Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #8421

    pact
    (zn. o.; ~en)

    1) toekomstgerichte overeenkomst tussen politieke partijen en/of regio’s over belangrijke maatschappelijke onderwerpen (uitbreiding van VD2017 2. hieronder)
    2) overeenkomst of regeling tussen belangengroepen of betrokkenen over een belangrijk thema of een aanslepend conflict (uitbreiding van VD2017 1. hieronder)

    zie schoolpact; energiepact

    Van Dale 2017 online:
    1.af­spraak, over­een­komst (zoals in ‘een pact met de duivel sluiten’)
    2.trak­taat, ver­drag, m.n. ge­bruikt voor mul­ti­la­te­ra­le ver­dra­gen van be­lang­rij­ke in­houd (internationale overeenkomsten)

    gratis Van Dale online 2025: (België) akkoord tussen politieke partijen over een belangrijk thema

    1) Het Energiepact dat door de ministers van Energie is afgesloten en dat tegen 2025 een uitstap uit de kernenergie wil, is een ramp voor de industrie. (trends.knack.be)

    1) Het Schoolpact was een onderwijsakkoord dat op 20 november 1958 door onderhandelaars van de drie politieke partijen in België (meerderheid en oppositie) werd ondertekend. (Wikipedia)

    2)Pact Medische Technologieën: overheid en industrie werken samen aan meer veiligheid en kwaliteit. (fagg-afmps.be)

    2) De ziekenfondsen en minister van Volksgezondheid Maggie De Block ondertekenden op 28 november een toekomstpact over de rol van de ziekenfondsen. (cm.be )

    1) Het Pact 2020 weerspiegelt de gezamenlijke langetermijnvisie, -strategie en -acties van de Vlaamse regering en de sociale partners. (vlaanderen.be )

    2) Het Sociaal Pact waarover heimelijk onderhandeld werd tijdens de bezetting, leidde tot de besluitwet van 28 december 1944 die aanleiding gaf tot ons huidige sociale zekerheidssysteem. (everybodywins.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Feb 2025 08:21)

    👍
    199

    #8422

    energiepact
    (zn. o. ~en)

    Toekomstgerichte interfederale (interfederaal) overeenkomst over het energiebeleid in België

    vgl. schoolpact; pact

    Het interfederale Energiepact omvat de grote beleidslijnen voor de toekomst van het Belgische energie- en klimaatbeleid tot 2050. Het pact, en dan vooral de discussie over de sluiting van de kerncentrales in 2025, was afgelopen week onderwerp van een felle discussie binnen de meerderheid, zowel Vlaams als federaal. (demorgen.be)

    De vier Energieministers van ons land hebben een akkoord bereikt over het energiepact, zo meldt de Waalse minister Jean-Luc Crucke. De tekst moet nu nog naar de federale, Vlaamse, Brusselse en Waalse regering om daar goedgekeurd te worden. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (31 Jul 2021 21:15)

    👍
    167

    #8423

    proper gedaan
    (uitdr.)

    1) Goed, netjes, zoals het hoort gedaan
    2) Ook in pejoratieve betekenis het tegengestelde (vgl. proper, dat is ~)

    varianten: proper geregeld, proper gemaakt, proper uitgevoerd, …

    zie ook proper

    1) De installatie van buizen, de leidingen, de radiator en de ketel: het is ongelofelijk proper gedaan. (verwarmingsketelshop.be)

    1) Wel proper gedaan die carbon look cover over uwe lefty! Zit wel niet zo zot van dat oranje kader, heb het meer voor de witte. (forum.mountainbike.be)

    2) Potverdeke… dat is proper gedaan, Hoe is’t mogelijk toch. Waarom probeert dan onze lieve koning niet eens om ook België zoo op een handdraai te beschaven. (digital2.amsab.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2021 10:59)

    👍
    188

    #8424

    tranche de vie
    (vaste woordverbinding)

    (literatuur, film…) een verhaal dat dicht bij het dagelijkse leven staat
    een greep uit de werkelijkheid

    Ontroerend stukje tranche de vie. Wat gebeurt er wanneer plots onze zekerheden in het leven wegvallen, de toekomst plots onvoorspelbaar wordt en we het verloop van ons leven niet meer in de hand hebben. (www.filmsalon.be)

    “De Ronde” was een caleidoscopisch meesterwerk van Jan Eelen, een Vlaamse tranche de vie, met Van Eeghem als egoïstische medereiziger in het vipbusje tijdens de Ronde van Vlaanderen. (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Marcus (28 Jul 2021 17:23)

    👍
    178

    #8425

    bureauruimte
    (zn. v. -s/-n)

    werkkamer, studeerkamer, kantoorruimte (afhankelijk van de situatie)

    De kinderen mochten even kijken in de bureauruimte van Filip. Daar vinden audiënties plaats. “Wat hier wordt gezegd, gebeurt in álle vertrouwen. Hier kunnen we vrijuit praten”, aldus de koning. (VRTWS)

    Deze woning beschikt op het gelijkvloers over een inkomhal met ingebouwde kasten, toilet en bureauruimte. (reclame)

    Een volume dat dienst doet als bureauruimte en pianokamer staat als houten annex naast een woning met een gedetailleerde architectuur. (fsc.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 02:25)

    👍
    198

    #8426

    ongerzeuke
    (ww. ongerzoch, ongerzoch)

    onderzoeken, nazien

    Ze gaon ongerzeuke wie de brandj ontstange is.
    Ze gaan onderzoeken hoe de brand ontstaan is.

    Du mit diene kwatsj, loat dich èns ongerzeuke.
    Jij met je onzin, laat je eens nakijken.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (25 Jun 2021 07:07)

    👍
    193

    #8427

    ziekenverlof
    (zn. o.; ~verloven)

    ziekteverlof

    Beste, Ik ben een maand in ziekenverlof voor mijn job op school. Ik vroeg mij af of ik mijn bijberoep van zelfstandig logopediste mag blijven uitoefenen? (juridischforum.be)

    Heb je al dikwijls ziekenverlof moeten nemen of is dit voor jou ook de eerste keer. (deverdwaaldeooievaar.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Taalmiet (16 Mar 2025 21:46)

    👍
    167

    #8428

    koninklijke dotatie
    (begrip)

    dotatie die jaarlijks aan de koninklijke familie uitbetaald wordt

    Van Dale 2017 online: dotatie: BE: po­li­tiek vas­te jaar­lijk­se over­heids­sub­si­die of -toelage aan of­fi­cië­le in­stel­lin­gen, aan le­den van het ko­nings­huis en aan po­li­tie­ke par­tij­en op grond van hun ver­kie­zings­uit­slag

    Zo formuleerde de Senaat destijds dat, zodra er een nieuwe koning op de troon komt, de koninklijke dotatie enkel en alleen nog weggelegd zal zijn voor de vermoedelijke troonopvolger, zijn man of vrouw, de weduwe of weduwenaar van de vorst en de afgetreden vorst. (hln.be)

    De werkgroep heeft er dan ook voor gekozen om, met respect voor de aard van het begrip dotaties en rekening houdend met het gezonde karakter van de koninklijke dotatie, een regeling te maken die duidelijkheid schept over het deel dat beschouwd wordt als bezoldiging, waarvan de besteding vrij is, en het deel dat beschouwd wordt als werkingskosten, waarop het toezicht wordt georganiseerd door de eerste voorzitter van het Rekenhof. (senate.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 00:10)

    👍
    200

    #8429

    partijdotatie
    (zn. v.; ~s)

    toelage die politieke partijen van de overheid ontvangen

    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook dotatie

    Sinds de invoering van de partijdotatie dertig jaar geleden zijn de bedragen die partijen krijgen doorgestort, alsmaar gestegen. (demorgen.be)

    De zaak die de Franstalige partijen en de SP.A in 2006 hadden ingespannen om het Vlaams Belang zijn partijdotatie te ontnemen, is door de Raad van State verworpen. (standaard.be)

    Kamer verlaagt de partijdotaties met 5,3 procent (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Dec 2022 06:51)

    👍
    139

    #8430

    loonlasten
    (zn. mv.)

    de lasten (taksen, bijdragen,…) die op lonen geheven worden

    niet in Van Dale 2017
    google2017: .BE (>9.370) ; .NL (>1.750 meestal m.b.t. BE)

    zie ook loonlastenverlaging

    De loonlasten verlagen van 32,4% naar 25% | SD Worx

    De loonlasten in België zijn hoog omdat er een uitgebreid en degelijk stelsel van sociale zekerheid bestaat. (lbc-nvk.acv-online.be)

    Belgische loonlasten hoogste in Europa – De Standaard

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (16 Sep 2021 17:18)

    👍
    209

    #8431

    loonlastenverlaging
    (zn. v.; ~en)

    verlaging van de loonlasten

    in Van Dale 2017 online enkel vermeld bij samenstellingen met verlaging, maar niet afzonderlijk verklaard
    google2017: .BE (>700) ; .NL (199 meestal m.b.t. BE)

    Jambon: “Voordelen loonlastenverlaging niet verliezen door dure energie” (vrt.be)

    Loonlastenverlaging moet nadruk leggen op lagere lonen – HLN.be

    ‘Loonlastenverlaging is onvoldoende’ | De Tijd

    Loonlastenverlaging van 32,4% naar 25%. Ook de toelichting van senior expert Koen Magerman bij het princiepsakkoord over de loonlastenverlaging wist velen te boeien. (sdworx.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 05:53)

    👍
    209

    #8432

    belangenneming

    belangenneming veronderstelt het vermengen van het algemene belang met het particuliere belang van de openbaar ambtenaar. (Elfri de Neve)
    zie ook: belangenvermenging
    NL: belangenverstrengeling

    Het epicentrum daarvan is het algemeen belang: handelen bestuurders en ambtenaren altijd en overal in het algemeen belang, op basis van een wettelijke grondslag en zonder eigenbelang of belangenneming? (VRTNWS)

    Het hof van beroep in Antwerpen heeft een ex-schepen vrijgesproken. Hij werd vervolgd voor belangenneming toen hij nog deel uitmaakte van de bestendige deputatie van de provincie Antwerpen. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (01 Aug 2021 12:18)

    👍
    206

    #8433

    pensioenpijler
    (zn. m.; ~s)

    Een manier om een pensioen op te bouwen.
    Er zijn 4 pensioenpijlers in BE: De eerste pensioenpijler is het wettelijk pensioen, de tweede pijler is het aanvullend pensioen (o.a. via werkgever), de derde pijler is pensioensparen en de vierde pijler is elke andere vorm van ‘een appeltje voor de dorst’-sparen (beleggingen, onroerend goed, …)

    Niet in VD2017
    google2017: .BE (>20.000) ; .NL (>4.500)

    De tweede pensioenpijler is het aanvullend pensioen via uw werkgever. (vrt.be)

    Zelfstandigen die actief zijn in een eenmanszaak hebben minder mogelijkheden dan bedrijfsleiders met een vennootschap om een extralegaal pensioen op te bouwen in de tweede pensioenpijler. (knack.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 21:07)

    👍
    190

    #8434

    sneuvelnota
    (zn. v. -'s)

    een ontwerpnota waarin nog een aantal woorden, ideeën, enz., kunnen ‘sneuvelen’ bij het overleg (wordrefer)

    vgl. sneuveltekst

    Hier vind je een sneuvelnota waarin de belangrijkste aspecten uit de volgende documenten verzameld werden. (milieuinfo.be)

    Er werd afgesproken om deze maand – samen met de vakcoördinator LO – te overleggen en een sneuvelnota te maken. (voeding.be)

    Opstellen van een sneuvelnota: oplijsting van inzichten en voorstel tot concretisering van het verdere onderzoek van de stuurgroep. (smartdigitalfarming.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (29 Jul 2021 00:17)

    👍
    187

    #8435

    politiezone, eengemaakte ~

    zie eengemaakte politiezone

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Jul 2021 18:02)

    👍
    161

    #8436

    BHV, het ~, een ~, de ~
    (uitdr.)

    Omdat de splitsing van het kiesarrondissement BHV (bhv) zo lang aansleepte (1963-2012) en het op de duur een communautair symbooldossier werd, wordt het als referentie gebruikt voor andere aanslepende en/of complexe dossiers

    Alleen zo verdeeld als de sociale partners waren over het arbeiders- en bediendestatuut, zo verdeeld leek ook de politiek te zijn, waardoor de B-H-V van het sociaal overleg niet opgelost dreigde te geraken. (abvvmetaal.be)

    Voor de onwetenden onder jullie zal ik proberen Icesave in enkele lijnen samen te vatten, maar het is een zeer complexe materie –lees de B-H-V van Ijsland. (bloggen.be)

    :lol: Vermogenwinstbelasting = de BHV van de socialisten en groenen. (politics.be)

    “Een federale kieskring zou het hele grondgebied tot een BHV maken” (deredactie.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 08:34)

    👍
    140

    #8437

    communautaire borrelnootjes
    (term)

    Belgische politiek, kleine communautairee (betrekking hebbend op de gewesten en de gemeenschappen) aangelegenheden
    zie: communautair; borrelnootjes

    Zelfs de communautaire borrelnootjes zijn weer goed voor hoogspanning op het formatieberaad. (De Standaard)

    Het ging over communautaire borrelnootjes, de discussie over welke thema’s men eventueel ooit zou kunnen beginnen te discussiëren. (De Morgen)

    Als zelfs de communautaire ‘borrelnootjes’ al voor een frontale botsing zorgen, wat moet dat dan worden als de cruciale dossiers straks op tafel liggen? (Vlaams Belang)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 09:17)

    👍
    172

    #8438

    kleinstaterij
    (zn. v.; ~en)

    historisch begrip door historicus Vincent Stuer opgepikt om de navelstaarderij van het nationalisme en het Vlaams nationalisme in het bijzonder te karakteriseren

    niet in VD2017 online

    (zie ook commentaar)

    Kleinstaterij keert de pijl van de geschiedenis om, nu internationale federalisering meer dan ooit noodzakelijk blijkt. Nationalisten gedragen zich vaak als nostalgische holbewoners, die de ladder optrekken, de vreemdelingen en het vreemde buitensluiten en dan denken dat ze veilig zitten. (vrt.be – Mark Eyskens)

    Als de Europese bonzen dit zien in hun dromen, schieten ze zwetend wakker terwijl ze roepen: ‘kleinstaterij’. Er is in Vlaanderen zelfs al een boek over geschreven. (doorbraak.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 06:37)

    👍
    140

    #8439

    thuiswerkalarm
    (zn. o.; ~en)

    Alarm dat bij noodweer door het KMI gegeven wordt aan werkgevers en werknemers met de aanbeveling om van thuis uit te werken

    neologisme met toch reeds een eerste attestatie in 2007

    Na de chaos en de 1.300 kilometer file die het winterweer maandag veroorzaakte, pleit het KMI voor een ‘thuiswerkalarm’ bij noodweer. (nieuwsblad.be)

    VLD wil thuiswerkalarm voor Vlaamse ambtenaren. Vlaams parlementslid Patricia Ceysens (VLD) wil dat de Vlaamse overheid een communicatiesysteem in het leven roept dat ambtenaren bij slecht weer laat weten dat ze thuis mogen werken. (forum.politics.be – 2007)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 11:54)

    👍
    146

    #8440

    ewa ja
    (uitdrukking)

    Awel ja, het is nu eenmaal zo dus maken we er het beste van

    Ewa ja is kindertaal en is genomineerd voor kinderwoord van het jaar 2017.

    ‘Ewa Ja’ heet de nieuwe single van het Antwerpse duo SLM. (demorgen.be)

    Ewa Ja is een veelgebruikte uitdrukking bij jongeren in de Antwerpse achterstandswijk het Kiel, en betekent zoiets als ‘ook al is de situatie rottig, maak er toch maar het beste van’. (axed.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 20:30)

    👍
    229

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.