Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #981

    drooglegging van de sociale zekerheid
    (uitdrukking )

    het terugdraaien of uitkleden van verworven arbeidsrechten
    NL: de sociale afbraak

    Ze gaan voor een drooglegging van onze sociale zekerheid, afbouw van onze arbeidsbescherming en hollen het sociaal overleg uit. (ABVV)

    ‘ De perfide strategie past in de sluipende drooglegging van sociale zekerheid’, waarschuwt ACV-woordvoerder David Vanbellinghen. (DS)

    We zijn ondertussen al wat gewend nu er een duidelijke polarisering merkbaar is tussen de extremen en tussen de progressieve en conservatieve partijen. Maar wat N-VA vandaag presenteert is niet gewoon, maar wel extreem. Ze pleit in niet mis te verstane woorden voor een drooglegging van onze Sociale Zekerheid, voor een afbouw van onze arbeidsbescherming en het uithollen van het collectief sociaal overleg. (Sampol.be

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:24)

    👍
    3

    #982

    znwb
    (referentie)

    Zuidnederlands Woordenboek door Walter De Clerck (1981)

    Het woordenboek wordt elektronisch ontsloten door ensie.nl.

    De inleiding kan men hier lezen.

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:45)

    👍
    3

    #983

    opvullen
    (ww. vulde op; opgevuld)

    vullen van wild en gevogelte, farceren

    vnw: vullen, farceren

    znwb: (Gevogelte, wild enz.) vullen (met gehakt, truffels enz.), farceren.

    We gaan de kip opvullen met de ui en de knoflook en te grote stukken gaan niet in de kip. (koken.vtm.be)

    Farceren: het vlees opvullen met extra smaakmakers, zoals gehakt, groente en kruiden. (naturalspecies.be)

    Ga je de klassieke tour op en ga je voor een grote, opgevulde kalkoen? (libelle-lekker.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:46)

    👍
    3

    #984

    opvullen
    (ww. vulde op; opgevuld)

    vnw: dode dieren opzetten

    znwb: M. betr. t. dode dieren: opzetten: een opgevulde papegaai.

    Ofwel beperk je je tot de schedel, ofwel laat je het beest compleet opvullen. (demorgen.be)

    Het leek echter eerder alsof Bush en Blair hun trofeeën wilden tonen. Het enige wat ontbrak, was de twee in safaripak poserend, de voet op de geschoten koppen. Met de taxidermist ernaast die zich afvraagt hoe hij de twee baardige mannen kan opkalefateren, opvullen en op een plaatje vijzen zodat ze mooi aan de muur van het Witte Huis en Downing Street No. 10 kunnen prijken. (forum.politics.be)

    Opgevulde marter. Ophalen. (2dehands.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 16:27)

    👍
    2

    #985

    opvraging
    (zn. v.; ~en)

    overhoring

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5

    Onze Jeroen had eerst een 10 voor zijn opvraging van geschiedenis, maar kreeg later een 0 toen bleek dat em alles afgeschreven (afschrijven) had.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jul 2024 08:39)

    👍
    3

    #986

    afrijden, een wiel ~

    zie wiel, een ~ afrijden

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (30 Jul 2024 07:39)

    👍
    3

    #987

    wiel, een ~ afrijden

    fig.: het doen/laten verkeerd lopen
    opm: veel in een politieke context

    google2024: geen hits ‘een wiel afrijden’ in .NL in deze betekenis

    vgl. een wiel afdraait

    ‘Er zal wel eens een wiel afrijden, maar dan moeten wij geen schoonmoeders maar coaches zijn.’ (standaard.be)

    Geen steek onder water te bespeuren, enkel wat mopjes. “Er zal wel eens een wiel afrijden, maar we moeten de sfeer erin houden”, zegt Lachaert. (nieuwsblad.be)

    ‘De spielerei mag ophouden’, zegt minister Maggie De Block (Open VLD) aan Knack, ‘want er gaat hier echt een wiel afgereden worden.’ (knack.be)

    Maar het is ongelooflijk hoe dit zich nu tegen de werknemers aan het keren is. Want vorige week is er in de schoot van het Europees parlement een wiel afgereden. (vrt.be)

    “Er waren enkele valse noten, zoals de vuile Seine en de controversiële openingsceremonie, maar er is, om het op zijn Vlaams te zeggen, ‘geen wiel afgereden’.” (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Aug 2024 11:59)

    👍
    5

    #988

    optievak
    (zn. o.; ~ken)

    vnw: keuzevak

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    <Fr.: ‘matière à option’.

    vgl. optie

    Speel in op de huidige nageltrends. Combineer je voltijdse dagopleiding met het optievak kunstnagelstylist! (syntrawest.be)

    Je kan je attest basiskennis bedrijfsbeheer behalen door economie als optievak te combineren bovenop deze richting. (oost-vlaanderen.be)

    Ontdek hier de optievakken die je in het eerste jaar kan kiezen! (deringleuven.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jul 2024 07:30)

    👍
    4

    #989

    opstroping

    zie opstropping

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jul 2024 07:24)

    👍
    3

    #990

    handelaarsverbond
    (z.n. het ~ (o.) ~en)

    ook wel handelaarsvereniging genoemd, vereniging van eigenaars van handelszaken (NL: winkels) in een straat of gebied die voor hun belangen opkomt
    NL: winkeliersvereniging

    Iedere gemeente, winkelstraat of shoppingcentrum heeft wel een han­de­laars­verbond. Zijn er aan het lidmaatschap van zo’n vereniging risico’s ver­bon­den? (indicator.be)

    Dit is een Kredietinformatierapport voor Handelaarsverbond Diestsestraat Het bedrijf is opgericht in 1963. Het hoofdkantoor is gevestigd op 57 Diestsestraat. (creditsafe)

    Ze zijn niet dik gezaaid, de bedrijven of verenigingen die 100 jaar bestaan. Vandaar dat het jubileum van het Hasseltse handelaarsverbond, dat vandaag Unizo Hasselt heet, met een uitgebreid programma gepast wordt gevierd. (madeinbe)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (28 Jul 2024 08:59)

    👍
    3

    #991

    plaatsbeschrijving
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    beschrijving van de staat van een gebouw, woning, of een inboedel, ook wel ‘staat van bevinding’ genoemd

    Coucke wil een plaatsbeschrijving laten uitvoeren, maar na het faillissement van de club is de erfpacht opgezegd door de stad. (VRTNWS)

    De huurder en de verhuurder moeten de plaatsbeschrijving opstellen binnen 1 maand nadat de huurder is ingetrokken in de woning. (Helder Recht)

    Een plaatsbeschrijving is een wettelijke verplichting bij intrede van nieuwe huurders. Deze mag opgemaakt worden door u zelf, maar het is steeds beter een deskundige aan te stellen om de plaatsbeschrijving voor u op te maken. Een expert kent immers de klappen van de zweep. (Huis-raad)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:27)

    👍
    3

    #992

    zwegel
    (~tje)

    Lucifer

    Zwegeltje is een woord dat ik in Maasmechelen hoorde voor een lucifer

    De kinderen speelden daar dan mee, door een “zwegelke” (lucifer) in zo’n jerrycan te gooien en dan ontplofte die. (ramakersonline.be)

    kratse (aan−) = aanstrijken (van lucifers): krats op ‘t zwegeleduëske veur ‘t zwegelke aan te kratse (Maaslands uit Boorsem – Mathieu Opdenacker)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Christobald en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jul 2024 09:43)

    👍
    4

    #993

    opsteller
    (zn. m.; ~s)

    vnw: (bnl.) klerk, lagere ambtenaar, administratief medewerker

    znwb: Off. ben. voor een lager beambte aan een ministerie, een staatsbedrijf enz.; in Nederl.: klerk, (in rang boven klerk) commies.

    Een onvolledige opdracht in het ambt van opsteller wordt altijd uitgedrukt als een geheel aantal prestatieeenheden op weekbasis, dus een opdrachtbreuk met een geheel getal in de teller en 38 in de noemer. (vlvo.be)

    OPSTELLER; Minimum leeftijd: 20; Minimumsalaris: 14791,35; Maximumsalaris: 28755,38. (data-onderwijs.vlaanderen.be)

    De Affligemse ging in 1986 aan de slag als opsteller bij het OCMW van Asse. (nieuwsblad.be)

    in vast verband benoemd als opsteller met ingang van 1 januari 1992
    ambtshalve hernoemd als administratief medewerker met ingang van 1 januari 1994 (hetnieuwsvanwestvlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 18:17)

    👍
    5

    #994

    breedsprakerigheid
    (zn. v.; ~heden)

    het breedsprakerig zijn

    NL: breedsprakigheid

    In de novelle zit een geniale breedsprakerigheid, een volle stijl die in het hoofd gaat bonzen. (humo.be)

    Geen loodzware verwijzingen naar grote denkers of breedsprakigheid, maar subtiele, humoristische hints zijn Eugenides’ instrumenten om impliciet … (standaard.be)

    Kipchoge heeft als bijnaam ‘de filosoof’, vanwege zijn breedsprakigheid. (demorgen.be)

    Hoewel ik zelf hou van breedsprakigheid en een teveel aan woorden staat er in een Coetzee doorgaans nooit een woord te veel. (vrt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Jul 2024 11:43)

    👍
    5

    #995

    bestendig aanwezig
    (idioom )

    vast aanwezig, onveranderd aanwezig
    in NL nog gebuikt voor planten of diersoorten

    De impasse bleef bestendig aanwezig alhoewel de gemeente Arona haar verantwoordelijkheid wou nemen. Komt daar nu verandering in? (Tenerife Connect)

    In de loop van vijf en twintig jaar is zijn doen en denken zo innig met het mijne verweven dat het in mij bestendig aanwezig blijft. (hdbr.be)

    Dit boek voert ons van de West-Vlaamse grensstreek, waar de ‘14-18’ bestendig aanwezig bleef, tot in het landelijke Brabant. (Books in Belgium)

    De Franse generaal Champon en de Britse kolonel Davy die bestendig op het Belgische hoofdkwartier aanwezig waren, kenden de hopeloze toestand waarin het leger zich bevond en berichtten hierover aan hun respectieve chefs. (Wikipedia)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (26 Jul 2024 11:24)

    👍
    3

    #996

    opsteken
    (ww. stak op; opgestoken)

    vnw: opstoken, ophitsen

    znwb: (Iem.) opstoken, ophitsen; (iem. iets) influisteren (om te doen).

    zie ook andere betekenis van opsteken

    Ik kan tegen alles buiten tegen roddelen, andere collega’s in de gaten houden en mensen opsteken en dat is wat die hele dagen doet. (beyondgaming.be)

    Ik heb haar nochtans niet opgestoken om zo’n kattenkwaad uit te halen. (perfectpromise.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 18:19)

    👍
    4

    #997

    opstaan
    (ww. stond op; opgestaan)

    aanstaan van toestellen, machines e.d.

    vnw: aanstaan van een elektrisch toestel

    Tv staat op en het staat toevallig op Thuis. (beyondgaming.be)

    De wasmachine staat op, en zorgt dus ook voor heel wat spetterend waterplezier. (http://plopsafansite.be/)

    Mijn oven stond op en ik gebruikte een Creuset-pot, dus ik zette de pot gewoon in de oven om energie te besparen. (blog.iloveeco.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (25 Jul 2024 06:56)

    👍
    5

    #998

    topfiguur
    (z.n. de ~ (m.) ~en)

    belangrijk figuur, kopstuk, topcrimineel
    (Het woord googelt aanmerkelijk meer criminele topfiguren dan gewone.)

    Bloso, de sportadministratie van de Vlaamse overheid, moet op zoek naar een nieuw topfiguur. Huidig administrateur-generaal Carla Galle gaat eind mei met pensioen. (Nieuwsblad)

    Topfiguur van IS leidde jarenlang vredig leventje in Nederlands dorpje, zonder dat iemand het doorhad. (HBVL)

    Het is niet de 1e keer dit jaar dat het pand gesloten wordt. In maart nam het gemeentebestuur al eens dezelfde beslissing nadat een wagen uitbrandde in de straat. "Achter het pand zit een wirwar van vennootschappen. Een criminele organisatie verhuurt het. We zullen het probleem aanpakken tot het opgelost is. Het gerecht heeft al enkele topfiguren opgepakt", klonk het toen bij Keulen. (VRTNWS)

    Volgens berichten en ook een verklaring van de woordvoerder van De Post zou de chef fraudezaken van de klantendiensten erin geslaagd zijn zelf een fraude van 12,5 miljoen euro ten nadele van De Post te plegen. De betrokken topfiguur uit de postadministratie zou louche contacten hebben in het prostitutiemilieu en ook zijn drank- en drugsgebruik zou algemeen bekend zijn. Dat was blijkbaar geen reden om tegen hem op te treden. (senate.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:29)

    👍
    4

    #999

    ombetant

    verkeerde spelling van ambetant
    meestal gebruikt door Benny Willen

    Dat is ombetant. Nee, het is ambetant!

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door grammarpolice (24 Jul 2024 15:52)

    👍
    4

    #1000

    flexactie
    (z.n. de ~ (v.) ~s)

    gemeentelijke controle met uit diverse diensten samengestelde flexibele teams
    NL/SN: gecoördineerde actie

    Zondag werden in Sint-Truiden zes dagwinkels gecontroleerd in het kader van een flexactie die werd georganiseerd door de lokale politie. (HLN)

    Afgelopen zaterdag voerde de stad Sint-Truiden een gecoördineerde controleactie of ‘flexactie’ uit bij negen bars op de Luikersteenweg. (Haspengouws Nieuws)

    Zaterdag zijn tien dag- en nachtwinkels gecontroleerd in Alken, Borgloon, Heers, Kortessem en Wellen. Dat gebeurde in het kader van een gecoördineerde flexactie. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:30)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.