Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #22041

    gepelde biefstuk

    zie biefstuk, gepelde ~

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Jul 2021 09:02)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22042

    klak, met de ~ rondgaan
    (uitdrukking)

    zie met de klak rondgaan

    ,

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (11 Aug 2021 00:23)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22043

    beenhouwersbiefstuk
    (zn. m.; ~ken)

    longhaas, onglet

    NL: karweivlees

    een.be: Dagelijkse kost: De onglet wordt ook wel de “beenhouwersbiefstuk” genoemd, omdat de slager het vroeger vaak voor zichzelf hield.

    wikipedia: De longhaas is de spier van het rund die de longen laat bewegen. Eigenlijk gaat het om een onderdeel van het middenrif: twee kleinere spieren in een V-vorm, die met elkaar verbonden zijn door een sterk vlies of membraan. Andere benamingen zijn beenhouwersbiefstuk en karweivlees, omdat de slachters dit betrekkelijk kleine stukje vlees (er zit circa รฉรฉn kilo aan een rund) mochten houden als (extra) vergoeding voor hun werk.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 01:05)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22044

    EHBO
    (begrip)

    afkorting van Eerste Hulp Bij Ongevallen

    SN-NL: Eerste Hulp bij Ongelukken

    Eerstehulpverlening door leken, bij slachtoffers met ademhalingsstoornissen, stoornissen van het bewustzijn en bij shock. Daarnaast kunnen ze wonden, warmte- en koudeletsels, vergiftigingen en elektriciteitsletsels bij slachtoffers behandelen in afwachting van professionele hulpverleners of het slachtoffer doorverwijzen naar de huisdokter of naar de spoed.

    Op ieder grootschalig evenement staat er een EHBO-stand van het Rode Kruis.

    Voor een cursus EHBO kunt ge u inschrijven bij het Rode Kruis.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22045

    KAJ
    (de ~, v., geen mv.)

    afkorting van Katholieke Arbeidersjeugd dat later werd gewijzigd in Kristelijke Arbeidersjongeren

    Het is van oorsprong een Vlaamse jeugdvereniging die uitgegroeid is tot een internationale, christelijke jongerenbeweging. De beweging heeft zo’n 300 afdelingen verspreid over heel Vlaanderen. In Nederland werd de KAJ opgericht naar het Vlaamse voorbeeld en noemt nu de Katholieke Werkende Jongeren.

    Leden van de KAJ noemt men kajotter en kajotster

    In elk dorp had ge praktisch een KAJ.

    Bij de KAJ ben ik nooit bij geweest, wel bij de Chiro. Wou bij de scouts maar dat was in ons dorp niet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (27 Jul 2021 02:45)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22046

    aeve
    (bijwoord)

    even

    Loester es aeve.
    Luisters eens even.

    Doe bis toch aeve ouwd wie ich?
    Jij bent toch even oud als ik?

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (11 Jul 2021 09:59)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22047

    Nationaal Verbond van Frituristen
    (vaste woordgroep)

    belangenorganisatie voor frituristen

    Het Nationaal Verbond van Frituristen (Navefri)/Union Nationale des Frituristes (Unafri) werd in 1984 opgericht om de specifieke belangen van de frituursector te behartigen. (http://www.immaterieelerfgoed.be/)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 13:56)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22048

    sociale huisvestingsmaatschappij

    huisvestingsmaatschappij die zich bezighoudt met sociale woningen

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook sociale huisvesting

    oggpa.be: De huurwaarborg kan worden voorgeschoten door de sociale huisvestingsmaatschappij met een terugbetalingstermijn van 18 maanden.

    hemiksem.be: In Hemiksem is de sociale huisvestingsmaatschappij ‘De Ideale Woning’ actief.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 22:58)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Jul 2021

    ๐Ÿ‘
    246

    #22049

    communautaire tijdbom
    (vaste woordverbinding)

    aanslepende problematiek die dreigt te ontaarden in een communautair conflict

    demorgen.be: Wil hij een nieuwe crisis over de vliegroutes van Zaventem vermijden, dan moet hij een communautaire tijdbom onschadelijk maken.

    deredactie.be: Zelfs een regering zonder communautaire tijdbom zou het knap lastig hebben.

    dekamer.be: Elke dag tikt de communautaire tijdbom verder. Inzake justitie zijn er in feite twee landen aan elkaar geplakt.

    doorbraak.be: Brusselse politiezones communautaire tijdbom

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (30 Apr 2025 12:55)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22050

    foorganger
    (zn.; m.; ~s)

    bezoeker van de foor, kermisganger

    demorgen.be: Reportage. Sinksenfoor blijft op zoek naar foorgangers

    standaard.be: Foorgangers vast in Skyliner

    nieuwsblad.be: Twee broers verwondden zondag omstreeks 20 uur foorgangers op het Schouwburgplein in Kortrijk.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 11:40)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22051

    alvast
    (bw.)

    zeker en vast, tenminste

    Van Dale 2016 online: BE
    opmerking: Alvast in de betekenis van in afwachting van (bv. We gaan zo dadelijk eten, ik zal alvast de tafel dekken) is SN.

    Typisch Vlaams: in elk geval, tenminste: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal, Gangbaarheid: 7, Vlaamsheid: 3

    hln.be: De gelijkenis met zijn beroemde vader is alvast treffend.

    hetblauwekruiskust.be: De lessenreeks ‘Opvoeden kan zo’ is alvast goed gestart.

    knack.be: Volgens de overheidsvakbonden komt alvast op zijn minst de helft van de ambtenaren in aanmerking voor de lijst met zware beroepen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 16:25)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22052

    wagen
    (z.nw de ~ (m) ~s)

    auto

    Wagen is standaardtaal voor auto, maar wordt meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland.

    vgl. overbrengwagen

    zie ook wegcode

    zie ook occasiewagen, patserwagen

    Kortom, een nieuwe wagen kopen is geen makkelijke stap omdat er een aanzienlijk bedrag mee gemoeid gaat. (belgium.mobiliteit.be)

    Zo van die zomerdagen
    Die vragen om weinig of niets
    Dat je denkt pff die wagen
    Dan neem ik nog liever de fiets
    ((zo van die) zomerdagen – Bart Peeters)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Sep 2024 09:59)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22053

    Griet, de Dulle ~
    (eigennaam)

    zie Dulle, de ~ Griet

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (06 Aug 2021 11:42)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22054

    skrebielden
    (de ~ (steeds mv))

    versteende as uit de kachel

    uitspraak met nauwelijks hoorbare doffe ‘e’ na de ‘r’

    zie varianten bij scharbieljen

    Vooraleer de kachel opnieuw aan te steken, de skrebielden eruit halen.

    Versteende as uit de kachel: Skrebielden (http://www.mijnwoordenboek.nl/dialect/Zelzaats)

    “Om te eindigen een woord dat mijn vader me leerde, meer dan vijftig jaar geleden en dat ergens helemaal van onder in mijn woordenschatkist is blijven liggen, tot het enkele dagen geleden vanzelf weer verscheen, zoals een vergeelde klasfoto of een vergeten vakantiekiekje in een bestofte doos op zolder. Het is skrebielden of skrebieldekes.
    Toen we nog allemaal met kolen stookten, vielen er al eens kleine gloeiende kooltjes door de (of het) rooster van de kachel. Die koelden af in de asla, dat kruiswoordraadselachtig woord. Mijn taak als jongste kind was dan vaak om de asse te zeven of te ziften met een zeef of zift (natuurlijk) om er de soms nog warme skrebielden uit te halen; die konden dan weer in de kachel om helemaal op te branden. De gezeefde asse gebruikten we in de winter om besneeuwde of beijzelde voetpaden begaanbaar te houden.
    Ik heb lang moeten zoeken naar de oorsprong van dat prachtige dialectwoord, maar hier is het, voorwaar een woordenboekbuur van onze escarlette, namelijk escarbille, blijkbaar een Waals en Frans dialectwoord voor kolen die door het (of de) rooster vallen, bij kachels maar ook bij stoomtreinen en die men nadien recupereerde. Misschien is dat woord verwant met een andere buur: escarboucle, Frans voor onze karbonkels: robijnen of rode granaatstenen; beide zijn afkomstig van het Latijn carbunculus, een verkleinwoord van carbo, kool, dus een klein kooltje!
    Een andere etymologie verwijst evenwel naar het Nederlandse schrabben of schrabbelen, dus krabben of โ€˜schartenโ€™ en dat is ook een manier om de skrebielden uit de asse te halen. Dus een Eekloos dialectwoord uit het Waals dat uit het Vlaams komt…” (http://blog.seniorennet.be/kareldhuyvetters/archief.php?ID=382)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door willemwim en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 04:06)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22055

    bloempanch
    (de ~ (v.) , ~en)

    bloedworst

    Bloempanch, โ€œbufsteik mi rooiteโ€ of โ€œcortelette van de Kongoโ€ maakt ontegensprekelijk deel uit van het Brussels gastronomisch erfgoed. Naast het varkensbloed spelen in de ambachtelijke bereiding gestoofde ui, boekweitbloem en spekvetteerlingen een belangrijke rol. Dit alles wordt afgevuld in rundereindzakken ( blinde darm) waardoor je een serieuze pens krijgt van ongeveer 15 cm doorsnede. (www.streekproduct.be)

    panch of painsj is de lokale uitspraak van pens

    Bloodwurst

    Bloempanch met gebakken appelen en bruine suiker staat op het menu voor morgen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 17:34)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22056

    dubbelmandaat
    (zn. o.; ~mandaten)

    gecumuleerd mandaat (bv. zitting in meerdere parlementen)

    vnw: gecumuleerde functie, als een gekozen politicus twee (of meer) officiรซle taken op zich neemt

    Van Dale 2016 online: BE, politiek

    opm.: recenter is het begrip ook in Nederland ingeburgerd, o.a. n.a.v. discussies over dubbelmandaten in het NL parlement en het Europees parlement.

    Omdat een deelstaatsenator lid is van het Vlaams Parlement (of een ander regionaal parlement) en van de senaat, zeggen we dat hij een dubbelmandaat heeft. (vlaamsparlement.be)

    In 1991 werd hij provinciaal senator voor Antwerpen. In de periode december 1981-november 1991 had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Vlaamse Raad. (Wikipedia )

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Jun 2022 07:29)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22057

    diabolisering
    (zn. v.; ~en)

    demonisering, het in een kwaad daglicht plaatsen

    ongemarkeerd in Van Dale 2016 online
    google2016:
    “diabolisering van” .BE (>1.090) ; .NL (>190)

    De sector wil een einde maken aan de diabolisering van mineraal- en bronwater en wijst ook op de troeven van mineraalwater. (goedgevoel.be)

    De diabolisering van de auto en de autogebruikers ligt al mijlenver achter ons. (mobielvlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Aug 2021 22:22)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22058

    JEP
    (letterwoord)

    staat voor: Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame

    zie reclamewaakhond

    “Welkom bij de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame
    Wij zijn het onafhankelijk zelfregulerend orgaan van de Belgische reclamesector.Onze missie: een eerlijke, oprechte en maatschappelijk verantwoorde reclame verzekeren.”(http://www.jep.be/nl)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (09 Aug 2021 21:35)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22059

    spannerke
    (het ~ , ~s)

    - iets dat de strak of te klein is en aanspant
    - nauw aansluitend

    Winterse tuniek van Caroline Biss, valt als een kleine 38. Ik doe hem weg omdat hij voor mij een spannerke is. (koopjeskrant.be)

    … lag te zonnen en een zomertrauma opliep toen de zoveelste ‘bijzondere figuur’ met sexy spannerke rond zijn billen voorbij wandelde? (newsmonkey.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 01:22)

    ๐Ÿ‘
    246

    #22060

    bitskommer
    (zn. m. -s)

    eigenlijk bitskoemmer

    Etymologiebank:
    bietser, bietskommer/beachcomber: (Bargoens) schooier; bedelaar; profiteur; klaploper; parasiet. Aanvankelijk betekende het: โ€˜zeeman zonder schip die de kaden afschuimt voor aanmonstering of een baantje ter plaatseโ€™ (Endt, 1974). Afgeleid van het Engelse woord beachcomber (strandjutter). In Antwerpen, meer bepaald in de haven, wordt zo iemand een bitskoemmer genoemd.
    M. De Coster, Groot Scheldwoordenboek (2007)

    “Beachcomber werd in Antwerpen vroeger vertaalt als โ€ bitskommer โ€œ.Mijn grootvader gebruikte het woord nog al graag. Bitskommer was toen van toepassing op mensen die het niet zo nauw namen.” (forum)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 22:31)

    ๐Ÿ‘
    246

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.