Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
een foto maken
< Frans tirer une photo
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook fototrekker, trekken
vgl kodak, fotokodak
Trekt eens een foto van ons.
We hebben op reis wel 200 foto’s getrokken.
bloemlezing De Standaard:
Het opzet bestaat erin dat deze jongeren bij voorkeur naar – niet verrassend – drukbezochte plaatsen gaan en daar foto’s trekken. (standaard.be)
Na de enquêtes zou het nu de bedoeling zijn dat de inwoners foto’s trekken van hun gemeente. (standaard.be)
Eens hij hun vertrouwen gewonnen had, diende hij de vrouwen medicatie toe en trok foto’s van hen terwijl ze sliepen (standaard.be)
Fans van jong tot oud trokken foto’s van de spelersbus, die voor het hotel geparkeerd stond. (standaard.be)
enz.
een meringuetaartje met slagroom en chocoladeschilfers
synoniem merveilleux
genoemd naar Koningin Astrid (1905-1935)
Die éne bakker bakt de beste astridjes van het dorp.
“Koningin Astrid was verlekkerd op de Mechelse merveilleuxkens en dat kwam aan de oren van de bakker. Die vroeg de koningin daarop toelating om zijn gebak naar haar te mogen noemen. Ook in Antwerpen wordt deze naam gebruikt.” (http://www.antwerpenkoekenstad.be/voor-mij-een-astridje-en-een-marie-joseeke-alstublieft/)
stijfkop, koppigaard, dweizerik, steenezel
vnw: zeer koppig persoon, stijfkop
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
vgl. kop, een harde ~
Hij wil niet toegeven dat hij fout was, de keikop.
De keikop van de Wetstraat – De Standaard Mobile
In een zeldzaam moment liet Marijnen, de doorduwer en keikop, zich op een kwetsbaar moment betrappen. (standaard.be)
Van Lierde is een werkpaard zonder grote bek, maar ook een keikop. (standaard.be)
- konijn
- ook knibbelaar, gierigaard
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In hollands en sass. dialect, in Limburg en in de Kempen (Schuermans (1865-1870), Cornelissen-Vervliet) knijn, knîn (men vindt dezen vorm soms bij oude hollandse schrijvers: zie behalve de aanhaling nog b.v. Hooft, Gedichten (c. 1626); Hooft, Gedichten (1636); Bredero (1615); Vondel (1626);
Antwerpse Kempen naast knijn ook kornijn, kenijn
West-Vlaams: keun
#/media/File:Oryctolagus_cuniculus_Tasmania_2.jpg)
Gras repen voor de knijnen.
Zo een gierigaard! Da’s nen echte knijn, die!
I. Wat dunckt u van mijn hayr, en ist niet schoon en blont? R. Ghelijck een Engels knijn, het wert al moytjens bont, Bredero (1617).
een geheim verklappen
Nl: uit de school klappen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook: bed, uit het ~ klappen
zie klappen
Ik mag niet uit de biecht klappen, maar het was wel iemand die het verdient.
(mans)persoon, meestal, om verscheidene redenen, niet geliefd door degene die hem een deb noemt
< debiel
Zo zagen, wat een stomme deb!
Als verder alleen die deb meegaat, blijf ik maar gewoon thuis.
(In Vl. ) Vrucht die voor den tijd afvalt, „rapeling”. || Valling …. Een appel, eene peer of andere vrucht die van den boom afvalt eer zij haren wasdom heeft, De Bo (1873). Valling, gevallen ooft, Aant. v. Gezelle (Bavikhove, ± 1890). — De koster van Lembeke had veertien vallingen en hij bakte er een tate van, Schuerm. (1870). Als het veel waait, zijn er veel vallingen te rapen, De Bo (1873). Die vallingen zijn beter of die ge groen aftrekt (Nukerke, 1944).
zie andere betekenis van valling
Nog in gebruik?
secundair, aanvullend ofwel bovenwettelijk
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
“Het personeel van die onderneming kan rekenen op heel wat extralegale voordelen. (standaardtaal in België” Taaladvies.net
Appel + perenstroop, Luikse siroop
zie ook: poepsiroop, proes
ook poepspijs
Klik op de afbeelding
Mijn moeder eet elke morgen poepgelei op haar boterham.
“… het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood. De term “poepgelei” wordt vooral in de Antwerpse Kempen gebruikt." (deredactie.be)
Volgens zoon Frans is het geheim van Jans ouderdom "gewoon doen, en een dagelijkse portie “poepgelei”." “Poepgelei”, oftewel “echte Luikse siroop” is een appel- en perensiroop die dient als beleg bij brood.
de krachten zijn op, men is moe, men is uitgeput;
ook: ‘bobijn(tje) is plat’, etc…;
uitspr.: W-Vl: bobientje is …
zie ook: djakeloos
golvend haar, haar met bekken.
Hij had blond bekhaar en blauwe ogen…
Als ik mijn haar gewassen heb en het zo aan de lucht laat drogen dan heb ik bekhaar.
vaste tandbeugel
uitspraak: klik op het pijltje
Kinderen met scheve tanden lopen dikkels met blokskes rond om een rechter gebit te krijgen.
Blokskes bestaan ook in fluokleuren.
> andere betekenis van blokskes
een bewoner die niet van de kuststreek afkomstig is
andere West-Vlamingen (van buiten de kuststreek) worden echter minder snel beschouwd als aangespoelden, omdat ze nog niet zo heel exotisch klinken, de term is dus voornamelijk van toepassing op (van afkomst) niet-West-Vlamingen
vergelijk inwijkeling
In die nieuwe wijk wonen niets anders dan aangespoelden.
“Van harte welkom op de site Bond Der Aangespoelden. De naam aangespoelden krijg je als nieuwe kustbewoner of als tweede verblijver.” ([email protected])
blijven doorzeuren over iets
zie ook: gemem, memmer, memster
Van Dale 2015 online:
1.(informeel) vervelend kletsen; synoniem: leuteren
2. treuzelen
Zit daar niet te memmen, ik krijg het daar van op mijn zenuwen.
Zeg, ge moet niet memmen he. Doe maar gewoon wat ik u gevraagd had.
zich haasten
Kort een beetje aan, anders komen we nog te laat.
flink, stevig
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2
3 weken geleden had ik een deftige amandelontsteking.
Mijne pa van 79j. kan nog een deftige pose frieten eten, als er maar zuursaus bij is.
Wij moeten eens deftig praten, hé maatje, want zo gaat dat niet verder.
> zie ook andere betekenissen van deftig
benefiet
in Van Dale en ondertiteling onzijdig
Komt den dienen ook? Hij heerst nog zwaar. Op dien benefiet heb ik hem waarlijk gesavoureerd. (forum)
de pers die stuurd un kat, ze kunne ni tegen onze smóel
ba iederen benefiet vör iên of aender goei dóel
(http://www.aentwaerps.be/tekst/23/katastroof-volledig-genegeerd/__benefiet)
Van Dale gebruikt de label gewestelijk om aan te duiden dat bepaald taalgebruik eerder regionaal, in bepaalde gebieden voorkomt. Soms kunnen deze gewestelijke taalgebieden min of meer samenvallen met Vlaamse taalgebieden of kunnen ze Vlaamse taalgebieden insluiten of overlappen. De label gewestelijk sluit de kwalificatie van Vlaams zeker niet uit maar is er ook zeker geen synoniem van.
zie ook BE, Belgisch-Nederlands, in België, standaardtaal in België
Voor een voorbeeld: van voor door is voor Van Dale gewestelijk.
Intussen gebruiken ook andere bronnen dit label ‘gewestelijk’, zoals o.a. het ANW, VRT Taalnet, encyclo.nl, mijn woordenboek.nl, Geïntegreerde Taalbank,…
ontslagvergoeding, afvloeiingspremie
zie ook afdankingspremie
standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
Typisch Vlaams: 4 leeuwen
Er komt brugpensioen vanaf 50 jaar en een afscheidspremie van 1.000 euro per dienstjaar voor de arbeiders.
vrijwel, nagenoeg, haast, zo goed als
vnw: nagenoeg, vrijwel, zo goed als, om zo te zeggen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
vrt.taalmail: ‘Omzeggens’ behoort niet tot de standaardtaal. (ondanks bloemlezing onder)
Hij doed omzeggens niks.
“Drie opeenvolgende jaren is er omzeggens geen regen gevallen in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad.” (De Morgen)
bloemlezing De Standaard:
Een tot dusver nog niet geïdentificeerde man is omzeggens voor de deur van een appartementje in een gebouw aan de Theodore Verhaeghenstraat 87 in … (standaard.be)
… bijvoorbeeld schoolgeld, terwijl het onderwijs nu omzeggens gratis is. (standaard.be)
Zaterdagavond is langs de Steense Dijk in Stene (Oostende) het voormalige restaurant ‘t Oud Vliegveld omzeggens volledig uitgebrand. (standaard.be)
Oké, hier gaan we: let er eens op hoe vaak Nederlanders ’zeg maar’ zeggen. Ze zeggen het, zeg maar, omzeggens om de zes woorden. (standaard.be)
enz.
bloemlezing vrt.be:
De tablets vervangen omzeggens alle boeken en schriften.(vrt.be)
Over wat Van Ermen met LDD van plan is, is omzeggens niets bekend. (vrt.be)
De kans dat Trump in de Senaat uit zijn functie wordt gezet, is omzeggens onbestaande. (vrt.be)
“De Lente” verzamelt omzeggens alles waar Brusselmans voor stond en wat hem vandaag nog altijd een moderne uitstraling geeft.(vrt;be)
enz.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
