Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #19401

    woonbonus
    (de ~, (m.), ~sen)

    aftrekbaar bedrag voor een hypothecaire lening
    vgl. NL: hypotheekrente-aftrek

    Van Dale 2014 online: in België

    hoeveelkostmijnhuis.be: Hoeveel belastingvoordeel krijg je op je hypotheek en schuldsaldoverzekering? Wat is de woonbonus en op welke bedragen geldt een fiscale vrijstelling?

    deredactie.be: De woonbonus wordt binnenkort overgeheveld naar Vlaanderen. De partijen kunnen dus nu voorstellen doen over hoe ze het systeem willen hervormen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (24 Sep 2024 11:25)

    👍
    266

    #19402

    driede
    (rangtelwoord)

    derde, zie ook: eerstes, tweedes, derdes enz.

    Es ger noa de brögk de driede sjtroat rechs pak zeet ger der.
    Als U na de brug de derde straat rechts neemt bent U er.

    De Joep is driede gewore mit beertappe.
    Joep is derde geworden met biertappen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door LeGrognard (09 Aug 2021 11:33)

    👍
    266

    #19403

    moedermanneke
    (onz. het ~ o ~s)

    moederskindje

    “De meeste Leuvense studenten waren toen nog moedermannekes en gingen elk weekend naar huis. Die op kot bleven, hadden dan de stad voor zich. We leefden vrij goed, maar hadden toch ons oog laten vallen op de dieren in het stadspark. Met eendjes, en ganzen. Mooi gevoederde beesten die eigenlijk tot niets dienden. Ik dacht dat het geen misdaad kon zijn als we daar af en toe eentje van pakten”, vertelt hij.

    ‘Voormalig TV-kok vrat Leuvens stadpark leeg’ Bron: deredactie.be
    Waar of niet waar? De site van Studio Brussel heeft het antwoord.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (29 Jul 2021 08:59)

    👍
    266

    #19404

    koffe
    (de ~,(m.), ~s)

    koffie

    zie ook kaffie, kaffe
    vgl koemmeke koffie

    Een koffeke verkeerd aub.

    Een koemmeke koffe bij den boterham dat kan zo smaken!

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 00:23)

    👍
    266

    #19405

    ietske pietske
    (uitdr.)

    Een weinig iets, een klein beetje
    Varianten: ietske petietske, ietsepitteke
    NL: ietsepietsie

    “Hij was ietske pietske te laat.”
    “Het was daar toch een ietske pietske te warm voor mij.”

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Morgengave en laatst gewijzigd door LeGrognard (11 Aug 2021 16:04)

    👍
    266

    #19406

    sleuren, zijn eigen er door ~
    (uitdrukking)

    uw eigen juist boven water houden, moeizaam door iets door komen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: zich er door sleuren
    moeilijkheden nog juist te boven komen. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
    - Hie en zit er nie’ goe’ veuren, mor hie zal der hem toch deure sleuren, Teirlinck

    Vandaag heb ik mijn eigen door de dag moeten sleuren wegens vermoeidheid en een te lage bloeddruk.

    Na de echtscheiding heeft ze haar eigen er door moeten sleuren, maar uiteindelijk is alles goed gekomen.

    Mensen met een laag vervangingsinkomen, moeten hun eigen elke maand er financieel door sleuren.

    Liefdesverdriet? Maak u maar niet ongerust, hij zal zijn eigen er wel door sleuren.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 00:59)

    👍
    266

    #19407

    dop, pin~
    (de ~ (v.), ~pen)

    zie pindop

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (27 Jul 2021 15:11)

    👍
    266

    #19408

    varken, een hand hoger lijk een klein ~
    (uitdrukking)

    Minachtende beschrijving van iemand die klein van gestalte is.

    zie ook zeven scheten groot zijn

    Hij is maar een hand hoger lijk een klein varken maar hij heeft praat voor zeven.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (22 Jul 2021 04:25)

    👍
    266

    #19409

    bakkeljauw
    (de ~ (m.), ~en)

    kabbeljauw

    Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij kabeljauw:
    - Voorbeelden van en opmerkingen betreffende gelijkbet. BAKELJAUW (bakelauw), door onze Groenlandvaarders van de Baskische kabeljauwvisschers overgenomen als naam voor de visch die bij Terre Neuve of Newfoundland en daaromtrent werd gevangen, in onderscheiding van de kabeljauw welke onze visschers in de Noordzee enz. plachten te vangen. In ’t Engelsch komt baccalao reeds in ’t midden van de 16de eeuw voor; volgens N. E. D. hielden de 16de eeuwsche zeevaarders het woord voor de op Newfoundland of op het naburige vasteland inheemsche benaming van den visch. In (Nederlands) West-Indië was bakeljauw nog in ’t midden van de 19de eeuw in gebruik. Thans schijnt die vorm niet meer voor te komen.

    Nicoline van der Sijs: (…) De Germaanse talen hebben de vorm met ka, bijvoorbeeld het Hoogduits Kabeljau of Kabliau, het Deens cabliau, het Zweeds kabeljo; ook het Frans heeft cabéliau en het middeleeuws Latijn cabellauwus. Daarentegen hebben de Romaanse talen de vorm met ba, zoals het Spaans bacallao, het Portugees bacalhao, het Italiaans bachalaio. Men meent dat deze woorden eigenlijk uit het Baskisch stammen, en wijst erop dat de Basken het eerst de kabeljauwvisserij op de bank van Newfoundland op grote schaal hebben gedreven.

    Mijn grootmoeder kon lekkere bakkeljauw gereed maken. Hoe dat ze het deed, ik kan de smaak niet evenaren.

    De Familie Backeljau was een komisch Vlaams televisieprogramma, geschreven door Luk Wyns en uitgezonden tussen 1994 en 1997.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (07 Aug 2021 06:12)

    👍
    266

    #19410

    melkpatatten
    (de ~, mv)

    patattenpuree

    Vanavond eten we vis met melkpatatten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door bart de busscher en laatst gewijzigd door fansy (12 Jul 2021 08:28)

    👍
    266

    #19411

    dikke stenen
    (uitdr.)

    zware en grote stenen

    VD2014 online: gewestelijk

    Stonehenge, man dat zijn serieuze (serieus) dikke stenen die ze daar eeuwen geleden hebben geïnstalleerd.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (28 Jul 2021 17:39)

    👍
    266

    #19412

    zijn eigen missen
    (uitdr.)

    zich vergissen

    vgl. ook missen

    Gaston Bergmans: ‘Tiens, dan moet ik mijn eigen gemist hebben!’

    Beste Ik heb me gemist in volgende bestelling #2558. De poort zou 200 hoog moeten zijn ipv 170. Bovendien is deze 86 euro goedkoper. (test-aankoop.be)

    reden ongeval : kende de auto niet, was de zetel van de bestuurder aan het goed zetten en heeft zich gemist van pedalen en zo gebotst. (gentblogt.be)

    De zaalwachter van Moorsele al zeker niet, want hij heeft zich gemist van kleedkamer. (Tigers clubblad Evergem)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Dec 2023 08:12)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Jul 2022

    👍
    266

    #19413

    kerntalent
    (het ~, ~en)

    Een kerntalent is iemands aard en motivatie om kennis en competenties te willen verwerven en om iemands persoonlijkheid en talenten te ontwikkelen. Het is uw natuurlijke aanleg; een set van aangeboren sterktes en zwaktes. Samen vormen ze de blauwdruk van iemands persoonlijkheid, nog onder de laag van klassieke talenten, aanleg, competenties en vaardigheden.

    vgl leukertje

    Externe factoren beïnvloeden de ontwikkeling van uw persoonlijkheid, maar de echte kern, “de aard van het beestje”, uw kerntalent, verandert nooit wezenlijk.

    Problemen op de arbeidsmarkt zijn te wijten aan het niet erkennen van iemands kerntalenten, omdat tegenwoordig veel werknemers na hun 50’ste in hun job uitgeblust geraken. Daarom gebruikt men nu, proactief, de kerntalentenmethode in het onderwijs om in de toekomst een goede langdurende loopbaan te kunnen uitbouwen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (02 Aug 2021 20:04)

    👍
    266

    #19414

    bom
    (zn., de ~, m., ~s )

    de bodem van een zak of tas

    zie ook boom

    Ik vond mijn sleutels op den bom van mijn tas.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door MmR en laatst gewijzigd door fansy (12 Jul 2021 08:33)

    👍
    266

    #19415

    moule
    (de~, (m./v.), ~n, ~s)

    mal, vorm waarvan met veelvuldig afgietsels kan maken

    vgl moulure

    Een ponderke is een moule.

    In de keuken zijn de muurtegels handgemaakt, met een moule.

    Een bakvorm is een moule voor taarten en cakes.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (05 Aug 2021 20:24)

    👍
    266

    #19416

    godetrok
    (de ~ (m.), ~ken)

    rok die in de taille smal maar onderaan wijd uitloopt
    -klokrok

    uitspraak: godèrok

    < Frans: godet: bekertje, bloempotje enz.; ook, in naaiwerk, een plooi gemaakt door een stuk stof dat breed uitloopt

    Om uit te gaan deden we onze godetrok aan, die waaierde mooi uit bij het dansen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 03:27)

    👍
    266

    #19417

    Sinterklaas
    (de ~ (m.) , ~klazen, begrip)

    Het naamfeest met de betekenis zoals in: Het is Sinterklaas vandaag

    Is vanzelfsprekend SN, maar heeft in BE en NL toch enkele betekenisverschillen:

    BE: Sinterklaas wordt op 6 december gevierd waarbij de kinderen ’s morgens uitgestald speelgoed en snoep vinden. En ook wel eens sporen van deugenietenstreken van Zwarte Piet.

    NL: Sinterklaas wordt op 5 december gevierd, waarbij het ‘s avonds ’pakjesavond’ is, zowel voor kinderen als volwassenen. Die pakjesavond is meer zoals in BE Kerst- of Nieuwjaarsavond: soms met verrassingspakjes, loterijen, … Op wikipedia vindt men typisch NL termen als Sinterklaasdobbelen.

    Van Dale 2014 online kent dit betekenisverschil niet en gebruikt enkel de NL betekenis:
    ‘(metonymisch) naam- en feestdag van Sint-Nicolaas (6 december) of de vooravond daarvan, een belangrijk huiselijk feest waarop geschenken worden uitgewisseld’
    Elders wordt bij lootje de typisch NL voorbeeldzin ‘lootjes trekken voor sinterklaas’ ongemarkeerd gebruikt.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Sinterklaas: gevormd uit Sint heer Klaas.

    Zie ook Sint-Niklaas

    Vandaag, 6 december, is het Sinterklaas en hebben alle brave kinderen bij het opstaan speelgoed en snoep in de living gevonden. En dat Zwarte Piet gepasseerd is, is ook duidelijk: alle stoelen stonden ondersteboven opeengestapeld.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 15:10)

    👍
    266

    #19418

    rouwbetuiging

    zie rouwbeklag

    Een vrouw uit Bredene is boos, nadat ze vanwege de gemeente een brief met een rouwbetuiging ontving voor haar overleden moeder. “Mijn ouders stierven 67 jaar geleden”, zegt de vrouw. (kw.knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 20:01)

    👍
    266

    #19419

    op mijn duizend gemakken
    (vaste woordgroep)

    heel rustig aan, zonder zich moe te maken of te haasten

    > het p.vnw. moet natuurlijk aangepast worden: “op uw duizend gemakken, op haar duizend gemakken,…”

    zie ook gemak, op zijn duizendste ~, op zijn honderdduizendste gemakken

    Ik ga dat werkske nu eens op mijn duizend gemakken afmaken en dan klappen we er niet meer over.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 00:36)

    👍
    266

    #19420

    verwares
    (de ~ (v.), ~sen)

    vroedvrouw

    De verwares heeft de baby op de wereld geholpen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door William en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 19:46)

    👍
    266

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.