Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Lange pannenlap, lange doek om hete potten, pannen van het vuur af te nemen
WNT: Pietje-kadul, als naam voor de lap waarmede men de heete potten van het vuur afneemt. In Vlaand.
Zonder Pietje-kadul verbrandde ik mijnen feem, De Bo (1873)
Mijn grootmoeder zaliger gebruikte een pietje kadul om de pot met patatten af te gieten.
Haar pietje kadul heb ik geërfd en ik gebruik het nog.
bachelor-na-master
vgl. banaba, manama, manaba, sense
Dus: als je nu een master taalkunde kunt halen en daarna een banama of een manama journalistiek (eventueel een lerarenopleiding) dan verruim je natuurlijk heel sterk je kansen op werk. (skynetblogs.be)
de schuld leggen bij, de schuld geven aan
vnw: de schuld op iemand/iets steken: iemand/iets de schuld geven
Het hart van een ex-vakbondsman bloedt. Maar hij steekt de schuld niet alleen op de CEO. (deredactie.be)
Zo raak je gefrustreerd, de ander voelt zich veroordeeld en steekt de schuld op jou. (goedgevoel.be)
knikker
zie ook lavoor
Op de speelplaats van mijn Leuvense school speelde ik met kleine pikkelavoeren. Er bestonden ook grote!
Sommigen noemden het marbels, maar dat vonden we maar een rare naam.
takjes, mos,… die vogels gebruiken om hun nest te maken.
Eksters vliegen vroeg in het voorjaar al rond met veel nesteling in hun bek. Soms een busseltje takjes.
- gaan
- zijn, met de waarde van geweest
uitspraak: soms ook weest
> hulpwerkwoord in de voltooide tijd, in combinatie met een infinitief waarbij ‘te’ vervangen wordt door ‘west’, met de waarde van geweest.
> met of zonder het hulpwerkwoord ‘hebben’ of ‘zijn’
zie ook weste
vergelijk: gaan gaan
NL: wezen
Ik ben west winkelen.
Zij zijn west wandelen in het bos.
Zij is haar dochter west bezoeken in het moederhuis. Zijt gij ook west kijken naar het boeleke?
West doktoren en hoe is het nu met u?
West pinten pakken zeker? Ik ruik het al van ver.
duif met witte pennen
zie ook: blauwe geschelpte
WNT: Gewestelijk in Vl.-België.
Charel zijne witpen is weer als eerste op zijn kot geland.
juffrouw
Ee loetse, geef ne kier nen botteram mee espe en ienen mee uuflakke. (Dag juffrouw, mag ik een boterham met hesp en eentje met kop?)
helemaal vol, tot aan de rand gevuld
Ge moet dien emer nie toppensvol laten vollopen, straks loopt hij over en ’t water wordt te duur.
zwarte lange mantel met kap die over de schouders werd gedragen door vrouwen
Wikipedia: Een manteline (ook: kapmantel) is een mantel die voorzien is van een grote capuchon. De capuchon dient niet alleen om het hoofd, maar ook om de muts, te beschermen. Een manteline was in principe een vrouwenmantel die onder meer in Zeeland en West-Vlaanderen werd gedragen.
WNT: Als een dracht der ”plattelandsche burgervrouwen” en van de vrouwen uit de volksklasse, in Vlaamsch-België (verg. de cock, Spreekw. O. Gebr. 146)
Onze grootmoeders droegen een kapmantel om naar de mis te gaan. zie hier
Vrouwen met hun zwarte kappemantels, rodenbach 205. (WNT)
voornemen (het ww. is idem)
Van mien gooi veurnummes is nog mer wenig euver.
Van mijn goede voornemens is nog maar weinig over.
Es geer veurnummes zeet dèzze wage te gelle kènt der nog waal euver de pries gekalt waere.
Als U voornemens bent deze auto te kopen kan er nog wel over de prijs gepraat worden.
superlatief voor een buitengewone prestatie in de wielersport; bv. gedurende tientallen kilometers alleen in de aanval gaan en solo winnen
< op de wijze van Eddy Merckx
“Het is misschien veel gezegd, maar dit is Merckxiaans”, wond Sven Nys er geen doekjes om. “Hoe vaak hebben we dit de afgelopen jaren in de Ronde van Vlaanderen gezien?” (sporza.be)
Merckxiaans, dat mogen we niet zeggen. Merckx is uniek en dat zal hij altijd blijven. Maar ik hoop wel dat Evenepoel het maakt. Ik ben fan. (Frank Raes – vrt.be)
standaardspelling: kreitelijk
tergend, ergerlijk, pesterig
Het is krijtelijk om lezen dat niet werken een beter pensioen oplevert.
Wat zijt gij ne krijter!
Stop met krijten!
iemand bedriegen
iemand slagen
VMNW: Wieke: lampepit, oudste attestatie: West-Vlaanderen, 1287
WNT: Vl.-België: iem. een loer draaien, bedriegen; ook: verlies toebrengen; slaan, verwonden.
Etymologiebank: Vlaamsch, iemand een wiek draaien, waarin wiek eigenlijk de lemmet eener lamp beteekent (Schuerm. 867)
De Dave heeft de Henry een wiek gedraaid; gelukkig kon hij om die grap lachen.
Op het werk heeft de Koen de Seppe een ferm wiek gedraaid; dat krijgt nog een staartje waar de Koen niet goed van gaat zijn.
herkennen
Hij was zo oud gekomen, ik verkende hem niet meer.
zie eet, uwen ~ zijn
-
met veel woorden
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
NL: breedsprakig
VD2017 online: BE
ANW: (vooral) in België
vgl. breedsprakerigheid
“Ik hoor altijd van anderen dat ik zo goed kan schrijven, maar ik vind van mezelf dat ik niet breedsprakerig genoeg ben om een boek vol te schrijven”, vertelt Anne-Marijke Claeys. (hln.be)
Het expressieve wordt niet pathetisch of breedsprakerig: de rauwe kreet wordt onderdrukt, zoals ook het veelbetekenend handgebaar van de vrouw haar smart bedwingt. (tento.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
