Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
longhaas, onglet
NL: karweivlees
een.be: Dagelijkse kost: De onglet wordt ook wel de “beenhouwersbiefstuk” genoemd, omdat de slager het vroeger vaak voor zichzelf hield.
wikipedia: De longhaas is de spier van het rund die de longen laat bewegen. Eigenlijk gaat het om een onderdeel van het middenrif: twee kleinere spieren in een V-vorm, die met elkaar verbonden zijn door een sterk vlies of membraan. Andere benamingen zijn beenhouwersbiefstuk en karweivlees, omdat de slachters dit betrekkelijk kleine stukje vlees (er zit circa รฉรฉn kilo aan een rund) mochten houden als (extra) vergoeding voor hun werk.
afkorting van Eerste Hulp Bij Ongevallen
SN-NL: Eerste Hulp bij Ongelukken
Eerstehulpverlening door leken, bij slachtoffers met ademhalingsstoornissen, stoornissen van het bewustzijn en bij shock. Daarnaast kunnen ze wonden, warmte- en koudeletsels, vergiftigingen en elektriciteitsletsels bij slachtoffers behandelen in afwachting van professionele hulpverleners of het slachtoffer doorverwijzen naar de huisdokter of naar de spoed.
Op ieder grootschalig evenement staat er een EHBO-stand van het Rode Kruis.
Voor een cursus EHBO kunt ge u inschrijven bij het Rode Kruis.
afkorting van Katholieke Arbeidersjeugd dat later werd gewijzigd in Kristelijke Arbeidersjongeren
Het is van oorsprong een Vlaamse jeugdvereniging die uitgegroeid is tot een internationale, christelijke jongerenbeweging. De beweging heeft zo’n 300 afdelingen verspreid over heel Vlaanderen. In Nederland werd de KAJ opgericht naar het Vlaamse voorbeeld en noemt nu de Katholieke Werkende Jongeren.
Leden van de KAJ noemt men kajotter en kajotster
In elk dorp had ge praktisch een KAJ.
Bij de KAJ ben ik nooit bij geweest, wel bij de Chiro. Wou bij de scouts maar dat was in ons dorp niet.
even
Loester es aeve.
Luisters eens even.
Doe bis toch aeve ouwd wie ich?
Jij bent toch even oud als ik?
belangenorganisatie voor frituristen
Het Nationaal Verbond van Frituristen (Navefri)/Union Nationale des Frituristes (Unafri) werd in 1984 opgericht om de specifieke belangen van de frituursector te behartigen. (http://www.immaterieelerfgoed.be/)
huisvestingsmaatschappij die zich bezighoudt met sociale woningen
Van Dale 2016 online: BE
zie ook sociale huisvesting
oggpa.be: De huurwaarborg kan worden voorgeschoten door de sociale huisvestingsmaatschappij met een terugbetalingstermijn van 18 maanden.
hemiksem.be: In Hemiksem is de sociale huisvestingsmaatschappij ‘De Ideale Woning’ actief.
aanslepende problematiek die dreigt te ontaarden in een communautair conflict
demorgen.be: Wil hij een nieuwe crisis over de vliegroutes van Zaventem vermijden, dan moet hij een communautaire tijdbom onschadelijk maken.
deredactie.be: Zelfs een regering zonder communautaire tijdbom zou het knap lastig hebben.
dekamer.be: Elke dag tikt de communautaire tijdbom verder. Inzake justitie zijn er in feite twee landen aan elkaar geplakt.
doorbraak.be: Brusselse politiezones communautaire tijdbom
bezoeker van de foor, kermisganger
demorgen.be: Reportage. Sinksenfoor blijft op zoek naar foorgangers
standaard.be: Foorgangers vast in Skyliner
nieuwsblad.be: Twee broers verwondden zondag omstreeks 20 uur foorgangers op het Schouwburgplein in Kortrijk.
zeker en vast, tenminste
Van Dale 2016 online: BE
opmerking: Alvast in de betekenis van in afwachting van (bv. We gaan zo dadelijk eten, ik zal alvast de tafel dekken) is SN.
Typisch Vlaams: in elk geval, tenminste: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal, Gangbaarheid: 7, Vlaamsheid: 3
hln.be: De gelijkenis met zijn beroemde vader is alvast treffend.
hetblauwekruiskust.be: De lessenreeks ‘Opvoeden kan zo’ is alvast goed gestart.
knack.be: Volgens de overheidsvakbonden komt alvast op zijn minst de helft van de ambtenaren in aanmerking voor de lijst met zware beroepen.
auto
Wagen is standaardtaal voor auto, maar wordt meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland.
vgl. overbrengwagen
zie ook wegcode
zie ook occasiewagen, patserwagen
Kortom, een nieuwe wagen kopen is geen makkelijke stap omdat er een aanzienlijk bedrag mee gemoeid gaat. (belgium.mobiliteit.be)
Zo van die zomerdagen
Die vragen om weinig of niets
Dat je denkt pff die wagen
Dan neem ik nog liever de fiets
((zo van die) zomerdagen – Bart Peeters)
versteende as uit de kachel
uitspraak met nauwelijks hoorbare doffe ‘e’ na de ‘r’
zie varianten bij scharbieljen
Vooraleer de kachel opnieuw aan te steken, de skrebielden eruit halen.
Versteende as uit de kachel: Skrebielden (http://www.mijnwoordenboek.nl/dialect/Zelzaats)
“Om te eindigen een woord dat mijn vader me leerde, meer dan vijftig jaar geleden en dat ergens helemaal van onder in mijn woordenschatkist is blijven liggen, tot het enkele dagen geleden vanzelf weer verscheen, zoals een vergeelde klasfoto of een vergeten vakantiekiekje in een bestofte doos op zolder. Het is skrebielden of skrebieldekes.
Toen we nog allemaal met kolen stookten, vielen er al eens kleine gloeiende kooltjes door de (of het) rooster van de kachel. Die koelden af in de asla, dat kruiswoordraadselachtig woord. Mijn taak als jongste kind was dan vaak om de asse te zeven of te ziften met een zeef of zift (natuurlijk) om er de soms nog warme skrebielden uit te halen; die konden dan weer in de kachel om helemaal op te branden. De gezeefde asse gebruikten we in de winter om besneeuwde of beijzelde voetpaden begaanbaar te houden.
Ik heb lang moeten zoeken naar de oorsprong van dat prachtige dialectwoord, maar hier is het, voorwaar een woordenboekbuur van onze escarlette, namelijk escarbille, blijkbaar een Waals en Frans dialectwoord voor kolen die door het (of de) rooster vallen, bij kachels maar ook bij stoomtreinen en die men nadien recupereerde. Misschien is dat woord verwant met een andere buur: escarboucle, Frans voor onze karbonkels: robijnen of rode granaatstenen; beide zijn afkomstig van het Latijn carbunculus, een verkleinwoord van carbo, kool, dus een klein kooltje!
Een andere etymologie verwijst evenwel naar het Nederlandse schrabben of schrabbelen, dus krabben of โschartenโ en dat is ook een manier om de skrebielden uit de asse te halen. Dus een Eekloos dialectwoord uit het Waals dat uit het Vlaams komt…” (http://blog.seniorennet.be/kareldhuyvetters/archief.php?ID=382)
bloedworst
Bloempanch, โbufsteik mi rooiteโ of โcortelette van de Kongoโ maakt ontegensprekelijk deel uit van het Brussels gastronomisch erfgoed. Naast het varkensbloed spelen in de ambachtelijke bereiding gestoofde ui, boekweitbloem en spekvetteerlingen een belangrijke rol. Dit alles wordt afgevuld in rundereindzakken ( blinde darm) waardoor je een serieuze pens krijgt van ongeveer 15 cm doorsnede. (www.streekproduct.be)
panch of painsj is de lokale uitspraak van pens
Bloempanch met gebakken appelen en bruine suiker staat op het menu voor morgen.
gecumuleerd mandaat (bv. zitting in meerdere parlementen)
vnw: gecumuleerde functie, als een gekozen politicus twee (of meer) officiรซle taken op zich neemt
Van Dale 2016 online: BE, politiek
opm.: recenter is het begrip ook in Nederland ingeburgerd, o.a. n.a.v. discussies over dubbelmandaten in het NL parlement en het Europees parlement.
Omdat een deelstaatsenator lid is van het Vlaams Parlement (of een ander regionaal parlement) en van de senaat, zeggen we dat hij een dubbelmandaat heeft. (vlaamsparlement.be)
In 1991 werd hij provinciaal senator voor Antwerpen. In de periode december 1981-november 1991 had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Vlaamse Raad. (Wikipedia )
demonisering, het in een kwaad daglicht plaatsen
ongemarkeerd in Van Dale 2016 online
google2016:
“diabolisering van” .BE (>1.090) ; .NL (>190)
De sector wil een einde maken aan de diabolisering van mineraal- en bronwater en wijst ook op de troeven van mineraalwater. (goedgevoel.be)
De diabolisering van de auto en de autogebruikers ligt al mijlenver achter ons. (mobielvlaanderen.be)
staat voor: Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame
zie reclamewaakhond
“Welkom bij de Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame
Wij zijn het onafhankelijk zelfregulerend orgaan van de Belgische reclamesector.Onze missie: een eerlijke, oprechte en maatschappelijk verantwoorde reclame verzekeren.”(http://www.jep.be/nl)
- iets dat de strak of te klein is en aanspant
- nauw aansluitend
Winterse tuniek van Caroline Biss, valt als een kleine 38. Ik doe hem weg omdat hij voor mij een spannerke is. (koopjeskrant.be)
… lag te zonnen en een zomertrauma opliep toen de zoveelste ‘bijzondere figuur’ met sexy spannerke rond zijn billen voorbij wandelde? (newsmonkey.be)
eigenlijk bitskoemmer
Etymologiebank:
bietser, bietskommer/beachcomber: (Bargoens) schooier; bedelaar; profiteur; klaploper; parasiet. Aanvankelijk betekende het: โzeeman zonder schip die de kaden afschuimt voor aanmonstering of een baantje ter plaatseโ (Endt, 1974). Afgeleid van het Engelse woord beachcomber (strandjutter). In Antwerpen, meer bepaald in de haven, wordt zo iemand een bitskoemmer genoemd.
M. De Coster, Groot Scheldwoordenboek (2007)
“Beachcomber werd in Antwerpen vroeger vertaalt als โ bitskommer โ.Mijn grootvader gebruikte het woord nog al graag. Bitskommer was toen van toepassing op mensen die het niet zo nauw namen.” (forum)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.