Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
eentje is weinig (zo goed als niets)
Wordt dikwijls gebruikt na de eerste pint in het café als argument om een tweede pint te bestellen. Zoals: op één been kunt ge niet staan.
opm: Ook in .NL gebezigd, maar heel beperkt en blijkt toch eerder van VL oorsprong:
“Geentje als een samentrekking van ‘geen eentje’? Het is geen onlogisch woord, maar het staat inderdaad niet in Van Dale. Geentje komt in kranten en tijdschriften dan ook slechts sporadisch voor. Toch vind ik geentje een interessant woord. Het wordt in geschreven taal weliswaar niet vaak, maar wel al heel erg lang gebruikt, zeker al sinds de 19e eeuw, vooral in België.” (Ton den Boon – Van Dale)
En die chocoladereep: komaan, ééntje is geentje. (weliswaar.be)
De invoering van nultolerantie voor alcohol in het verkeer zou dan ook een goede zaak zijn. In het volle besef dat het verzet taai is omdat de ‘eentje is geentje’-traditie diep ingesleten zit in onze cultuur. (demorgen.be)
Plastische chirurgie werkt verslavend. Het is een beetje als een tattoo: eentje is geentje. (p-magazine)
Eentje is geentje, moet Lennert Van Eetvelt gedacht hebben. Na een knappe zege gisteren, heeft de jonge Belg vandaag nu ook nog de … (sporza.be)
van A naar B en terug
Zie ook reacties
vnw: heen en terug
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
zie ook over en `t weer; weg en weer
Veel parlementsleden vinden het over en weer reizen naar Straatsburg een verspilling van tijd en geld. (vrt.be)
Sylvia Van Driessche over en weer uit kraamkliniek voor televisieprogramma (standaard.be)
iemand die een vakantiejob uitoefent
Niet aan de tafel en zonder Gert maar met vijf vakantiejobbers. Cath Luyten, Joris Hessels, James Cooke, Dennis Xhaët en Tine Embrechts doen de komende vijf weken een poging om elk op hun eigen manier Gert en zijn tafel te doen vergeten. (demorgen.be)
Als stagiair of vakantiejobber krijg je bij Dero Construct de kans om met een mentor aan je zijde de lopende projecten van A tot Z van zeer dichtbij op te volgen. (dero.be)
De afdeling Vrije Tijd wordt tijdens de zomerperiode ook bijgestaan door een vakantiejobber. (kruisem.be)
met gekruiste armen
vnw: met de armen/handen overeen zitten: niets doen
znwb: met de armen, de handen overeen zitten, over elkaar, ook: niets doen, zitten te niksen, enz.
zie ook overeen
(de leerlingen zijn onmiddellijk stil en zitten braaf met de armen overeen. De juffrouw wacht enkele seconden en gaat dan verder met de les.) (toneelfonds.be)
Mijn vader kwam thuis van de kolenmijn en ging met zijn armen overeen aan tafel zitten wachten op het eten. (demorgen.be)
Ik was met vriendinnen naar een voorstelling gegaan en liep met mijn handen in mijn mouwen en mijn armen overeen. (nieuwsblad.be)
traject bij het koersen dat over kasseien omhoog leidt
De Oude Kwaremont is met zijn 2200 meter de langste kasseiklim in Vlaanderen en overbrugt een hoogteverschil van 92 meter. (Monte Marcella)
Gladde Koppenberg zorgde (opnieuw) voor commotie: hoort deze steile kasseiklim nog thuis in de Ronde van Vlaanderen? (Bram Vandecapelle)
De Côte de Stockeu wordt door wegenwerken geschrapt, maar met de Côte de la Rue Naniot is er een nieuwe beklimming in de finale. De “nijdige klim met kasseien” volgt na de Côte de Saint-Nicolas, op slechts drie kilometer van de aankomst in Ans. (Sporza)
Van der Poel plaatste twee verschroeiende aanvallen op de kasseiklim in Montmartre, maar kreeg eeuwige rivaal Wout van Aert niet uit zijn wiel. Toen diens landgenoot Evenepoel wegsloop, wist hij al hoe laat het was. (Koersnieuws)
door zagen iets in stukken verdelen of kapotmaken
zie ook over
Bij Van Eyck mee geweest, zij kregen het na een week proberen ook niet los, dus zadelpen dient overgezaagd te worden. (mountainbike.be)
De dieven hadden het met een scherpe beitel losgekapt of overgezaagd. (nieuwsblad.be)
Bij het plaatsen van het vrijstaand bad hebben we gemerkt dat aan de onderzijde van het bad twee “verstevigingsstukken” zitten. Nu hebben we het probleem dat deze in conflict zitten met de afvoer uit de grond. Kunnen we zo eentje gewoon overzagen? (bouwinfo.be)
op volle kracht zijn, onder spanning staan, laaiend enthousiast zijn
Novak Djokovic staat onder stoom en gaat in het eerste game van de tweede set opnieuw door de opslag van de Spanjaard. (Sporza)
‘De markt staat onder stoom.’ ’Mag ik u over een uur terugbellen? Ik moet eerst nog een paar dingen regelen voor een vlucht.’ (De Tijd)
De Oostendenaar Vandelanotte staat onder stoom. Als een echte ADHD’er vliegt hij door de campagne, en heel even leek hij ook de agenda van de verkiezingen te kunnen bepalen. (Nieuwsblad)
Wat was dat?! Vollen bak: het dak ging eraf, de tent stond onder stoom, dat is het minste wat je kan zeggen. (Nieuwsblad)
door wringen iets in stukken verdelen of kapot doen
gwnt (1898): (Zuidn.) verwringen; al wringende in stukken breken.
klemtoon op ‘over’
zie ook over
en als er door zoiets iets met mijn kids zou overkomen, zou ik hem ook de nek overwringen. (bouwinfo.be)
Betichte zou de achterdeur overgewrongen hebben en dan eene som van 85 fr. gestolen hebben. (historischekranten.be)
Op het repertoire staan bloedstollende songs als ‘Bread and Roses’ en ‘Masters of the internet en wordt een jazzklassieker als Take Five op geniale manier de nek over gewrongen en gaat het helemaal oriental bluesy in Mr Pants goes to Hollywood. (frontview-magazine.be)
Bicky is een geregistreerde merknaam die soortnaam voor een Belgische Hamburger is geworden
bicky is de verwaterde merknaam van Bicky Burger® (zie verwaterde merknamen)
Vlaamse uitspraak: /‘biki/, met twee scherpe i’s (niet /’bɪkki/)
Om hun “betaalbare prijzenpolitiek” in de kijker te zetten, verkoopt elke Bossuwé-frituur op 26 september Bicky Burgers aan 1 euro. (HLN)
Goesting in een Bicky’tje? Wie niet! Push the button en zoek een Official Bicky Dealer in je buurt, of bestel meteen online bij een Bicky Click&Eat-frituur.
Bij de Belgische verkiezingen van juni scoorde Rousseau’s partij goed. De 31-jarige politicus blaast even stoom af tegenover zijn 142.000 Instagramvolgers. Ze mogen hem vanavond alles vragen, hij reageert via Instagramverhalen die na vierentwintig uur verdwijnen. Ze leren dat zijn favoriete frituursnack de ‘bicky’ is, een Belgische variant op het broodje hamburger. (nrc.nl)
Man, vrijdagnacht in de overpoort nog een bicky gegeten, en die heeft mij mega gesmaakt :D (beyondgaming.be)
Er moet ook een bicky gegeten worden in het filmpje. We kunnen het laten zien op de verkoopsles tijdens Lineaire Algebra, zo moedigen we de eerstejaars aan (wina.be)
door breken iets in stukken verdelen, kapot maken
zie ook over
vnw: over: stuk, kapot in samenstellingen met een werkwoord: overbijten, overbreken, oversnijden
Er zijn namelijk een paar spaken gewoon overgebroken!! Iemand een idee van hoe dit komt en hoe ik dit kan voorkomen?? (mountenbike.be)
Mijn houten parasol heeft de storm van gisteren niet overleefd, hij is net onder het aluminium stuk overgebroken. (bouwinfo.be)
Ook de lierkabel is een dodelijk wapen als deze zou overbreken tijdens het lieren. (caravan.be)
vnw: tegenover, aan de overkant van
vgl. rechtover
Daar stond ook een orgel, maar dansen was er voor ons verboden en het ergste was dat de pastorij schuin over het café was. (100jaarmon.webnode.be)
Over de winkel is een laad- en los zone. (ceremonie-ducheyne.be)
organist
znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7
De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)
Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)
Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)
nouveauté in Vlaanderen: arts door de overheid aangesteld om de bevolking op de hoogte te houden van de gevolgen van de klimaatverandering
Vlaamse overheid heeft een vacature uitgeschreven voor de aanwerving van een eerste ‘klimaatarts’. (HLN)
Het Departement Zorg is op zoek naar een gedreven Klimaatarts om ons team te versterken binnen de thematische equipe ‘Klimaat en Gezondheid’. (Vlaanderen.be)
Het Departement Zorg van de Vlaamse overheid heeft voor het eerst een vacature uitgeschreven voor een ‘klimaatarts’. Dat schrijft Het Nieuwsblad en het nieuws is bevestigd aan onze redactie. De ‘klimaatarts’ moet als dokter zowel de overheid als de burgers informeren over de effecten van de klimaatverandering op de gezondheid van de mens.(VRT)
meerdere tijden of gebeurtenissen bij elkaar gevat
NL: ~ achter elkaar (door)
Opm. ‘aan een stuk’ voor materialen is SN
We werken ons te pletter, uren aan een stuk, vaak zonder een duidelijk doel voor ogen – behalve dan geld verdienen. (Humo)
Johan Museeuw omschrijft treffend het feestje van Remco: "Dit is een orgasme van uren aan een stuk!”. (Sporza)
Al dagen aan een stuk kwakkelweer: is dit nu een uitzonderlijk natte julimaand? (GvA)
Annelien Vanessche: “Ik speel een spel weken aan een stuk tot ik het beu ben. (vvbad.be)
We zullen de coronamaatregelen in ons land maanden aan een stuk moeten aanhouden.(HLN)
‘Zesendertig jaar aan één stuk arbeiden staat op het punt me de das om te doen’ (Humo)
De periode na haar dood was stil. Er klonk enkel gesnik in het huis, maanden aan een stuk. (Knack)
Zach overtuigt hem om naar The Lord Of The Rings te kijken, alledrie de films aan een stuk (bloggen.be)
staatsorganisatie; staatsinstelling
zie ook organisme
Het huidige voorstel breidt het toepassingsgebied van artikel 334 uit naar de sectoren van de overige federale overheidsdiensten en staatsorganismen. (dekamer.be)
Volgens de autoriteit, een staatsorganisme, kwamen er de voorbije acht maanden acht dossiers binnen waarin gewag gemaakt werd van een iPhone die spontaan in brand vloog tijdens het gebruik of opladen. (metrotime.be)
Dit voorstel en de gekozen vorm van samenwerking kan vastgelegd worden door de deelnemers van de SIEF zelf of het kan bepaald worden door een derde partij in te roepen, zoals een beroepsfederatie, een staatsorganisme, een consultant, een advocaat of andere bevoegde dienstverleners. (bacd.be)
groot (collectief) vakantieverblijf voor groepen of gezinnen, meestal aan de kust of in de Ardennen, dat beheerd wordt door mutualiteiten, vakbonden of andere middenveldorganisaties
opm: In .NL wordt vakantiehome gebruikt als synoniem voor vakantiehuis
Vakantiehome van de Socialistische Vooruitziende Vrouwen-Ath-Doornik. (vakantiekolonies.be)
Brandstichting in leegstaand vakantiehome in Koksijde
Er is zondagmiddag brand gesticht in het vroegere Home Mathilde Schroyens in Sint-Idesbald bij Koksijde. (vrt.be)
Medio jaren vijftig realiseerde hij het vakantiehome Emile Vandervelde II in Oostduinkerke (knack.be)
De bordjes werden geplaatst bij volgend beschermd erfgoed:
(…)
Vakantiehome Home des Enfants du Hainaut (het huidige vakantiecentrum Horizon)
(…) (nieuwsbredene.be)
Ook kinderen boven de veertien jaar kregen de kans om op vakantie te gaan en er werden ook vakanties georganiseerd voor moeders, bejaarden en gezinnen. Door de vakantiehomes tijdens het schooljaar open te stellen en te verhuren aan gezinnen en gepensioneerden, kon men ze ook rendabel houden. (ugent.be)
veiligheidstroepen, ordetroepen, ordediensten
vnw: veiligheidstroepen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3
Israëlische ordestrijdkrachten hebben vrijdag opnieuw de Tempelberg in het historische stadscentrum van Jeruzalem bestormd. (demorgen.be)
De brand werd snel bedwongen en de ordestrijdkrachten hielpen de rust te herstellen. (standaard.be)
In de Thaise hoofdstad is het tot rellen gekomen tussen de ordestrijdkrachten en aanhangers van de oppositie. (vrt.be)
nota aangaande politieke voorstellen die meerdere beleidsterreinen omvat
vgl. landingsnota
De federale onderhandelaars hebben zich over de ‘supernota’ van Bart De Wever gebogen. (Nieuwsblad)
Supernota’ wordt niet gesmaakt bij coalitiepartners, De Wever moet gas terug nemen. (Gazet van Antwerpen)
De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, het indexeren van nettolonen, meer nachtwerk en minder macht voor de vakbonden. De voorstellen uit de ‘supernota’ van formateur Bart De Wever komen uit het centrumrechtse boekje, maar Vooruit mist evenwicht en duidelijkheid over een bijdrage van vermogens. (De Tijd)
het terugdraaien of uitkleden van verworven arbeidsrechten
NL: de sociale afbraak
Ze gaan voor een drooglegging van onze sociale zekerheid, afbouw van onze arbeidsbescherming en hollen het sociaal overleg uit. (ABVV)
‘ De perfide strategie past in de sluipende drooglegging van sociale zekerheid’, waarschuwt ACV-woordvoerder David Vanbellinghen. (DS)
We zijn ondertussen al wat gewend nu er een duidelijke polarisering merkbaar is tussen de extremen en tussen de progressieve en conservatieve partijen. Maar wat N-VA vandaag presenteert is niet gewoon, maar wel extreem. Ze pleit in niet mis te verstane woorden voor een drooglegging van onze Sociale Zekerheid, voor een afbouw van onze arbeidsbescherming en het uithollen van het collectief sociaal overleg. (Sampol.be
Zuidnederlands Woordenboek door Walter De Clerck (1981)
Het woordenboek wordt elektronisch ontsloten door ensie.nl.
De inleiding kan men hier lezen.
-
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.