Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
kolenboer
afgeleid van hulle met -m voor bilabiale -b
Maan noenkel was hullemboer en da brocht goed oep maar ’t was wel kapotmaokeraa.
(Mijn oom was kolenboer en dat bracht goed op, maar ’t was zeer zwaar werk.) zie kapotmakerij
Wij hadden vroeger een hullestoof die ze een convector noemden en daar stookte mijn vader iedereen mee buiten.
houtkachel
voor andere stoven zie ook stoof
Enige reden waarom ze weg gaat is omdat we gaan verbouwen en de houtstoof wegdoen. (2dehands.be)
De bewoner had opgemerkt dat er gensters uit de schouw kwamen en dat de schouw binnen in de woning zeer warm aanvoelde. De brandweer trok de houtstoof buiten. (hln.be)
kookfornuis
Jeroen Meus vervangt Bart De Pauw als presentator van “Twee tot de zesde macht” (…) Normaal zou ik zeggen: “Nee, ik doe dat niet. Ik blijf achter mijn stoof staan.” (vrt.be)
Kelly kookt voor uw gasten. “Voor groepen van 5 tot 300 personen kruip ik graag achter mijn stoof. Ge moogt mij alles vragen: een buffet, een tuinfeest, een zittend diner met garçons,… " (kellydekok.be)
> andere betekenis van stoof
gaskachel
vgl. stoof; kolenstoof; mazoutstoof
Gasstoof ongeveer 5 jaar is nog steeds in gebruik maar zal vanaf half maart beschikbaar zijn wegens verhuis. (2dehands.be)
Het gelijkvloers van de woning beschikt over een ruime inkomhal, een gezellige leefruimte met parketvloer en gasstoof, een eenvoudige keuken en badkamer, een slaapkamer, een kleine veranda en een koertje. (fimmo-vastgoed.be)
Ik ben al een tijdje op zoek naar een nieuw kot want ik ben het huidige grondig beu. Zo kan ik bijna niet slapen door het lawaai, lekte de keuken, was de wc pot bevroren, zijn er problemen geweest met de gasstoof (kleine gaatjes die gas lekte), het laatste heeft de kotbaas opgelost met plakband… (9lives.be)
kolenkachel
zie ook stoof; gasstoof; mazoutstoof
Samen gezellig rond de ‘kolenstoof’ kruipen is er niet meer bij op kille avonden. Naar schatting amper 80.000 Belgen verwarmen hun woning nog met antraciet. (gva.be)
Voor de brandweer is het nog niet zeker of de CO afkomstig is van de kolenstoof. (hln.be)
Vergelijk het maar met een kolenstoof, als je hier ineens een grote hoeveelheid kolen tegelijk opgooit, doof je het vuurtje.(cereal.be)
vervoersbiljet
vnw: kaartje, reisbiljet
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
Omdat de Frans-Belgische lokale spoorverbindingen niet de volledige avond lopen, ben ik wel eens ’s morgens met de auto naar het station van Kortrijk, Moeskroen of Doornik gereden, om daar een reiskaartje te kopen en de trein te nemen naar een of andere Belgische of Nederlandse bestemming (moskenes.be)
Met een reiskaartje naar Halle kunnen we de trein op, huiswaarts waar iedereen ongeduldig zit te wachten om te weten wat we allemaal hebben meegemaakt (hanstravelnotes.be)
Reiskaartje gaat met tijd mee (Antwerpen) – De Standaard
1) werkloosheidsuitkering
2) het stelsel waarbij werkloosheidsuitkeringen voorzien worden
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
1)Een werkloze met financiële problemen dreigt volgende maand zijn werklozensteun niet te krijgen, omdat hij achterstaat met de betaling van het ACV-lidgeld. (nieuwsblad.be)
1) Jongere werklozen zijn vaak erg gebrand op het opstarten van een eigen onderneming, doch kunnen dit met alleen hun werklozensteun niet realiseren.(jongvldniel.spinternet.be)
2) Tegenover de zender LCI verwees president Emmanuel Macron woensdag echter naar zijn campagnebelofte, de werklozensteun te “hervormen”. (gva.be)
2) De werklozensteun maakt een onderscheid tussen enerzijds personen die al gewerkt hebben en werkloos zijn geworden en anderzijds schoolverlaters die nog geen (of onvoldoende) arbeidsdagen hebben gepresteerd om recht te hebben op een werkloosheidsuitkering. (dewereldmorgen.be)
vlijtige student
vnw: ijverig student, studiehoofd, studiebol
Van Dale 2018 online: BE
Zijn leven lang bleef hij een zoekende geest, een studax, zoals ook blijkt uit dit gedicht, wellicht zijn bekendste. (kuleuven.be)
De oudste zoon was een studax, u leest zijn verhaal in een volgend hoofdstuk, en de jongste baby werd directeur van een bankinstelling te Waregem waar hij nu nog woonachtig is. (De witte veer. Honderd jaar duivensport – Edward Baeten)
Valeer was een studax, een pedagogische-filosofische boekenwurm, die zich uren-dagen-jarenlang met ontoombare gulzigheid een weg beet in zijn letterzware, stapelhoge privé-bibliotheek. (seniorpix.be)
Van studax tot Teletubbie en terug: dit moet u weten over de “oude nieuwe” SP.A-minister Frank Vandenbroucke (vrt.be)
uitwaseming van een kachel
Van Dale 2018 online: BE kolendamp
Ik vermeld dit woord voor de volledigheid omdat Van Dale het als BE bestempelt, maar er zijn nauwelijks 10 googels voor te vinden. Het grappige is dat die 10 googels er allemaal over gaan dat kacheluitwaseming Belgisch-Nederlands voor kolendamp is. (Achterhaalde opmerking: zie reacties)
Iedereen in VL zal dit woord wel verstaan, maar dan niet typisch als kolendamp. Tegenwoordig zal kacheluitwaseming eerder als CO-uitwaseming van een gaskachel begrepen worden denk ik.
Een gezin in Koksijde werd het slachtoffer van koolstofintoxicatie. Het paar met kindje huurt een appartement aan het Grardplein. Ze werden zondagnamiddag onwel door de kacheluitwasemingen. (standaard.be)
Is er veel CO in de lucht (brand, kacheluitwasemingen, slecht werkende geiser…) dan lopen de aanwezige personen de kans te stikken. (knack.be)
belangengroepering voor de bouwsector
officieel: Vlaamse Confederatie Bouw
Zowel het VBO, Agoria, de Bouwconfederatie, Kamer van Koophandel van Brussel, middenstandsorganisaties, enzovoort, reageren positief op de besluiten van de federale regering. (flows.be)
Omdat de interesse bij de jeugd in houtbewerking daalt, wil de bouwconfederatie via een wedstrijd aantonen dat schrijnwerkerij best wel veelzijdig is. (tvl.be)
De bouwconfederatie beweert dat 60 percent van hen niet inzetbaar zijn, maar daarover staat niets in de VDAB-statistieken. (vlaamsparlement.be)
Wat kost dat
Spellings- en uitspraakvariant veelvuldig gebruikt (google2018: >1.900)
vgl. kwanta kosta
Maak zelf uw Europese begroting met Europa Wakosta, of kom zelf uw vraag stellen in de Europese Burgerdialoog op 26 februari met Vlaams minister-president Geert Bourgeois en de eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie, Frans Timmermans. (vrt.be 2018)
80 waar ge maar 50 moogt … wakosta? (bouwinfo.be 2008)
Wakosta ? Onze tarieven exclusief 21 % BTW in 1 oogopslag (buske.be)
druivenrank
uitspraak /drowevegger/
Bij mijn grootmoeder groeide een druifegger met zoete witte druifkes tegen de muur van de keuken.
kwastje aan een soldatenmuts
Volgens Larousse online is het gebruik van “floche” met deze betekenis typisch Belgisch (En Belgique, gland de passementerie.)
Afbeelding van een muts met floche zie hier
“De eenheid werd gemeenzaam aangeduid met de benaming Compagnie Sans Floche als teken van de kwast die van de politiemuts van de veroordeelden verwijderd werd.” (https://18daagseveldtocht.wikispaces.com/Tuchtcompagnie)
“Het figuurtje is ook beschadigd aan de linkerzijde van het gezicht en aan de onderbenen. Op zijn hoofd draagt hij een muts met een ‘floche’, deze muts wordt ook ‘bonnet’ genoemd.” (http://testavzw.be/loden-muzikanten-van-een-muziekkapel-harmonie-of-fanfare/)
Voetnoot (1) floche. Aan de soldatenmuts bengelde een gekleurd kwastje naar gelang het wapen waartoe je behoorde. Rood was voor de infanterie, groen voor Jagers enz. Onderofficieren hadden een zilveren, officieren een gouden kwast.
(http://www.hkcuerna.be/2/www.hkcuerna.be/OorlogsHerinneringen_Bouckaert_p36-42.pdf)
> andere betekenis van floche
compagnie voor gestrafte soldaten
vnw: compagnie waar strenge tucht heerst en waar de soldaten voor straf heen gezonden worden, strafklasse
Van Dale 2018 online: BE, militair
vergelijk Duits Strafkompanie
Pas op 16 maart 1919 werden ze gerepatrieerd en in Oostende in een strafcompagnie tewerkgesteld. (Maurits Geerardyn – Wikipedia)
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd desertie in het Belgisch leger normaal gestraft met inlijving in een strafcompagnie. (deredactie.be)
“Door de compagnie sans floche, een strafcompagnie, werd een koninklijk park aangelegd. In 1914 installeerden de Duitsers zich hier.” (neosvzw.be)
(van het weer) opklaren
Van Dale 2018 online: BE
taaladvies.net: In België wordt uitklaren ook gebruikt in de betekenis ‘(van het weer) opklaren’, ook door standaardtaalsprekers. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die dat gebruik afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of (het weer) klaart uit tot de standaardtaal in België gerekend kan worden
En kijk maar naar buiten: het weer is uitgeklaard (nu nog ons koppekes… ) (belgiumdigital.com )
We kwamen dichter bij Cee en het weer klaarde uit. Een lichte bries stak de kop op en het kwik steeg tot een graad of 19. (bloggen.be)
onder de neus houden, verwijten
Van Dale niet algemeen
“Hij stak haar door dat ze medeverantwoordelijk was voor heel wat van de huidige malaise en hij vroeg waarom ze niet eerder de dingen deed die ze nu voorstelt.”
(https://sceptr.net/2016/09/eerste-tv-debat-clinton-en-trump-1-0/)
> andere betekenis van doorsteken
het spelen van kleurenwies
Kleurenwiezen is een kaartspel dat met vier gespeeld wordt. Het is de voorloper van bridge en een variant van wiezen. Kleurenwiezen is voornamelijk in België gekend, maar wordt ook in andere landen gespeeld. (Wikipedia)
Wie behaalt de titel van wereldkampioen kleurenwiezen 2018? De Populier in Zandhoven is voor de tweede maal het strijdtoneel voor de ervaren en minder ervaren kleurenwiezer. (bkwiezen.be)
Zo komt het grootste deel van de 160 deelnemers uit België zelf, vooral uit Wallonië. Daar is de eenvoudige variant van kleurenwiezen, het gewone wiezen, veel minder populair en kiezen kaarters dus vooral voor kleurenwiezen. (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.