginder, van hot naar her
zie: jut, van ~ naar jaar sturen
etym: als een koetsier vroeger wilde dat zijn paard naar links ging zei hij her of haar, naar rechts was hot; “van hot naar her” betekent letterlijk van rechts naar links.
Iejel den dag van jut na jeir lige crosse, mn tong angt tot oep mn sgoene!.
(Ik heb heel de dag van hot naar her gelopen, mijn tong hangt tot op mijn tenen.)
.
(Nederlandstalig onderwijs in Brussel) de Vlaamse scholen in Brussel krijgen betere voorwaarden inzake leerlingenaantallen (kleinere klassen) omkadering (personeel) en infrastructuur (gebouwen)
(meer algemeen) een versoepeling van de normen ten gunste van een bepaalde doelgroep
Plots echter kregen de Nederlandstalige Brusselse scholen gunstnormen inzake leerlingenaantallen en omkadering. En zie, de leerlingen stroomden toe. ( DM 060216)
De speciale gunstnormen voor Brussel slaan eerder op omkadering en waren bedoeld om het Nederlandstalig onderwijs in Brussel te ondersteunen (en niet zozeer om Franstaligen te accommoderen). (Steunpunt_ICO_eindrapport_2001.pdf K.U.L.)
Vlaming, nogal misprijzend tegenwoordig. De vlaamsgezinden zullen zelf liever Vlaming zeggen. (Voerense Dieksjenaer)
D’r Nederlandstalige naam Platdiets vör de taal va Voere is dus ‘n politieke constructie van d’r taalpolitiek dae va Vlaandere ’n homogeen Nederlandstalig gebied woolt make. Voere moeg dus gee väörbeeld waeëre in dae zin en dus waoërt van ’t dialect dat me dao kalde get gaans speciaals gemak. Dör Flammender. (Uit de Voerense Wiki)
De Nederlandstalige naam Platdiets voor de taal van Voeren is dus een politieke constructie van de taalpolitiek van Vlaanderen een homogeen Nederlandstalig gebied te maken. Voeren mag dus geen voorbeeld worden in die zin en dus wordt het dialect dat men daar sprak iets heel speciaals gemaakt. Door Vlamingen.
zie een wijwatervat aan de kook klappen
-
- Wanneer een niet-Nederlandstalig gebied de Nederlandse taal en de Nederlandse cultuur overneemt.
- (in België) de (her)invoering van de Nederlandse taal in bestuurszaken, onderwijs en het leger
Van Dale 2016 vermeldt het woord niet, wel “vernederlandsen” maar zonder politieke connotaties
“Na de taalwetten van 1963 met de overheveling naar de provincie Limburg begon de geleidelijke vernederlandsing van de Voerstreek. Nederlandstalig provinciaal onderwijs, bibliotheken, culturele centra en de daarmee gepaard gaande huisvesting van geschoold personeel brachten een geleidelijke vernederlandsing teweeg. "(Wikipedia)
In 1930 komt er een einde aan het ongelukkige tweetalig onderwijsstelsel van de UGent. Kamer en Senaat keuren het voorstel van premier Jaspar voor de volledige vernederlandsing met grote meerderheid goed. Vanaf het volgende academiejaar 1930-1931 wordt al het onderwijs in het Nederlands verstrekt en is de bestuurstaal Nederlands. (http://www.ugentmemorie.be/)
plantaardig smout gemaakt uit de olie van sloor ofte koolzaad
uitspraak: sloe-er-smiaat of sloe-er-smaat
in Herenthout: sloe-er-smuit
WNT: Sloorsmout: koolzaadolie (Tuerlinckx; Rutten (1890); Cornelissen-Vervliet)
ook in Vlaams-Brabant
Scampi die gemarineerd zijn in sloorsmout met knoflook en daarna gewokt, smaken heerlijk.
sluiswachtershuis
klik op de afbeelding
Het oude sashuis in Astene, Oost-Vlaanderen
We hebben vandaag gezwommen bij het sashuis waar vroeger de sasmeester woonde.
zie er een boer mee van zijn paard kunnen kloppen
-
wegglijden, uitschuiven, wegslippen
ook “wegslibberen” in de Kempen met stemhebbende b
tja jongens…kheb er al paar keer wa auto’s zien rondrijden op da punt..daarstrakskes nog… die dingen doen verrie raar zenne…achterkant wegslipperen enzo…as ge alleen daar rondekes doe is alles voor uw eigen he…maar as er dan me ne auto op ne geparkeerde brommer knalt….toch ni echt goe bezig peis ik dan (2fast4u.be)
zetel in de auto
NL: autobank of autostoel (eenzit)
Ik moet een nieuwe firmawagen kiezen en zoek de meest confortabele autozetel die ik kan vinden die m’n rug een beetje ontziet. (belgiumdigital.com )
Autozetel van Wendy (34) vliegt in brand door oververhitte Samsung (gva.be)
De programmawet – minzaam vuilbakwet genoemd, omdat de regering er een onoverzichtelijk allegaartje van begrotings- en andere maatregelen in dumpt die eigenlijk niets met elkaar te maken hebben – is namelijk een jaarlijks terugkerend fenomeen waaraan het hele parlement zich doodergert. (standaard.be – 2005)
google2016: >388
Op 15 januari ll. verscheen de zgn. “wet houdende fiscale en andere bepalingen” in het Staatsblad. Deze wet wordt in de wandelgangen ook wel de “vuilbakwet” genoemd. Het is dan ook een allegaartje geworden van nieuwe fiscale bepalingen en rechtzettingen van fouten en foutjes die de laatste zeven (!) jaar in de fiscale wetgeving slopen. (indicator.be – 1999)
We weten dat kort na die lobbyronde plots in één nacht de afkoopwet als amendement aan een vuilbakwet is toegevoegd. (demorgen.be – 2016)
Over de diverse bepalingen van een ‘vuilbakwet’ en de hechtenis onder elektronisch toezicht als uitvoeringsmodaliteit van voorlopige hechtenis. (De machines van Justitie: vijftien jaar elektronisch toezicht in België – Tom Daems,Tom Vander Beken,Delphine Vanhaelemeesch)
domme vrouw
Eén respondent geeft aan ‘dat ze daar rare en moeilijke vragen stellen, en dan weet je niet wat daarop geantwoord, en dan zit je daar als een domme tjeute.’ (https://www.ieper.be/rapport-kinderarmoede-2015)
kwal
WNT: Tingelgal: Aan de vlaamsche kust benaming voor zekere kwallen (”gallen”), die ”steken” als brandnetels. Soort: Cyanea capillata en vooral de gewone oorkwal Aurelia aurita
Van Dale 2017: tingelgal: niet algemeen tingel
Etymologiebank: tingel (kwal) {1926-1950} verkort uit tingelgal, een kwal die zwellingen veroorzaakt; het eerste lid is verwant met tang.
Klik op de afbeelding
Cyanea capillata
Ik trapte op een tingelgal en die stekte (stekken) in mijn voet.
1) verloren geraken, niet meer kunnen vinden, kwijtspelen
2) er van afgeraken, er van verlost geraken, iets of iemand kwijt willen, niet meer willen hebben
SN: kwijtraken
1) Mijn sleutels ben ik hier ergens in huis kwijtgeraakt en ik weet niet meer waar.
1) Ze volgde ons nog met de wagen maar na de 2de afslag in de straat is ze ons kwijtgeraakt.
2) Eindelijk is hij die kneut kwijtgeraakt. Wat was dat voor iemand, dat wilt ge niet weten…
2) Wilt ge die begeuze kwijtgeraken? Verkoop ze dan op een 2dehandssite of doe ze naar de kringwinkel.
- worst
- iemand die alles verkeerd doet
- onnozelaar
In sommige brasseries staat stoemp met weust op de menu.
Gij se weust, nen afwas doen in 6 cm water! Het zal proper zijn!
moerassig, drassig, met risico voor overstroming
VD2017 online: BE
De plannen om uitgerekend daar nieuwe huizen te bouwen, in waterziek gebied, botsten bij de bewoners op ongeloof. (nieuwsblad.be)
Het is een waterziek gebied”, zegt Diane Vercaigne namens de buurt. “Iedereen weet dat de grond hier bijzonder drassig is. (hln.be)
Het ontwerp voorziet het ophogen van een waterziek weiland en het aanleggen van een buffer. (rwo.be)
Volgens gemeenteraadslid Henk Dierendonck (LDD) zal het bouwen van woningen in een waterziek gebied voor heel wat problemen zorgen. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.